اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ, وَالْعَجْزِ وَالْكَسَلِ, وَالْبُخْلِ وَالْجُبْنِ, وَضَلَعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ .
واتە: (خودایە من پەنات پێدەگرم لە خەم و پەژارە و بێتاقەتی و بێ توانایی و تەمبەڵی و ڕەزیلی و ترسنۆکی و زۆری قەرزداری و زاڵبون و دەسەڵاتی کەسانی نەزان و نەفام لەفیتنەدا).

الحُزنُ يُقلِقُ والتَجَمُّلُ يردَعُ
والدَّمعُ بينَهُما عصِيٌّ طَيِّعُ

يتَنازَعانِ دُموعَ عَينِ مُسَهَّدٍ
هذا يَجيءُ بِها وهَذا يَرجِعُ



(المتنبي)

إِنَّما الدُنيا مَتاعُ بُلغَةٍ
كَيفَما زَجَّيتَ في الدُنيا زَجَت

رَحِمَ اللَهُ امرَأً أَنصَفَ مِن
نَفسِهِ إِذ قالَ خَيرًا أَو صَمَت

أبو العتاهية!

چوونە خزمەتی ئەهلی عیلم و فەزڵ، مایەی فەخر و فایدەیە.
بەڵام لەزەمانی ئەمڕۆ و تەکنۆلۆژیادا، ئەوی هەندێک چالاکی هەبێت، باشترینی خۆیت پێ ئەڵێ و بۆت دائەنێ، بۆیە مەرج نییە لەنزیکیدا، زیاتر و باشتر لەوە ببیستیت، کە لەنێتەوە پێتگەشتووە لێیەوە.

ئەسڵەن تەکنۆلۆژیا، زۆر سوپرایز و تایبەتمەندی کوشت، وەک زۆر ڕێگەشی کورت کردەوە.

بزانە، هەمیشە وابووە و وا ئەبێت، کەسە نزیکەکانی هەر خاوەن فیکر و عیلمێک، کەمترین سوودی لێ ئەبینن و، زیاتر بۆ دوور ئەبنە بەرەکەت…

م. سەید عومەر

قال يحيى بن أبي كثير:«لا يُستطاع العلم براحة الجسم»

یەحیای کوڕی ابی کثیر دەفەرمووێ:

زانست دەست ناخرێ و بەدەست ناهێندرێ، بە ئیسراحەتبوونی جەستە!

بیرمان بێت…

ئەوڕۆژەی تۆوەکە دەچێنین هەمان ڕۆژ لە بەرەکەی ناخۆین! سەبر زۆر گرنگە

گواستنەوەی قوربانی، لەوڵاتێکەوە بۆ وڵاتێکی تر، لەمەزهەبی ئیمامی شافیعیدا:

ئەوەی لەموغنی و نیهایە و حاشییەی شەروانیدا هاتووە، زۆر ڕوونە لەحەرام کردنیدا، مەعلومیشە قەولێک ئیتتیفاقی ئەمانی لەسەر بێت، موعتەمەدی مەزهەبە.

چونکە ئەفەرموون: قوربانی وەک زەکاتە، نەک نەزر و کەفارات و سەدەقە، فەقیر ساڵانە چاوەڕێیە زەکاتی بۆ بچێت، جەژن قوربانی بۆ بڕوات، چاوی لەسەریەتی، بەڵام زۆر چاو و چاوەڕێی ئەوانەی دی نییە، چونکە هەندێکیان واجب نین، ئەوەشی واجب ئەبێت، کاتی دیاریکراو نییە، تا ئەم چاوی لەدوای بێت، پاشان داهات و خێراتی ئەو وڵاتەش، ئەهلی خۆی پێی ئەحەقترن.

بەڵام خاوەنی ئیعانە ئەفەرموێت: ئەوەی حەرامە، گواستنەوەی خودی ئاژەڵەکەیە، یان ئەوەی بۆی دانراوە، یاخود ئەو بەشەی کە ئەکرێت بە خێر، بەڵام گواستنەوەی پارە بۆ کڕینی لەوڵاتێکی تر، جائیزە.

پاشان نەقڵ ئەکات لەعەللامەی زینی دەحلانەوە، ئەویش نەقڵ ئەکات لەعەللامەی سولەیمانی کوردی، خاوەنی حاشییەی سەر شەرحی ئیبن حەجەر لەسەر موقەددیمەی بافەزڵ، کە لەوەڵامی ئەو پرسیارەدا، جەوازی فەرمووە.

