دموکراسی رادیکال

♦️دو تز درباره محدودیت‌های فلسفه: مارکس و اسپینوزا
✍️ جیسون رید، ترجمه فرشید مقدم سلیمی


در چند ماه گذشته، درست قبل از موج اخیر اعتراضات دانشجویی (در آمریکا که در ادامه در موردش خواهم نوشت)، خودم را گرفتار حالتی از افسردگی دیدم که به‌جرأت می‌توانم بگویم بیشتر ناشی از شکاف نظریه و عمل است. داستان از این قرار است که تمام روز، یا دست‌کم بخشی از روز، وقتمان را صرف خواندن کتاب می‌کنیم و وارد بحث‌هایی می‌شویم درباره اینکه دنیا چطور کار می‌کند و چطور می‌توان تغییرش داد. اما علی‌رغم این تلاش‌ها جهان تغییر نمی‌کند، یا درست‌تر این است که بگوئیم هی بدتر می‌شود. (می‌توانید ابعاد این بدترشدن را بشمارید: فجایع زیست‌محیطی، سیاسی، اقتصادی، و غیره). قطع ارتباط دانشگاه با جهان یک جدایی ساده نیست؛ انشقاقی یأس‌آور است. اینها باعث شد به محدودیت‌های فلسفه فکر کنم.

 شاید مشهورترین جمله درباره محدودیت‌های فلسفه از کارل مارکس باشد که در تز یازدهم درباره فویرباخ می‌گوید: «فیلسوفان جهان را فقط به طرقِ مختلف تفسیر کرده‌اند؛ هدف تغییر آن است.» فلسفه یا تفسیر فلسفی، و کنش و تغییر در دو سوی شکافی عظیم قرار گرفته‌اند. بسیاری از خوانندگان آثارِ خودِ مارکس را در دو سوی این شکاف می‌بینند، به این شکل که متون اولیهٔ او مانند دست‌نوشته‌های ۱۸۴۴ و  ایدئولوژی آلمانی را در سمتِ تفسیر، و مانیفست حزب کمونیست و سرمایه را در سمتِ تلاش برای تغییر جهان تلقی می‌کنند. با چنین تفکیکی باید نتیجه گرفت مارکسی که کار فلسفی می‌کند مارکسِ واقعی نیست،‌ و در این صورت باید این خوانش جاافتاده را که کارهای اولیهٔ مارکس به‌شدت تحت تأثیر فویرباخ و هگل است کنار گذاشت. در چنینی موضعی، مارکس وقتی خودش است که دیگر کار فلسفی نمی‌کند. از بحث دور نشویم. نکته این است که فرمولِ مارکس جداییِ تفسیر و عمل را بیان می‌کند. این جدایی فراگیر است و در بسیاری از افرادی که هرگز مارکس را نخوانده‌اند یا جدی نگرفته‌اند، مشترک است. این شکاف شکافِ نظریه و عمل، یا اندیشیدن و کردن است. 

↙️ ادامه را در سایت دموکراسی رادیکال بخوانید:
🌐 radicald.net

***
#اسپینوزا #ایمانوئل_کانت #کارل_مارکس #آلن_بدیو #این_قرن #آندره_توزل #گرامشی #مانیفست_حزب_کمونیست #اخلاق_اسپینوزا #محسن_جهانگیری #اعتراضات_دانشجویی #جنبش_اشغال #غزه #فلسطین #نسل_کشی #جیسون_رید #فرشید_مقدم_سلیمی

دموکراسی رادیکال

دو تز درباره محدودیت‌های فلسفه: مارکس و اسپینوزا - دموکراسی رادیکال

در چند ماه گذشته، درست قبل از موج اخیر اعتراضات دانشجویی (در آمریکا که در ادامه در موردش خواهم نوشت)، خودم را گرفتار حالتی از افسردگی دیدم که به‌جرأت می‌توانم بگویم بیشتر ناشی از شکاف نظریه و عمل است. داستان از این قرار است که تمام روز، یا دست‌کم بخشی از…

www.tgoop.com/RadicalD/343

1.7K viewsMay 29, 2024 at 16:02

♦️دو تز درباره محدودیت‌های فلسفه: مارکس و اسپینوزا
✍️ جیسون رید، ترجمه فرشید مقدم سلیمی


در چند ماه گذشته، درست قبل از موج اخیر اعتراضات دانشجویی (در آمریکا که در ادامه در موردش خواهم نوشت)، خودم را گرفتار حالتی از افسردگی دیدم که به‌جرأت می‌توانم بگویم بیشتر ناشی از شکاف نظریه و عمل است. داستان از این قرار است که تمام روز، یا دست‌کم بخشی از روز، وقتمان را صرف خواندن کتاب می‌کنیم و وارد بحث‌هایی می‌شویم درباره اینکه دنیا چطور کار می‌کند و چطور می‌توان تغییرش داد. اما علی‌رغم این تلاش‌ها جهان تغییر نمی‌کند، یا درست‌تر این است که بگوئیم هی بدتر می‌شود. (می‌توانید ابعاد این بدترشدن را بشمارید: فجایع زیست‌محیطی، سیاسی، اقتصادی، و غیره). قطع ارتباط دانشگاه با جهان یک جدایی ساده نیست؛ انشقاقی یأس‌آور است. اینها باعث شد به محدودیت‌های فلسفه فکر کنم.

 شاید مشهورترین جمله درباره محدودیت‌های فلسفه از کارل مارکس باشد که در تز یازدهم درباره فویرباخ می‌گوید: «فیلسوفان جهان را فقط به طرقِ مختلف تفسیر کرده‌اند؛ هدف تغییر آن است.» فلسفه یا تفسیر فلسفی، و کنش و تغییر در دو سوی شکافی عظیم قرار گرفته‌اند. بسیاری از خوانندگان آثارِ خودِ مارکس را در دو سوی این شکاف می‌بینند، به این شکل که متون اولیهٔ او مانند دست‌نوشته‌های ۱۸۴۴ و  ایدئولوژی آلمانی را در سمتِ تفسیر، و مانیفست حزب کمونیست و سرمایه را در سمتِ تلاش برای تغییر جهان تلقی می‌کنند. با چنین تفکیکی باید نتیجه گرفت مارکسی که کار فلسفی می‌کند مارکسِ واقعی نیست،‌ و در این صورت باید این خوانش جاافتاده را که کارهای اولیهٔ مارکس به‌شدت تحت تأثیر فویرباخ و هگل است کنار گذاشت. در چنینی موضعی، مارکس وقتی خودش است که دیگر کار فلسفی نمی‌کند. از بحث دور نشویم. نکته این است که فرمولِ مارکس جداییِ تفسیر و عمل را بیان می‌کند. این جدایی فراگیر است و در بسیاری از افرادی که هرگز مارکس را نخوانده‌اند یا جدی نگرفته‌اند، مشترک است. این شکاف شکافِ نظریه و عمل، یا اندیشیدن و کردن است. 

↙️ ادامه را در سایت دموکراسی رادیکال بخوانید:
🌐 radicald.net

***
#اسپینوزا #ایمانوئل_کانت #کارل_مارکس #آلن_بدیو #این_قرن #آندره_توزل #گرامشی #مانیفست_حزب_کمونیست #اخلاق_اسپینوزا #محسن_جهانگیری #اعتراضات_دانشجویی #جنبش_اشغال #غزه #فلسطین #نسل_کشی #جیسون_رید #فرشید_مقدم_سلیمی

BY دموکراسی رادیکال