tgoop.com/InstituteTehran/29084
Last Update:
#تحلیل_کوتاه
🔹روز پنجشنبه گذشته شعبه اول مقدماتی دیوان کیفری بین‌المللی در رابطه با درخواست دادستانی این دادگاه در ۲۰ مه ۲۰۲۴ برای صدور حکم بازداشت بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر و یوآو گالانت وزیر دفاع (برکنار شده) رژیم صهیونیستی به اتفاق آرا حکم بازداشت این دو نفر و البته محمد ضیف فرمانده گردان‌های قسام را صادر کرد. طبق حکم صادر شده نتانیاهو و گالانت هر یک به عنوان شریک جرم برای ارتکاب اعمال مشترک با دیگران، مسئولیت کیفری جنایت جنگی گرسنگی به عنوان یک روش جنگی؛ و جنایات علیه بشریت از قبیل قتل، آزار و اذیت و سایر اعمال غیر انسانی را دارند.
🔸در حالی که رژیم صهیونیستی به دلیل این که عضو دیوان نیست صلاحیت دیوان را به چالش کشیده بود دیوان متذکر شد که پذیرش صلاحیت دادگاه توسط اسرائیل الزامی نیست، زیرا دادگاه می‌تواند صلاحیت خود را بر اساس صلاحیت سرزمینی فلسطین که در سال ۲۰۱۴صلاحیت دیوان را پذیرفته و در سال بعد به اساسنامه رم ملحق شده بود اعمال کند.
🔸در حالیکه ایالات متحده عضو دیوان نیست و این حکم را زیر سوال برده است مقامات بسیاری از کشورهای غربی از جمله هلند، فرانسه، انگلیس ایتالیا و کانادا آمادگی خود برای بازداشت نتانیاهو و گالانت را به طور صریح یا ضمنی اعلام کرده‌اند؛ امری که نشان می‌دهد که رژیم صهیونیستی با یک چالش عظیم سیاسی و دیپلماتیک روبرو شده است. در حالی که کشورهای غربی تاکنون اقدامات رژیم در غزه و لبنان را در چارچوب دفاع از خود تفسیر می‌کردند این حکم مشروعیت اقدامات رژیم را به چالش می‌کشد.
🔸این حکم دیوان کیفری می‌تواند پیامدهای منفی دیگری برای این رژیم در پی داشته باشد و عرصه را برای دستگاه‌های قضایی کشورهای مختلف به منظور تعقیب نتانیاهو و گالانت و دیگر مسئولان رژیم فراهم کرده و فعالیت‌های دیپلماتیک آن را محدود کند. تضعیف حیات سیاسی نتانیاهو، در تنگنا قرار گرفتن دولت آمریکا برای تداوم حمایت‌های بی قید و شرط از رژیم، تجدیدنظر احتمالی بسیاری از دانشگاه‌ها و موسسات آمریکایی و غربی در همکاری با اسرائیل، و متوقف ماندن روند عادی سازی روابط میان رژیم صهیونیستی و کشورهای عربی تا زمانی که نتانیاهو روی کار باشد از جمله مهمترین پیامدهای احتمالی این حکم خواهد بود.
🔸دیوان کیفری از زمان تاسیس در سال ۲۰۰۲ تاکنون به پرونده‌هایی مختلفی رسیدگی کرده است که عمدتاً در رابطه با تحولات کشورهای آفریقایی بوده‌اند. احکام صادر شده در رابطه با برخی پرونده‌ها اجرایی شده اما برخی دیگر یا به صدور حکم منتهی نشده یا در فرایند اجرا به مانع برخورده است. در اولین پرونده دیوان که درباره توگو(۲۰۰۳) بود، پرونده‌های کنگو (۲۰۰۶ و ۲۰۱۴) و پرونده مالی (۲۰۱۶) احکام صادر شده اجرایی شد اما پرونده‌هایی مانند اوگاندا (۲۰۱۷)، سودان(۲۰۱۹)، آفریقای مرکزی (۲۰۲۱) و لیبی (۲۰۲۱) هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است.
🔸به طور کلی دیوان کیفری در مسیر اجرای احکام خود چالش‌های متعددی دارد. عدم عضویت قدرت‌های بزرگ آمریکا، چین و روسیه در این دیوان بزرگترین مانع است و همین باعث می‌شود حتی کشورهای عضو هم انگیزه چندانی برای اجرای احکام دیوان در رابطه با مقامات رسمی نداشته باشند. در سال ۲۰۱۵ در حالی که دیوان حکم بازداشت عمر البشیر را صادر کرده بود او برای شرکت در نشست سران اتحادیه آفریقا به آفریقای جنوبی سفر کرد و دولت این کشور از بازدداشت او طبق حکم دیوان خودداری کرد.
