Telegram Web
روابط بازرگانی روس و ایران ۱۸۲۸ - ۱۹۱۴ به چاپ دوم رسید.

این کتاب ترجمۀ رساله‌ای است در بررسی روابط تجاری ایران و روسیه از پیمان ترکمانچای تا جنگ جهانی اول‌. در نتیجۀ موفقیت در جنگ‌های ۱۸۲۶ تا ۱۸۲۸م، روسیه پیمان ترکمانچای را به ایران تحمیل کرد و تجارت خود را در این کشور گسترش داد. نویسنده در این کتاب کوشیده است تا نشان دهد چگونه حکومت تزاری روسیه از راه بازرگانی برای توسعۀ نفوذ سیاسی خود در ایران بهره جست و به چه منافعی دست یافت.

[روابط بازرگانی روس و ایران ۱۸۲۸ - ۱۹۱۴، مِروین ل. اِنتنر، ترجمۀ دکتر احمد توکلی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۳]

علاقه‌مندان می‌توانند از سیزدهم تا بیست و ششم آذرماه، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
چهاردهم آذرماه سالروز درگذشت دکتر غلامحسین یوسفی، ادیب، پژوهشگر، مترجم، استاد دانشگاه و منتخب دومین جایزهٔ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار

اگر مترجمان و مؤلفان و مدرسان و پژوهشگران از طریق بررسی آثار فصیح و استوار زبان فارسی به این زبان انس کافی داشته و بر آن تسلط پیدا کرده باشند، اولاً گنجینه‌ای از واژه‌ها و ترکیبات را در اختیار خواهند داشت که هر جا به اقتضای مقام و نیازمندی‌ آنها را به کار توانند برد؛ یا به مفاهیم پیشین یا در صورت امکان و با رعایت تناسب و پیوستگی، به مفاهیم جدید و با بار معنی تازه. ثانیاً با تأمل در نظام واژه‌سازی و پویایی زبان از لحاظ وسعت و قدرت تعبیر، می‌توان آموخت که در گذشته، زبان فارسی در روزگار گسترش و توانایی، این مسائل را چگونه برحسب فطرت و طبیعت خود حل می‌کرده است و راه راست که باید اختیار کرد، کدام است.
در این زمینه حتی می‌توان از لهجه‌های زبان فارسی نیز مدد گرفت؛ چه بسا کلمات مناسب برای مفاهیم گوناگون در این لهجه‌ها موجود است که استعداد استعمال و ترویج دارد. مثلاً در جغرافیای طبیعی و تغییر پدیده‌های طبیعت و احوال و کیفیات گوناگون آب‌ها و کوه و دره و دشت و جنگل و بریدگی‌ها و فرسایش‌ها و آبرفت‌ها و ... کلمات و اصطلاحات مناسب فراوان در لهجه‌ها وجود دارد که ممکن است برای مفاهیم مربوط به جغرافیای طبیعی و احیاناً زمین‌شناسی به کار رود.
بدیهی است برای تغییر آنچه در تمدّن و علوم و فنون امروز به آن نیاز است زبان فارسی به هزارها کلمه و اصطلاح احتیاج دارد و اکتفا به واژگان آثار پیشینیان و یا لهجه‌ها و امثال این منابع- با همۀ ارجمندی آنها- مشکل را کاملاً حل نمی‌کند و مواردی پیش می‌آید که در زبان فارسی به معادلی برای مفاهیم دسترسی نیست و نمی‌توان از میان انبوه واژه‌های موجود، کلمه‌ای مناسب با بار معانی جدید یافت و برگزید و ناگزیر باید کلمه و اصطلاحی ساخته و پیشنهاد شود.
این مرحله یکی از باریک‌ترین و دشوارترین مراحل است. از قضا در گذشته بسیاری از کلمات برساخته و پیشنهادی، ناموزون از آب درآمده و چندان رواج نیافته است. شاید به سبب آنکه اصول این کار ملحوظ نشده بوده است.

«نامه‌ای دربارۀ زبان فارسی»، غلامحسین یوسفی

[ای زبان پارسی...، به کوشش دکتر میلاد عظیمی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۲، ج ۱، ص ۲۲۲-۲۲۳]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
شانزدهم آذرماه زادروز احمد تفضلی

