ዳህራይ ፍርምባ እንቅርት (Retrosternal Goiter): የማህበረሰባችን የተደበቀ ስጋት!

🦋 ኢትዮጵያ ውስጥ፣ የታይሮይድ በሽታዎች አሁንም ጉልህ ነገር ግን ብዙም ያልታወቁ የህዝብ ጤና ስጋት ናቸው። ከነዚህም መካከል፣ ዳህራይ ፍርምባ እንቅርት ወይም “retrosternal goiter” ተብሎ የሚጠራው የበለጠ ግንዛቤ የሚያስፍልገው ሁኔታ ነው።

🦋 በአጠቃላይ እንቅርት የሚያመለክተው የታይሮይድ እጢ መጠን መጨመርን ሲሆን፣ የታይሮይድ እጢ ደግሞ በአንገት ስር የሚገኝ የቢራቢሮ 🦋 ቅርጽ ያለው አካል ነው።

ብዙ እንቅርቶች በአንገት ላይ የሚታዩ ወይም የሚዳሰሱ ሲሆኑ፣ ዳህራይ ፍርምባ እንቅርት ወደ ደረት ዉስጥ፣ ከፍርምባ (የጡት አጥንት) ጀርባ ወደ ታች ያድጋል። በዚህ የተደበቀ ቦታ ምክንያት, ከባድ ችግሮች እስኪያመጣ ድረስ ሳይታወቅ ሊቆይ ይችላል.

ለምን ዳህራይ ፍርምባ እንቅርት አሳሳቢ ሆነ?

🇪🇹 ብዙ ኢትዮጵያውያን ከሚያውቁት የእንቅርት በሽታ በተለየ የዳህራይ ፍርምባ እንቅርት በሽታ በጊዜ ለመለየት በጣም ከባድ ነው። 🌰 በደረት ውስጥ የሚገኙትን የንፋስ ቧንቧዎች (ትራኪ)🌬, የምግብ ቧንቧ 🍽 እና ዋና ዋና የደም🩸 ቧንቧዎችን መጨፍለቅ🗜 ይችላል.

ይህ ወደሚከተለው ሊያመራ ይችላል-
🦋በተለይ በሚተኛበት ጊዜ የመተንፈስ ችግር።

🦋በመተንፈሻ ቱቦ መጥበብ ምክንያት የሚመጣ ማንኮራፋት ወይም ሲር ሲር የሚል ጩኸት።

🦋ጠጣር ምግቦችን ለመዋጥ መቸገር።

🦋በአንገት ወይም ፊት ላይ የደም ሥር ማበጥ፣ በደም ሥሮች ላይ በሚፈጠር ግፊት ምክንያት የሚከሰት።

🦋ከባድ በሆኑ ሁኔታዎች፣ ለሕይወት አስጊ የሆነ ድንገተኛ የአየር መተላለፊያ መዘጋት ሊያጋጥም ይችላል።
🇪🇹 በሀገራችን ኢትዮጵያ የአዮዲን እጥረት በስፋት ተስፋፍቶ ስለነበር የታይሮይድ እጢ መጨመር የተለመደ ነው። የጨው አዮዲን መጨመር ሁኔታውን ቢያሻሽልም፣ ለዓመታት የቆዩ ትልልቅ ጎይተሮችን ያዳበሩ ሰዎች አሁንም እንደገና ለዳህራይ ፍርምባ እንቅርት ሊጋለጡ ይችላሉ።

በምርመራ ወቅት ያሉ ተግዳሮቶች
አንዱ ትልቁ ፈተና የዳህራይ ፍርምባ እንቅርት ሁልጊዜ ከውጭ የሚታይ አለመሆኑ ነው። ብዙ ሕመምተኞች አደጋውን ሳይገነዘቡ ለብዙ ዓመታት አብረው ይኖራሉ, ምልክቶቹ ከባድ እስኪሆኑ ድረስ። ለምርመራው ብዙ ጊዜ እንደ የደረት ኤክስሬይ፣ አልትራሳውንድ ወይም ሲቲ ስካን ያሉ ምስሎችን ይፈልጋል፣ በኢትዮጵያ አካባቢዎች በቀላሉ የማይገኙ ምርመራዎች።

ሕክምናው ምን መሆን አልበት?