سەرچاوە: ئیعانە، چاپی دار فەیحا، بەرگی دوو، لاپەڕە (٦٤٩، ٦٥٠).

خوڵاسە: لەگەڵ ئەم جەوازی نەقڵەشدا، غەیری ئەحناف، جومهوری هەر سێ مەزهەب، لەسەر تەحریمی نەقڵن، بە هەندێک وردەکارییەوە، کە وا ئەکات ئینسان (حد الإمکان)، خۆی لەخیلاف دەرکات و نەقڵی قوربانی نەکات، ئەگەر بیشیکات، پشت بەخوا قەبوڵە، وەک عەرزم کردن، فەتوای هەندێک لەئەئیممەی مەزهەبیشی لەسەرە.

تێبینی: کە ئەوترێت: وڵات. بە زمانی سەردەمە، مەبەستمان سنووری سایکسبیکۆ نییە، بەڵکو فوقەهای کیڕام، ئەندازەکە، بە ئەندازەی ماوەی کورتکردنەوەی نوێژ دائەنێن. کەواتە، سلێمانی بۆ هەولێریش، هەمان حوکمە.

الليلة؛ وكل ليلة، يا ربِّ:

‏مَا فقدنا فيكَ الرجا حاشاك
هيَ أضغاثُ أحزان تأتي وتذهب..

ئەوە عیلم'ە..!

دەبێ ئەخلاقی تۆی تاڵب عیلم بە جۆرێک بێت
بڵێن اللە الله..
فڵانی ئەهلی عیلم ”بە عیلمەکەی و لەبەر عیلمەکەی” داک و باب و هاوسەر و هاوژین و خوشک و برا و منداڵ و نزیکانی بە ئەخلاق و ئادابی بەرزی حەساونەوە...!
دەبێت ئەتۆی تاڵب عیلم بەر لەوەی ببیتە تاکێک ئوممەت بحەسێتەوە لەسەر دەستت؛
نزیکانت لەبەرت حەسابنەوە....!
(حەیفە تفت و تاڵی و ڕوی گرژ و ئینسانێکی ڕەق و بێ ئاگا له ئازیزان وێنای کەسێک بێت ئەو عیلمە موبارەک و شەریفەی هەڵگرتبێت)
حەیفە ئەوە وێنای میراتگرانی خاوەن بەرزترین ئەخلاق بێت️ ﷺ..

لەبەر ئەوەشە سەییدی داعیان ڕەسولی نازدار علیە الصلاة والسلام خۆشەویسترین و نزیکترینەکان لە خۆی لە قیامەت ”بە مەکتەبەی گەورە و عیلمی زۆر و نیقاب و ڕیش نەبەستەوە” بەڵکوو بەوەی (کێ خاوەن باشترین ئەخلاق بێت):
[ألا أحدِّثُكُم بأحبِّكم إليَّ وأقربِكُم منِّي مَجلسًا يومَ القيامةِ؟ ثلاثَ مرَّاتٍ يقولُها قالَ: قلنا: بلى يا رسولَ اللَّهِ قالَ: فقالَ: أحسنُكُم أخلاقًا]
أبو داود "593"

غەززە😢😢

يا معشر المؤمنين كبِّروا، كبِّروا

تكبيرات العيد

خۆشترین جەژنانە

ئەم جەژنانەیەمان لێوەربگرن:

لە ماوەی ئەم هاوینەدا دەست دەکەین بە دانانی دەرسەکانی:
١ـ شەرحی حاشیەی باجوری
٢ـ تەفسیری جزئی تبارک
٣ـ شەرحی قطر الندی

إن شاء الله تعالی

کەشتییەکە لە کەناراوەکانی ئیتاڵییەوە بەڕێکەوتووە، چەند ڕۆژنامەنوس و منداڵە دەوڵەمەندێکی ئەوروپی تێدا لە وڵاتی جیاوازەوە، زۆرینەیان موسوڵمان نین!!!

بۆ ئەوە نەهاتوون هاوینی گەرم لە دەریادا بەڕێبکەن!
بۆ ئیکتیشاف و ڤڵۆگیش نییە!

