tgoop.com/EsfandiarKhodaee/8423
Last Update:
🌎 چهار پیش‌شرط دیپلماسی برای جلوگیری از جنگ
✍ دکتر اسفندیار خدایی
🔹 خبرگزاری ایسنا
🌿 دیپلماسی همیشه یکی از موثرترین ابزارها برای جلوگیری از جنگ و حل اختلافات از طریق گفتگو بوده است. با این حال، مذاکرات همیشه موفق نبوده‌اند و تاریخ نشان می‌دهد که برخی از جنگ‌ها نتیجه شکست‌های دیپلماتیک بوده‌اند. بررسی نمونه‌های تاریخی چهار شرط ضروری برای موفقیت دیپلماسی در جلوگیری از جنگ را آشکار می‌کند:
۱. وجود انگیزه جدی برای رسیدن به توافق در طرفین
۲. وجود موازنه قدرت
۳. حمایت قدرت‌های بزرگ خارجی از توافق
۴. وجود یک چارچوب یا نهاد قابل اعتماد برای مذاکرات
🌿 این چهار پیش‌‌نیاز دیپلماسی از منطق واقع‌گرایی در سیاست بین‌الملل استخراج شده‌اند. مورگنتا در کتاب «سیاست میان ملل»، بر اهمیت انگیزه‌های واقعی از هر دو طرف برای رسیدن به توافق تأکید می‌کند و تعادل قدرت را عامل کلیدی در حفظ صلح می‌داند. میرشایمر نقش حیاتی قدرت‌های بزرگ در ایفا کردن نقش سازنده، نه مخرب، در بحران‌های بین‌المللی را برجسته می‌کند. این نظریات بر ضرورت وجود چارچوب‌های معتبر برای مذاکرات و ایجاد شرایطی برای توافق میان کشورهای مختلف به منظور جلوگیری از تشدید تنش‌ها تأکید دارند.
این چهار شرط دیپلماسی برای جلوگیری از جنگ را به همراه نمونه‌های تاریخی بررسی می‌کنیم:
1. وجود انگیزه جدی برای توافق در طرفین
مذاکرات صلح زمانی موفقند که طرف‌های درگیر به این نتیجه رسیده باشند که ادامه جنگ هزینه‌بردارتر از صلح است و منافع آنها در حصول به یک توافق است. بسیاری از جنگ‌ها تنها زمانی پایان یافته‌اند که هر دو طرف به نقطه‌ای از خستگی و بن‌بست رسیدند.
معاهده وستفالی (1648) – پایان جنگ سی ساله
جنگ سی ساله ویرانی عظیمی در سراسر اروپا به بار آورد. جمعیت‌ها کاهش یافتند، اقتصادها نابود شدند و منابع نظامی تهی شدند. طرف‌های درگیر با درک اینکه ادامه جنگ غیرقابل تحمل است، به توافق صلح رسیدند.
پایان جنگ ایران و عراق (1988)
در سال‌های پایانی جنگ تحمیلی، جمهوری اسلامی ایران و عراق با مشکلات اقتصادی و نظامی شدیدی مواجه بودند. حمایت غرب و شرق از رژیم بعث مانع پیشروی نیروهای ایرانی شده بود، با وجود این، رژیم صدام هم با مشکلات فراوان مواجه شده بود. در نهایت هر دو طرف پذیرفتند که ادامه جنگ دیگر ممکن نیست و به قطعنامه ۵۹۸ رضایت دادند
توافق‌نامه کمپ دیوید (1978) – صلح بین مصر و اسرائیل
پس از چندین جنگ، مصر و اسرائیل متوجه شدند که ادامه جنگ فقط هزینه‌های سنگین به همراه دارد. توافق‌نامه کمپ دیوید که توسط ایالات متحده میانجی‌گری شد، منجر به توافق صلح پایدار شد.
آتش‌بس جنگ کره (1953) – بن‌بست نظامی بین آمریکا و چین
جنگ کره به بن‌بست نظامی رسید و امکان پیروزی کامل برای هیچکدام ممکن نبود. پس از سال‌ها تلفات سنگین و بدون پیروزی قاطع، هر دو طرف به توافق آتش‌بس رسیدند.
توافق برجام (2015)
تحریم‌های اقتصادی علیه کشورمان و نگرانی‌های غرب از فعالیت‌های هسته‌ای ایران، هر دو طرف را به سمت مذاکرات سوق داد و توافق حاصل‌شد. گرچه بعداً ترامپ از برجام خارج شد، اما این امکان هم وجود داشت که ادامه پیدا کند.
2. موازنه قدرت
وقتی یک طرف خود را به‌طور قابل توجهی قوی‌تر از طرف دیگر می‌بیند، ممکن است جنگ را به جای مذاکره ترجیح دهد. اما وقتی‌که تعادل و موازنه قدرت برقرار شود، احتمال موفقیت مذاکرات افزایش می‌یابد.
بحران موشکی کوبا (1962)
در اوج جنگ سرد، اتحاد جماهیر شوروی موشک‌های هسته‌ای را در کوبا قرار داد. ایالات متحده تهدید به اقدام نظامی کرد، اما شوروی قدرت کافی برای انتقام داشت. با درک خطر، هر دو طرف بحران را از طریق دیپلماسی حل کردند.
صلح وستفالی (1648) – موازنه قدرتها در اروپا
گروه‌های کاتولیک و پروتستان تنها پس از رسیدن به موازنه نظامی به این نتیجه رسیدند که هیچکدام نمی‌توانند دیگری را حذف کنند، لذا به توافق برای حداقل خواسته‌ها رضایت دادند.
3. نقش قدرت‌های بزرگ خارجی
در بسیاری از درگیری‌ها، مداخلات خارجی جنگ‌ها را طولانی کرده‌اند. و هرگاه این قدرتها به دنبال پایان درگیری بوده‌اند امکان نیل به توافق بیشتر شده.
جنگ داخلی سوریه – تأثیر منفی مداخلات خارجی
قدرت‌های بزرگ مانند روسیه و ایالات متحده، همراه با بازیگران منطقه‌ای ترکیه، عربستان و ایران، از جناح‌های مختلف در سوریه حمایت کردند. دخالت خارجی جنگ را طولانی‌تر کرده و راه‌حل‌های دیپلماتیک را مسدود ساخت.
4. وجود یک مکانیزم معتبر برای مذاکرات
در بسیاری از موارد، نهادهایی مانند سازمان ملل نقش مهمی در میانجی‌گری ایفا کرده و تنش‌ها را کاهش داده و توافق‌ها را تسهیل کرده‌اند.
نقش سازمان ملل در پایان دادن به جنگ ایران و عراق (۱۹۸۸)
میانجی‌گری سازمان ملل در پایان دادن به جنگ ایران و عراق با قطعنامه ۵۹۸...👇
لینک متن کامل مقاله در ایسنا
isna.ir/news/1403120301943
BY مطالعات راهبردی آمریکا
Share with your friend now:
tgoop.com/EsfandiarKhodaee/8423