😷 ለዳህራይ ፍርምባ እንቅርት ዋናው ሕክምና የጨመረው የታይሮይድ እባጭ ለማስወገድ ቀዶ ጥገና ነው. ይህ እንቅርት ወደ ደረት ስለሚዘልቅ እና አስፈላጊ የሆኑ መዋቅሮችን ሊጨምቅ ስለሚችል የተካኑ የቀዶ ጥገና ቡድኖችን የሚፈልግ ቀዶ ጥገና ነው።

❎ በአንዳንድ ሁኔታዎች, እንደ የደረት አጥንት መክፈት የመሳሰሉ ልዩ ኦፕራሲዎኖችን ሊያስፈልግ ይችላል። እንደ እድል ሆኖ, በጊዜ ከተሰራ ቀዶ ጥገና ምልክቶችን ለማስታገስ ብቻ ሳይሆን ሕይወትን አስጊ ከሆኑ ችግሮች ለመታደግ ይጠቅማል🤷🏿‍♂️🤷‍♂️።
🙏🏻አመሰግንለሁ ዶ/ር አለምነህ ምትኩ: የቀዶ ህክምና ሀኪም

ለመሰል ምክር ይከታተሉ https://www.tiktok.com/@dr_alemneh_surgeon?_t=ZS-8zf4hX7refI
0930005416

@HakimEthio

🙋 አልፎ አልፎ የሚፈትነኝ የሞያ አጋጣሚ!

የካንሰር ስፔሻሊስት ዶክተር በመሆኔ አልፎ አልፎ የሚፈትነኝ የሞያ አጋጣሚ አለ። እሱም የታካሚው የቅርብ ሰዎች በተቻለ መጠን ሁሉንም የታካሚውን የህክምና መረጃ ከታካሚው እንድደብቅላቸው የሚጠይቁበት አካሄድ ነው።

መነሻው ለታካሚው ከማሰብ እና በሀሳብ/በጭንቀት እንዳይጎዳባቸው ከመመኘት እንደሆነ እገምታለውኝ። ቢሆንም ይህንን ማድረግ ታካሚዎች ስለ ህክምናቸው የማወቅ መብታቸው እንደተጨፈለቀ እንዲሰማቸው ሊያደርግ ይችላል። ይህም በህክምና ሂደቱ ላይ እምነት እንዲያጡ እንዲሁም ህክምናቸውንም እንዲያቋርጡ ምክንያት ሊሆን ይችላል።

በሀገራችን በዚህ ጉዳይ ላይ የተወሰኑ ጥሩ ምርምሮች የተደረጉ ሲሆን ሁለቱን በጥቂቱ እንድናያቸው ወደድኩኝ። የመጀመሪያው ጥናት በጥቁር አንበሳ ስፔሻላይዝድ ሆስፒታል በካንሰር ታካሚዎች ላይ የተደረገ ሲሆን፥ ድምዳሜው ይህንን ይመስላል።

"ታካሚዎች ቤተሰቦቻቸው ከሚጠብቁት (ከሚፈቅዱላቸው) በላይ ስለ ህክምናቸው በቂ መረጃ ማግኘት ይፈልጋሉ።"

ሁለተኛው ጥናት በቅዱስ ጳውሎስ ሆስፒታል ሚሊኒየም ሜዲካል ኮሌጅ የተደረገ ነው። ይህ ጥናት ለየት ያለ እና የሚያስገርም ውጤት ነበር ያሳየው። ይህም -

"84% የሚሆኑ የታካሚ ቤተሰቦች (ቢቻል) ለታካሚው ስለ ህመሙ ዓይነት ምንም ባይነገረው ይፈልጋሉ። ነገር ግን እነዚህ የታካሚው የቅርብ ሰዎች የካንሰር ህመም ቢገኝባቸው ግን ምንም ዓይነት መረጃ እንዲደበቅባቸው አይፈልጉም።"

