فلسفه‌‌ ورزی

[Forwarded from فلسفه‌ورزی]
📝#مغالطۀ_آرزواندیشی (wishful thinking)/ #حمیدرضا_سعادت_نیاکی/ 🔶قسمت اول 🔻وقتی آرزوی درست بودنِ گزاره‌ای جایگزین دلیل درستی آن گزاره شود، مغالطۀ آرزواندیشی رخ می‌دهد. شکل منطقی این مغالطه چنین است: دلم می‌خواهد الف درست باشد، پس الف درست است. آرزواندیشی می‌‌تواند باعث شود که شخص به سبب علاقۀ شخصی‌اش به یک نتیجۀ مشخّص، شواهد و مدارک را به ‌طور کاملاً جانبدارانه بررسی کند. هنگامی که #آرزوها به صورت #امیدی در دل شخص باقی بمانند، مغالطه تلقّی نمی‌شوند. اما زمانی که آرزو به #باور تبدیل شود و سپس این باور را #درست_پندارند و بر اساس آن، استدلال و به تعبیر دقیق‌تر، #دلیل‌تراشی (rationalization) کنند، مغالطۀ آرزواندیشی اتفاق می‌افتد. مغالطۀ آرزواندیشی ثمرۀ استفادۀ نادرست از قوۀ خیال است. شخص آرزوهایی را که در خیال خود می‌پرود دستمایۀ استدلال قرار می‌دهد و با مقدمه قرار دادن آن نتیجۀ مطلوبِ خود را می‌گیرد. برای مثال اگر ما ایرانی‌ها بدون هیچ دلیل و مدرک متقنی، صرفاً از آنجا که دلمان می‌خواهد از همۀ ملت‌های دیگر باهوش‌تر باشیم #باور کنیم که «ایرانیان باهوش‌ترین ملت جهان هستند»، دچار مغالطۀ آرزواندیشی شده‌ایم. یا اگر یک پیرو مذهب هندو، به دلیل اینکه در خانواده‌ای هندو به دنیا آمده و باورها، مناسک و شعائر این مذهب در او درونی شده است و در نتیجه به آن دلبستگیِ عمیق دارد، مدارکی را به شکل گزینشی جمع‌آوری نماید، مبتنی بر آنها به نفع درستی آموزه‌های مذهبِ خود دلیل‌تراشی کند و به این گزاره #باور داشته باشد که «فقط آموزه‌های مذهب هندو مطابق با واقع است»، در این صورت چنین فردی در مغالطۀ آرزواندیشی فرو غلتیده است. یادآوری این نکته مهم است که وقتی چنین شخصی، مانند فرد هندو مذهب در مثال بالا، به شکل گزینشی به دنبال مدارک تأیید متعلّقِ آرزومندی خود می‌گردد، لزوماً این عمل را آگاهانه انجام نمی‌دهد. چه بسا آن‌قدر به آن تعلّقِ خاطر دارد که طرحوارۀ ذهن او ناخودآگاه او را به سمت مدارک و شواهد مؤید آن می‌کشاند. 🔅وقتی از #برتراند_راسل می‌پرسند که چه پیامی برای نسل‌های آینده دارد، او در بخشی از پیام خود به مخاطبان هشدار می‌دهد دچار مغالطۀ آرزواندیشی نشوند: «وقتی موضوعی را بررسی می‌کنید یا توجه شما به فلسفه‌ای جلب می‌شود، تنها چیزی که باید از خودتان بپرسید این است که واقعیت‌ها در این فلسفه چه هستند و چه حقایقی در آنها است. هیچ‌وقت به خودتان اجازه ندهید که آنچه دوست دارید حقیقت داشته باشد.». (ادامه دارد...) https://www.tgoop.com/DoingPhilosophy

Telegram

فلسفه‌‌ ورزی

درس‌گفتارها، مصاحبه‌ها و نوشته‌های فلسفیِ
«دکتر حمیدرضا سعادت نیاکی»
تماس با ادمین: @Doing_Philosophy بازنشر مطالب با ذکر منبع مجاز است.

