#مناسبت
#ولادت

🌸ولادت باسعادت کریم اهل بیت، امام حسن مجتبی(ع) را تبریک می گوییم.

scasetu

آشنایی با بز سانن | فواید و معایب پرورش بز سانن

در دنیا حدود یک میلیارد راس بز وجود دارد به طوریکه جمعیت جهانی این گونه جانوری در طول چهار دهه گذشته بیش از دو برابر شده است. طبق گزارش منتشر شده توسط سازمان‌های معتبر فعال در زمینه کشاورزی، بیش از ۹۰ درصد از تعداد بزهای جهان در کشورهای در حال توسعه یافت ‌می‌شوند. به طور کلی آسیا بیشترین جمعیت بز جهان را دارد و ایران نیز در میان این کشورها دارای رتبه خوبی است. اگر به دنبال یک نژاد پربازده بز هستید، ما بز سانن را به عنوان گزنیه ای مناسب و مقاوم به شما عزیزان پیشنهاد می کنیم. هر آنچه که درباره خصوصیات بز های سانن (Saanen Goat) لازم است بدانید را سعی خواهیم کرد در این مقاله معرفی کنیم .

نژاد بز سانن :

اساسا در دنیا بز های سانن به دلیل توانایی زیادی که در تولید شیر غنی دارند ، بیشتر شناخته شده هستند. اما به جز شیر، فواید دیگری از جمله نرخ زاد و ولد مناسب و سازگاری خوب با شرایط مختلف جغرافیایی را نیز دارند .

منشا پیدایش این نژاد کشور سوئیس می باشد و در اوایل سال  ۱۹۰۰ برای امر پرورش و تولید محصولات لبنی به کشور آمریکا نیز راه پیدا کنند . درست به مانند بز های آلپاین و سایر نژادهای شیری دیگر  ، عموما دامپروران به دلیل تولید شیر و محصولات لبنی اقدام به پرورش این حیوانات می کنند .

خصوصیات بز سانن

برخی دیگر از مهم ترین خصوصیات بز نژاد سانن همانطور که اشاره کردیم ، مقاومت بالایی است که در برابر بیماری ها دارند. البته این دسته از حیوانات اهلی برای اینکه به حداکثر توان تولیدی خودشان دست پیدا کنند، نیازمند شرایط مطلوبی از جمله داشتن جایگاه مناسب و تغذیه خوب هستند.

از آنجا که بز سانن یک نژاد محبوب در میان دامداران فعال در حوزه پرورش بز محسوب می باشد، در دنیا توجه ویژه ای برای بهبود نرخ رشد آنها شده است. به عنوان مثال در کشور آمریکا، انجمن بز های لبنی این کشور به طور مستمر سعی می کند که با آموزش صحیح پرورش دهندگان و علاقه مندان به این حیوانات ، آنها را در مسیر پربازده ای در زمینه پرورش بز سانن قرار بدهد. در برخی کشور ها حتی استاندار های مختلفی در مورد نحوه نگهداری از این نژاد خاص تدوین شده است.

توجه داشته باشید که بز سانن روزانه در طی دوران شیردهی می تواند حدود ۳ لیتر شیر باکیفیت را تولید کند و در طول سال معمولا بین ۲۹۰ تا ۳۰۵ روز طول شیر این نوع بز به طول می‌انجامد. با گسترش دامداری‌های پرورش بز سانن در کشور، افراد فعال در این صنعت به خوبی ‌قادر به کسب درآمد مناسب هستند.

خصوصیات ظاهری بز سانن :

سانن یک بز با جثه ای ظریف و متوسط است. آنها به طور متوسط از بیشتر نژادهای گوشتی بز ، بلند تر هستند که این خصوصیت باعث می شود که دوشیدن این حیوانات توسط دامدار یا دستگاه های شیردوش راحت تر انجام شود. بر خلاف برخی نژادهای بز ، موهای آنها نرم ، کوتاه و صاف است . بز هایی از این نژاد که مو های زبری دارند ، احتمالا نژاد خالص نیستند .

سانن ها در دو رنگ مختلف سفید و کرم روشن وجود دارند . در برخی گونه های این نژاد البته لکه های از رنگ سیاه نیز گاهی اوقات دیده می شود اما غالبا رنگ بز سانن یک دست سفید یا قهوه ای روشن می باشد .
همین روشن بودن رنگ پوشش بدنی این حیوانات سبب می شود که در معرض نور مستقیم آفتاب تاب و تحمل بیشتری داشته باشند . البته بز های سانن دمای متعادل را بیشتر دوست دارند .گوش های بز های سانن مستقیم و روبه بالا می باشند . به طور کلی سانن ها ظاهری هوشیار و سرحالی دارند .

قد و وزن بز سانن :

نژادی که در حال بررسی آنها هستیم ، معمولا در جنس ماده تا ارتفاع ۲.۵ فوت یا ۷۶ و برای نر ها تا ۹۰ سانتی رشد می کنند . متوسط وزن بز بالغ نیز چیزی مابین ۶۰ تا ۸۰ کیلوگرم می باشد .

میزان مقاومت و سازگاری اینگونه بز ها :

اصولا بز های سانن به دلیل سرسختی و طاقت خوبی که دارند برای پرورش در مناطق مختلف به عنوان گزینه ای مناسب شناخته می شوند . داشتن سم های قوی یکی از اصلی ترین خصوصیات بز های سانن می باشد . اگر به دنبال پیدا کردن نژادی بزی شیری هستید که سریع بیماری نشود و تلفات کمی داشته باشد ، بز های سانن در صورت نگهداری در شرایط مطلوب و تمیز ، بسیار می توانند سود آور باشند .