کەشتییەکە ئەوەندەی هەڵیبگرێ پڕکراوە لە کەلوپەل و یارمەتی سەرەتایی بۆ غەززە، ئێستاش چەند کاتژمێرێک دوورن لە گەیشتنە غەززە!

بەڵێ ئەم کەشتییە هیچی وا لە پێداویستییەکانی غەززە پڕناکاتەوە، عاقیبەتیشی یان قەسفکردنە (کە زەحمەتە ئیسرائیل بوێرێت ئەمە لەگەڵ هاوڵاتیانی ئەوروپا بکات)، یان لەگەڵ پێیان نایە وشکانی دەستگیردەکرێن و ڕادەستی وڵاتەکانیان دەکرێنەوە...

بەڵام لانی کەم، ئەوان بەوە ڕازی نەبوون بڵێن: کاکە هیچ ناکرێ!
جا کێ گوتی وا بەسەر خۆیان بهێنن!

بەلای ئەوانەوە ئیسرائیل بکوژ و داگیرکەرە، نابێ ڕێز لە خەوتنی بگیرێ و دەبێ هەموو کات خەوی بزڕێندرێ، یانی شێری نوستوو نییە!

ئەوان مرۆڤن مرۆڤ!

هەواڵە ناخۆشەکە ئەوەیە، هەندێ لە دۆستانمان کە هەڵە لە عەقیدە تێگەیشتوون، لایان وایە ئەو سەنایەیەی ئێمە بۆیان مەترسییە لەسەر عەقیدە!!
بێئاگا لەوەی کە کافر بە حەق هەڵسا دەستخۆشی لێدەکرێ


م. سەردەم دەرباز

ئایا جائیزە بەو کەسەی کە حەجی کردووە بگوترێت حاجی ..؟

ئەگەر وابێت وتنی مامۆستاش دروست نییە، چونکە بە پێغەمبەر ﷺ نەووتراوە مامۆستا ،
لەچی دەقێک‌دا هاتووە کەڕێگری لەم زاراوە کرابێت ؟

پاشان هەرکەس کارێک بکات لەزمانی عەرەبیدا ووشەیەکی بۆدادەنرێت پێی دەووترێت ئیسمی فاعیل واتە ناوی بکەر یان خاوەنکار ،
بۆنمونە کەسێک کوڕنوشی برد پێ دەڵێن ساجد ،
یان نوسینی ئەنجام دا پێی دەووترێت کاتب ..

لەقورئاندا ناوی ئەوهاوەڵانەی ناوە کەکۆچیان کردلەمەکەوەبۆمەدینە بە مهاجر واتە کۆچکردوو
وەئەوانەش هاوکاری ئەوانیان کرد واتە ئەهلی مەدینە ناوی لێناوون انصار واتە یار مەتیدەرکەکۆی ناصره ،

وەئەوانەی شەونوێژ کردن و گەچیان کردنیان هەیە ناوی لێ ناوون به قائم وساجد وقانت .. امن هوقانت آناء اللیل ساجدا وقائما یحذر الاخرة ویرجو رحمة ربه.

وە بەهاوەڵان ووتراوە سەحابە یان ئەسحاب.
وەناوی لێناوون بەرکع وسجد .. تریهم رکعا سجدا کە دیارە ئەم دوو ووشە کۆی راکع وساجدە ،

وە سورەتی ئەحزاب بخوێننەوە ❪ ان المؤمنین والمؤمنات والمسلمین والمسلمات ..تاده گاتە..والذكرین الله كثیرا والذاكرات اعد الله لهم مغفرة واجرا عظیما ❫کە لەم ئایەتەدا ناوی هەموو ئەو پیاو و ئافرەتانەی ناوە کە ئەو سیفەتانەیان تێدایە ..

وە ئەو کەسەی کە بانگ دەدات پێی‌دەوترێت ( موئەزین )
وە ئەو کەسەی کە قورئان دەخوێنێت پێی دەوترێت ( قارئ )

اللَّهُمَّ إِنِّي أَعُوذُ بِكَ مِنَ الْهَمِّ وَالْحَزَنِ, وَالْعَجْزِ وَالْكَسَلِ, وَالْبُخْلِ وَالْجُبْنِ, وَضَلَعِ الدَّيْنِ وَغَلَبَةِ الرِّجَالِ .
واتە: (خودایە من پەنات پێدەگرم لە خەم و پەژارە و بێتاقەتی و بێ توانایی و تەمبەڵی و ڕەزیلی و ترسنۆکی و زۆری قەرزداری و زاڵبون و دەسەڵاتی کەسانی نەزان و نەفام لەفیتنەدا).

