Telegram Web
‍ آیا می‌دانستید نخستین سازندگان روبند(ماسک) ایرانیان باستان بوده‌اند و آن را "پَنام" می‌نامیدند؟

بدنیست بدانیم که:
در ایران باستان (مغان،هیربدان یا موبدان) زرتشتی هنگام نیایش در برابر آتش ورجاوند و سپند و برگزاری آیین‌های همگانی پارچه‌ای بند دار یا به همراه سرپوش به چهره خود می‌بستند که از زیر چشمان تا پایین چانه را می‌پوشاند و به آن "پَنام" گفته می‌شد،
#مغان ایران باستان که به دانش‌های پیشرفته گوناگون بویژه #پزشکی و کارد‌پزشکی(جراحی) آگاه و چیره بودند همواره بیشترین نکته‌های بهداشتی را انجام داده و برای مردمان نیز دستورهای بهداشتی گوناگون و فراگیر می‌نوشتند تا بیماریهای واگیر و همه‌گیر در سراسر کشور و میان مردم گسترده نشود، همچنین کسی که به پیشگاه شاهنشاه ایران می‌رسید؛ می‌بایست جلوی دهان خود را می‌گرفت و می‌پوشاند تا اگر آلودگی یا بیماری واگیر داشت به شاهنشاه ایران نرسد. (شاید آنچنان که در سنگ نگاره‌ها نیز می‌بینیم سردارانی که از میدان جنگ و کشورهای دیگر می‌آمدند نیز بیم آن داشتند که آلودگی و بیماری ناشناخته از کشور دیگر با خود آورده باشند.)

"علی اکبر دهخدا"
واژه #پنام، را چنین گزارش کرده است:

"پنام" در اوستا و نسک‌های پهلوی که گفته می‌شود، درست شده از دو تیکه‌ پارچه سپیدِ پنبه‌ای که به روی دهان آویخته با دو نوار پشت سر گره می‌زنند. زرتشتیان ایران آن را روبند نامند. این پرده کوچک که به گفته‌های پهلویِ اوستا باید دو بند انگشت پایین‌تر از دهان باشد در هنگامی بکار برده می‌شود که موبد در
برابر آذر(آتش) ورجاوندِ اوستا سروده دینی بجای می‌آورد.
بکاربردن پنام برای این است که دَم وُ بازدم و بخار دهن به آخشیج(عنصر) ورجاوند نرسد.
چمار(=معنی) برخی از واژگان اوستایی
 
١- اهورامزدا:  
اهورا مزدا(= دانا، دانش بیکران هستی) ، آفریدگار ، خداوند جان و خرد.

٢- اَشا ، اَشَه:
اشا ، اشه ، هنجار درست هستی ، نظم راستی ، فرآیند به هنجار.

٣- اَشو:
اشو ، پیرو راستی در اندیشه و گفتار و کردار نیک، نیک اندیش درستکار.

۴- اَشوان:
اشوان ، جمع اشو ، پیروان راستی ، نیکوکاران.

۶- اَنگرَه مینو:
اهریمن ، کژاندیش ، باورهای نادرست ، اندیشه ویرانگر.

۶- آرمَیتی ، سپنته آرمَی‌تی:
آرمی‌تی ، سپندارمز ، اسفند ، عشق راستین ، آرمان پاک و ورجاوند.

٧- اَمرداد:
امرداد ، جاودانگی ، بی‌مرگی.

٨- چینوَد:
چینود ، گذرگاه مینویی ، آزمایش اهورایی ، سنجش و هنجار هستی.

٩- خشترَه ، خشترَا:
خشترا ، شهریاری مینویی ، پادشاهی بر خویشتن ، استواری بر اراده خویش.

١٠- خورداد:
خرداد ، رسایی و کمال.

١١- درِگوَنت ، دروَند:
دروغکار ، پیرو دروغ ، بد اندیش گمراه.

١٢- دَاِنَه ، دین:
نیروی تشخیص خوب از بد ، وجدان بیدار و آگاه.

١٣- مانتَره:
مانتره ، سخن اندیشه برانگیز ، گفتار اهورایی ، گفتار اثر بخش.

۱۴- وُهومَن:
وهومن ، بهمن ، نیک اندیشی ، منش درست.

برگرفته از کتاب اندرز نامه زرتشت،
نگارش: کورش نیکنام

🔥🔥🔥

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
#رستم_فرخزاد

سپه سالار کل سپاه ایران در زمان پادشاهی ساسانیان بود او بزرگترین قهرمان ملی ایران در قرن هفتم میلادی بود.رستم تنها سرداری بود که در تمام طول عمرش هیچگاه در هیچ جنگی شکست نخورد و در جنگ قادسیه تا او زنده بود پیروزی از آن ایرانیان
بود امپراطوری روم از هیچ سرداری به اندازه رستم فرخزاد و حشت نداشت.به گفته برخی منابع جنگ قادسیه در ۴۰ کیلومتری شهر فعلی نجف در گرفت در چهار روز و یک شب به درازا کشید به علت اضافه شدن ۶۰۰۰هزار نفر نیروهای اعراب در روز سوم و همچنین طوفان شن به سمت نیروهای ایران شیرازه ارتش ایران از هم گسیست و در اوج درگیری چندین جنگ آور عرب به رستم هجوم آوردند وبه قولی زهیر بن عبد شمس و به قولی عوام بن عبدشمس و به قولی هلال بن علفه تمیمی او را کشت.هنگامی که تن رستم را یافتند جای صد ضربه شمشیر و نیزه بر تنش بود و هیچکس نمی داند چه کسانی او را به قتل رساندند.

#منابع:

تاریخ فتوح البلدان

دانشنامه شکنجه و کشتار شاهان نخبگان و قدرتمندان ایران،محمد تقی سرمدی_ناصر پویان جلد اول

🔥🔥🔥

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
نَسک(:کتاب) گات‌ها یا گاتاهای اشوزرتشت خردمند:

نسک گات‌ها دارای ۵ بخش است و ١٧ هات یا سروده می‌باشد و ٢٣۸ بند دارد.

گات‌های پنج‌گانه اشوزرتشت به‌نام‌های: ١- #اهنودگاه. ٢- #اشتودگاه. ٣- #سپنتمدگاه.۴- #وهوخشترگاه. ۵- #وهشتواشت‌گاه می‌باشد.

گات‌ها به‌ معنی سرود یا چامه و نظم است. گات در زبان پهلوی به گاس دگرگون شده و به پارسی گاه گفته می‌شود كه جمع آن گاهان است.
در موسیقی امروزی ایران هم هنوز واژه گاه به چم آهنگ یا نت موزیک باقی‌مانده، مانند آهنگ سه‌گاه یا چهارگاه.

گات‌های اشوزرتشت اسپنتمان از روزگاران بسیار کهن برای ما به‌یادگار مانده‌ است که مَرتویی(:انسانی) و سپنت(:مقدس) است.

#گات‌ها کتاب دینی ما زرتشتیان است.

گات‌ها سروده‌ها و سخنان خود اشوزرتشت اسپنتمان ایرانی است و آسمانی نیست یعنی از آسمان نیامده است و از  ملایکه و جبرئیل و  وحی هم خبری نیست وانگه دل‌آگاهی(:الهامی) اشوزرتشت از سوی دانش بیکران هستی‌مند(مزدا اهورا) است.
هیچ آدم خردمند و دادگری نمی‌تواند با گات‌ها ناسازگار باشد چرا که جز راهنمایی مردم به‌سوی دانایی و خردگرایی، به‌سوی صلح و آشتی، به‌سوی علم و دانش، به‌سوی سازندگی و آبادانی، به‌سوی خوشبختی و شادمانی و... در آن دیده نمی‌شود.

گات‌ها نسک(:کتاب) قانون و دستور و احکام برای مردمان جهان نیست وانگه نسک پندها و اندرزهای نیک و آموزه‌های انسانی و مرتوگانی اشوزرتشت برای مردمان سراسر جهان است.
نسکی که به آدمیان راست‌گویی و درست‌کاری می‌آموزد. مردم را در زندگی به نیکویی و درست زیستن فرا می‌خواند. به آدمیان در زندگی‌شان حق گزینش و حق انتخاب یاد می‌دهد. انسان‌ها را دارای حق آزادی و برابری و دادگری می‌داند.

در گات‌ها یک واژه و سَهان(:جمله) از کشتن هیچ جانداری نیست. از دربند کردن هیچ اندیشه و باوری در گات‌های اشوزرتشت نیست.
سخنی از تباهی و ویرانی جهان هستی با جاندارانش نیست.
سخنی از تازشگری و تاراج کردن نیست.
سخنی از پوچ پنداری و خرافات نیست.
سخنی از نابرابری و تبعیض نیست.
سخنی از بایدها و نبایدها نیست.
سخنی از چه چیزی خوردن و آشامیدن و چی و چگونه پوشیدن برای مردم نیست.
چکیده گات‌ها می‌شود:
اندیشه‌ نیک- گفتار نیک- کردار نیک. می‌شود خردگرایی.

#فریدریش_گلدنر زبان‌شناس و خاورشناس آلمانی می‌گوید:
«زرتشت در گات‌ها به‌گونه ویژه و با اندیشه ژرف سخن می‌گوید».

#فریدریش_هگل فیلسوف بزرگ آلمانی می‌گویند:
«نور دانش برای نخستین‌بار با پیدایش زرتشت در تاریخ آغاز به درخشش کرد».

باری،
برای هم‌میهنانی هم که پرسیده‌اند #گات‌ها با برگردان چه کسی و چگونه فراهم کنیم و بخوانیم بایسته است بگویم #گات‌های_اشوزرتشت را بسیاری ترجمه و برگردان‌ کرده‌اند. کسانی‌که گات‌ها را از زبان اوستای کهن به پارسی ساده امروزی ترازبانیدن(:ترجمه کرده‌اند) و ما برای خواندن به شما پیشنهاد می‌کنیم اینها هستند:
#گات‌ها برگردان روانشاد موبد #فیروز_آذرگشسپ.
#گات‌ها برگردان روانشاد دکتر #آبتین_ساسانفر.
#گات‌ها برگردان روانشاد موبد #رستم_شهزادی.
#گات‌ها برگردان
#گات‌ها نغمه‌های ایران باستان، #کورش_نیکنام.

آدرس و نشانی چند کتابفروشی برای خرید گات‌ها:
انتشارات فروهر: تهران خیابان انقلاب، اول خیابان فلستین جنوبی، پلاک۶تلفن۶۶۴۶۲۷۰۴-۰۲۱

فروشگاه راستی: تهران پایین‌تر از خیابان کریمخان زند، اول پل حافظ شمالی، نبش کوچه ولدی شماره۵۲۴تلفن۸۸۹۳۸۸۱۲-۰۲۱

کتابسرای فروهر: یزد خیابان کاشانی، جنب آتشکده، روبروی سینما ایران، تلفن۳۶۲۹۰۸۸۶-۰۳۵

کتابفروشی آدریان کرمان، خیابان زریسف. خیابان برزو آمیغی- آتشکده کرمان.
تندیس رادمان، پور ماهک(یعقوب لیث صفاری)
سفارش کننده ایرانیان به گویش پارسی پس از یورش تازیان.
ورودی شهر زابل، سیستان.
🔥🔥🔥

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🔹ویدئویی ببینید از مراحل مرمت نقش هرمز دوم در نقش رستم.

🔹فعالیتی که با تلاش و همکاری اعضای تیم حفاظت و مرمت پایگاه نقش رستم از آذر ماه 1398 آغاز شد و پس از هفت ماه کار و تلاش مداوم، سرانجام در خرداد ماه 1399 به اتمام رسید.

🎥 تهیه و تدوین: محمدرضا علیخواه
امروز
به روز فیروز و فرخ
روز فروردین ،از ماهِ تیر
سال ۳۷۶۳ ترادادی مزدیسنا

برابر با
دوشنبه: ۱۶ تیر ماه
به سال  ۱۴۰۴ خورشیدی

۷ جولای ۲۰۲۵ ترسایی

07.07.2025

🌷🌷🌷

🔹فروردین:
- نوزدهمین روز  هرماه در گاه‌شمار ترادادی(سنتی) زرتشتیان، «فروردین» نام دارد.

- فروردین بر گرفته از ‌واژه فرَوَهَر fravahr است که در اوستا به ریخت فرَوَشی وفرَوَرتی آمده و به چمار (:معنی) پیش برنده و پیش کشنده است.

- در ایران باستان باور داشتند که پرتوای از این نور اهورایی(فروهر) در هر آفریده‌ای به صورت امانت گذاشته شده است، این پرتو در آغاز پاک و بدون آلودگی بوده و همیشه نیز پاک خواهد ماند و هرگز هیچ آلودگی و ناپاکی را به خود نخواهد گرفت.

- پیشینیان بر این باور بودند که فروهر و روان درگذشتگان، چند روز پیش از نوروز هرسال، نزد خویشان وابسته خود به زمین باز می گردند.

- فرتوری نیز از دوران هخامنشی بر سنگ نگاره ها  آمده است که اکنون آن را نیز "فروهر" می گویند.

🪻🌸🪻

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبدکورش نیکنام
🏵 @zoroaster33
ز دانا بپرسید پس دادگر
که فرهنگ بهتر بود گر گهر  
 چنین داد پاسخ بدو رهنمون
که فرهنگ باشد ز گوهر فزون
 گهر بی هنر زار و خوارست و سست
به فرهنگ باشد روان تندرست

فردوسی
گروهی از خاورشناسان دو واژهٔ
گئوش و اوروان را تحت الفظی و
واژه به واژه به (روان گاو) ترجمه
کرده اند. بدون توجه به معنای دیگری که برای آنها وجود دارد که
در ساختار دینی و فلسفی جر
جامعهٔ انسانی و روان جهان متصور نیست. جهانی که از بیدادگری و آشفتگی رنج می برد
و در جستجوی راهنمایی  اخلاقی
و آموزگار اجتماعی  است که صلح
و آرامش برقرار سازد و جهان وجهانیان را خوشبخت کند.
اگر انسانی از سپنتامئینیو پیروی
کند و کردارش را با آن هماهنگ سازد به سوی راستی و حقیقت می رود و در این صورت  است
که اهورامزدا ضمیر جامعه و روان
جهانیان را خوشبخت می کند و
موجب خوشنودی (وُهومن) که بنیان خردمندی و نیک اندیشی است می شود.
سرچشمهٔ خوشبختی و خوشنودی
اهورامزدا است.
پاره ای از مترجمین گاتاها واژهٔ
خشنوشا را به(خشنودکنم،خرسند کنم ، خوشبخت کنم) در حالت اول شخص تک تصور کرده اند و در نتیجه به مفهومی  معکوس وکاملا
نادرست می رسند، بدین ترتیب که
انسانست که باید اهورامزدا و خدا را  شاد و خوشبخت کند در حالیکه
اهورامزدا خود آفریننده شادی
و خوشبختی است و نیازی به شاد
شاد شدن از سوی انسان ندارد.
در این بند گفتگو از سپنتامئینیو،
آن گوهر مینوی و ستودنی است
که انسان با کمک و پشتیبانی آن
می تواند به سوی خوشبختی و
حقیقت رهبری شود،
بنابراین هرگونه تعبیر و ترجمهٔ
واژه های گئوش اوروان، بهغ غیر از روان جهان و ضمیر جامعه انسانی غیر منطقی و اشتباه بزرگ
است.
گروهی از خاورشناسان چنین می پندارند که در زمان زرتشت، گاو
وسیلهٔ سودمندی برای زیست و زندگی اقتصادی بوده است و چون
مردم بیابانگرد که کارشان چپاول بوده گاو را می دزدیده اند و قربانی می کردند ماموریت زرتشت آن بوده که که قربانی کردن و کشتن گاو را نهی کند.
تیمار کردن و رساندن علوفه به آن
چارپا را آموزش دهد.این نظریه
بسیار سطحی و بی ارزش است و
نمی تواند در ارتباط با یک آموزش
اخلاقی یا مکتب فلسفی باشد.
دین زرتشت بر پایهٔ خردگرایی و
درک حقیقت زندگی و جهان هستی استوار شده است،
دین هر کس با وجدان و ضمیر باطن او یعنی دَئنا هماهنگ است،
باور شخصی و ریشه دار است.
چون پایهٔ دینِ زرتشت بر خردمندی و بنیان دانایی استوار است بنابراین وجدان و سرشت انسان نیز در این دین با خرد
پیوستگی و هماهنگی کامل دارد.
رسیدن به حقیقت در مراحل زندگی و رابط اجتماعی فقط از راه درک حقیقت و بر پایهٔ خردگرایی امکان دارد.🔥🔥🔥

پژوهش و نوشته:

دکتر آبتین ساسانفر 🌹

ویرایش و بازنگری:

موبد کورش نیکنام🌹
دیدگاه توماس هاید (خاورشناس بریتانیایی) در مورد اشوزرتشت

"زرتشت اندیشمندی بزرگ است و منش او قابل ستایش است. خداوند، زرتشت را برای مردم ایران برگزید، زیرا ایرانیان از یک آگاهی بزرگی درباره خداوند برخوردار بودند. این مردم با خرد (ایرانیان)، سزاوار مرد خردمندی چون زرتشت بودند".

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
دیدگاه گوته (سراینده، ادیب، نویسنده و فیلسوف آلمانی) در مورد زرتشت و گاتها

"من سخت شیفته گفتار و سرودهای زرتشت هستم. این سرودها شكوهمند هستند. زرتشت خردمندی است که جهان خرد کمتر همانند او را به خود دیده است. زرتشت بزرگ همواره در اندیشه خوشبختی و آسایش مردم بوده است و جز راستی و پاک دلی سخن نگفته است".

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
دیدگاه پروفسور هنری ماسه
(خاورشناس و ایران شناس فرانسوی) در مورد اشوزرتشت

"زرتشت، نخستین کسی است که پایه های یکتاپرستی را در جهان بنیان نهاد"

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
دیدگاه هگل(فیلسوف آلمانی) درباره اشوزرتشت

"نور دانش برای نخستین بار
با پیدایش زرتشت در تاریخ آغاز به درخشش کرد"
⭐️⭐️⭐️
درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
آسیاب گبری خرم آباد
آدرس آسیاب گبری خرم آباد: لرستان- خرم آباد- محله پشته حسین آباد- خیابان طیب- چهارراه طیب
از بناهای عام‌المنفعه در خرم آباد می‌توان از آسیاب گبری نام برد. مصالح بکار رفته در این اثر که به‌صورت مکعب مستطیل ساخته شده شامل سنگ‌های تیشه خورده و قلوه‌سنگ است. آسیاب گبری خرم آباد در زمان ساسانیان ساخته شده و تا دوران قاجار هم کاربری خود را حفظ کرده بود. این آسیاب به دلیل آسیب‌های وارده در طی دوران گذشته مورد بازسازی و مرمت قرار گرفت. درگذشته آسیاب‌ها با استفاده از نیروی طبیعی آب یا باد به حرکت در‌می‌آمدند و کمی پیش‌تر از آن نیز از نیروی بازوی انسان یا حیوانات برای کوبیدن غلات استفاده می‌شد. در حال حاضر آسیاب گبری خرم آباد در محوطه‌ای مسکونی قرار گرفته و به‌سادگی می‌توان از خیابان طیب به این مکان رسید.
کاخ ساسانی سروستان در استان فارس در جنوب شهر سروستان این کاخ در زمان بهرام پنجم یا بهرام گور ساسانی 421....تا438 میلادی ساخته شده است

@zoroaster33
یکی از ویژگی‌های خاص کتیبه بیستون که باعث شده این کتیبه تا به امروز سالم بماند اندود شدن آن با سُرب است، پشت کتیبه‌ها را با سرب داغ می‌پوشاندند تا دوامش چندین برابر شود.
شاهنشاهی هخامنشی

پایتخت : پاسارگاد، تخت جمشید، هگمتانه، شوش، بابل

زبان : پارسی کهن(زبان بنیادین)
همچنین بابلی، مادی، یونانی، ایلامی، سومری، مِسری، و بسیاری دیگر

دین : مَزدَیَسنا ، آیین بابلی(تنها برای بابلی ها)

بنیانگزار : کوروش بزرگ

نخستین_پادشاه : کوروش بزرگ

واپسین_پادشاه : داریوش سوم

شمار_مردمان : ۱۷ تا ۳۵ میلیون تن

یکای_پول : دریک ، سیگل

گستردگی_سرزمین :
ایران امروزی، پاکستان، ترکمنستان، افغانستان، تاجیکستان، ازبکستان، آتورپاتکان، ارمنستان، گرجستان، ترکیه، یونان اراک، سوریه، لبنان، مِسر، اسراییل، لیبی، اتیوپی، بخش هایی از هند و چین
و دیگر کشور های اَرَبی شده امروزی!
🔴 آیا در هنگامه‌ی ساسانیان، کودکان و بُرنایان حق رفتن به دبستان و آموزشِ خواندن و نوشتن را نداشته‌اند؟ 

گروهی با کینه‌توزی چنین گویند که در هنگامه‌ی ساسانیان همه‌ی کودکان و جوانان ایرانی حق رفتن به دبستان و دبیرستان را نداشته‌اند و برای این داو (ادعا)، داستانِ «کفشگر و خسرو انوشیروان» را از شاهنامه به گواه می‌آورند.
ریشه‌ی این داو (ادعا) به داستانی باز می‌گردد که در شاهنامه آورده شده. چنان که به هنگامه‌ی جنگ‌های فرساینده‌ی ایران و روم گنج شاهی تهی گشت و سپاه ایران به دِرهم نیازمند شد. بزرگمهر وزیر خسرو انوشیروان به وی پیشنهاد داد تا از دهگانان و بازرگانان وام بخواهند؛ خسرو بپذیرفت و پیغامبرانی برای این کار به شهرها فرستاد. یکی از فرستادگان به شهرستانی اندر شد و پیغام خسرو به توانگران رسانید.
🔥🔥🔥
در میان آنان کفشگری بود که پذیرفت وام هنگفتی را به سپاه ایرانشهر بپردازد:

يکی کفشگر بود موزه فروش
به گفتارِ او پهن به‌گشاد گوش

«دِرَم چند بايد؟» بدو گفت مرد
پيمبر شمارِ درم ياد کرد

چنين گفت: که‌ای پرخرد مايه دار
چهل مَر درم، هر مَری سد هزار

بدو کفشگر گفت: «کاين من دهم
سپاسی ز گنجور بر سر نهم

اما کفشگر در برابر این وام از فرستاده خواست که پیامی به بزرگمهر برساند و از او بخواهد که کودکش را به فرهنگستان بسپارند. فرستاده پیغام کفشگر رساند و بزرگمهر شاد گشته و نزد خسرو رفت. نخست خسرو از این گشاده دستیِ کفشگر شاد شد و سپاسِ خداوند بجای آورد. آنگاه بزرگمهر درخواست کفشگر به شاه گفت:

يکی آرزو کرد موزه فروش
اگر شاه دارد به گفتار گوش

فرستاده گويد که آن مرد گفت
که: شاهِ جهان با خرد باد جفت

يکی پور دارم رسيده به جای
به فرهنگ جويد همی رهنمای

اگر شاه باشد بدين دستگير
که اين پاک فرزند گردد «دبير»

خسرو نپذیرفت و فرمان داد که وام را باز گردانند.
اگر نیک به داستان بنگریم، وارونِ آنچه بددلان و کین‌ورزان می‌خواهند نشان دهند، فردوسی درباره‌ی بازداشتنِ کودک از خواندن و نوشتن و دبیرستان رفتن سخن نمی‌گوید. به درستی آنچه کفشگر در برابر پرداخت پول برای فرزندش درخواست کرده بود، اندر گشتنِ فرزندش در پیشه‌ی «دبیران» و «دیوان کشوری» بود، نه آموختن خواندن و نوشتن. وگرنه با آن داریی و خواسته‌ای (ثروتی) که داشت، یافتنِ آموزگار برای فرزندش دشوار نبود.
کسانی که با ادب و نامه‌های پارسیگ (پهلوی) سروکار دارند، با این اندرزِ «آذرباد مهرسپندان» آشنایند که کدخدای (صاحب خانه)  را به فرستادنِ همسر و کودک خویش به دبیرستان و فرهنگ آموختن سفارش می‌کند.
🔥🔥🔥
همچنین، نسک‌هایی که درباره‌ی آیین و رفتار کودکان در دبستان‌ها و دبیرستان‌هاست نشانگرِ آزاد بودنِ آموزش و فرهنگ در هنگامه‌ی ساسانی است.
فردوسی در جایی می‌گوید:

به هر برزن اندر، دبستان بُدی
همه جای آتش پرستان بُدی

آتش پرست به معنای «پرستار و  نگهبان» آتش یا آدوربان (آذربان) است. این آذربانان گاه آموزگار مکتب‌خانه‌ها نیز بودند. روستاییان – در هر پایگاهی – می‌توانستند با پرداخت چیزی اندک (گندم، برنج، روغن…) و فراهم کردن زندگی بسیار ساده‌ی آنان، فرزندان خود را نزد آنان به فراگرفتن خواندن و نوشتن بگذارند. روشی که تا همین 40-50 سال پیش نیز در ایران روا بود.
به داستان کفشگر و خسرو باز می‌گردیم.
اندر گشتن به پیشه‌ی دبیران، که از پایه‌های برترِ هازمان (جامعه‌ی) ساسانی بود، سامه‌ها (شرایط) و آیینی پیچیده داشت. (امروزه نیز کارهای دیوانی به هر کسی سپرده نمی‌شود.) با این همه، جابجایی در میان پایه‌ها امکان‌پذیر بود. اما چرا خسرو از پذیرفتن کودک به پایه‌ی دبیران سر باز زد؟
در آیین‌نامه (که بخشی از آن در دینکرد آمده) نوشته است که به روزگار جمشید شایستگیِ مردمان به داد (سن) بود؛ به روزگار آزی‌دهاک (ضحاک) شایستگی به دارایی و خواسته؛ به هنگام شاهیِ فریدون، به سزاواری؛ به روزگار منوچهر به پیشه و پایه…… تا به هنگام خسرو انوشیروان به همه چیز، جز به خواسته (ثروت) و دارایی. پس اگر خسرو در برابر پولی که از کفشگر گرفته بود کودک را به پیشه‌ی دبیران می‌برد، به آیینِ آزی‌دهاک (ضحاک) می‌رفت. از این روی سرگذشت آن کفشگر را در خدای‌نامه (و سپس شاهنامه) آوردند که به آیندگان بگویند: به روزگار خسرو، خواسته و دارایی را بهایی نبود و خسرو پاره (رشوه) از کسی نمی‌پذیرفت، حتی به هنگام نیاز برای نبرد با رومیان؛ نه اینکه خسرو پسر کفشگری را از دبیر گشتن باز داشت.
آیا روزی قدیمی ترین خط جهان یعنی خط جیرفت کهن خوانده می شود؟

در این مورد به نظر دکتر مجید زاده مدیر کاوشهای تمدن جیرفت توجه فرمایید:
در تمدن جیرفت چند لوحه‏ ی گلی یافت شده که مطالبی به خط هندسی روی آن نوشته شده است. به گفته‏ ی دکتر مجیدزاده هنوز این مطالب رمزگشایی نشده ‏اند، ولی آن‏چه مسلم است، روایت‏گر وجود نخستین خط و زبان در میان مردم این منطقه است:
اگر ما ۱۰هزارتا از این الواح را هم داشته باشیم، نمی‏توان خط‏ روی آن‌ها را خواند. برای این که ما اصلاً چیزی در این‏ باره نمی‏دانیم. تنها راهش این است که الواحی به دو زبان پیدا کنیم. من مطمئن هستم که چنین لوح‏هایی پیدا خواهند شد.
چون می‏دانیم که از طریق سومری‏ها و بین‏ النهرینی ‏ها در زمان سلسله ‏ی «اور سوم»، پسر یا دختر یک پادشاه سومری به نام «شولگی» با پادشاه «ارته» ازدواج می‏کند و به ‏هرحال آن‏ها ارتباطات سیاسی داشته‏ اند
احتمالاً در این رفت ‏وآمدها قراردادهایی نوشته ‏اند و باید در جایی پیدا بشوند. ما هنوز یک‏دهم در یک‏ درصد را هم حفاری نکرده‏ ایم. این شهر خیلی وسیع است. ما باید به کتاب‏خانه‏ ای در جایی بربخوریم. همان‏طور که گفتم ۱۰۰ سال حفاری است و انشاالله این‏ها پیدا خواهند شد.
تمدن جیرفت مربوط به بیش از۵۰۰۰سال و حتی قبل از سومری ها می باشد.کشف تمدن جیرفت در سال۱۳۷۹ خ تمام معادلات تاریخی در مورد ابداع خط توسط سومریان را بر هم زد!

بن مایه : تارنمای تمدن جیرفت کهن و مصاحبه ی دکتر مجید زاده
🔥🔥🔥

درگاه (:کانال) زرتشت و مزدیسنان
گزینش ونگرش: موبد كورش نیکنام
🏵 @zoroaster33 🏵
2025/07/08 00:10:38
Back to Top
HTML Embed Code: