⚡️Ջո Բայդենի պաշտոնավարման 99.66%-ը լրանալու շեմին նա և պետքարտուղար Բլինքենը վերջապես որոշեցին, որ եկել է ժամանակը Հայաստանի հետ «ստրատեգիական» համաձայնագիր ստորագրելու

🔷Համաձայնագիր, որի իրականացումը, շատ հավանական է, իրենց ձեռքը չի ընկնի ընդամենը վեց օր անց:

🔷Պարզ ասած՝ Բայդենի և Բլինքենի կողմից Հայաստանին օգնելու ճիշտ ժամանակը, այն ժամանակ էր, երբ Ադրբեջանը դաժանաբար խեղդում էր Արցախը: Նրանք չօգնեցին, ընդհակառակը` նախընտրեցին ԱՄՆ ռազմական օգնություն ուղարկել ցեղասպան Ադրբեջանին, այն դեպքում, երբ վերջինս տեղահանում էր Արցախից նրա բնիկ հայ քրիստոնյա բնակչությանը:

🔷Հիմա՝ Արցախի (ԱՄՆ-ի աջակցությամբ) հասցված վնասից հետո, նրանք ներկայացնում են վերջին րոպեի ոչ պարտադիր մի փաստաթուղթ: Սա նրանց «մասնակցության նվերն» է՝ միանգամայն թափանցիկ և ցավալիորեն դատարկ փորձ՝ Ամերիկաբնակ հայերի աչքում իրենց արդարացնելու:

🔷Ադրբեջանի պարագայում պատմությունը բոլորովին այլ է. Բայդենը և Բլինքենը Ադրբեջանին ֆինանսավորում են ավելի քան 100 միլիոն դոլար արժողությամբ ամերիկյան բեռնատար ինքնաթիռներ ձեռք բերելու համար՝ Բաքու զինամթերք փոխադրելու համար միլիարդավոր դոլարների նոր գործարքների շրջանակում:

ԱՄՆ Հայ դատի հանձնախբի (ANCA) գործադիր տնօրեն
Արամ Համբարյան

@armnationalfront

Մի դեպք հիշեցի։
2021 թ. սեպտեմբերին, կապիտուլյանտների կողմից թուրքերին նվիրված Գորիս-Կապան ճանապարհին ադրբեջանցի ահաբեկիչը հայ երեխաների ավտոբուսը զենքով կանգնացրել էր ու սպառնալով վերջիններիս՝ ավտոբուսի վրայից քերել էր Արցախի դրոշն ու զինանշանը։

Այսօր՝ 2025 հունվարին ՀՀ դ-ֆակտո իշխանությունների կողմից Հայաստանի խորհրդարանում պոկվեց Արցախի ու Հայաստանի հանրապետությունների միասնական քարտեզը։ Փաստացի, Հայաստանի տարածքում արգելված է մեր երկրի քարտեզ կպցնել։ Ուրեմն այլևս ապացուցված փաստ է, որ Հայաստանում գործում է թուրքական գրաքննություն (ցենզուրա)։

Եթե դիմադրություն ցույց չտրվի այս ամենին, շուտով այս թուրքական գրաքննությունը տարածվելու է մեր կյանքի բոլոր ոլորտների վրա ու ոչ միայն քարտեզի տեսքով։ Վառ վկայությունը «Արցախ» բառն արտասանելու համար դե-ֆակտո վարչապետի խոսնակի ներողություն խնդրելը։

Էս ամենը քաջածանոթ է մեզ՝ մասնագետներիս։ 19-րդ դարում, օրինակ, օսմանյան սուլթան Աբդուլ Համիդ 2-րդի հրամանով արգելված էր «Հայաստան» բառի արտասանումը։
Ենթադրում եմ, որ սուլթանը հոգին փառավորվում է այս ամենի նորօրյա դրսևորումները տեսնելով։ Եթե չդիմադրենք, նոր առիթներ էլ կունենա։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Times of Israel պարբերականի հաղորդման համաձայն՝ Իսրայել-Թուրքիա հարաբերություններում Ադրբեջանն է հանդես գալիս որպես միջնորդ։