صفه لي ﻳﺎ ﻣﻦ ﺭأيت ﺍﻟﺤﺐّ ﻟﻴﻼ
إﻥّ عيني تشتهي ﺫﺍﻙ ﺍﻟﺠﻤﺎﻻ

(أبو العتاهية)

داوا لە خورما بکە لە بیارە بڕوێ، داوا لە مەدخەلی مەکە لە تەفسیر و سیرە و فقە تێبگات!!!

ئەمما فقه ئیللا نامیلکەیەک دەست دەداتێ، و زوو زوو لەبەر تەرجیحی مامۆستاکەی سەری گەڕەک قەولی ئەئیممەی ئەربەعە و سەلەف و خەلەف بە بیدعە ناودەبات!

ئەمما تەفسیریش، ئەگەر لە ئەدەواتیش تێبگات (وەکو نەحو و بەلاغە و قەواعیدی تەرجیح) ناتوانێ بگاتە ئەو مانایەی قوڕئان دەیەوێت، یانی بۆ نمونە: چۆن تەفسیری سوڕەتی (التوبة) دەکات؟!
بۆیەش کێشەی لەگەڵ (في ظِلال)ی سەید هەیە.

ئەمما سیرە، ئەوە لە هەموویان عەجیب و غەریبترن تێیدا.
ئاخر ئەو لە هۆکاری ئەو هەموو صراع و ململانێ و قوربانی و ئارەقە و خوێنە هەر تێناگات!
ئەو نازانێ ئەو پێنج نوێژە و ڕۆژووی مانگێک و یەک دوو نامیلکە ئەو هەموو هەرایەی بۆچییە؟
ئەو تەوحیدە لەوێ بۆ ئەوەندە سەر بە کێشەیە؟! ئەی بۆ لای ئێمە زۆر خۆشە و قەت کێشەمان بۆ دروست ناکات؟
سەیرە وەڵا!

ئەمڕۆ برادەرێکیان دەیگوت: (یەکەمجار لە مەدینە پێغەمبەری خوا ـ صلی الله علیە وسلم ـ مزگەوتی دروست کرد)

خۆ عەقڵ وادەخوازێ لەوێوە باسی گرنگی مزگەوت بکات لە کۆمەڵگەی ئیسلامیدا، بشڵێ مزگەوت پێویستە ڕۆڵی بۆ بگێڕدرێتەوە، دەرس و دروسی تێدا بێت، نەک دوای نوێژەکان قوفڵی لێبدرێت، و جاسوسی بەسەرەوە دابنرێت، و ڕیشی مەلاکەی بسوتێنرێت!

نا، مامۆستا ئەمانە نەفەرموو، بەڵکو فەرمووی: (نەچوو بارەگا و مقەڕ دروست بکات)
شۆک گرتمی، وەکو ئەوە وابوو کارەبا لێمبدات، ئاخر قوربان خۆ ئەو کاتە بارەگا و مقەڕ وجودی نەبوو!

وامدەهاتە بەرچاو ئەو کاتە کاک ئاری هەرسین بەرپرسی لقی پارتی بووبێ لە مەدینە، و کاک غەریبی برای دکتۆریش لێپرسراوی مەڵبەندی ڕێکسختنی یەثریب و دەوروبەری!!!

دەی ئاخر قوربان، بەو مەنطیقەی جەنابت بێ دەبێ بڵێین:
ئاکادیمیای دروست نەکرد!
کەناڵی دروست نەکرد!
ڕێکخراوی خێرخوازی دروست نەکرد!
کاک بافڵیشی نەبردە دیار مزگەوت!

بەهەرحاڵ، قسە زۆرە، و بواریش کەم...



وەرگیراوە

وَكانَ أَبَرَّ الناسِ بِالناسِ كُلِّهِم
وَأَكرَمَهُم بَيتاً وَشِعباً وَوادِيا

تَكَدَّرَ مِن بَعدِ النَبيِّ مُحَمَّدٍ
عَلَيهِ سَلامُ اللَهِ ما كانَ صافِيا

أبو العتاهية!