ከራሴ የህክምና ልምድ እና እነዚህን ምሰል ጥናቶችን ከግምት ውስጥ አስገብቼ አንድ ነገር በግልጽ መነገር እንዳለበት ነው የተረዳውት። እሱም -

የታካሚዎች በህክምና ሂደት ውስጥ ሙሉ ለሙሉ መረጃ የማግኘት መብታቸውን ማክበር የሁላችንም ሀላፊነት ነው።

⁉️ እናንተስ ምን ትላላችሁ?

Dr. Abraham Adamu: Assistant Professor of Clinical Oncology

@HakimEthio

🩺 በዓልና ጤና 🩺

በአገራችን በዓላት የሚከበሩት በስጋና በአልኮል መጠጦች እንዲሁም በተለያዩ ባህላዊ ምግቦች ነው። ታድያ አዲሱ ዓመት የሰላም የፍቅር እንዲሆንልን እየተመኘሁ 'ዓመት በዓልና ጤና' በሚል ርእስ ትንሽ ልበላቹ !

👨‍⚕️ በበዓል ግዜ ስብ የበዛባቸው ምግቦች ማዘውተር የተለመደና የብዙ ኢትዮጵያውያን ልምድ ነው።

ለመሆኑ ስብ ምንድነው? ስብ በኬሚካላዊ አገላለጽ ትራይግሊሰራይድ (triglyceride) በመባል የሚታወቅ የኦርጋኒክ ውህድ ነው። ትራይግሊሰራይድ በግላይሰሮል እና በሶስት ፋቲ አሲዶች (3 fatty acids) የተሰራ ነው። ስብ ለሰውነታችን በጣም አስፈላጊ ከሆኑ ዋና ዋና የምግብ አይነቶች (macronutrients) አንዱ ሲሆን ከሚሰጠን ጥቅሞች የተወሰኑ ስናይ፤

✍️ስብ የሃይል ምንጭ በመሆን ስብ ሰውነታችን ሃይል እንድያገኝ ይረደናል። አንድ ግራም ስብ ከፕሮቲን እና ከካርቦሃይድሬት በሁለት እጥፍ የሚበልጥ ሃይል (ካሎሪ) ይሰጣል።

✍️እንደ ቫይታሚን A, D, E, እና K የመሳሰሉ ጠቃሚ ቫይታሚኖች ለማጓጓዝ ይጠቅመናል። በስብ ውስጥ የሚሟሙ ቫይታሚኖች (fat-soluble) ስለሆኑ ሰውነታችን እነዚህን ቫይታሚኖች በአግባቡ እንዲጠቀምባቸው ስብ ያስፈልገዋል።

✍️የሰውነታችን ሙቀት መቆጣጠሪያ ሁኖ ያገለግለናል። የሰውነት ሙቀት እንዳይቀንስ ይረዳል።

✍️የሰውነት ሴሎችን መገንቢያ ሁኖ የሰውነት ሴሎች ግድግዳ ላይ አስፈላጊ አካል በመሆን ይረዳናል።

🩺 ታድያ ስብ ይሄን ያክል ጥቅም ካለው እንዴት ለጤናችን ጉዳት ያስከትላል? መቼ ነው ስብ የጤና እክል የሚፈጥረው?

ስብ የጤና እክል የሚፈጥረው በሁለት መንገድ ከፍለን ማየት እንችላለን። በመጠንና በዓይነት!