خصوصیات رفتاری این حیوانات

نژاد سانن، نژادی اهلی و آرام می باشد. همین مسئله سبب می شود، دامداران با سهولت بیشتری از این حیوانات مراقبت کنند . آرام بودن آنها به حدی است که حتی در برخی از کشورهای اروپایی و آمریکایی خانواده ها از آنها به خصوص بزغاله های سانن به عنوان حیوان خانگی استفاده می کنند. در کل راحتی کار با این دام بسیار زیاد است و از نظر پرورشی، زحمت و فشار زیادی را به دامدار وارد نمی‌کنند.

چگونگی ، فواید و معایب پرورش بز سانن :

بز های چندقلوزای سانن در حدود ۶ ماهگی به بلوغ جنسی می رسند، اما با این حال بهتره تا ۹ ماهگی وارد فصل جفت گیری نشوند. اگرچه ممکن است یک بز سانن در تمام طول سال تولید مثل داشته باشد، اما بیشترین میزان تولید مثل آنها در فصل پاییز می باشد. اگر بز ماده ، آبستن شود ، معمولا ۱۵۰ روز دیگر زایش خواهد داشت. مدت زمان بارداری کوتاه بز سانن یکی دیگر از مزیت‌های مهم بزهای سانن و آلپاین محسوب می‌شود.

همین زمان کوتاه آبستنی سبب خواهد شد که دامداران بتوانند در سال دو بار زایش بزغاله را تجربه کنند که از لحاظ سودآوری بسیار به نفع دامدار است.

توجه داشته باشید که اگر از بز سانن برای تولید شیر استفاده می کنید، باید جیره غذایی خاصی برای بزغاله های این حیوانات پس از زایش در نظر بگیرید. همچنین در تمام شرایطی که کشور ما دارا است، قابلیت پرورش بز سانن و همچنین آلپاین وجود دارد. البته در شرایط آب و هوایی مرطوب باید نکات مراقبتی بیشتری را لحاظ کرد.

به جز قابلیت تولید شیر و بزغاله‌گیری، بز‌های نر سانن را ‌می‌توان وارد سیستم پرواربندی و تولید گوشت نیز کرد.

برای نگهداری این نوع بز، دامدار به تجهیزات و تاسیسات خاصی نیاز ندارد و در مراحل ابتدایی کار به صرف هزنیه‌های زیاد احتیاجی نیست.


معایب بز سانن چیست؟

در مقایسه با ویژگی‌های متعدد ذکر شده برای بز سانن، برخی کارشناسان معتقدند که در مورد این مزایا تا حدود مطالب اغراق آمیز ارائه می‌شود.متاسفانه در بعضی منابع برای ویژگی‌هایی همچون تولید شیر، چندقلوزایی و … ارقام نادرستی که گاها در موارد استثنا تنها رخ می‌دهد، ذکر می‌شود.

به جز این مورد از آنجایی که هنوز به پرورش بز، جایگاه و اهمیت خاصی در کشور ندارد و در طی چندین سال گذشته دامپروری با مشکلاتی مواجه بوده است، ورود به این حرفه با ریسک‌هایی نیز همراه است. بالا بودن قیمت شیر بز و نداشتن اطلاعات کافی از سوی مردم نسبت به خواص این نوع شیر نیز از دیگر مباحثی است که دامدار را ممکن است در روند کار با چالش مواجه کند.

کیفیت شیر بز سانن و آلپاین:

از دیگر مزیت‌های قابل توجه بزهای سانن و آلپاین تولید شیر بسیار غنی است به طوری که کیفیت آن به کیفیت شیر انسان بسیار شبیه بوده و برای مصرف نوزادان و افراد مسن بسیار توصیه می‌شود. در ضمن این نوع شیر به دلیل نداشتن آنزیم‌های اذیت کننده دستگاه گوارش، برای افرادی که به خوردن و هضم شیر حساس هستند، به عنوان گزنیه مناسبی شناخته می‌شود. درصد چربی این بز حدود ۳.۶، پروتئین آن معمولا ۴ درصد و مواد معدنی ۱۲.۸ درصد است. وجود چنین ارقامی خود به خوبی بیانگر کیفیت بالای این ماده غذایی می‌باشد.
@scastu
بز های سانن

شیوه های مراقبت از بز سانن :

نگهداری بز سانن

نیاز های غذایی :
بز های شیری سانن به همان مواد غذایی اساسی به مانند سایر نژادهای شیری ، نیازمند هستند. اما با این حال در مقایسه با سایر نژادهای لبنی عملکرد بهتری در نرخ تولید شیر و استفاده از مواد مغذی دارند و به خوبی به خوردن علوفه و مواد خشبی تمایل نشان می‌دهند. میزان مصرف خوراک این حیوانات در مقایسه با سایر نژادهای پربازده مانند گوسفند رومانوف بسیار کم‌تر است.

برای افزایش درصد موفقیت و سودآوری گله خود حتما از جیره تخصصی استفاده کنید. ما تعیین یک جیره غذایی مشخص برای هر مجتمع دامپروری را ما توصیه نمی کنیم. بلکه پیشنهادی که در این مورد داریم این است که از آنجایی که شرایط مختلفی در این موضوع دخیل هستند ، باید از یک متخصص جیره نویسی برای این موضوع کمک بگیرید .

شرایط محل نگهداری بز های سانن :

بز سانن دقیقا به مانند سایر دام های زنده به یک جایگاه مناسب جهت نگهداری نیازمند هستند . داشتن تهویه مناسب ، خشک بودن بستر جایگاه ، حفظ نظافت محل نگهداری ، استفاده از امکانات و تجهیزات به روز جزو برخی از مهم ترین شرایط محل نگهداری بزهای سانن محسوب می شوند . همچنین از آنجایی که این حیوانات توانایی پرش خوبی دارند ، می بایست دور تا دور فضای باز نگهداری آنها با حصار و فنس ها مقاوم محافظت شود.

کمیته اموزش و پژوهش انجمن علمی دانشجویی علوم دامی دانشگاه تبریز
@scasetu

دوره انتقال گاو شیری

#دوره_انتقال شامل :

سه هفته آخر آبستنی و سه هفته اول بعد از زایمان می باشد. این شش هفته از نظر تولید شیر در دوره بعد و سلامت و موفقیت آبستنی واجد اهمیت می باشد. برای گاوهای شیری چند هفته اول شیرواری دوره ای است که دارای بالاترین ریسک بعد از پشت سر گذاشتن دوره نوزادی می باشد اگر چه تخمین زده می شود که بیش از ۵۰% گاوها در طول این مدت حداقل از یک اختلال تحت بالینی رنج می برند.
خوراک ها و مواد افزودنی، اختلالات هورمونی و سوخت و ساز (مانند تب شیر، کبد چرب، جفت ماندگی، جابجایی شیردان، متریت، اندومتریت، تضعیف دستگاه دفاعی بدن، کمبود کلسیم سرم خون و کاهش سطح گلوکز خون) فرآیندهای فیزیولوژیکی و بیولوژی از موارد مهم در طی این دوره می باشد.
معمولا با بروز یک بیماری سوخت و سازی، چند بیماری دیگر بروز می کند که در نهایت موجب کاهش تولید شیر و کاهش عملکرد تولید مثلی و در نهایت حذف گاو می شود.
انتقال گاو از دوره خشکی به شیردهی با تغییرات شدید هورمونی، تغذیه ای و مدیریتی همراه است. این تغییرات سبب کاهش خوراک مصرفی و آزاد شدن اسیدهای چرب از بافت چربی میشود که با بروز ناهنجاری های متابولیکی همراه است.

دوره انتقال زایش یا دوره ترانزیشنال که از دوالی چهارهفته قبل از زایش آغازو به دوالی چهارهفته پس از زایش منتهی می گردد، مهمترین مرحله زندگی یک گاو شیری است .
این دوره با تغییرات عمده ای در الگوی تغذیه ای ، رفتاری، فیزیولوژیکی و آناتومیکی در دام همراه است . این تغییرات خصوصا در سیستم های پستانی، تناسلی، ایمنی، متابولیکی و گوارشی بارزتر است . عملکرد وسلامتی آتی دام شیری ، در گروعبورموفقیت آمیز از این دوره می باشد .
اختلال در عبور از این دوره به طور زنجیر وار، باعث بروز بیماری ها در دام می گردد . شاید در کمتر مرحله ای از زندگی دام اختلال اعضاء مختلف تا این اندازه بر سلامتی دیگر اعضاء ، تاثیر گذار باشد . این دوره از دیدگاه های مختلفی توسط محققین مورد ارزیابی قرار گرفته است . به سازگاری‌های بلندمدت با یک تغییر فیزیولوژیکی، فرآیندهای هموروتیک می‌گویند، مانند تغییر حالت از غیرشیرده به حالت شیرده. همین تغییرات ایجاد شده باعث کمبود مواد مغذی و بروز بیماری‌ها می‌گردد. گرومر در سال 1995 عنوان کرد ازآنجایی‌که نقش تغذیه در دوره انتقال بسیار مهم و حیاتی است، بنابراین اختلالات تغذیه‌ای در دوره انتقال ممکن است شیردهی، سلامت و عملکرد تولیدمثلی را تحت تاثیر قرار دهد.

در اواخر دوره آبستنی جنین به مواد مغذی بیشتری نیاز پیدا می‌کند و این نیاز هرروز روبه افزایش است. درحالی‌که مصرف خوراک گاو مادر در این دوره ممکن است تا بیش از 30 درصد کاهش یابد.

مدیریت دوره انتقال

از آنجایی که دوره انتقال بسیار سخت و حساس است و احتمال درگیری به بیماری بالاست، همچنین تغذیه نقش بسیار مهمی در این دوره دارد، بنابراین برای مدیریت گاوهای دوره انتقال باید اهدافی را مورد توجه قرار داد که در ادامه به ذکر آنها می‌پردازیم.

1- کاهش اختلال در فعالیت شکمبه: گاوهای دوشا به‌خاطر کاهش اشتها و مصرف ناگهانی مقادیر بسیاری کنسانتره در دوره انتقال حساسیت بسیار بالایی نسبت به اسید لاکتیک یا اسیدوز شکمبه‌ای تحت حاد در آنها نمایان خواهد شد.

2- جلوگیری از کمبود مواد معدنی کم‌مصرف: مهمترین مواد معدنی کم‌مصرف کلسیم، منیزیم و فسفر هستند. سطح بالای پتاسیم با کاهش توانایی گاو در نگهداری غلظت‌های طبیعی کلسیم و منیزیم می‌تواند باعث ابتلاء دام به تب شیر و کزاز علفی شود.

3- جلوگیری از اختلالات متابولیسم چربی‌ها: این اختلالات شامل کتوز، کبد چرب و مسمومیت آبستنی می‌باشد. معمولاً این عوارض در اثر ناتوانی در تامین منابع کافی یا موثر انرژی در روزهای آخر نزدیک به زایمان ایجاد می‌شوند.

4- جلوگیری از کاهش عملکرد سیستم ایمنی: کمبود انرژی یا مصرف ناکافی پروتئین در بیشتر موارد به کاهش قدرت سیستم ایمنی دام می‌انجامد.

کمبود ریزمغذی‌هایی چون مس، سلنیوم، روی، ید، ویتامین E و ویتامین D3 در ضعف و کاهش توان سیستم ایمنی نقش بسیار مهمی دارند.

@scasetu

80% از هزینه‌ای که صرف بیماری‌های گاو شیری می‌شود، مربوط است به چهار هفته اول پس از زایمان، استیونسون و لین در سال 1998 ثابت کردند که 4% از گاوهای شیری در 10 روز اول شیردهی حذف خواهند شد. هزینه پرورش تلیسه‌ها، بدون تکمیل دوره شیردهی دوم جبران نخواهد شد.

دوره بحرانی

بحرانی‌ترین دوره زندگی گاوهای ماده دوره انتقال است که شامل روزهای آخر آبستنی و اوایل دوره شیردهی می‌باشد.

هنگام پایان دوره آبستنی و آغاز دوره شیردهی، تغییرات هورمونی بسیار زیاد است.
این تغییرات در غلظت هورمون‌های درون‌ریز رخ می‌دهد، که مسیر مواد مغذی از ذخیره شدن در بدن مادر را به سمت سنتز شیر و تغذیه گوساله نوزاد آسان می‌سازد. افزایش سریع خوراک بعد از زایمان می‌تواند شدت توازن منفی انرژی را کاهش داده و باعث سلامتی و بهبود تولید در دوره انتقال شود.

برخی راهکارهای مدیریتی و تغذیه‌ای در دوره پیش از زایش:

- تحریک مصرف خوراک مغذی و کاهش جابجایی (موبیلیزاسیون)

- استفاده از NDF منابع علوفه‌ای مناسب در جیره جهت افزایش حجم محتویات شکمبه‌ای

- افزایش سطح NFC و یا استفاده از منابع چربی در جیره برای افزایش سطح انرژی جیره

- مصرف مواد خوراکی خوش‌خوراک با قابلیت هضم‌پذیری بالا

- استفاده از افزودنی‌های خوراکی پیش‌ساز گلوکز به‌منظور تامین انرژی دام

یکی از راهکارهای بهبود توازن منفی انرژی در دوره انتقال، به‌منظور عادت‌پذیری گاوها، افزایش سطح NFC و افزایش سطح انرژی جیره با استفاده از منابع چربی در آن می‌باشد. استفاده از سطوح بالای NFC همچنین افزایش ناگهانی آن در جیره و یا عدم حضور بافر کافی در شکمبه، باعث بروز اسیدوز خواهد شد.

مقاومت به انسولین در دوره انتقال گاوهای شیری

اختلال جذب گلوکز به علت مقاومت به انسولین رخ می دهد و شرایطی است که در آن سلول‌های بدن پاسخ مناسبی به انسولین نمی‌دهند و به دنبال آن جذب گلوکز دچار اختلال شده و در پی آن قند خون افزایش می یابد. درشرایطی که مقاومت به انسولین ایجاد می شود مقدار انسولین تولید شده در بدن طبیعی و حتی بیشتر از مقدار طبیعی است؛ اما مشکل در پاسخ سلول‌ها به انسولین می‌باشد.
کتوز تحت بالینی یکی از بیماری های متداول در گاوهای شیری در دوره انتقال است که موجب ضررهای اقتصادی گسترده ای در گله های گاو شیری می‌شود. گاوهایی که در دوره انتقال مبتلا به بیماری های مختلف متابولیکی مربوط به این دوره می‌شوند مقاومت به انسولین موجب تغییر الویت بندی به سمت تولید لاکتوز از مواد مغذی گلوکوژنیک و افزایش متابولیسم اسیدهای چرب و گلیسرول از بافت چربی می‌شود. کاهش در حساسیت به انسولین موجب شیوع گونه های مختلف بیماری های متابولیک مانند کتوز، جابه جایی شیردان، کاهش باروری ناشی از سوخت و ساز چربی‌ها و افزایش غلظت کتون بادی ها و اسید های چرب غیر استریفه (NEFA) می‌شود.
@scasetu

کمیته اموزش و پژوهش انجمن علمی دانشجویی علوم دامی دانشگاه تبریز

اسکور پر یا خالی بودن شکمبه درگاوشیری.
@scasetu

اسکور سلامتی گوساله
@scasetu

روش های مختلفی برای کاهش تنش گرمایی در دام

کاهش اثر تنش گرمایی روی دام نیازمند روش های چندجانبه ای هست که بر روی تغذیه، جایگاه نگهداری، و سلامت حیوان تاکید داشته باشه‌ برخی راهکارها مبتنی بر استفاده از بیوتکنولوژی هستن. از طرف دیگه درک پاسخ های دام به محیط و آنالیز اونها جهت تغییر مدیریت محیطی و غذایی بسیار مهم هست. بنابراین تکنولوژی های متعددی برای انطباق نیازهای دامداران روستایی و صنعتی مورد نیاز هست که شامل:

۱‌ جایگاه نگهداری دام:

جایگاه نگهداری دام باید ۵ نوع رفاه (welfare) همچون غذا خوردن، استراحت، حرکت، فضای خالی و راحتی رو در برابر تمامی تنش ها (آب و هوایی، اجتماعی، غذایی و بیماری) فراهم کنه. یک جایگاه تنها بر اساس نیازهای آب و هوایی نمیتونه ساخته بشه. بنابراین توجه به انتخاب محل، طرح جایگاه، و نیازهای آینده گونه های دامی که در اون محل پرورش داده میشن لازم هست. دمای محیط مهمترین متغیر تاثیرگذار بر طراحی جایگاه هست. تاثیر دما به صورت تشعشع و دوره های نوری دیده میشود (خصوصا در زمان طراحی جایگاه برای گوسفند، بز و طیور). حدود ۵۰ درصد انرژی تشعشعی که دام دریافت میکنه از خورشید و مابقی از زمین و محیط هست. اثرات این تشعشعات با ایجاد سایه و سقف و درخت کاری میتونه کاهش پیدا کنه. مواردی که در سقف به کار گرفته میشه و همچنین رنگ اونها در خارج و داخل در ایجاد اثر مطلوب درون جایگاه کمک میکنه. سقف و دیوارهایی که از جنس چوب، کاه و کاهگل؛ بامبو و خشت و گل درست میشن کمترین حرارت رو در مقایسه با آنهایی که از سنگ، بتن، آزبست، حلبی و فولاد ساخته شدن تشعشع میکنن. در مناطق سردار ارتفاع جایگاه باید کم و سقف با رنگ سیاه و گنبد پهن ساخته بشه. یک سقف گنبدی با اندازه مناسب برای کم کردن اثر باد تند و سرد و باران به داخل جایگاه مفید هست. دوره نوری به طور مستقیم و غیرمستقیم سلامت و راحتی دام و انسان رو تحت تاثیر قرار میده. جهت گیری محور عریض جایگاه و جهت و اندازه درب ورودی و پنجره ها تعیین کننده میزان نور قابل دسترس برای دام هستند. جایگاه هایی که رو به جنوب باشن نور بیشتری رو نسبت به جایگاه هایی که در جهت شمالی قرار دارن دریافت میکنند.
جریان هوا از دست دادن حرارت از بدن حیوان رو به ویژه زمانیکه پوست لخت باشه تسریع میکنه. باد در زمانیکه حیوان سرپناهی نداره و دما پایین هست بسیار‌ مضر خواهد بود. خصوصا زمانیکه پوست مرطوب باشه. هرچند برای حیواناتی که عرق نمیکنن در زمان گرمی‌هوا مفید است. اگر سرعت باد به ۳۰ کیلومتر در ساعت برسه مشکلات جدی برای سلامت و تولید دام پیش نیاد. بنابراین وجود سرپناه برای حفظ دام از گرما و بعد در مناطق معتدل نیاز هست. سرعت باد تحت تاثیر توپوگرافی منطقه است. عوارض منطقه ای در مناطق تپه مانند که در مقابل جهت وزش باد قرار دارن یک جریان هوای رو به بالا در سمت بادخیز رو به وجود میاره. در شیب ها جریان گردابی بالای قله و آرامش در کف وجود داره. پایین ناحیه ای که پشت به باد هست در مناطق با سرعت باد زیاد مناسب تر هست. در دره ها نیروی بار در هسته و یا پایین دره و خط الراس دره زیاد میشه. بنابراین خارج از این دو منطقه نیروی بار کمتر میشه و برای ایجاد پناهگاه دام مناسب تر هست. تاثیر رطوبت چه کم باشد چه زیاد منجر به تبخیر سریع، خشکی پوست و از دست رفتن آب بدن میشه و از این رو برای دام مضر هست. جایگاه دام در مناطق مرطوب باید باز، با سقف بلند، و تهویه کافی باشه. حیوانات دارای پوشش ضخیم مانند گوسفند برای مناطق پرباران و مرطوب مناسب نیستن. در چنین مناطقی جایگاه های چوبی یا تهویه کافی و فاصله از زمین و محافظت شده از انگل های خارجی توصیه میشه.

۲. طراحی سرپناه حیوان

اصطلاح فیزیکی محیط بر اساس دو مفهوم کلی شکل میگیره:

الف. حفاظت حیوان از عواملی که مربوط به تنش گرمایی هستن.
ب. تسریع سیستم تبخیری حیوان.

سیستم های اصلاح محیط بر اساس اثر اونها بر تولید و عملکرد حیوان طبقه بندی میشن. یکی از این سیستم ها افزایش حرارت رو با قطع تشعشع کاهش میده. برای این نوع سیستم انواع روش های تهویه هوا همراه با آب افشانی یا مه پاشی به صورت جدا یا ترکیبی با هم شامل خنک کننده های تبخیری و تهویه هوا وجود داره. گزینه های مختلفی به شکل زیر دسته بندی میشه:
@scasetu

۱. روش های حفاظتی
- سایبان طبیعی
- سایبان مصنوعی

۲. روش های خنک کردن
۲.۱. مستقیم (خنک کردن حیوان)
- مرطوب کردن حیوان
- تهویه با هواکش
- ترکیب تهویه و مرطوب کردن

۲.۲ غیر مستقیم (خنک کردن هوا)
- مه پاش
- تهویه عرضی
- تونل باد
- تهویه مطبوع

در طول تابستان گرم و خشک میزان مصرف غذای روزانه کاهش پیدا میکنه که در نتیجه اون از تولید کاسته میشه. برای مقابله با چنین وضعیتی روش های عملی موثر تغذیه ای مثل تغذیه مکرر، افزایش کیفیت علوفه، استفاده از غذاهای خوش خوراک، تعادل مواد غذایی و افزایش تراکم غذا نیاز هست. هرچند مصرف مقادیر اضافی مواد غذایی مانند پروتئین خام میتونه باعث کاهش راندمان انرژی و بروز استرس بشه. همچنین اگر علوفه کمتری با کیفیت بالا مصرف بشه واکنش نشخوار گاو کاهش پیدا میکنه.
تولید حرارت ناشی از خوردن غذا پس از ۴ الی ۶ ساعت از مصرف وعده غذایی به حداکثر میرسه. بنابراین تولید حرارت حیوانی که صبح غذا خورده اواسط روز که دمای هوا افزایش پیدا میکنه به اوج خودش میرسه. پس توصیه میشه برای جلوگیری از همزمانی تولید حرارت متابولیکی و افزایش دمای محیط غذا دیرتر در اختیار دام قرار بگیره. علاوه بر اون محدود کردن انرژی مصرفی به طور موثر باعث کاهش حرارت متابولیسم پایه میشه که منجر به کاهش بار حرارتی حیوانی که تو محیط گرم قرار گرفته میشه.
از طرف دیگه در طول تابستان باید از "جیره سرد" استفاده بشه. جیره سرد به به جیره ای گفته میشه که مواد غذایی خالص مورد نیاز سنتز بدن رو فراهم میکنه و حرارت متابولیسم‌ و تخمیر رو پایین میاره. خصوصیات منحصر به فرد یک جیره سرد شامل:

۱.‌محتوای انرژی بیشتر به ازای هر واحد حجم
۲. فیبر قابل هضم بیشتر
۳. فیبر موثر (NDFef) بیشتر
۴.‌تجزیه پذیری پروتئین کمتر
۵‌ عبور سریعتر مواد غذایی

هست.
در مقابل جیره سرد جیره داغ قرار داره که مشخصه اون عدم تعادل انرژی و پروتئین هست. این نوع جیره ممکنه نسبت بالایی از فیبر غیر قابل هضم به همراه میزان پروتئین و انرژی پایین داشته باشه. همچنین میزان فیبر موثر کم و پروتئین قابل تجزیه بالا نسبت به کربوهیدرات در دسترس شکمبه از ویژگی های دیگه جیره داغ هست.
از طرف دیگه نوع دیگه ای از جیره های داغ وجود دارن که نسبت کربوهیدرات سریع تجزیه پذیر اون (نشاسته و قندهای محلول) نسبت به نیتروژن قابل دسترس شکمبه بیشتر هست. چنین جیره هایی که فاقد تعادل مواد غذایی هستن راندمان تبدیل پایین تری دارند
طی مدتی که هوا گرم هست و میزان مصرف ماده خشک کاهش پیدا میکنه و از طرفی به خاطر افزایش میزان تنفس، مقدار آب دفعی، و به دنبال اون مواد معدنی افزایش پیدا میکنه، بنابراین لازم هست تا مقدار مواد معدنی جیره مثل پتاسیم، سدیم، منیزیم، مس، سلنیوم، روی و فسفر جیره به صورت مکمل افزایش پیدا کنه. مصرف آنتی اکسیدان ها مثل ویتامین A و سلنیوم، روی و... و همچنین مخمرهای خاص باعث حفظ حیوان از تنش گرمایی میشه. مطالعات اخیری که روی گاو شیری انجام شده نشون میده که اضافه کردن ویتامین E به جیره باعث کاهش تنش گرمایی، بهبود وضعیت آنتی اکسیدانی جیره و بدن، کاهش وقوع ورم پستان و التهاب رحم و دوام جفت میشه.
در طول یک‌ تنش گرمایی میزان وقوع اسیدوز شکمبه خصوصا در گاوهای پر تولید و سوپر تولید افزایش پیدا میکنه. فاکتورهای موثر بر این افزایش مربوط به کاهش میزان مصرف علوفه و ماده خشک و افزایش کربوهیدرات جیره هست. کاهش نشخوار و ترشحات بزاقی باعث کاهش ظرفیت بافری شکمبه میشه. کاهش اسیدیته شکمبه به همراه اسیدوزیس شکمبه باعث آسیب به باکتری های فیبرولایتیک شکمبه و در نتیجه کاهش هضم فیبر میشه.

در کل برای تغذیه نشخوارکنندگان در آب و هوای گرم موارد زیر باید مد نظر قرار بگیره:
۱. افزایش دفعات تغذیه
۲. استفاده از خوراک تازه
۳. تحریک دام به حرکت به سمت آخور
۴. انتخاب زمان مناسب تغذیه
۵. تغذیه پس‌از شیردوشی‌با خوراک تازه
۶. تغذیه بیشتر در شب
۷. تغذیه با یک جیره نگهداری کل (TMR)
۸. جیره غذایی متعادل شده برای گاو تحت تنش گرمایی
۹. محدود شدن فیبر
۱۰. علوفه با کیفیت بالا
۱۱. ایجاد شرایط مناسب تخمیر شکمبه
۱۲. تغذیه زیر سایبان
@scasetu

در زمان استفاده از سایبان در مناطق حاره ای سمت بلندتر جایگاه باید شرقی-غربی باشه. این جهت باعث کاهش برخورد اشعه خورشید به سمت دیوارها و ورود به درون جایگاه میشه. اگر جایگاه شمالی- جنوبی باشه باید دیواره ها با کیسه گونی یا کاه از نور خورشید پوشانده بشه. مساحت سقف هم میتونه به سمت بیرون افزایش پیدا کنه تا ساختمان از نور خورشید بیشتر محافظت بشه. ارتفاع جایگاه باید از ۲.۴ متر بلندتر باشه تا هوای کافی به جریان بیفته. با استفاده از سیستم های گلخانه ای و روش های دیگه مثل بازکردن سقف، حرارت محبوس در سقف باید خارج بشه.
هنگامی که تهویه طبیعی در محیط نگهداری دام وجود نداشته باشه هوای اطراف حیوان گرم میشه. این اتفاق باعث کاهش دفع حرارت از سطح بدن حیوان میشه. پنکه با روش انتقال گرمایی باعث خنک شدن دام میشه. بنابراین پنکه زمانی موثر است که دمای محیط از دمای بدن دام کمتر باشه.