استاد دانشگاه تهران بود. مدیر گروه زبان‌های ایرانی بود. گویندۀ چند درس در هفته بود. زمانی که بنیاد شاهنامه دایر بود، به دعوت مجتبی مینوی یکی از همکاران مشاور او بود. سرپرست دانشجویان خارجی دانشکدۀ ادبیات بود. معاون علمی فرهنگستان زبان و عضو کوشا و شناسا و دلبسته و بنام آنجا بود. نویسندۀ پیوسته و همکار دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی بود. مشاور علمی دائرة‌المعارف ایرانیکا بود. عضو کمیتۀ علمی مجمع کتیبه‌های ایران بود. عضو مجلس ناظران انتشارات بسیار علمی آکتاایرانیکا بود.
از تفضلی در زبان فارسی مقالات و چند کتاب (تألیف و ترجمه) بر جای مانده و مقداری از آنها همراه است با نام ژاله آموزگار، دوست و همکار مبرّز پهلوی‌دان او، یعنی به اشتراک کار دقیق علمی عرضه کرده‌اند و خوب می‌دانیم که این‌گونه هم‌سخنی و هم‌پروازی در ایران دشواری‌های بسیار دارد.
تفضلی کوتاه‌نویس بود. گزافه‌نویس نبود‌. هماره دربارۀ آنچه عمیقاً می‌دانست قلم‌گردانی می‌کرد. نیک می‌دانست چه می‌خواهد بگوید و در آن باره چه اندازه باید گفت و نوشت. از پراکنده‌پردازی و بیهوده‌نویسی پرهیز داشت‌. نمونۀ برجسته از نوشته‌های تازۀ او مقاله‌ای است که در مجلۀ فرهنگستان چاپ شده است.
تفضلی دوستی خوب‌کردار، خوش‌سخن، دلپذیر و گرمرو، مهربان و دلسوز بود‌. مرگش دردی بر جان بود.

[نادره‌کاران: سوگنامۀ ناموران فرهنگی و ادبی (۱۳۰۴-۱۳۸۹)، ایرج افشار، زیر نظر بهرام، کوشیار و آرش افشار، به کوشش محمود نیکویه، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۰، ج ۲، ص ۱۲۰۳-۱۲۰۵]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
دریای پارس به روایت باستان‌شناسی به چاپ دوم رسید.

مجموعه‌ مقالات گردآوری‌شده در این کتاب بخشی از نتایج جدیدترین پژوهش‌ها و کاوش‌های باستان‌شناسانه در مناطق ساحلی خلیج فارس است.
بررسی شواهد استقرار انسان و شکل‌گیری و توسعۀ جوامع بشری در کرانه‌های خلیج فارس از دورۀ پیش از تاریخ تا دورۀ تاریخی و اسلامی محور اصلی جستارهای این مجموعه است و ازآنجاکه منطقۀ مورد بررسی- در قیاس با سایر مناطق کشور- تا کنون کمتر مورد توجه باستان‌شناسان بوده، حاصل این تحقیقات می‌تواند چراغ راه بررسی‌های گسترده‌تر آتی باشد.

[دریای پارس به روایت باستان‌شناسی (مجموعه مقالات)، گردآورندگان جبرئیل نوکنده، عبدالرضا دشتی‌زاده، ام‌البنین غفوری، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۳]

علاقه‌مندان می‌توانند از هفدهم تا بیست و هشتم آذرماه، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
هجدهم آذرماه زادروز دکتر فتح‌الله مجتبایی، پژوهشگر، نویسنده، مترجم و عضو هیئت گزینش کتاب و جایزهٔ بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار

در دورۀ اسلامی دو مکتب عمدۀ فکری در ایران بوده است. یکی مکتب یا فلسفۀ مشاء و دیگری حکمت یا فلسفۀ اشراق که به حکمت فهلویون و حکمت خسروانی معروف شده و آشکارا اصل ایرانی دارد. حکمت اشراق بر اشراق و شهود و ذوق مبتنی است. در این سوی دنیا یعنی ایران و هند معرفت درست معرفت شهودی و دیدن بوده است در مقابل دانستن. از دیدگاه حکمت و عرفان شرقی حقیقت دیدنی است، یعنی تجربۀ مستقیم و بی‌واسطه.
این روش و نظرگاه در ایران سابقه‌ای بسیار دیرینه دارد. در گاثاهای اوستا، در یسناهایی که منسوب است به خود زرتشت، کراراً سخن از دیدار و شهود است، «کی باشد که تو را ببینم؟»، «کی باشد که با تو یکی شوم؟». در اوپانیشادها، حقیقت نور است و حقیقة‌الحقایق، نورالانوار است و همین تعبیر است که در ادبیات زرتشتی دوره‌های بعد به صورت روشنان روشنی، یعنی روشنی روشنی‌ها آمده است. گفته می‌شود که سهروردی متأثر از افلاطون بوده است، چون افلاطون در جایی در کتاب جمهوری حقیقت را به نور خورشید تشبیه می‌کند و می‌گوید خورشید آن چیزی است که به همه نور می‌دهد ولی خود از جایی نور نمی‌گیرد. چنان‌که دیدیم قرن‌ها قبل از افلاطون این نکته در اوپانیشادها آمده است. در اوستا نور و آتش اصل عالم‌اند و عالم هستی از نور ازلی (اَسَر روشنیه یا به عبارت اوستایی اَنغره رئوچا) پدید آمده است. آذر یکی از ایزدان اوستایی است و گفته شده است که آذر پسر اهورامزداست. مقصود از این تعبیر پدر و پسر در اصطلاح پدیده‌شناسی دین در حقیقت بیان وحدت ذاتی بین دو اصل و یا صدور و بروز این یک از دیگری است.
اینکه می‌گویند عیسی پسر خداست، مقصود آن است که با پدر وحدت ذاتی دارد و نیز اینکه گفته شده است که آذر پسر اهورامزداست یعنی میان آذر و نور آن و اهورامزدا وحدت ذاتی برقرار است و چون عالم هستی از نور ازلی وجود یافته است، پس نتیجه این می‌شود که کلّ عالم ظهورات و تجلیّات نورالانوار، یعنی اهورامزداست و این در حقیقت همان توحید نوری حکمت اشراق است.