Ըստ իսրայելական պարբերականի՝ երկու երկրների միջև լարվածությունը նվազեցնելու նպատակով դեկտեմբերին Իսրայել էր ժամանել Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հ. Հաջիևը։ Բաքուն առաջարկել է ստեղծել տարածաշրջանային հարցերով Թուրքիա-Իսրայել-Ադրբեջան եռակողմ ռազմավարական համագործակցության խորհուրդ։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Դոնալդ Թրամփը պաշտոնապես ստանձնեց ԱՄՆ 47-րդ նախագահի պաշտոնը։

Ինչպես կարելի է դատել ԱՄՆ նախագահի պաշտոնական կայքի առաջին էջից, առաջիկա տարիները համաշխարհային փոփոխությունների նոր ու թերևս ռադիկալ փուլ է լինելու։

Այդ փոփոխությունների քամին կհասնի նաև մեր տարածաշրջան։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Հունվարի 20-ից Կարսի շրջանում՝ Հայաստանի Հանրապետության սահմանից մի քանի կիլոմետր հեռավորության վրա սկսվել են և մինչև փետրվարի 7-ը շարունակվելու են մեծածավալ թուրք-ադրբեջանական զորավարժություններ։

Այդ զորավարժությունները թեև պլանային են, բայց ունեն երկու առանձնահատկություն.

1. վարժանքները պետք է օգնեն մշակել հատուկ ձմեռային (ցրտաշունչ) և դժվարմատչելի պայմաններում մարտական գործողությունները

2. ադրբեջանցիները մանսակցում են 404-րդ հատուկ նշանակության ջոկատի բրիգադով, ինչպես նաև նույն Նախիջևանի 215-րդ բրիգադի զինվորական անձնակազմով։

Կարծում եմ՝ հեշտ կռահելի է, թե ինչ են պլանավորում մարզել և ինչ նպատակով Թուրքիա-Ադրբեջան երկյակը։

2020 թ. հետո Հայաստանի դե-ֆակտո իշխանությունները ոչ մի իրական ու մեծածավալ զորավարժություն չեն իրականացրել։ Ոչ մի հատ։

Երբ նորից ունենք ազգային կառավարություն, անվտանգության հարցերը ու զորավարժությունների անցկացումը պետք է լինեն առաջնային գործ։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Զորավարժությունների համար Թուրքիա ժամանող ադրբեջանցի զինվորների անցումը Նախիջևան-Թուրքիա անցակետի «Կարոտի կամրջով»։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Կարեն Վրթանեսյանը մանրամասն գրել է այն մասին, թե ոնց են կառուցում մեզ համար թվային բանտ։

«Երբ ձեզ ասում են. «Ինչո՞ւ եք դեմ տոտալ հայտարագրմանը, թաքցնելու բան ունե՞ք», առաջարկում եմ այդ հարցին պատասխանելուց առաջ հետևյալ հանգամանքները դիտարկել.

⚠️ Բանկային հաշիվներին հասանելիությունը ինֆորմացիա է տալիս ոչ միայն ֆինանսական շարժերի մասին, այլ ընդհանրապես ձեր կապերի. ում հետ որտեղ հաց կերաք, կամ ինչ առողջական պրոբլեմ ունեք դուք կամ ձեր հարազատները։ Ինֆորմացիա է տալիս նաև ձեր կարևոր գնումների մասին։

➕ ArMed բժշկական տվյալների բազան։

➕ Տոտալ տեսահսկողության համակարգերը, որի մասին օրենքի ընդունումը, իբր, սառեցրին, բայց իրականում սկսել են իրագործել այլ ճանապարհներով (այս փուլում պետական հաստատությունների շենքերին են տեսախցիկներ դրվելու, որոնք նկարահանելու են շրջակա ամբողջ տարածքը)։

