🌿 اگرچه برخی دیدگاه‌های اخیر دکتر #محسن_رنانی درباره اصفهان یا زبان فارسی را نمی‌پسندم و به آن انتقاد دارم اما همچنان معتقدم که حق طبیعی ایشان است که به عنوان یک شهروند اندیشمند و دلسوز با برخورداری کامل از #آزادی_بیان دیدگاه‌های خود را در جامعه مطرح کند و هرگونه محدودیت یا فشار بر ایشان ناقض این حق است.
@shahinsepanta
@shahinsepanta
🦋 برگرفته از برگه شاهین‌سپنتا در شبکه بلواسکای، بازتاب‌دهنده دیدگاه‌های سیاسی، فرهنگی و اجتماعی.
@shahinsepanta
@shahinsepanta
پیشنهاد تلگرامی برای صفحات دوستان، همکاران و انجمن ها فعال جهت مطالعه و عضویت (به پیشنهاد دکتر رشتیانی):
صفحه دکتر حسن انصاری
صفحه دکتر جواد عباسی
صفحه دکتر الهه کولایی
صفحه دکتر حسن حضرتی
صفحه دکتر آرش رئیسی نژاد
صفحه دکتر سیداحمد قائم مقامی
صفحه دکتر جمشید کیانفر
صفحه جناب مهدی تدینی
صفحه جناب علیرضا افشاری
صفحه دکتر شاهین سپنتا
صفحه دکتر شروین وکیلی
صفحه دکتر سالار سیف الدینی
صفحه دکتر فرزاد رمضانی بونش
صفحه موسسه میراث مکتوب
صفحه نشریه مردم نامه
موسسه نگارستان اندیشه
مجله بخارا
مجله سیاست نامه
مجله وطن یولی
بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار
انجمن ایرانی تاریخ
شبکه مورخان
انجمن علمی دانشجویان تاریخ دانشگاه تهران
شبکه ایران مانا
شبکه های سایر دوستان و همکاران را به مرور زمان اضافه می کنم.
@shahinsepanta
صفحه دکتر حسن انصاری
صفحه دکتر جواد عباسی
صفحه دکتر الهه کولایی
صفحه دکتر حسن حضرتی
صفحه دکتر آرش رئیسی نژاد
صفحه دکتر سیداحمد قائم مقامی
صفحه دکتر جمشید کیانفر
صفحه جناب مهدی تدینی
صفحه جناب علیرضا افشاری
صفحه دکتر شاهین سپنتا
صفحه دکتر شروین وکیلی
صفحه دکتر سالار سیف الدینی
صفحه دکتر فرزاد رمضانی بونش
صفحه موسسه میراث مکتوب
صفحه نشریه مردم نامه
موسسه نگارستان اندیشه
مجله بخارا
مجله سیاست نامه
مجله وطن یولی
بنیاد موقوفات دکتر محمود افشار
انجمن ایرانی تاریخ
شبکه مورخان
انجمن علمی دانشجویان تاریخ دانشگاه تهران
شبکه ایران مانا
شبکه های سایر دوستان و همکاران را به مرور زمان اضافه می کنم.
@shahinsepanta
Forwarded from 🌿 کانال شاهین سپنتا
Media is too big
VIEW IN TELEGRAM
🌿 فیلم کامل سخنرانی شاهین سپنتا عضو شورای مرکزی جبهه ملی ایران، با عنوان «اتحادیه نوروز، همبستگی ملی، همگرایی منطقه‌ای» در دیدار سالانه جبهه ملی ایران در تاریخ ۳۱ فروردین ۱۴۰۳ که با حضور اعضای شورای مرکزی، هواداران، اعضای سازمان‌ها و احزاب جبهه ملی ایران برگزار شد.
@shahinsepanta
@shahinsepanta
Forwarded from جشن‌های ایرانی
✅ نمادهای جشن بهمنگان
✍ شاهین سپنتا
در فرهنگ ایرانی دومین روز هر ماه و یازدهمین ماه سال را به نام بهمن به معنی «منش خوب» نام نهاده‌اند. از این روی، در بهمن‌روز (دومین روز) از بهمن‌ماه، جشن بهمنگان، جشن صلح و پرهیز از کشتار جانوران، برگزار می‌شود.
🔆 نمادها و خوراکی‌های پیشنهادی برای سفره بهمنگان:
یک- شمع و آیینه و آب به نشانه روشنایی
دو- شیر، تخم‌مرغ، ماست و کشک.
