tgoop.com/JAAMEbaaz/5319
Last Update:
میان هژمونی، سلطه و اجبار تفاوت کیفی وجود دارد/ مفهوم و ابعاد هژمونی
در مقوله ای نظامی هرچند که در مقام مقایسه شوروی از نقطه نظر «نیروهای متداول» توانمندتر از رقیب خود بود، اما به لحاظ دستاوردهای تکنولوژیک پرواضح بود که آمریکا در زمینه «نیروهای غیرمتداول» در سطحی متفاوت قرار داشت. آنچه در طول دوران جنگ سرد شاهد بودیم، حضور دو کشور بود که نماینده دو نگرش متفاوت به ماهیت حیات در حیطه های مختلف قلمداد می شدند. در جهت قبولاندن دیدگاه مطلوب خود بود که هر یک از این دو نیرو حداکثر تلاش را انجام می داد تا بخش بیشتری از فضای سیاسی، محیط فرهنگی، قلمرو اقتصادی و تأثیرگذاری نظامی را در دست خود داشته باشد. با وجود اینکه هر دو کشور قدرتمند بودند، اما با توجه به شاخص های موجود این مسلم بود که آمریکا در موقعیت مناسب تری در مقام مقایسه با شوروی قرار دارد.
بدین روی صحبت از برتری آمریکا می کنیم، یعنی اینکه در بستر یک رقابت تنگاتنگی در تمامی زمینه ها که دارای خصلت کاملاً ارزشی بود آمریکا از برتری بهره مند بود. پس شاهد یک سیستم سلسله مراتبی در جهان بودیم که آمریکا از موقعیت متمایزتری نسبت به شوروی قرار داشت. نظامی که در متن آن آمریکا دارای برتری بود با تخریب دیوار برلین از بین رفت و آنچه امروزه شاهد هستیم این واقعیت است که سیستم بین الملل معاصر کاملاً دارای ماهیتی متمایز در مقام مقایسه با دوران جنگ سرد است. این کشورهای جهان نیستند که آگاهانه ماهیت نظام حاکم را تعیین می کنند بلکه در کنار هم قرار گرفتن مولفه های قدرت هستند که شکل نظام را پدید می آورند.
امروزه عصر هژمونی آمریکا است. هژمونی به معنای تفوق است و این کاملاً متمایز از برتری است. هژمونی به این معنا است که سلسله مراتب وجود ندارد پس اینکه بسیاری صحبت از هژمونی سلسله مراتبی می کنند از نقطه نظر ماهوی و شکلی اشتباه است.
هژمونی هنگامی شکل می گیرد که یک کشور در تمامی مقوله های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی در شرایطی است که در سطحی بسیار متفاوت تر از دیگر قدرت ها قرار دارد. هژمونی تنها زمانی شکل می گیرد که رقابت ارزشی و یا به عبارتی تضاد ایدئولوژیک بین قدرت های برتر نظام وجود ندارد و یک کشور در رابطه با تمامی مقوله های قدرت از یک تمایز کیفی و کمی برخوردار است. کشوری در موقعیت هژمونی قرار می گیرد که زیربنای مستقر در آن کشور مشروعیت جهانی می یابد. این بدان معنا است که ساختار اقتصادی حاکم در آن کشور در تمامی جهان مطلوب پذیرفته می شود و هیچ سیستم اقتصادی دیگر آنرا به چالش جدی نمی گیرد.
در کنار این تمایز باید آگاه بود که هژمون کشوری است که روبنای حاکم در آن کشور نیز از مقبولیت و مشروعیت جهانی برخوردار است. ارزشهای سیاسی و فرهنگی کشور هژمون در جهان با رقابت جدی روبه رو نیست و مفاهیم سیاسی و الگوهای ارزشی آن کشور در جهان مطلوبیت همه گیر می یابد. آمریکا یک کشور هژمون است، چرا که سرمایه داری - زیربنا و لیبرالیسم - روبنا - امروزی در سرتاسر جهان به شکلهای گوناگون چه ضمنی و چه صریح الگوبرداری می شوند.
هتلهایی که در کوبا در قبال دریافت دلار بهترین امکانات را برای توریستهای خارجی فراهم می کنند - سود به عنوان انگیزه فعالیت اقتصادی - تا سوریه که برای آوردن پسر حافظ اسد به قدرت متوسل به انتخابات - رأی به عنوان عامل مشروعیت حکومت - می گردند نمایانگر مشروعیت جهانی تفکر اقتصادی و سیاسی حاکم بر آمریکا در بستر قدرت نظامی این کشور است. هژمونی پس منطقه ای نیست بلکه جهانی است و هژمونی منطقه ای نداریم و تنها این واژه برای آمریکا استفاده می شود.
هژمونی برای توصیف روابط سلطه‌ای استفاده میشود که به عنوان روابط سلطه مشهود نیست. متضمن قهر نیست و همراه با رضایت گروه های تحت سلطه است. هژمونی، فرایندی است که در آن طبقه حاکمه، جامعه را به شیوه‌ای اخلاقی و فکری هدایت می‌کند. بنابراین بین هژمونی و سلطه و اجبار تفاوت کیفی وجود دارد. در جامعه‌ای که هژمونی در آن برقرار است میزان بالایی از اجماع و وفاق و ثبات اجتماعی وجود دارد و طبقات تحت سلطه از آرمانها و ارزشهایی حمایت می‌کنند که مورد نظر طبقه مسلط است و آنها را به ساختار قدرت کلی در جامعه پیوند می‌‌زند.
#فلسفه_سیاسی
@JAAMEbaaz | فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی
@mghlte | عصر روشنگری
هژمونی :
https://www.tgoop.com/JAAMEbaaz/5317
چرا نتیجه‌ی انحصار قدرت حزب کمونیست چین تا الآن با لیبی و عراق و ایران و سوریه و کوبا فرق داشته ؟
https://www.tgoop.com/JAAMEbaaz/5318
https://www.tgoop.com/JAAMEbaaz/4996
فرهنگ آنگلوساکسون ، چگونه بر جهان غالب شد ؟ ! :
BY جامعه باز و دشمنان آن ( فلسفه‌‌ی علوم اجتماعی )
Share with your friend now:
tgoop.com/JAAMEbaaz/5319