ስብ ጤናማ ስብ (Unsaturated Fats) እና ጤናማ ያልሆኑ ስቦች (Saturated and Trans Fat) ብለን በዓይነታቸው ለሁለት ከፍለን ማየት እንችላለን።

👨‍⚕️ ጤናማ ስቦች የሚንላቸው በዋናነት የሚገኙት እንደ አቮካዶ፣ ለውዝ፣ የዓሳ ዘይት፣ የወይራ ዘይት እና የሱፍ አበባ ዘይት ባሉ ምግቦች ውስጥ ነው። የደም ኮሌስትሮል መጠንን በመቀነስ የልብ ጤናን ይጠብቃሉ። እነዚህ ስቦች በብዛት መወሰድ ለጤና ችግር አይዳርጉም።

👨‍⚕️ ጤናማ ያልሆኑ (Saturated and Trans Fats) የሚንላቸው ስቦች የሚገኙት ደግሞ እንደ ቀይ ስጋ፣ ቅቤ፣ አይብ፣ የአሳማ ስጋ (bacon) እና በንግድ የተዘጋጁ ምግቦች (processed foods) ውስጥ ነው። እነዚህን ስቦች ከመጠን በላይ መውሰድ የደም ኮሌስትሮልን መጠን ከፍ በማድረግ ለልብ በሽታ፣ ለደም ግፊት እና ለሌሎች የጤና ችግሮች ይዳርጋሉ። በተለይም ትራንስ ስብ (Trans fats) በከፍተኛ ሁኔታ ለጤና ጎጂ ነው።

🩺 ሌላው ስብ በምንጠቀምበት መጠን እንዴት ይወሰናል?

ጤናማ ስብም ቢሆን ከመጠን በላይ መውሰድ የጤና እክል ይፈጥራል።ስብ ከፍተኛ ካሎሪ ስላለው፣ ከሚያስፈልገን በላይ ስንመገብ ክብደት መጨመር ይከተላል። ከመጠን ያለፈ የሰውነት ክብደት ደግሞ ለስኳር በሽታ፣ ለደም ግፊት፣ ለልብ በሽታ እና ለመገጣጠሚያ ህመም ይዳርጋል።

በአጠቃላይ፣ ለጤናችን ትኩረት መስጠት ከፈለግን የምንጠቀመው ስብ አይነት ላይ መጠንቀቅ እና ጤናማ ያልሆኑ ስቦችን መቀነስ አስፈላጊ ነው። እንዲሁም ማንኛውንም አይነት ምግብ ከመጠን በላይ መውሰድ ለጤናችን ጠቃሚ አለመሆኑን ማስታወስ ይገባል።

🩺 ለመሆኑ ስብ የበዛበት ምግብ አዘውትሮ መጠቀም ምን ዓይነት በሽታ ልያስከትል ይችላል?

👨‍⚕️ በዓል ምክንያት በማድረግ ስብ የበዛበት ምግብ በብዛት የመመገብ ባህል ያለን ማሕበረሰብ ስለሆንን ለጤናችን ተስማሚ በሆነ ዘዴ መመገብ እንዳለብን እየገለፅኩ ለጤና ጎጂ የሆኑ ስቦች፣ በተለይም የሞሉ ስቦች (saturated fats) እና ትራንስ ስቦች (trans fats) በብዛት ሲወሰዱ የሚያስከተሉትን ዋና ዋና ጉዳቶች እንመልከት።

1. የልብ እና የደም ስር ስርዓት ችግሮች

✍️የኮሌስትሮል መጠን በመጨመር ስብ የበዛባቸው ምግቦች በደም ውስጥ ያለውን “መጥፎ” ኮሌስትሮል (LDL) መጠን ይጨምራሉ። ይህም የደም ስሮች ግድግዳ ላይ ስብ እንዲከማች ያደርጋል፣ የደም ስሮችን በማጥበብና በማደናቀፍ የደም ዝውውርን ይቀንሳል።

✍️የደም ግፊት በመጨመር የደም ስሮች መጥበብ እና መደናቀፍ የደም ግፊት እንዲጨምር ያደርጋል። ይህ ደግሞ ለልብ ህመም፣ ለስትሮክ እና ለሌሎች የደም ዝውውር ችግሮች ያጋልጣል።