«سهروردی و فرهنگ ایران باستان»، دکتر فتح‌الله مجتبایی، فصلنامۀ فلسفی، عرفانی و ادبی، سال دوم، شمارۀ چهارم و پنجم، بهار و تابستان ۱۳۸۶، ص ۳۸-۴۰.

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
هجدهم آذرماه زادروز محمّدتقی بهار (ملک‌الشعراء)

خوش گفت این حدیث که شرط است کآدمی
چون بر زمی رود نخروشد ازو زمی

هان ای «بهار»، مرد خرد شو که در جهان
بند است بیژنیّ و مغاک است رستمی

تندی مکن که رشتۀ صدساله دوستی
در حال بگسلد چو شود تند آدمی

هموار و نرم باش که شیر دمنده را
زیر قلاده بُرد توان با ملایمی

مرد اراده باش که دیوار آهنین
چون نیم جو اراده نباشد به محکمی

اندیشه پاک دار و مدار ایچ غم ازآنک
اندیشه پاک داشتن است اصل بیغمی

وهم است هرچه هست و حقیقت جز این دو نیست
ای نور چشم، این دو بود عین مردمی

یا راه خیر خویش سپردن به حسن خلق
یا راه خیر خلق سپردن به خرّمی

ور زآنکه عادت تو به آزار مردم است
شیری به هر طریق نکوتر که کژدمی

محمّدتقی بهار

روزنامۀ ایران، سال ۴، شمارۀ ۶۱۶، ۲۴ جمادی‌الاوّل ۱۳۳۸ق، ص ۱.

[اشعار شاعران قاجاری در نشریّات آن عصر، جلد دوم [استخر - ایران نوین]، تدوین و تحقیق دکتر رقیّه فراهانی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۳، ص ۱۲۰۴]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
نامه‌هایی به ناصرالدّین‌شاه به چاپ دوم رسید.

این کتاب شامل مجموعه‌ای است از عرایض، گزارش‌ها، تلگراف‌ها، التزام‌‌نامه‌ها، صورت‌حساب‌های جمع و خرج، بروات، صورت‌های جمع و خرج بنّایی و غیره که توسط طیف گسترده‌ای از خانوادۀ سلطنتی، از جمله همسران و دختران، پسران، عمه‌ها و عموهای ناصرالدّین‌شاه و همچنین تعدادی از وزراء و صاحب‌منصبان لشکری و کشوری، به جهات مختلف به ناصرالدّین شاه نوشته شده است. بخش اعظم این عرایض، توسط میرزا علی‌اصغرخان امین‌السّلطان به عرض شاه رسیده، و تعدادی نیز توسط اشخاص دیگر و بخشی نیز مستقیماً به شخص شاه نوشته شده است. ناصرالدّین‌شاه بر روی هر نامه دستوری صادر کرده است.

[نامه‌هایی به ناصرالدّین‌شاه: مجموعه‌ای از عرایض متضمّن اوامر شاه به امین‌السّلطان میان سا‌لهای ۱۳۰۰-۱۳۰۳ق.، به کوشش مجید عبدامین، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۳]

علاقه‌مندان می‌توانند از نوزدهم آذر تا دوم دی، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
Audio
تحلیل و بررسی کتاب:

احسن القصص

احسن القصص ترجمۀ فارسی کتابی است به همین نام یا با نام بحر المَحبَّة فی اسرار المَوَدَّة منسوب به محمد یا احمد غزالی و مصحّح این کتاب احتمال انتساب آن به عبدالکریم قشیری را نیز پیش کشیده است. احسن القصص روایتی است تفسیری با رویکردی عرفانی از داستان حضرت یوسف (ع). از انشای فارسی آن چنین برمی‌آید که در نیمۀ دوم سدۀ پنجم یا حداکثر در نیمۀ اول سدۀ ششم ترجمه شده است. نثر کتاب ساده و روان است و اشتمالش بر کلمات و ترکیبات کهن فارسی و چند رباعی قدیمی بر اهمیت آن می‌افزاید.

[احسن القصص: قصۀ حضرت یوسف (ع)، تصحیح و تحقیق دکتر علی نویدی ملاطی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۴۰۰]

دکتر بهرام پروین گنابادی

برنامۀ کیمیای کلمات رادیو فرهنگ
جمعه ۷ اردیبهشت ۱۴۰۳

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
بیستم آذرماه سالروز درگذشت احمد منزوی، منتخب نوزدهمین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار

منزوی‌ها را از موقعی که کتابدار شدم شناخته‌ام. در این راه با هر دو برادر کتاب‌شناس، کتابدار، کتابدوستِ کتابنویس همراه بودم. با علینقی پنجاه سال پیش در کتابخانۀ دانشکدۀ حقوق کنار هم می‌نشستیم: هر دو خادم آنجا بودیم و از لذت همسخنی با محمد‌تقی دانش‌پژوه بهره‌ور و از دریای دانش او گوهریاب بودیم و هر سه زیر نظر کتابدار صاحب علم و ذوق شادروان دکتر محسن صبا که نخستین ایرانی تحصیل‌کرده در رشتۀ کتابداری بود آموزش می‌دیدیم.
موقعی که کتابخانۀ مرکزی دانشگاه تهران در ساختمان جدید استقرار یافت و روزانه گسترش می‌گرفت، احمد به کمک من شتافت. در فهرست‌نویسی مجموعه‌های آنجا خدمت بسیار مفید کرد. وجودش مغتنم بود. اغلب همکاران از دانایی او در کتاب‌شناسی فیض می‌بردند. یکی از کارهای برجسته‌ای که برای آن کتابخانه انجام داد تهیۀ فهرست چاپ‌های سنگی آنجا بود. آن‌قدر که به یادم مانده است، آن کار به پایان رسیده بود و در شرف چاپ شدن بود که تغییرات روزگار پیش آمد و آن برگه‌ها بی‌سرانجام ماند.
منزوی‌ها فرزند پدری نام‌آورند، آن که الذریعه را تألیف کرده، کتابی مشهور و بسیار مفید. آن را همه می‌شناسید. این دو فرزند کتاب‌شناس در آن کتابخانۀ بیست و چندجلدی پرورش یافته و آگاهی‌های نخستین کتاب‌شناسی را میان اوراق آن مجلدات دستیابی کرده‌اند. الذریعه مرجعی اصلی، اساسی و حتمی برای هر پژوهنده‌ای است که با کتاب و نسخه (اعم از فارسی و عربی) سر و کاری پیدا می‌کند. علینقی و احمد فرزندان خلف و پیرو چنان پدرند.
دربارۀ احمد دو سه خاطره‌مانند را باید عنوان کنم. یکی مربوط به موقعی است که واقف کتابخانۀ ملی ملک و زعمای مجلس شورا بر آن شدند تا جمعی را همگام کنند و آنان فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی آن دو کتابخانه را زود پیش ببرند و به دسترس جویندگان برسانند. او یکی از پایمردان بی‌غش و دلسوزی بود که تا پایان پیمان شادروان محمدتقی دانش‌پژوه و من نسبت به آن دو کتابخانه از همراهی کوتاهی و ناسازگاری نکرد.
وقتی تشکیلات مؤسسۀ فرهنگی منطقه‌ای در تهران پای می‌گسترد، مقارن بود با روزهایی که احمد منزوی تألیف فهرست مشترک نسخه‌های فارسی را به پایان برده و آمادۀ چاپ کردن ساخته بود. چون به‌خوبی وقوف داشتم که این جثۀ وطواطی، اما پرتوان در کار و توانمند در تحمل گرانباری‌های روزگار خدمتی بزرگ و ماندگار را به سرانجام رسانده است مشتاقانه به این در و آن در می‌زدیم که وسایل چاپ آن کتاب خودمثال فراهم شود. خوشبختانه به یک اشارت، دکتر سلیم نیساری با روی خوش و کمال فرهنگ‌خواهی، سودمندی کتاب را دریافت و سرنوشت آن تألیف منیف را به دست گرفت.
منزوی پس از آن کار گران بازنشستگی را پذیرفت و از ایران رفت. به هجرت رفت و چون دانایی پاکباخته بود، در پاکستان منزوی شد، ولی دست از کتاب نکشید. پیرو نیمه‌ای از بیت حافظ بود که گفته بود: «فراغتیّ و کتابیّ و گوشۀ چمنی».

ایرج افشار

به نقل از
[دفترچۀ نوزدهمین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار اهدایی به احمد منزوی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۰، ص ۴۷ - ۴۹]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
⁠⁣⁠⁠بیست و یکم آذرماه زادروز احمد شاملو

شبگیر


مرغی از اقصای ظلمت پر گرفت
شب، چرایی گفت و خواب از سر گرفت

مرغ، وایی کرد، پر بگشود و بست
راه شب نشناخت، در ظلمت نشست

من همان مرغم به ظلمت باژگون
نغمه‌اش وای، آب‌خوردش جوی خون

دانه‌اش در دام تزویر فلک
لانه بر گهوارۀ جنبان شک

لانه می‌جنبد وزو ارکان مرغ،
ژیغ ژیغش می‌خراشد جان مرغ

ای خدا! گر شک نبودی در میان
کی چنین تاریک بود این خاکدان؟

گر نه تن زندان تردید آمدی
شب پُر از فانوس خورشید آمدی

من همان مرغم که وای آواز او
سوز مأیوسان همه از ساز او

او ز شب در وای و شب دل‌شاد ازوست
شب، خوش از مرغی که در فریاد ازوست،

گاه بالی می‌زند در قعر آن
گاه وایی می‌کشد از سوز جان

خود اگر شب سرخوش از وایَش نبود
لاجرم این بند بر پایش نبود

وای اگر تابد به زندانبان ریش
آفتاب عشقی از محبوس خویش

من همان مرغم، نه افزونم نه کم
قایقی سرگشته بر دریای غم:

گر امیدم پیش رانَد یک نفس
روح دریایم کشانَد بازپس

گر امیدم وانهد با خویشتن
مدفن دریای بی‌پایان و من!