پنکه در جاهایی مثل محل نگهداری دام، شیردوشی و غذاخوری به طوری که جریان باد مستقیم به پشت حیوان باشه قرار میگیره. البته پنکه به تنهایی در آب و هوای بسیار گرم مخصوصا برای گاوهای شیری پر تولید کافی نخواهد بود.
استفاده از یک سیستم خنک کننده مطبوع میتونه تا ۱۰ درصد تولید شیر رو افزایش بده. درسته که هزینه بالای سیستم تهویه در یک محیط بسته در کوتاه مدت از لحاظ توجیه پذیری اقتصادی استفاده از اون رو با شک و تردید مواجه کرده ولی در دراز مدت میتونه سود سرشکن مناسبی رو برای دامدار تامین کنه.
اولویت گاوهای شیری برای اجرای سیستم های خنک کننده به صورت زیر تقسیم بندی میشه:

۱. گاوهای تازه زا (۳ هفته اول بعد از زایش)
۲. گاوهای نزدیک به زایش (۳ هفته قبل از زایش)
۳. گاوهای پرتولید (۱۰۰ روز اول تولید)
۴. گاوهای اواسط شیرواری (بین ۱۰۰ الی ۲۰۰ روز)
۵. گاوهای خشک (از خشکی تا ۳ هفته قبل از زایش)
۶. گاوهای اواخر شیردهی (بیش از ۲۰۰ روز تولید)

نکته مهم در اجرای یک سیستم خنک کننده مدت زمانی هست که سرمایه گذاری روی اون مستهلک میشه. در مورد سیستم های پرورش فشرده این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار هست. به عنوان مثال در کشوری مثل آمریکا اگر سالانه ۵ الی ۱۰ درصد تولید افزایش پیدا کنه سرمایه گذاری طی ۲ الی ۳ سال برمیگرده، و اگر این افزایش تولید تا ۲۰ درصد به صورت سالانه باشه طی ۱ سال سرمایه مستهلک میشه.

و اما در مورد تغذیه فیبر در شرایط استرس گرمایی

از اونجایی که حرارت تولیدی ناشی از متابولیسم‌ استات بیشتر از پروپیونات هست، بنابراین منطقی هست که در آب و هوای گرم از جیره کم فیبر استفاده بشه. استفاده از کنسانتره بیشتر‌ باعث افزایش میزان انرژی خوراک و کاهش حرارت تولیدی میشه. بخشی از کاهش حرارت تولیدی به علت تغییر نسبت اسیدهای چرب فرار (VFA) هست. اسیدهای چرب فرار بخش عمده ای از انرژی قابل دسترس نشخوار کنندگان رو تشکیل میده، بنابراین کاهش مصرف خوراک در طول تنش گرمایی باعث کاهش مقدار اسیدهای چرب فرار میشه. افزایش میزان کنسانتره جیره یک راهکار عمومی برای مقابله با چنین شرایطی هست، اگرچه حداکثر مقدار افزایش کنسانتره به دلیل ایجاد اسیدوزیس حدود ۶۰ الی ۶۵ درصد جیره هست. میزان مصرف ماده خشک نسبت به میزان فیبر جیره تاثیر بیشتری روی تولید حرارت متابولیکی داره. تلیسه هایی که جیره حاوی ۷۵ درصد یونجه مصرف کردن حدود ۴۹ مگاژول حرارت در روز تولید کرده بودن، این در حالی هست که اونهایی که جیره حاوی ۲۵ درصد یونجه مصرف کرده بودن حدود ۴۵.۵ مگاژول حرارت در طول روز تولید کرده بودند.

معیار شدت تنش گرمایی (THI)

شدت تنش گرمایی بر تولید دام را میتوان با استفاده از پارامترهای آب و هوایی خاص اندازه گیری کرد. با ارزش ترین پارامترهای آب و هوایی که برای اندازه گیری شدت تنش گرمایی مورد استفاده قرار میگیرد دمای محیطی و رطوبت نسبی هست. معیار شدت تنش گرمایی به صورت زیر محاسبه میشه:

معیار شدت تنش گرمایی= دمای هوا منهای [۰.۵۵- (۰.۵۵ × رطوبت نسبی/۱۰۰)] × (دمای هوا- ۵۸.۸)

مدیریت تغذیه ای تنش گرمایی در گاوهای شیری

مصرف آب در گاوهای شیری با افزایش دما به میزان ۱.۲ کیلوگرم در هر درجه سانتیگراد افزایش دمای محیط افزایش پیدا میکنه. از اونجایی که آب یک ماده غذایی ضروری هست، باید در فصل گرم به مقدار فراوان در اختیار گاو قرار بگیره. چندین استراتژی غذایی در طول فصل گرما باید به کار گرفته بشه تا گاو دچار تنش گرمایی نشه، این استراتژی ها شامل:

۱. تغییر فرمول غذایی با احتساب کاهش مصرف ماده خشک
۲. پایین آوردن هزینه های نگهداری
۳. کاهش تولید حرارت متابولیکی

هست.
@scasetu
برای افزایش مصرف ماده خشک باید تعداد دفعات غذادهی رو افزایش بدین. دادن غذا در صبح و هنگام غروب میتونه فشار ناشی از تنش گرمایی رو کم کنه. از اونجایی که مصرف ماده خشک کم میشه لذا با افزایش تراکم انرژی در جیره با افزایش غلات یا چربی جیره میتونید برای جبران کاهش انرژی مصرفی اقدام کنید. مصرف چربی حرارت متابولیکی کمتری رو تولید میکنه و بنابراین بدون ایجاد تاثیر منفی دمایی انرژی تولید میکنه.
متخصصین تغذیه پیشنهاد میکنن در طول یک دوره تنش گرمایی طولانی مدت، تراکم انرژی و پروتئین جیره افزایش پیدا کنه. باید توجه کنید که افزایش پروتئین جیره بار مصرف انرژی اضافی به دام تحمیل میکنه. از طرفی دیگه ‌تغذیه ازت بیش از حد نیاز انرژی قابل متابولیسم رو به اندازه ۷.۲ کیلوکالری به ازای هر گرم ازت کاهش میده‌. همچنین انرژی که صرف تولید اوره در نتیجه مصرف جیره هایی با پروتئین مازاد میشه تولید شیر رو کاهش میده. گاوهای ماده ای که تحت استرس و تنش گرمایی قرار دارن به گلوکز یا پیش ماده اون یعنی پروپیونات نیاز بیشتری دارن.