2. ከመጠን ያለፈ ውፍረት እና ተያያዥ ችግሮች

✍️የካሎሪ ብዛት በመጨመር ስብ ከሌሎች ንጥረ ነገሮች (ከካርቦሃይድሬት እና ፕሮቲን) በሁለት እጥፍ የሚበልጥ ነው። ብዙ ስብ መመገብ በቀላሉ ከመጠን በላይ ካሎሪ እንዲወሰድ ያደርጋል፣ ይህም የሰውነት ክብደት እንዲጨምር ያደርጋል።

✍️ኢንሱሊን መቋቋም (Insulin resistance) እና የስኳር በሽታ ያስከትላል። ከመጠን ያለፈ ውፍረት ለኢንሱሊን መቋቋም (insulin resistance) ዋና መንስኤ ነው። ይህ ደግሞ ሰውነት ኢንሱሊንን በአግባቡ እንዳይጠቀም ያደርገዋል፣ ይህም ለዓይነት 2 የስኳር በሽታ ያጋልጣል።

3. የጉበት ችግሮች

✍️ፋቲ ሊቨር (Fatty liver) እንዲፈጠር ያደርጋል። ስብ የበዛባቸው ምግቦችን በብዛት መመገብ ስብ በጉበት ውስጥ እንዲከማች ያደርጋል። በተደጋጋሚና ለብዙግዜ ስብ የበዛባቸው ምግቦች ስንመገብ ወደ ጉበት መቆጣትና ጉዳት ሊያመራ ይችላል።

4. የካንሰር ተጋላጭነት

✍️አንዳንድ ጥናቶች እንደሚያሳዩት፣ የሳቹረትድ ስቦች እና ትራንስ ስቦች በብዛት የሚገኙባቸውን ምግቦች መመገብ ለተለያዩ የካንሰር አይነቶች፣ በተለይም ለአንጀትና ለጡት ካንሰር የመጋለጥ እድልን እንደሚጨምሩ ይገልፃሉ።

ስብ የበዛባቸው ምግቦች በመቀነስና ጤናማ የአመጋገብ ስርዓት በመከተል ከላይ ከዘረዘርኳቸው በሽታዎችና ተዛማጅ የጤና እክል ራስዎና ቤተሰብዎ ይጠብቁ።

መልካም አዲስ ዓመት!

➛ አዘጋጅ -ፍስሃ አባይ (medical student)
➛አርታኢ - ዶ/ር አብርሃ አስፋ (intern)

➛ዋቢዎች (Reference -
1. The World Health Organization (WHO)

2. The Centers for Disease Control and Prevention (CDC)

3. The American Heart Association (AHA)

4. የኢትዮጵያ ምግብ-መሰረት ያደረገ የአመጋገብ መመሪያ (Ethiopia: Food-Based Dietary

5. Prevent and Reverse Heart Disease by Dr. Caldwell B. Esselstyn

@HakimEthio

🔹Staged PCI at ICMC General Hospital

📌 Patient overview
67 years old female told to be hypertensive but not on medication, presented with worsening of anterior chest pain of 2 days. she has similar chest pain for the past 2 months which worsens the past 1 week. She also had dyspnea and palpitation for the past 1 week.

📌Physical exam
GA:- Stable
V/S:- All in the acceptable normal range
HEENT :- pink conj, NIS
Chest:- Clear chest
CVS:- s1 & s2 well heard

📌Investigation
Coronary Angiography:- proximal LAD 95% stenosis

📌Diagnosis
P1. Unstable Angina
P2. HTN

📌Procedure
Radial access PCI done for proximal LAD stenosis

📌Post op
The Patient has smooth course.

🔹This procedure is performed by our exceptional physicians: Dr. Kefelegne Dejene, Assistant Professor of Medicine and Interventional Cardiologist, and Dr. Mulualem Alemayehu, Cardiologist and Head of the Cardiology Department at ICMC, supported by our dedicated and compassionate Cath Lab team.