ورنه خود بازم نهد دریای پیر
گو بیا، امّید! و پارویی بگیر!

خود نه از امّید رَستم نی‌ ز غم
وین میان خوش دست و پایی می‌زنم

من همان مرغم که پر بگشود و بست
ره ز شب نشناخت، در ظلمت نشست

نه‌ش غم جان است و نه‌ش پروای نام
می‌زند وایی به ظلمت، والسّلام

۱۳۳۸

احمد شاملو (۲۱ آذر ۱۳۰۴ - ۲ مرداد ۱۳۷۹) شاعر، روزنامه‌نگار، مترجم و پژوهشگر حوزۀ زبان و ادب و فرهنگ عامیانه بود. از آثار شعری او می‌توان به هوای تازه، آیدا در آینه، مرثیه‌های خاک، شکفتن در مه و ابراهیم در آتش اشاره کرد.

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
در حضرت سیمرغ به چاپ دوم رسید.

در حضرت سیمرغ مجموعه مقالات دکتر سجّاد آیدنلو، محقّق شاهنامه و ادب حماسی ایران است و بیست و پنج مقاله و یادداشت تخصّصی در حوزهٔ شاهنامه‌شناسی و مطالعات‌ حماسی را در بر می‌گیرد. شماری از مهم‌ترین موضوعات بحث‌شده در این مقاله‌ها عبارت است از: تصحیح و نسخه‌شناسی، بن‌مایه‌های حماسی - اساطیری، نکات‌ لغوی، تأثیرات شاهنامه در متون بعد از آن، مسائل تاریخی حماسهٔ ملّی ایران، حماسه‌پژوهی تطبیقی‌، فنّ نقّالی و...

[در حضرت سیمرغ: بیست و پنج مقاله و یادداشت دربارهٔ شاهنامه و ادب حماسی ایران، دکتر سجّاد آیدنلو، تهران، انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۳]

علاقه‌مندان می‌توانند از بیست و یکم آذر تا چهارم دی، این کتاب را با ۳۰٪ تخفیف از دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار تهیه کنند.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
پژوهشی مهم در حوزۀ خلیج فارس

سید سعید میرمحمّدصادق


شهرآرا، یکشنبه، ۶ آبان ۱۴۰۳

خداوند را سپاسگزارم که توانستم پژوهشی مهم در حوزۀ خلیج فارس را در مهم‌ترین روزها که این شاخاب کهن با تهدیدهای گوناگون روبه‌روست به مردم ایران و نیز اهل تحقیق به‌ویژه صفویه‌پژوهان تقدیم کنم. این کتاب بر پایۀ سه رسالۀ منظوم از روزگار صفوی از دوران شاه‌ عباس اوّل صفوی است. نخستین رساله فتح‌نامۀ شیراز، لار، بَنارو، میناب و بحرین است که دربارۀ فتوحات الله‌وردی‌خان در تسخیر این مناطق در ۱۷۱۷ بیت است. شاعر این منظومه ابن‌حسین شیرازی است و اصل این نسخه در کتابخانۀ عارف حکمت شهر مدینۀ منوره نگهداری می‌شود. رسالۀ دوم فتح‌نامۀ کشم و هرمز از سراینده‌ای ناشناس در ۴۸۲ بیت است. رخدادنگاری این منظومه به گزارش‌های رویی فریره دوآندردا، سردار پرتغالی، دربارۀ شیوۀ نبرد ایرانی‌ها بسیار شبیه است. اصل این نسخه در ایتالیا نگهداری می‌شود. رسالۀ سوم جنگ‌نامۀ کشم از شاعری ناشناخته در ۲۶۳ بیت و دربارۀ بازپس‌گیری قشم است. نسخۀ این منظومه در کتابخانۀ واتیکان است. رسالۀ دوم و سوم همان سروده‌هایی است که پیترو دلاواله، جهانگرد ایتالیایی، آن را از شاعران آثار خریده و با خود به رم برده است.

فتوحات صفویه در ایالت فارس و جزایر بحرین، قشم و هرمز، نوشتۀ ابن حسین و دیگران، تصحیح و تحقیق سید سعید میرمحمّدصادق، بنیاد موقوفات افشار، ۱۴۰۳، ۳۹۲ صفحه.