اگرچه مصرف جیره های دارای کربوهیدرات قابل تخمیر بیشتر و یا فیبر کمتر مقدار پروپیونات بیشتری رو فراهم میکنه و از طرفی حرارت متابولیکی کمتری رو تولید میکنه لیکن باید برای جلوگیری از اسیدوز شکمبه متعادل بشه، خصوصا برای حیوانی که تحت تنش گرمایی هست و به خاطر تغییر حالت بافری شکمبه احتمال ابتلا به اسیدوز بیشتری داره.
کاهش مصرف ماده خشک در طول فصل گرم نیاز به ماده معدنی تو جیره رو افزایش میده. عرق کردن طولانی مدت باعث دفع کاتیون هایی مثل سدیم، پتاسیم و منیزیم میشه که لازمه از طریق جیره جبران بشه‌. گاوها از یون پتاسیم به عنوان اولین یون اسمتیک و تنظیم کننده آب ترشحی از غدد عرقی استفاده میکنن. در نتیجه نیاز به یون پتاسیم به مقدار ۱.۴ تا ۱.۶ درصد ماده خشک افزایش پیدا میکنه که باید در خوراک لحاظ بشه. علاوه بر اون یون های سدیم و منیزیم هم باید در جیره افزایش پیدا کنه چون برای جذب روده ای با یون پتاسیم رقابت دارن. بنابراین توصیه میشه علاوه بر پتاسیم، یون سدیم به مقدار ۰.۴۵ تا ۰.۶۰ درصد ماده خشک و یون منیزیم به مقدار ۰.۳۵ تا ۰.۴ درصد ماده خشک افزایش پیدا کنه.
از طرفی دیگه اضافه شدن ویتامین ها به جیره گاوهای تحت تنش گرمایی برای حفظ تولید شیر ضروری هست. تامین نیاسین به مقدار ۶ گرم در روز باعث افزایش تولید شیر به مقدار ۰.۹ کیلوگرم در روز میشه. مصرف ۱۲ گرم در روز نیاسین میتونه باعث بهبود تحمل گرمایی از طریق تولید پروتئین شوک گرمایی و افزایش قطر رگ‌های سطحی بدن بشه.
@scasetu
کميته آموزش و پژوهش انجمن علمی دانشجویی علوم دامی دانشگاه تبریز

#آموزش
#مقاله_نویسی

✅ پیش از استفاده از داده ها یا هر محتوای علمی اوپن اکسس می بایست به لایسنسی که آن محتوا براساس آن انتشار یافته است توجه شده و در حدود تعیین شده ی همان لایسنس از آن استفاده شود.

لایسنس‌های Creative Commons (CC Licenses)
Creative Commons مجموعه‌ای از لایسنس‌ها برای تنظیم حقوق استفاده از محتوا و داده‌ها ارائه می‌دهد:

• CC0 (Public Domain Dedication): داده‌ها کاملاً در مالکیت عمومی قرار دارند و بدون هیچ محدودیتی قابل استفاده هستند.

• CC BY: اجازه استفاده و توزیع داده‌ها با ذکر منبع.

• CC BY-SA: مشابه CC BY، اما کاربران ملزم به اشتراک‌گذاری نسخه تغییریافته با همان لایسنس هستند.

• CC BY-NC: استفاده فقط برای اهداف غیرتجاری.

• CC BY-NC-SA: استفاده غیرتجاری به شرط اشتراک‌گذاری نسخه‌های تغییریافته با همان لایسنس.

• CC BY-ND: اجازه استفاده بدون تغییر.

• CC BY-NC-ND: اجازه استفاده غیرتجاری بدون تغییر.

🆔 @scasetu

💠تولد نخستین بره با خوراک تخمیری| ایجاد زنجیره ارزشی از مزرعه تا سفره

🔹 با اجرای طرحی پژوهشی موفق به تولد نخستین بره از گوسفندانی شد که با خوراک تخمیری داخلی تغذیه می‌شوند.

🔹به گزارش روابط عمومی، دکتر اکبر تقی‌زاده مجری طرح پژوهشی و دانش‌ بنیان خوراک تخمیری، گفت: در این طرح ملی، گوسفندان داشتی بدون وابستگی به نهاده‌های وارداتی با استفاده از خوراک تخمیری موفق به باروری و تولد نخستین بره آزمایشی شده‌اند.

🔹ایشان افزود: این سیستم تغذیه‌ای کامل، شامل نیازهای پروتئینی و انرژی تأمین شده توسط نهادهای داخلی، به اقتصاد خوداتکایی و دانش‌ بنیان کمک شایانی کرده است.

کمیته کارآفرینی و پژوهش انجمن علمی دانشجویی علوم دامی دانشگاه تبریز

@scasetu

🔹لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ

سالروز ضربت خوردن مولای متقیان حضرت امیرالمؤمنین علیه‌السلام تسلیت و تعزیت باد.

جرعه‌های معرفت و معنویت در لیالی پرفیض قدر گوارای وجودتان

@scasetu

بهار، فصل شکفتن و آغاز دوباره، از راه رسید. نوروز، این میراث کهن، فرصتی است برای نو شدن، امید بستن و گام نهادن به سوی آینده‌ای روشن.

انجمن علمی دانشجویی علوم دامی دانشگاه تبریز، فرارسیدن سال نو را به همه دانشجویان، اساتید و همراهان گرامی تبریک می‌گوید. امید است که سال جدید، سرشار از موفقیت، پیشرفت و شادی برای همگان باشد.

سال نو مبارک🌺

🔰 با ما همراه باشید
@scasetu