⭐️ ICMC General Hospital  ⭐️
     "we care for your health"

For more information and appointment
☎️ 0116678646 / 0949020202
or free call 📞 9207

Telegram  https://www.tgoop.com/icmcgeneralhospital
facebook  https://web.facebook.com/icmcgeneralhospital
tiktok         https://www.tiktok.com/@icmc_general_hospital?_t=ZM-8ti59Ze8ylJ&_r=1

📍Around CMC square behind Tsehay Real Estate

@HakimEthio

Happy Ethiopian New year. Here is our New year gift for Medical students and physicians

NEUS -Nitsbin ERMP, USMLE and Beyond Study-Guide

🌐 www.neusmedical.com

Officially launched on September 11, 2025 G.C (Meskerem 1, 2018 E.C).

Excel in your medical studies with confidence. Practice using exams, lectures, and updated references prepared for medical students, residents, and physicians at both junior and senior levels.

1️⃣ QBanks (Exams)

🌐 www.neusmedical.com

✅ UWorld 2025 – Includes every feature of the original UWorld platform

👉 A full set of nearly 4,000 UWorld 2025 USMLE Step 1 questions, carefully organized by department and across all organ systems.

✅ ERMP 2019 – 2024

👉 A detailed collection of more than 1,130 ERMP questions covering five consecutive years (2019–2024). Each question is accompanied by comprehensive, UWorld-style explanations, with every answer and explanation reviewed by senior residents and specialists in the respective departments.

2️⃣ Lecture Videos

🌐 www.neusmedical.com

👉 Boards and Beyond videos for USMLE Step 1
👉 Boards and Beyond videos for USMLE Step 2 CK
👉 Pathoma videos for USMLE Step 1
👉 Sketchy Medical videos for USMLE Step 1
👉 Sketchy Medical videos for USMLE Step 2 CK
👉 USMLE Rx videos for USMLE Step 1
👉 Kaplan lecture videos for USMLE Step 1
👉 Kaplan lecture videos for USMLE Step 2 CK
👉 Dr. Najeeb lecture videos

3️⃣ Reading Materials (Bookstore)

🌐 www.neusmedical.com

✅ Reading materials for USMLE Step 1
✅ Reading materials for USMLE Step 2 CK
✅ Reading materials for ERMP
✅ Reading materials for COC (Medical Licensure) and medical exit examinations
✅ Reading materials for GAT and NGAT

4️⃣ Updated Clinical Guidelines

🌐 www.neusmedical.com

✅ Updated national and international clinical guidelines arranged by department, specifically curated for medical students, residents, and physicians at both junior and senior levels.

5️⃣ Updated International Reference Books

🌐 www.neusmedical.com

✅ Updated international reference books organized by department and tailored for medical students, residents, and physicians at junior and senior levels.

6️⃣ Exam Simulations
Experience real exam conditions with 12+ USMLE and 5-year ERMP simulations in test mode version

7️⃣ Recently Published Medical Articles

The latest medical articles from multiple journals, categorized by department, designed for residents and physicians at all levels.

Coming Soon

✅ UpToDate online integration

✅ A complete collection of nearly 4,000 UWorld 2025 USMLE Step 2 questions, systematically arranged by department across all organ systems

✅ NBME resources

✅ Licensure Exam (Medical COC) and Exit Exam 👉 Over 600 licensure and exit exam questions, complete with answers and detailed UWorld-style explanations.

✅ NGAT and GAT 👉 More than 600 NGAT and GAT questions, each with answers and well-structured explanations.

Next Phase Plans

🌐 www.neusmedical.com

✅ Mobile applications
✅ Offline version
✅ AI-powered tools
✅ PLAB – UK QBank
✅ DHA – Dubai QBank
✅ Canada QBank
✅ Mayo Clinic
✅ DynaMed
✅ Lexicomp
✅ VisualDx

📌 Stay Connected

Follow us here: @NEUSERMPandUSMLE2025 and @Nitsbinteam

For support or inquiries, send a DM to 👉 @NEUSsupport

📖 How to subscribe and use NEUS – Click here

Dr. Mulualem Gashaw Dessie: Internal Medicine Resident

@HakimEthio