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
بیست و پنجم آذرماه سالروز درگذشت برت فراگنر، دانشمند اتریشی و منتخب هجدهمین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار

خاطرات‌نویسی ایرانیان


در حالی که از دوران پیشین تاریخ ایران نوشته‌های شناخته‌شدۀ معدودی در زمینۀ خاطرات به جا مانده است، از یکصد و پنجاه تا دویست سال پیش به این سو تعداد کثیری از این نوع آثار نوشته شده است. این آثار دارای ویژگی‌های متفاوتی است و به چند دسته تقسیم می‌شود. در قدیمی‌ترین کتب خاطرات سدۀ نوزدهم سبک خاطره‌نویسی و سفرنامه‌نویسی کهن اسلامی حفظ شده است. قسمت اعظم آنها شرح سفر به ممالک اروپایی است که در سدۀ نوزدهم و اوایل سدۀ بیستم در ایران خوانندگان زیادی داشت. نوع دیگری از این ادبیات که روشنگر تاریخ اجتماعی این دوره است، اتوبیوگرافی و خاطرات است. این آثار غالباً پرحجم و به‌جز چند استثنا بیشتر تألیف سدۀ بیستم است. همچنین در کنار اینها تعداد زیادی روزنامۀ خاطرات و خاطراتی که از نظر موضوع محدود است وجود دارد.
کلاً مشخصۀ خاطرات در مقایسه با منابع دیگر این است که همواره مطالب زیادی از تجارب شخصی نویسنده را در خود جای داده است. ازآنجاکه خاطره‌نویسان در رویدادهایی که شرح می‌دهند یا مستقیماً دخالت داشته یا حدِاقل از منابع دستِ‌اول استفاده کرده‌اند یا صرفاً دیده‌ها و شنیده‌های خود را نقل می‌کنند، گزارش‌های آنها معمولاً از آشنایی و نزدیکی مؤلف به موضوع بحث حکایت دارد؛ به همین علت حاوی اطلاعات و جزئیات قابل توجهی است که به‌سختی می‌توان آنها را از منابع دیگر استخراج کرد. این جنبۀ مثبت کتب خاطرات از ویژگی منفی این گونه آثار؛ یعنی خصلت شخصی و غیر بی‌طرفانۀ گزارش می‌کاهد.
محتوای یادداشت‌های روزانه و همین‌طور خاطرات هم در بیشتر موارد سیاسی است. آنها بیشتر به شرح رویدادهای سیاسی، برخوردها و ملاقات‌های شخصی می‌پردازند. طبعاً درصد بالای دولتمردان و درباریان در میان خاطره‌نویسان نشان می‌دهد که از این نوشته‌ها اطلاعات قابل توجهی در خصوص نحوۀ ادارۀ کشور در آن عصر و تاریخ پیدایش ادارات جدید در ایران به دست می‌آید. در اینجا باید به وجه تشابه اکثر کتب خاطرات و اتوبیوگرافی‌های بررسی‌شده اشاره شود: قسمت‌هایی که به خاطرات دوران کودکی و نوجوانی نویسنده بازمی‌گردد اغلب دارای انبوهی از اطلاعات جالب توجه در زمینۀ تاریخ اجتماعی-فرهنگی است.

برت گ. فراگنر
ترجمۀ مجید جلیلوند رضایی

[دفترچۀ هجدهمین جایزۀ ادبی و تاریخی دکتر محمود افشار، اهداشده به برت گ. فراگنر، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۸۸، ص ۱۸-۲۱]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
به مناسبت روز پژوهش از بیست و پنجم تا بیست و هفتم آذرماه کتاب‌های انتشارات دکتر محمود افشار با ۲۰٪ تخفیف عرضه خواهد شد.

علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یا سفارش تلفنی کتاب‌های انتشارات این بنیاد را با تخفیف ویژۀ این مناسبت تهیه کنند.

سفارش کتاب از طریق ارسال پیام مستقیم (دایرکت) به صفحۀ اینستاگرام بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار نیز امکان‌پذیر است.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

فهرست تازه‌ترین کتاب‌های انتشارات دکتر محمود افشار را از طریق پیوند زیر ملاحظه بفرمایید:

https://www.tgoop.com/AfsharFoundation/3891

نشانی: تهران، خیابان ولی‌‌عصر، سه‌راه زعفرانیه، خیابان عارف‌نسب، کوی دبیرسیاقی، پلاک ۶