سه- نان و پنیر و سبزی خوردن
چهار- آش سبزیجات یا شله قلمکار و یا شیربرنج
پنج- شیرینی پشمک.
شش- گل‌های یاسمن سپید یا هر گل سفید
هفت- ریشه گیاه بهمن (سرخ یا سپید/زرد) که از عطاری‌ها می‌توان تهیه کرد.
هشت- عود و کندر و بخورهای خوشبوی گیاهی.
👈 پرهیز از خوردن گوشت و غذاهای گوشتی و خوردن غذاهای گیاهی همچون آش بهمنگان (آش سبزیجات یا شله قلمکار) یا غذاهایی که با شیر درست می‌شوند، همچون شیربرنج.
👈 پوشیدن تن‌پوش سپید به نشانه صلح و دوستی و پاکی و پرهیز از کشتار جانوران در جشن بهمنگان.
🐓 پیشکش تندیسک‌های خروس سپید (پیک مهر و بیدارکننده مردمان) یا یادبودهایی با نماد خروس سپید و گل یاسمن سفید.
@JASHNHA2
@shahinsepanta
✍ شاهین سپنتا
در فرهنگ ایرانی دومین روز هر ماه و یازدهمین ماه سال را به نام بهمن به معنی «منش خوب» نام نهاده‌اند. از این روی، در بهمن‌روز (دومین روز) از بهمن‌ماه، جشن بهمنگان، جشن صلح و پرهیز از کشتار جانوران، برگزار می‌شود.
🔆 نمادها و خوراکی‌های پیشنهادی برای سفره بهمنگان:
یک- شمع و آیینه و آب به نشانه روشنایی
دو- شیر، تخم‌مرغ، ماست و کشک.
سه- نان و پنیر و سبزی خوردن
چهار- آش سبزیجات یا شله قلمکار و یا شیربرنج
پنج- شیرینی پشمک.
شش- گل‌های یاسمن سپید یا هر گل سفید
هفت- ریشه گیاه بهمن (سرخ یا سپید/زرد) که از عطاری‌ها می‌توان تهیه کرد.
هشت- عود و کندر و بخورهای خوشبوی گیاهی.
👈 پرهیز از خوردن گوشت و غذاهای گوشتی و خوردن غذاهای گیاهی همچون آش بهمنگان (آش سبزیجات یا شله قلمکار) یا غذاهایی که با شیر درست می‌شوند، همچون شیربرنج.
👈 پوشیدن تن‌پوش سپید به نشانه صلح و دوستی و پاکی و پرهیز از کشتار جانوران در جشن بهمنگان.
🐓 پیشکش تندیسک‌های خروس سپید (پیک مهر و بیدارکننده مردمان) یا یادبودهایی با نماد خروس سپید و گل یاسمن سفید.
@JASHNHA2
@shahinsepanta
Forwarded from 🌿 کانال شاهین سپنتا
🌿 به امید روزی که همه ایرانیان همه جشن های ایرانی را گرداگرد خوان بزرگی به گستردگی ایران زمین برگزار کنند.
جشن بهمنگان، دوم بهمن ماه فرخنده باد.
@shahinsepanta
جشن بهمنگان، دوم بهمن ماه فرخنده باد.
@shahinsepanta
🌿 امروز دوم بهمن‌ماه ۱۴۰۳ به فرخندگی جشن بهمنگان در جمع دوستان در "انجمن صلح با طبیعت" درباره جشن بهمنگان و جایگاه پاسداشت زیستمندان در فرهنگ ایران سخن گفتم.
