tgoop.com/HassanMortazavi/38
Last Update:
مرگ روی مرز
اخیرا فیلم مرگ روی مرز محصول سال 2023 لهستان به کارگردانی آگنیشکا هولاند را دیدم. فیلم درباره‌ی بحران آوارگان کشورهای جنگ‌زده‌ی منطقه ما و نیز آفریقاست که به امید یافتن مکانی آرامْ رهسپار سفری طولانی و مخاطره‌آمیز می‌شوند. می‌خواهند به غرب برسند: فرقی هم نمی‌کند؛ فقط جایی باشد که سرپناهی داشته باشد و غذایی و کاری و کشتاری نباشد. سال 2021 است، الکساندر لوکاشنکو، دیکتاتور بلاروس، وعده می‌دهد که راه برای آوارگان از سمت بلاروس به اروپا از طریق لهستان گشوده است. آوارگان سوری و افغانستانی و نیز کشورهای جنگ‌زده آفریقایی در هجومی انبوه همراه با خانواده‌های خود به این سفر تن می‌دهند.
همه چیز در ابتدا خوش و خرم است؛ خوش‌خیالی این آوارگان حیرت‌انگیز است: به آنها می‌گویند همه چیز حل است: اصلاً در فرودگاه ون آماده است که آنها را یک‌راست به اروپای ثروتمند برساند و دریغ. مرزبانان بلاروس در همان وسط راه با تلکه‌کردن‌شان آنها را در منطقه‌ای جنگلی و تالاب‌خیز و باتلاقی میان بلاروس و لهستان، معروف به مرز سبز، رها می‌کنند. با خشونتی عنان‌گسیخته آنها را از زیر سیم‌خاردار به آن سوی مرز یعنی لهستانی که حاکمانش از جناح راست فاشیستی و مهاجرستیز هستند، روانه می‌کنند. اینک در لهستان هستند و این بار نوبت مرزبانان لهستانی است که در کلاس‌های ایدئولوژیک شست‌وشوی مغزی شده‌اند و این آورگان را «گلوله‌های زنده‌ای» می‌دانند که لوکاشنکوی «بی‌همه چیز» برای برهم زدن آرامش اروپا روانه کرده است. مرزبانان لهستانی آوارگان را سوار کامیون کرده و دوباره با خشونتی تمام‌عیار از زیر سیم‌های خاردار وارد مرز بلاروس می‌کنند. آوارگان توپ فوتبال شده‌اند: گاهی این سوی مرز گاهی آن سوی مرز. نه غذایی نه آبی نه سرپناهی و نه پزشکی. برخی از آنها ماه‌ها در چنین شرایط وحشتناک در سرما، باتلاق، بی‌غذایی و خشونت بی‌رحمانه به سر می‌برند. این افراد، همان‌طور که فیلم تأکید می‌کند، صرفاً آماری در بازی‌های ژئوپلیتیکی قدرت‌ها نیستند. این‌ها انسان‌هایی ترسان و آسیب‌پذیر هستند که خود را همچون مهره‌هایی در وضعیتی غیرممکن می‌یابند: سه نسل از یک خانواده که از داعش در سوریه گریخته‌اند؛ زنی افغان، جدی و تحصیل‌کرده، که امید دارد به برادرش بپیوندد؛ سه نوجوان عاشق موسیقی از آفریقا؛ و زنی باردار که برای جان فرزند نازاده‌اش بیمناک است.
در سوی دیگر این شکاف، فعالانی لهستانی هستند مرکب از گروهی از انسان‌هایی متعهد که به درخواست‌های کمک پناهجویان درمانده پاسخ می‌دهند و به آنها غذا، آب، لباس خشک، کمک‌های پزشکی و مشاوره حقوقی می‌رسانند. اما فقط همین. بااین‌حال، آنها باید در مواجهه با پناهجویان قوانین را رعایت کنند، به‌ویژه در مورد پنهان‌کردن یا جابه‌جایی آنها. نقض این مجموعه قوانین سختگیرانه خطر مواجهه با اتهامات قاچاق انسان را به همراه دارد. عده‌ای از این فعالان نمی‌خواهند قوانین را زیر پا گذارند اما برخی از آنها به این قوانین خودسرانه پشت پا می‌زنند و عملا درگیر انتقال پناهندگان به خود لهستان و احتمالا از آنجا به اروپا می‌شوند.
در تعریضی آشکار به معیارهای دوگانه‌ی حکومت‌های اروپایی فیلم با نمایش آوارگی اوکرایینی‌ها و ورود آنها به لهستان و استقبال همه‌جانبه‌ی مردم و دولت فقط در 6 ماه بعد به پایان می‌رسد.
در مصاحبه‌ای از کارگردان پرسیدند: «مشکلات در دنیای امروز کم نیستند. می‌خواستم بدانم به‌عنوان فیلم‌سازی که آثارش آشکارا سیاسی هستند، آیا باور دارید که سینما می‌تواند وضعیت سیاسی را تغییر دهد؟ـ او پاسخ می‌دهد: «نه. من باور ندارم که یک فیلم بتواند یک وضعیت دشوار و جهانی را تغییر دهد. اما می‌تواند حساسیت برخی از افراد را تغییر دهد، و هر فرد به‌تنهایی اهمیت دارد.» هولاند در پاسخ به این پرسش که به جوانان امروزی چه می‌گوید، کسانی که از آینده هراس دارند و می‌خواهند جایگزینی صلح‌آمیز و عادلانه بسازند گفت: «فکر می‌کنم پیش از هر چیز نباید ترس به دل راه دهند. ترس دلیل خوبی برای انجام هیچ کاری نیست.»
BY جغد مینروا
Share with your friend now:
tgoop.com/HassanMortazavi/38