➕ ԱԱԾ-ի պարտադրանքով ինտերնետ պրովայդերների մոտ համացանցային ձեր ակտիվությանը գաղտնահետևող սարքերի տեղադրումը։

➕ Տաքսի ծառայություններից օգտվելիս ձեր ամեն ուղևորության տվյալները փոխանցվում է ՊԵԿ-ին (անցյալ տարվա սեպտեմբերից սկսած)։

➕ Հասարակական տրանսպորտի նոր վճարման համակարգից օգտվելու համար անհրաժեշտ նույնականացումը ինֆորմացիա է տալու ավտոբուսով, մետրոյով և տրոլեյբուսով ձեր բոլոր տեղաշարժերի մասին։

➕ Ավտոբուսներում տեսախցիկները։
... և այլն, և այլն։

Հարգելի ընթերցող, դուք պատրա՞ստ եք ձեր կյանքի մասին այսքան ինֆորմացիա վստահել մի համակարգի, որի ղեկավարը ապօրինաբար ստանում է իր կուսակիցի հեռախոսը քննիչից, կարդում է իր կուսակցի ամբողջ անձնական նամակագրությունը, հետո այդ նամակագրությունը ցույց է տալիս կուսակցության մյուս անդամներին։»

Այն մասին, թե ինչպես են թվային տեխնոլոգիաներով մեզ օրըստօրե ավելի շատ հետևում, կարդացե՛ք Ռուբենի ալիքում։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Նախիջևանի հարևանությամբ՝ Արաքսի ափին, հյուրընկալ իրանցիների հետ միասին խոսում էինք մեր երկրների հանդեպ Թուրքիա-Ադրբեջան դուետի նվաճողական ախորժակից։

Զրույցի արանքում մեր ախորժակն էլ բացվեց, ու միասին մի պատառ Արաքսի ձուկ, մի կտոր հաց ու մի աման բրինձ կիսեցինք (իսկ որպեսզի աշխարհաքաղաքական պատկերն ամբողջական լինի, սուփրայի վրա Կոկա-Կոլա էլ ունեինք)։

Արևելագետի առօրյայից այս դրվագը մեր այսօրվա վիճակի հակիրճ նկարագիրն է։ Ուզենք, թե չուզենք, Հայաստանն ու Իրանը Թուրանի դեմ գլխավոր ուժերն են։
Ուստի առաջիկա տարիներին Հայաստան-Իրան համագործակցությունը ոչ թե պարզ քմահաճույք է, այլ ամենօրյա անհրաժեշտություն՝ ինչպես այս սեղանը։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Ստամբուլի քաղաքապետարանը 30-40%-ով բարձրացրել է տրանսպորտի գները, որոնք սկսել են գործել հունվարի 18-ից։
Առաջիկա օրերին ամբողջ երկրում աճելու են նաև երկսթուղային ուղևորափոխադրման գները (ավելի քան 40 %-ով)։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Գիտեի՞ք, որ Հայաստանի դե-ֆակտո իշխանության թեթև ձեռքով աշխարհի երկրորդ գերտերությունը՝ Չինաստանը մեզ սկսել է թեթև պատժել։
Եթե չգիտեք՝ ինչու և ինչպես, կարդացե՛ք ամերիկագետ Սուրեն Սարգսյանի այս գրառումը։

Իսկ կարդալուց հետո եթե ձեզ մոտ կարող է տպավորություն ստեղծվել, թե այս ամենը հատուկ են անում, որ մեր պետությունը լիարժեք քանդվի, ապա շտապեմ ասել՝ այո՛, հատուկ են անում։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Հարկերից ու տրանսպորտից մինչև անվտանգություն, Հայոց ցեղասպանության ճանաչման հաջող պայքար ու Արցախ վերադարձ. էս բոլոր հարցերը ունեն մեկ լուծում։

Մե՛կ լուծում։

Եվ այդ մեկ լուծումը հայկական կառավարություն ունենալն է։ Հայկական, ոչ թե «յան» ազգանունով, որն առաջնորդվում է թուրքական օրակարգով, ինչի դրսևորումներն ամեն օր ենք տեսնում ու լսում։

Հայկական կառավարություն, ապա դրա շնորհիվ նոր ուժեղ Հայաստան։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Թուրքագետ, պատմական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Ռուբեն Մելքոնյանը հակիրճ, բայց հիմնավոր կերպով ասել է այն, ինչ այս օրերին պարտավոր է արձանագրել յուրաքանչյուր մասնագետ, հայ ու քաղաքացի։
Ահա ամբողջական գրառումը.

ԹՈՒՐՔԻԱՅԻ ՆԱԽԱՊԱՅՄԱՆՆԵՐԻ ԱՄԲՈՂՋԱԿԱՆ ՓԱԹԵԹԸ ԸՆԴՈՒՆՎԱԾ Է

Հայաստանին դեռ 1990-ականների սկզբին Թուրքիայի ներկայացրած նախապայմանների «առաջին տասնյակում» առկա են՝

- Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման դադարեցումը և դրան առնչվող «անցյալի հիշողությունների հիման վրա Թուրքիայի դեմ թշնամանքի դադարեցումը»,

- Արարատ լեռը որպես սիմվոլ հեռացնելը,

- Կարսի պայմանագրի ճանաչումը,

- Անկախության հռչակագրի փոփոխությունը և այլն։

Կապիտուլիացիան թերևս ունի տեսական և գործնական հարթություններ․ եթե դու ընդունում ես թշնամի-հակառակորդի պահանջներն ու նախապայմանները տեսական հարթությունում, ապա դրանց գործնական կիրառումը, ինչպես ասում են՝ տեխնիկայի և ժամանակի հարց է։

Թուրքիայի ներկայացրած նախապայմանները և Հայաստանի այս պահի իշխանությունների իրականացրած որոշակի քայլեր տառացիորեն համընկնում են։ Ուստի, Հայաստանի գործող իշխանության այն քայլերը, հայտարարությունները, օրենսդրական նախաձեռնությունները, որոնք ժամանակ առ ժամանակ փոթորկում են հայության գիտակից հատվածի զգացումները, ընդամենը տեսական կապիտուլիացիայի՝ Թուրքիայի նախապայմանների ընդունման, գործնական կիրառումներն են։

Պետք է հստակ գիտակցել, որ Հայաստանի իշխանությունները փաստացի ընդունել են Թուրքիայի նախապայմանների ամբողջական փաթեթը, իսկ իշխանական թեզերը՝ ինքնիշխանության, պրագմատիզմի, իրական ու պատմական Հայաստանների, Արարատի ու Արագածի հակադրության և այլն, ոչ այլ ինչ են, քան չստացված քաղաքական խուսանավումների փորձեր։

Եվ զարմանալ կամ անակնկալի գալ Հայոց ցեղասպանության, Արարատ լեռան, Անկախության հռչակագրի, պատմական հիշողության, ազգային ինքության և այլ հարցերի հանդեպ իշխանության քայլերից վաղուց արդեն պետք չէ, անգամ անհույս լավատեսների պարագայում դա արդարացված չէ։

Սակայն զարմանալ կարելի է հայաստանյան հասարակության մի մասի և հատկապես՝ գիտական շատ որոշակի շրջանակների՝ ցեղասպանագետներ, պատմաբաններ, ազգագրագետներ, «խորը ակադեմիական» լռության, «ես քաղաքականությամբ չեմ զբաղվում» լոզունգի տակ պախկված վախվորած պահվածքի, ինչպես նաև Սփյուռքի որոշ շրջանակների անհասկանալի «պետականամետ պահվածքի» վրա։

Իսկ իշխանությունների քայլերը իբրև թե քննադատող, սակայն հավասարության գծեր տանող, կեղծ օբյեկտիվության պատրանք ստեղծող, որպես անկողմնակալ մտածողներ ներկայացող երեսպաշտների զանգվածի հանդեպ ոչ թե զարմանք, այլ օբյեկտիվ արգահատանք կարելի է տածել միայն։

Հ․Գ․ Ի դեպ, «ես քաղաքականությամբ չեմ զբաղվում» լոզունգն իրեն լիովին սպառել է, քանի որ մինչ որոշ գիտնականներ, մտավորականներ իրենց վախը և հարմարվողականությունը քողարկում են այդ տխրահռչակ ու կեղծ լոզունգի ներքո, իշխանությունները և նրանց ղեկավարն ինքն է մտել «գիտության» ասպարեզ և ակտիվորեն զբաղվում է պատմագիտությամբ, ցեղասպանագիտությամբ, ազգագրությամբ, սոցիոլոգիայով, մշակութաբանությամբ, հոգեբանությամբ և էթնոլեզվաբանությամբ։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Հայաստանը դե-ֆակտո կառավարող կապիտուլյանտական խմբավորման կողմից Հայոց ցեղասպանության ուրացման մասին ևս մեկ կարևոր փաստ, այս անգամ Հայ առաքելական եկեղեցուց։

Դեռ 1921 թվականին Գևորգ Ե Սուրենյանց Կաթողիկոսի կողմից ապրիլի 24-ը սահմանվել է Հայոց Եղեռնի զոհերի հիշատակի օր։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman

Կարծեմ՝ 2015թ. դեկտեմբերն էր։
Պետերբուրգում ուսանողական մի փառատոնի ժամանակ հերթական վեճն էր եղել հայերի ու ադրբեջանցիների միջև, որը մեծ աղմուկ էր բարձրացրել քաղաքում։ Պատճառը՝ հայկական տաղավարում Արցախի սիմվոլիկայի առկայությունն ու ճիշտ քարտեզն էին, և իմ կողմից հանրային դասախոսության ընթացքում Արցախի՝ որպես Հայաստանի տարածքի մասին հիշատակելը։
Հաջորդ օրը քաղաքային իշխանությունների մոտ էինք։ Հրավիրված էին հայկական ու ադրբեջանական համայնքների ներկայացուցիչները՝ մեղավորներին պարզելու համար։ Ադրբեջանցիները մի քանի հոգով, թղթերով, հոդվածներով, գրքերով եկել էին, որ ապացուցեն, որ մենք «գողացել ու փառատոնի ժամանակ ցուցադրել ենք ադրբեջանական հողն ու մշակույթը» ու որ «Ղարաբաղն իրենցն է»։
Մենք երկու կամ երեք հոգով էինք։ Դատարկ ձեռքերով։
Իրենք հուզված, բռնկված, գոռալով, խառնելով ռուսերեն ու ադրբեջաներենը։ Մենք՝ հանգիստ, գրագետ ռուսերենով, առանց որևէ գրամ հուզվելու։
Անիմաստ բանավեճից հետո ոստիկանությունն ու քաղաքային իշխանության ներկայացուցիչները հարթեցին կոնֆլիկտը՝ կոչ անելով «Ղարաբաղի պատերազմը չբերել Պետերբուրգ»։ Ադրբեջանցիները նեղված էին, անհանգիստ։
Մոտեցա ու ադրբեջաներենով անակնկալի բերեցի դիմացիս տղային. «Հանգի՛ստ եղի, Արցախը մերն ա»։
Դուրս գալուց լուռ էինք ու հանգիստ։
Նայեցի ընկերներիս.
«Ջոկո՞ւմ եք՝ ի՜նչ հանգիստ ու վստահ էինք։ Մեր ամեն խոսքի հետևը մի զինվոր ա։ Հայաստանի սահմաններին։ Ավել բան պետք չի»։

***
Կիլոմետրերի վրա էլ հանգստություն բերող Բանակի կենացը։
***
Նկարում՝ Հայաստանի սահմանը պահած մեր ավագները, որոնցից երկուսը գերի են թշնամու մոտ։

✊ԱՋԱԿՑԵԼ ԱԼԻՔԻՆ

պ.գ.թ., թյուրքագետ Վարուժան Գեղամյան | @varuzhandragoman