@shahinsepanta
@shahinsepanta
Forwarded from Tourism researchers (Saeed Nikoo)
👈 بهمنگان
به فرخندگی جشن بهمن رسید
به هر بوستان یاسمن نودمید
بُوَد تا در این جشن باشی به هوش
نیوشنده باشی پیام سروش
خروس سپید است پیک سروش
که هر بامدادان برآرد خروش
که یزدان به جاندار داده است جان
مبادا به جانش رسانی زیان
«چه خوش گفت فردوسی پاک زاد
که رحمت بر آن تربت پاک باد:
«میازار موری که دانه کش است
که جان دارد و جان شیرین خوش است»
«سیاه اندرون باشد و سنگ دل
که خواهد که موری شود تنگ دل»
مکن با سگ پیر آواره، جنگ
مبندش به زنجیر و قلاده، تنگ
مکش بیش از اندازه از باره کار
مکن روز حیوان بیچاره تار
مزن لانه ی مرغکان را به سنگ
مشو پشتوان خروسان به جنگ
مکن صید ماهی به وقت خوشی
مکن پیشه ات کار ماهی کشی
منه بار بر اسب بیمار و لنگ
مکش در پی اش چوب و الوار و سنگ
چنان بسته ای تنگ راه نفس
که بلبل دهد جان به کنج قفس ؟
چرا می کنی دشمنی با ددان ؟
چرا می کنی کار نابخردان ؟
ز نامهربانی بهرام گور
تهی شد همه دشت میهن ز گور
کنون پند گیر از سرانجام او
نشد جز دل خاک انجام او
گر ایران ستایی مزن تیر کین
به قرقاول و کبک ایران زمین
تو بر شیر ایران ستم کرده ای
دل مام میهن دژم کرده ای
چو خالی شده بیشه از نره شیر
شده این وطن مُلک کفتار پیر
بسی ببر کشتند پتیارگان
که ناهست شد ببر مازندران
نباشد جز این پند و پیغام دین
ز پیغام دین پند نیکو گزین
همه دام و دد را ز ریز و درشت
نباید شکار و نباید بکشت
همه جیره خوارند از مور و شیر
بر این خوان گسترده بی نظیر
نخواهد چنین خوار و خرد و نزار
سرانجام مخلوق، پروردگار
نگهدار، گنجینه زیست بوم
گران پایه سرمایه مرز و بوم
مبادا ز کف مفت و آسان دهی
ز خودکرده نالان و پژمان شوی
حمایت ز حیوان کسی پیشه کرد
که در زندگی ، سبز اندیشه کرد
🌿 سروده شاهین سپنتا
به فرخندگی جشن بهمن رسید
به هر بوستان یاسمن نودمید
بُوَد تا در این جشن باشی به هوش
نیوشنده باشی پیام سروش
خروس سپید است پیک سروش
که هر بامدادان برآرد خروش
که یزدان به جاندار داده است جان
مبادا به جانش رسانی زیان
«چه خوش گفت فردوسی پاک زاد
که رحمت بر آن تربت پاک باد:
«میازار موری که دانه کش است
که جان دارد و جان شیرین خوش است»
«سیاه اندرون باشد و سنگ دل
که خواهد که موری شود تنگ دل»
مکن با سگ پیر آواره، جنگ
مبندش به زنجیر و قلاده، تنگ
مکش بیش از اندازه از باره کار
مکن روز حیوان بیچاره تار
مزن لانه ی مرغکان را به سنگ
مشو پشتوان خروسان به جنگ
مکن صید ماهی به وقت خوشی
مکن پیشه ات کار ماهی کشی
منه بار بر اسب بیمار و لنگ
مکش در پی اش چوب و الوار و سنگ
چنان بسته ای تنگ راه نفس
که بلبل دهد جان به کنج قفس ؟
چرا می کنی دشمنی با ددان ؟
چرا می کنی کار نابخردان ؟
ز نامهربانی بهرام گور
تهی شد همه دشت میهن ز گور
کنون پند گیر از سرانجام او
نشد جز دل خاک انجام او
گر ایران ستایی مزن تیر کین
به قرقاول و کبک ایران زمین
تو بر شیر ایران ستم کرده ای
دل مام میهن دژم کرده ای
چو خالی شده بیشه از نره شیر
شده این وطن مُلک کفتار پیر
بسی ببر کشتند پتیارگان
که ناهست شد ببر مازندران
نباشد جز این پند و پیغام دین
ز پیغام دین پند نیکو گزین
همه دام و دد را ز ریز و درشت
نباید شکار و نباید بکشت
همه جیره خوارند از مور و شیر
بر این خوان گسترده بی نظیر
نخواهد چنین خوار و خرد و نزار
سرانجام مخلوق، پروردگار
نگهدار، گنجینه زیست بوم
گران پایه سرمایه مرز و بوم
مبادا ز کف مفت و آسان دهی
ز خودکرده نالان و پژمان شوی
حمایت ز حیوان کسی پیشه کرد
که در زندگی ، سبز اندیشه کرد
🌿 سروده شاهین سپنتا
به نام خداوند جان و خرد
من شاهین سپنتا از سال ۱۳۸۲ به پیشنهاد استاد ادیب برومند به عضویت جبهه ملی ایران درآمدم و به پیشنهاد دکتر پرویز دبیری، در زمان بیماری ایشان به عنوان نماینده اصفهان در شورای مرکزیِ جبهه ملی ایران حضور داشتم و پس از درگذشت ایشان با رای اعضای شورای مرکزی به عضویت شورای مرکزی جبهه ملی درآمدم و یکی از شرکت‌کنندگان در پلنوم جبهه ملی در تاریخ هشتم آبانماه ۱۳۸۲ موسوم به پلنوم اللهیار صالح به نمایندگی از اصفهان بودم.
در تاریخ ۵ بهمن ماه ۱۴۰۳ به دلیل باور به گسترش اندیشه ایرانشهری و حضور و نفوذ همه‌جانبه ایران در گستره مرزهای فرهنگی ایران بزرگ و همچنین مخالفت با برنامه استعمارگرانه «نظم نوین خاورمیانه»، از عضویت در جبهه ملی ایران استعفا دادم.
شاهین سپنتا - ۷ بهمن ۱۴۰۳
من شاهین سپنتا از سال ۱۳۸۲ به پیشنهاد استاد ادیب برومند به عضویت جبهه ملی ایران درآمدم و به پیشنهاد دکتر پرویز دبیری، در زمان بیماری ایشان به عنوان نماینده اصفهان در شورای مرکزیِ جبهه ملی ایران حضور داشتم و پس از درگذشت ایشان با رای اعضای شورای مرکزی به عضویت شورای مرکزی جبهه ملی درآمدم و یکی از شرکت‌کنندگان در پلنوم جبهه ملی در تاریخ هشتم آبانماه ۱۳۸۲ موسوم به پلنوم اللهیار صالح به نمایندگی از اصفهان بودم.
در تاریخ ۵ بهمن ماه ۱۴۰۳ به دلیل باور به گسترش اندیشه ایرانشهری و حضور و نفوذ همه‌جانبه ایران در گستره مرزهای فرهنگی ایران بزرگ و همچنین مخالفت با برنامه استعمارگرانه «نظم نوین خاورمیانه»، از عضویت در جبهه ملی ایران استعفا دادم.
شاهین سپنتا - ۷ بهمن ۱۴۰۳
@JASHNHA2
✅ جشن‌های ایرانی برای همه ایرانیان،
بر پایه تقویم رسمی و قانونی ایران:
✍ شاهین سپنتا
👈 فروردین‌ماه
🌸 یکم فروردین‌ماه: جشن نوروز شهریاری/ جشن رپیتوین. جشن اعتدال بهاری.
⭐️ ششم فروردین‌ماه: نوروز خاصه(ویژه)/ جشن زادروز زرتشت/روز امید.
🌧 ۱۳ فروردین‌ماه: جشن سیزده‌به‌در (جشن باران‌خواهی)
💐 ۱۹ فروردین‌ماه: جشن فروردین‌گان (یادبود درگذشتگان)
👈 اردیبهشت‌ماه
🌹 سوم اردیبهشت: جشن اردیبهشت‌گان / گلستان‌جشن/ جشن گل‌سرخ(ستایش راستی)
✅ ۱۱ تا ۱۵ اردیبهشت: گاهنبار میانه سبز(چهره میدیوزرم) جشن آفرینش آسمان.
👈 خردادماه
☘️ ششم خردادماه: جشن خردادگان (ستایش رسایی در زندگی و پاسداشت آب و آبادانی)
👈 تیرماه
🌞یکم تیرماه: جشن چله تابستان/چله تموز. (جشن انقلاب تابستانی)
🌸 ششم تیرماه: جشن نیلوفر، خورداد روز و تیرماه (روز دختر ایرانی)
✅ ۱۱تا ۱۵ تیر: گاهنبار میانه تابستان(چهره میدیوشم)، جشن آفرینش آب.
💦 ۱۳ تیرماه: جشن تیرگان (جشن آب‌پاشان و یادروز آرش کمان‌گیر)/ روز ملی دماوند.
✏️ ۱۴ تیرماه: تیرگان بزرگ (روز قلم)
👈 امردادماه
🌳 هفتم امردادماه: جشن امردادگان (پاسداشت گیاهان)
👈 شهریورماه
👨🏻 چهارم شهریورماه: جشن شهریورگان (روز مرد ایرانی/ روز پدر)
✅ ۲۶ تا ۳۰ شهریور: گاهنبار پایان تابستان(چهره پته‌شهیم)، جشن آفرینش زمین.
👈 مهرماه
🍁 یکم مهر: جشن خزان(جشن اعتدال پاییزی)
❤️ ۱۶ مهرماه: جشن مهرگان (روز مهر ایرانی/روز مهرورزی/ یادروز کاوه آهنگر)
✅ ۲۶ تا ۳۰ مهر: گاهنبار آغاز سرما(چهره ایاسرم) جشن آفرینش گیاهان.
👈 آبانماه
💧 ۱۰ آبانماه: جشن آبان‌گان(روز پاسداشت آب)
👈 آذرماه
🔥 ۹ آذرماه: جشن آذرگان (روز پاسداشت آتش/انرژی‌های‌پاک)
🌞 ۳۰ آذرماه: جشن چله زمستان یا شب‌یلدا (جشن زایش مهر/ بلندترین شب سال)
👈 دی‌ماه
🌿 یکم دی‌ماه: جشن خرم روز/ جشن خور روز/ دی دادار جشن/ جشن۹۰روز( جشن انقلاب زمستانی)
🙏 ۸ دی‌ماه: دیگان یکم/ جشن دی یکم (جشن نیایش آفریگار)
🍽 ۱۴ دی‌ماه: سیرسور (جشن سیر/روز ملی تندرستی)
🙏 ۱۵ دی ماه: دیگان دوم/ جشن دی دوم (جشن نیایش آفریگار)
🙏 ۲۳ دی‌ماه: دیگان سوم/ جشن دی سوم (جشن نیایش آفریگار)
✅ ۱۶ تا ۲۰ دی: گاهنبار میانه زمستان(چهره میدیارم) جشن آفرینش جانوران.
👈بهمن‌ماه
🐓 دوم بهمن‌ماه: جشن بهمنگان (روز پاسداشت جانوران)
🔥۱۰ بهمن‌ماه: جشن سده (جشن آتش/ جشن پیشواز نوروز)
👈اسفندماه
💠 یکم اسفند: جشن اسفندی(شب اسفند)
👩پنجم اسفندماه: جشن اسفندگان (روز زن ایرانی/ روز مادر زمین)
💠 ۱۹ اسفند: نوروز رودها(جشن پاکسازی رودها و آب‌های جاری)
🌷 ۲۰ اسفندماه: جشن گلدان (جشن کاشت سبزه و گل‌های بهاری به پیشواز نوروز)
🌱 ۲۳ اسفندماه: جشن سمنوپزان (جشن زنانه پیشواز نوروز)
💦 ۲۶ اسفندماه: جشن زنده‌رود (نکوداشت زاینده‌رود در اصفهان)
🔥شب آخرین چهارشنبه سال: جشن چهارشنبه‌سوری/شب‌سوری (جشن پیشواز نوروز)
✅ ۲۵ تا ۲۹ اسفند(پنجه): گاهنبار پایان زمستان(چهره همسپتمدم) جشن آفرینش مردمان(در سال‌های کبیسه از ۲۶ تا ۳۰ اسفند)
@JASHNHA2
✅ جشن‌های ایرانی برای همه ایرانیان،
بر پایه تقویم رسمی و قانونی ایران:
✍ شاهین سپنتا
👈 فروردین‌ماه
🌸 یکم فروردین‌ماه: جشن نوروز شهریاری/ جشن رپیتوین. جشن اعتدال بهاری.
⭐️ ششم فروردین‌ماه: نوروز خاصه(ویژه)/ جشن زادروز زرتشت/روز امید.
🌧 ۱۳ فروردین‌ماه: جشن سیزده‌به‌در (جشن باران‌خواهی)
💐 ۱۹ فروردین‌ماه: جشن فروردین‌گان (یادبود درگذشتگان)
👈 اردیبهشت‌ماه
🌹 سوم اردیبهشت: جشن اردیبهشت‌گان / گلستان‌جشن/ جشن گل‌سرخ(ستایش راستی)
✅ ۱۱ تا ۱۵ اردیبهشت: گاهنبار میانه سبز(چهره میدیوزرم) جشن آفرینش آسمان.
👈 خردادماه
☘️ ششم خردادماه: جشن خردادگان (ستایش رسایی در زندگی و پاسداشت آب و آبادانی)
👈 تیرماه
🌞یکم تیرماه: جشن چله تابستان/چله تموز. (جشن انقلاب تابستانی)
🌸 ششم تیرماه: جشن نیلوفر، خورداد روز و تیرماه (روز دختر ایرانی)
✅ ۱۱تا ۱۵ تیر: گاهنبار میانه تابستان(چهره میدیوشم)، جشن آفرینش آب.
💦 ۱۳ تیرماه: جشن تیرگان (جشن آب‌پاشان و یادروز آرش کمان‌گیر)/ روز ملی دماوند.
✏️ ۱۴ تیرماه: تیرگان بزرگ (روز قلم)
👈 امردادماه
🌳 هفتم امردادماه: جشن امردادگان (پاسداشت گیاهان)
👈 شهریورماه
👨🏻 چهارم شهریورماه: جشن شهریورگان (روز مرد ایرانی/ روز پدر)
✅ ۲۶ تا ۳۰ شهریور: گاهنبار پایان تابستان(چهره پته‌شهیم)، جشن آفرینش زمین.
👈 مهرماه
🍁 یکم مهر: جشن خزان(جشن اعتدال پاییزی)
❤️ ۱۶ مهرماه: جشن مهرگان (روز مهر ایرانی/روز مهرورزی/ یادروز کاوه آهنگر)
✅ ۲۶ تا ۳۰ مهر: گاهنبار آغاز سرما(چهره ایاسرم) جشن آفرینش گیاهان.
👈 آبانماه
💧 ۱۰ آبانماه: جشن آبان‌گان(روز پاسداشت آب)
👈 آذرماه
🔥 ۹ آذرماه: جشن آذرگان (روز پاسداشت آتش/انرژی‌های‌پاک)
🌞 ۳۰ آذرماه: جشن چله زمستان یا شب‌یلدا (جشن زایش مهر/ بلندترین شب سال)
👈 دی‌ماه
🌿 یکم دی‌ماه: جشن خرم روز/ جشن خور روز/ دی دادار جشن/ جشن۹۰روز( جشن انقلاب زمستانی)
🙏 ۸ دی‌ماه: دیگان یکم/ جشن دی یکم (جشن نیایش آفریگار)
🍽 ۱۴ دی‌ماه: سیرسور (جشن سیر/روز ملی تندرستی)
🙏 ۱۵ دی ماه: دیگان دوم/ جشن دی دوم (جشن نیایش آفریگار)
🙏 ۲۳ دی‌ماه: دیگان سوم/ جشن دی سوم (جشن نیایش آفریگار)
✅ ۱۶ تا ۲۰ دی: گاهنبار میانه زمستان(چهره میدیارم) جشن آفرینش جانوران.
👈بهمن‌ماه
🐓 دوم بهمن‌ماه: جشن بهمنگان (روز پاسداشت جانوران)
🔥۱۰ بهمن‌ماه: جشن سده (جشن آتش/ جشن پیشواز نوروز)
👈اسفندماه
💠 یکم اسفند: جشن اسفندی(شب اسفند)
👩پنجم اسفندماه: جشن اسفندگان (روز زن ایرانی/ روز مادر زمین)
💠 ۱۹ اسفند: نوروز رودها(جشن پاکسازی رودها و آب‌های جاری)
🌷 ۲۰ اسفندماه: جشن گلدان (جشن کاشت سبزه و گل‌های بهاری به پیشواز نوروز)
🌱 ۲۳ اسفندماه: جشن سمنوپزان (جشن زنانه پیشواز نوروز)
💦 ۲۶ اسفندماه: جشن زنده‌رود (نکوداشت زاینده‌رود در اصفهان)
🔥شب آخرین چهارشنبه سال: جشن چهارشنبه‌سوری/شب‌سوری (جشن پیشواز نوروز)
✅ ۲۵ تا ۲۹ اسفند(پنجه): گاهنبار پایان زمستان(چهره همسپتمدم) جشن آفرینش مردمان(در سال‌های کبیسه از ۲۶ تا ۳۰ اسفند)
@JASHNHA2
🔥 نگاهی به دیدگاه مهرداد بهار درباره ریشه‌شناسی واژه سَده:
✍️ شاهین سپنتا
به باور مهرداد بهار، واژه سده از ریشه sand به معنی «به نظر رسیدن» مشتق شده است (جُستاری چند در فرهنگ ایران، ص۲۲۷)
۱- آنچه که بهار آن را سده فرض کرده در اصل «سَنده» sanda ماده مضارع از ریشه «سَند» sand است که در فارسی امروز نیز به همان صورت در واژه‌هایی همچون «پسنده» یا «پسند» از مصدر پسندیدن حاضر است:
(پسنده: پَ+سنده/pati+sanda)
(نگا: فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، محمد حسن‌دوست، ج۲، ص ۶۹۸و۶۹۹.)
بنابراین، دیدگاه بهار درباره ریشه‌شناسی سده نمی‌تواند درست باشد، چون سند یا سنده به سدک و سپس سذق دگرگون نمی‌شود.
۲- سَتَ در اوستایی sata، سَت یا سَد یا سَده در پهلوی(نگا: زادسپرم)، و سَد یا صَد در فارسی امروز = ۱۰۰ هستند.
(نگا: فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی، جلال خالقی‌مطلق، ص۲۷۸ و فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ج۳ص۱۹۴۹/فرهنگ واژه‌های اوستا، احسان بهرامی، ص۱۴۰۵)
عدد یا شماره صد، در برخی دیگر از واژه‌های فارسی امروز نیز با «س» به کار می‌رود: سنار (سد دینار)، دویست(دو سد).
براین پایه، سَت/سَد + ه یا ک نسبت= سَده یا سَتَک یا سَدَک، اسم مرکب منسوب به شماره سد (صد) است که به صورت سَذق معرب شده است.
پس، به نظر می‌رسد که صورت دیگر این واژه «ستک» یا «سدک» بوده است که به «سدق» تغییر یافته است.
۳- متن‌های عربی همچون آثارالباقیه را ایرانیان فارسی‌زبانی چون بیرونی نوشته‌اند که بر هر دو زبان فارسی و عربی تسلط داشته‌اند، و با آگاهی از معنای واژه سده (دوره ۱۰۰ روزه) همه جا سده را به صورت سدق معرب کرده‌اند.
اگرچه در متون عربی و فارسی قدیم، سده را به صورت سدق یا صدق معرب کرده‌اند، (سده: دهخدا، نقل از آنندراج و غیاث) اما واژه «سده» نیز تا امروز همچنان متداول است.
نمونه مشابه دیگر، هفته است که در برخی متون، معرب آن را هفتق آورده‌اند.(منتهی الارب فی لغه العرب)
۴- سده نام یکی از جشن‌های ایرانی است و این نام‌گذاری از یک الگوی کهن پیروی می‌کند. این الگو در نام چهار جشن ایرانی به کار رفته است:
* چله (چهله) تابستان. یک دوره چهل روزه از یکم تیرماه تا دهم امردادماه.
* چله (چهله) زمستان. یک دوره چهل روزه از یکم دی‌ماه تا دهم بهمن‌ماه.
* نَوَده (نود روز) یک دوره ۹۰ روزه از یکم دی‌ماه تا آخر اسفندماه.
* سَده یک دوره ۱۰۰روزه از دهم بهمن‌ماه تا نیمه اردیبهشت‌ماه که زمان برداشت غله است.
۵. آنچه بین همه جشن‌های بالا مشترک است، این که نام همگی از شماره‌های ۴۰، ۹۰ و ۱۰۰ برگرفته شده است و همگی در آغاز یک دوره ۴۰ روزه، ۹۰ روزه یا ۱۰۰ روزه برگزار می‌شوند.
در زبان فارسی امروز نیز اگرچه عدد ۱۰۰ را با ص می‌نویسند اما یک دوره صدساله یا قرن را «سده» گویند.
در سده‌شماری نیز سَده یا قَرن یکای زمان و برابر است با ۱۰۰سال و ۱۰دهه و یک‌دهم هزاره.
سال یکم هر سده آغاز آن سده است و آغاز سده‌شماری با یک آغاز می‌شود.
۶- بجز برداشت بهار از داستان آتش در اسطوره هوشنگ، دلایل دیگری بر بنیان اسطوره، تاریخ یا واژه‌شناسی، ارتباط بین نام جشن سده و واژه sand به معنی «به نظر رسیدن» را نمایان نمی‌سازد./ پایان
@shahinsepanta
✍️ شاهین سپنتا
به باور مهرداد بهار، واژه سده از ریشه sand به معنی «به نظر رسیدن» مشتق شده است (جُستاری چند در فرهنگ ایران، ص۲۲۷)
۱- آنچه که بهار آن را سده فرض کرده در اصل «سَنده» sanda ماده مضارع از ریشه «سَند» sand است که در فارسی امروز نیز به همان صورت در واژه‌هایی همچون «پسنده» یا «پسند» از مصدر پسندیدن حاضر است:
(پسنده: پَ+سنده/pati+sanda)
(نگا: فرهنگ ریشه‌شناختی زبان فارسی، محمد حسن‌دوست، ج۲، ص ۶۹۸و۶۹۹.)
بنابراین، دیدگاه بهار درباره ریشه‌شناسی سده نمی‌تواند درست باشد، چون سند یا سنده به سدک و سپس سذق دگرگون نمی‌شود.
۲- سَتَ در اوستایی sata، سَت یا سَد یا سَده در پهلوی(نگا: زادسپرم)، و سَد یا صَد در فارسی امروز = ۱۰۰ هستند.
(نگا: فرهنگ ریشه‌شناسی فارسی، جلال خالقی‌مطلق، ص۲۷۸ و فرهنگ ریشه شناختی زبان فارسی ج۳ص۱۹۴۹/فرهنگ واژه‌های اوستا، احسان بهرامی، ص۱۴۰۵)
عدد یا شماره صد، در برخی دیگر از واژه‌های فارسی امروز نیز با «س» به کار می‌رود: سنار (سد دینار)، دویست(دو سد).
براین پایه، سَت/سَد + ه یا ک نسبت= سَده یا سَتَک یا سَدَک، اسم مرکب منسوب به شماره سد (صد) است که به صورت سَذق معرب شده است.
پس، به نظر می‌رسد که صورت دیگر این واژه «ستک» یا «سدک» بوده است که به «سدق» تغییر یافته است.
۳- متن‌های عربی همچون آثارالباقیه را ایرانیان فارسی‌زبانی چون بیرونی نوشته‌اند که بر هر دو زبان فارسی و عربی تسلط داشته‌اند، و با آگاهی از معنای واژه سده (دوره ۱۰۰ روزه) همه جا سده را به صورت سدق معرب کرده‌اند.
اگرچه در متون عربی و فارسی قدیم، سده را به صورت سدق یا صدق معرب کرده‌اند، (سده: دهخدا، نقل از آنندراج و غیاث) اما واژه «سده» نیز تا امروز همچنان متداول است.
نمونه مشابه دیگر، هفته است که در برخی متون، معرب آن را هفتق آورده‌اند.(منتهی الارب فی لغه العرب)
۴- سده نام یکی از جشن‌های ایرانی است و این نام‌گذاری از یک الگوی کهن پیروی می‌کند. این الگو در نام چهار جشن ایرانی به کار رفته است:
* چله (چهله) تابستان. یک دوره چهل روزه از یکم تیرماه تا دهم امردادماه.
* چله (چهله) زمستان. یک دوره چهل روزه از یکم دی‌ماه تا دهم بهمن‌ماه.
* نَوَده (نود روز) یک دوره ۹۰ روزه از یکم دی‌ماه تا آخر اسفندماه.
* سَده یک دوره ۱۰۰روزه از دهم بهمن‌ماه تا نیمه اردیبهشت‌ماه که زمان برداشت غله است.
۵. آنچه بین همه جشن‌های بالا مشترک است، این که نام همگی از شماره‌های ۴۰، ۹۰ و ۱۰۰ برگرفته شده است و همگی در آغاز یک دوره ۴۰ روزه، ۹۰ روزه یا ۱۰۰ روزه برگزار می‌شوند.
در زبان فارسی امروز نیز اگرچه عدد ۱۰۰ را با ص می‌نویسند اما یک دوره صدساله یا قرن را «سده» گویند.
در سده‌شماری نیز سَده یا قَرن یکای زمان و برابر است با ۱۰۰سال و ۱۰دهه و یک‌دهم هزاره.
سال یکم هر سده آغاز آن سده است و آغاز سده‌شماری با یک آغاز می‌شود.
۶- بجز برداشت بهار از داستان آتش در اسطوره هوشنگ، دلایل دیگری بر بنیان اسطوره، تاریخ یا واژه‌شناسی، ارتباط بین نام جشن سده و واژه sand به معنی «به نظر رسیدن» را نمایان نمی‌سازد./ پایان
@shahinsepanta
🐔 به فرخندگی جشن بهمنگان، با تلاش انجمن ادبی هنگام و گروه فرهنگی ایرانشهر گرده‍م آمدیم و در کنار خوان بهمنگان، در کنار استادان گرامی آقایان دکتر احمد خاتون‌ابادی و دکتر جواد امین‌منصور از پاسداشت جانوران در فرهنگ ایران، و چالش‌های پیش‌روی زیست‌بوم ایران به ویژه در برابر گونه‌های جانوری سخن گفتیم.
@shahinsepanta
@shahinsepanta