www.tgoop.com/DoingPhilosophy/21

3.7K viewsedited  Oct 30, 2018 at 14:50

[Forwarded from فلسفه‌ورزی]
📝#مغالطۀ_آرزواندیشی (wishful thinking)/ #حمیدرضا_سعادت_نیاکی/ 🔶قسمت اول 🔻وقتی آرزوی درست بودنِ گزاره‌ای جایگزین دلیل درستی آن گزاره شود، مغالطۀ آرزواندیشی رخ می‌دهد. شکل منطقی این مغالطه چنین است: دلم می‌خواهد الف درست باشد، پس الف درست است. آرزواندیشی می‌‌تواند باعث شود که شخص به سبب علاقۀ شخصی‌اش به یک نتیجۀ مشخّص، شواهد و مدارک را به ‌طور کاملاً جانبدارانه بررسی کند. هنگامی که #آرزوها به صورت #امیدی در دل شخص باقی بمانند، مغالطه تلقّی نمی‌شوند. اما زمانی که آرزو به #باور تبدیل شود و سپس این باور را #درست_پندارند و بر اساس آن، استدلال و به تعبیر دقیق‌تر، #دلیل‌تراشی (rationalization) کنند، مغالطۀ آرزواندیشی اتفاق می‌افتد. مغالطۀ آرزواندیشی ثمرۀ استفادۀ نادرست از قوۀ خیال است. شخص آرزوهایی را که در خیال خود می‌پرود دستمایۀ استدلال قرار می‌دهد و با مقدمه قرار دادن آن نتیجۀ مطلوبِ خود را می‌گیرد. برای مثال اگر ما ایرانی‌ها بدون هیچ دلیل و مدرک متقنی، صرفاً از آنجا که دلمان می‌خواهد از همۀ ملت‌های دیگر باهوش‌تر باشیم #باور کنیم که «ایرانیان باهوش‌ترین ملت جهان هستند»، دچار مغالطۀ آرزواندیشی شده‌ایم. یا اگر یک پیرو مذهب هندو، به دلیل اینکه در خانواده‌ای هندو به دنیا آمده و باورها، مناسک و شعائر این مذهب در او درونی شده است و در نتیجه به آن دلبستگیِ عمیق دارد، مدارکی را به شکل گزینشی جمع‌آوری نماید، مبتنی بر آنها به نفع درستی آموزه‌های مذهبِ خود دلیل‌تراشی کند و به این گزاره #باور داشته باشد که «فقط آموزه‌های مذهب هندو مطابق با واقع است»، در این صورت چنین فردی در مغالطۀ آرزواندیشی فرو غلتیده است. یادآوری این نکته مهم است که وقتی چنین شخصی، مانند فرد هندو مذهب در مثال بالا، به شکل گزینشی به دنبال مدارک تأیید متعلّقِ آرزومندی خود می‌گردد، لزوماً این عمل را آگاهانه انجام نمی‌دهد. چه بسا آن‌قدر به آن تعلّقِ خاطر دارد که طرحوارۀ ذهن او ناخودآگاه او را به سمت مدارک و شواهد مؤید آن می‌کشاند. 🔅وقتی از #برتراند_راسل می‌پرسند که چه پیامی برای نسل‌های آینده دارد، او در بخشی از پیام خود به مخاطبان هشدار می‌دهد دچار مغالطۀ آرزواندیشی نشوند: «وقتی موضوعی را بررسی می‌کنید یا توجه شما به فلسفه‌ای جلب می‌شود، تنها چیزی که باید از خودتان بپرسید این است که واقعیت‌ها در این فلسفه چه هستند و چه حقایقی در آنها است. هیچ‌وقت به خودتان اجازه ندهید که آنچه دوست دارید حقیقت داشته باشد.». (ادامه دارد...) https://www.tgoop.com/DoingPhilosophy

BY فلسفه‌‌ ورزی