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی

@AfsharFoundation
⁠نامۀ حسن تقی‌زاده به دکتر محمود افشار
به تاریخ ۱۹۲۲/۱۰/۱


دوست عزیز

مرقومۀ شریفۀ مورّخۀ سوم ژانویه که از نیس مرقوم شد‌ه بود زیارت شد و مایۀ کمال مسرت گردید... اگر ایران مستعد آن است که چند نفر امثال آن وجود نازنین و عزیز و جوانمرد و شجاع و نجیب و غیور پدید آورد امید است که نخواهد مرد و با وجود استیلای امراض و ظهور هزاران علامات وحشت‌انگیز باز جانی خواهد گرفت.
با اعتقادی که به مراتب غیرت و همّت و آگاهی و وطن‌پرستی آن جوانمرد داشتم هیچ‌وقت چنین تأثیر عظیمی که از این مرقومه در دل من حادث شد رخ نداده بود، زیرا گمان می‌کردم که همۀ شورهای جوانان وطن‌پرست پس از مقابل شدن با فساد مستولی در وطن و بعد از تجربه‌های کافی منطفی و خاموش می‌شود، اما حالا می‌بینم عزم و همت شما از جنس دیگر است. تا اندازه‌ای به مشکلات برخورده‌اید ولی باز در پی علاج حقیقی هستید و اینک از این مکتوب شما دیده می‌شود که علاج را هم پیدا کرده‌اید.
بزرگترین علاج کار ایران ورزش‌های بدنی است از هر قبیل «اسپورت» به حد افراط و جنگ آتشین بر ضد تریاک و الکل و کوفت. این‌قدر در عمر سیاسی و علمی خودم در این فقره، ‌یعنی اهمیت ورزش تعمق کرده‌ام که در این باب کتابی حجیم توانم نوشت و هزاران دلیل قطعی اقامه توانم کرد و این است که تقریباً در هر شمارۀ کاوه آن را به علاوۀ تعلیم عمومی اولین علاج ایران شمرده‌ام و نمی‌توانید تصور کنید که چقدر مشعوف هستم از اینکه مانند شما جوانی که آیندۀ درخشانی به عقیدۀ من خواهید داشت، به این عقیده آمده‌اید و این اجتهاد را قبول کرده‌اید.
در واقع ورزش عمومی اجباری همۀ ملت است که از آن میان صاحب‌منصبان باشرف و مستقیم و متین‌الاخلاق و راستگو و با caractére پیدا می‌شوند و مملکت را نجات می‌دهند. در این باب لازم نمی‌دانم بیش از این بگویم و بنویسم. چه خود بهتر از من به این نکته و مزایای آن برخورده و اسرار مکنون آن را دریافته‌اید.

مخلص حقیقی
حسن تقی‌زاده

[نامه‌های دوستان، گردآوری دکتر محمود افشار، به کوشش ایرج افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۳، ص ۹۹-۱۰۰]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
بیست و هفتم آذرماه سالروز درگذشت محمّدتقی دانش‌پژوه

اعتبار علمی جهانی دانش‌ و شناختگی او در مجامع مربوط به مطالعات ایرانی و اسلامی و عربی مخصوصاً به سه کار بزرگ اوست: یکی فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی است اعم از فارسی و عربی و ترکی و گاهی اردو و کردی که او یک‌تنه کماً و کیفاً کاری بیش از توانایی مرسوم و معمول برای یک فهرست‌نگار را انجام داده است و امروزه نتیجۀ کار سترگ او در سراسر جهان خاورشناسی، در همۀ کتابخانه‌ها و مؤسسه‌ها دست‌مایۀ پژوهشگران است. جز این در دنیای کنونی که کتاب‌شناسی و فهرست‌های مشترک مقامی والا و اساسی یافته است، محققان اسلامی ناچار از آن‌اند که به فهرست‌های او بنگرند و حتی در روش‌های کامپیوتری فهرست‌نگاری مآخذ اسلامی از کارهای او بهره‌ور شوند.
کار مهم دیگر دانش تصحیح و طبع متونی است که هریک به مناسبتی ضرورت داشته است به چاپ برسد. طبعاً بصیرت و اشراف او در شناخت نسخه‌ها با پشتوانۀ جامعیت علمی او موجب شده است که مقداری از متون باارزش فراموش‌شده به دسترس پژوهشگران بیاید.
سه‌دیگر پژوهش‌های منفرد اوست که بیشتر در زمینه‌های منطقی و فلسفی و کلامی و بررسی آراء و عقاید متفکران اسلامی انتشار یافته است. باید دانست که او در شناساندن کارهای ارسطو و فارابی و ابن‌سینا و ابن‌کمونه و ابن‌رشد و ابن‌میمون و غزالی و ناصرخسرو و خواجه نصیر و بابا افضل کاشانی و ملا‌صدرا و ملا محسن فیض و سی چهل دانشمند دیگر از این رسته گفتارهای معتبری دارد که در مقالات و تحقیقات خاورشناسان استناد بدان‌ها شده است و می‌شود و برای ایران مایۀ مباهات است.

[نادره‌کاران: سوگنامۀ ناموران فرهنگی و ادبی (۱۳۰۴-۱۳۸۹)، ایرج افشار، زیر نظر بهرام، کوشیار و آرش افشار، به کوشش محمود نیکویه، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم ۱۴۰۰، ج ۲، ص ۱۱۸۳-۱۱۸۴]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی، تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
به مناسبت روز پژوهش از بیست و پنجم تا بیست و هفتم آذرماه کتاب‌های انتشارات دکتر محمود افشار با ۲۰٪ تخفیف عرضه خواهد شد.

علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یا سفارش تلفنی کتاب‌های انتشارات این بنیاد را با تخفیف ویژۀ این مناسبت تهیه کنند.

سفارش کتاب از طریق ارسال پیام مستقیم (دایرکت) به صفحۀ اینستاگرام بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار نیز امکان‌پذیر است.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

فهرست تازه‌ترین کتاب‌های انتشارات دکتر محمود افشار را از طریق پیوند زیر ملاحظه بفرمایید:

https://www.tgoop.com/AfsharFoundation/3891

نشانی: تهران، خیابان ولی‌‌عصر، سه‌راه زعفرانیه، خیابان عارف‌نسب، کوی دبیرسیاقی، پلاک ۶

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی

@AfsharFoundation
بیست و هشتم آذرماه سالروز درگذشت دکتر محمود افشار

وحدت ملّی به معنای این است که مردم استان‌های یک کشور دارای هر زبان، هر نژاد، هر مذهب و هر مسلک باشند باید همیشه و در هر حال در امور اساسی، خصوصاً سیاست خارجی در برابر بیگانه، متحد بوده و وطن را حفظ نمایند. در اختلافات بزرگ یا کوچکی که دارند بیگانه را دخالت ندهند و حل و فصل آن‌ها را به خردمندان ملّت خود واگذار نمایند.
تمامیت ارضی به معنای این است که هیچ‌گاه نباید پاره‌ای از کشور از وطن جدا شود. پس باید موجباتی که ممکن است این وحدت و این تمامیت را به مخاطره اندازد از میان برداشت و موجبات دیگری را که باعث تکمیل وحدت می‌شود فراهم ساخت.
حفظ وطن و آبادی و استقلال آن و آزادی و ترقی ملّت ایران باید هدف و ایده‌آل همۀ ایرانیان باشد. دانشمندان مبانی مختلفی را برای ملّیت و تحکیم وحدت ملّی در نظر گرفته‌اند که اهم آنها مذهب، زبان، نژاد، اشتراک تاریخ و غیر آنها می‌باشد.
ما ایرانیان که از خراسان و بلوچستان تا خوزستان و کردستان و آذربایجان قرن‌ها با هم زندگانی کرده و می‌خواهیم با هم باشیم راضی نمی‌شویم که یک جزء بزرگ یا کوچک کشورمان تجزیه شود یا دیگران ببرند. حفظ تمامیت کشور را باید نخستین وظیفۀ خود بدانیم.

[افغان‌نامه، تألیف دکتر محمود افشار، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، چاپ دوم، ۱۴۰۰، ج ۳، ص ۲۴۳-۲۴۵]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
بیست و هشتم آذرماه زادروز مظفّر بختیار

پوشاک و هنر جامه‌آرایی زنان ایرانی در پوشاک و جامۀ زنان چین تأثیر بسیار نهاده است، به طوری که لباس آراسته که زنان چین در مراسم رسمی در بر می‌کرده‌اند و در بسیاری از تصویرهای قدیم چینی دیده می‌شود، نام فارسی دارد به اسم «لباس جشن». لباس‌های آراستۀ قدیم از لباس زنان ایرانی اقتباس شده بود و همین کلمۀ جشن نشان‌دهندۀ هویت ایرانی این لباس‌هاست. اصولاً پوشاک و لباس آراسته و موقر ایرانیان در چین قدیم بسیار ستایش‌انگیز بوده. حتی شاعرانی بزرگ مانند «بای جوایی»، شاعر اواخر قرن هشتم در دورۀ تانگ، در بعضی از اشعار خود به توصیف و ستایش لباس فاخر و آراسته و در عین حال موقر زنان ایرانی پرداخته‌اند. آراستگی و خوش‌سلیقگی زنان ایرانی در رفتار و در پوشاک و آداب مهمان‌داری و خوان‌آرایی چنان بوده که هنوز در شهر «یان جو» که از مراکز قدیمی ایرانیان در چین است، در توصیف نهایت آراستگی چیزی به «برازندگی ایران» تعبیر می‌شود.

«زندگی و شعر سون‎شوان، بانوی شاعر نقّاش ایرانی‎تبار چین»، مظفّر بختیار

[نامۀ بختیار: مقالات، ترجمه‌ها و یادداشت‌های دکتر مظفّر بختیار، به کوشش دکتر حمید رضایی، تهران: انتشارات دکتر محمود افشار، ۱۳۹۹، ص ۸۱۵-۸۱۶]

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملّی و تمامیت ارضی

@AfsharFoundation
به مناسبت شب یلدا چهارشنبه، بیست و هشتم آذرماه کتاب‌های انتشارات دکتر محمود افشار با ۲۰٪ تخفیف عرضه خواهد شد.

علاقه‌مندان می‌توانند با مراجعه به دفتر مرکزی بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار یا سفارش تلفنی کتاب‌های انتشارات این بنیاد را با تخفیف ویژۀ این مناسبت تهیه کنند.

سفارش کتاب از طریق ارسال پیام مستقیم (دایرکت) به صفحۀ اینستاگرام بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار نیز امکان‌پذیر است.

برای سفارش‌های بیش از پانصد هزار تومان ارسال رایگان است.

فهرست تازه‌ترین کتاب‌های انتشارات دکتر محمود افشار را از طریق پیوند زیر ملاحظه بفرمایید:

https://www.tgoop.com/AfsharFoundation/3891

نشانی: تهران، خیابان ولی‌‌عصر، سه‌راه زعفرانیه، خیابان عارف‌نسب، کوی دبیرسیاقی، پلاک ۶

تلفن مرکز پخش و فروش: ۲۲۷۱۳۹۳۶-۲۲۷۱۶۸۳۲

بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار؛ تعمیم زبان فارسی و تحکیم وحدت ملی

@AfsharFoundation
2025/06/29 19:11:08
Back to Top
HTML Embed Code: