ماهنامۀ سوره

به هر روی، برای آنکه ما هم از قافله نقد فرمی عقب نمانیم و تصور نکنند به دلیل عصبانیت از توهین‌های فیلم عقل از سرمان پریده، فقط به یک نکته و شاید مهم‌ترین نکته‌ای که مزورانه بودن فیلم را افشا می‌کند، بسنده می‌کنیم. البته آنقدر حجم کثافات فیلم بالاست که این نوشته کوتاه کفاف پرداختن به همه آن‌ها را نمی‌دهد.

شخصیتی در فیلم وجود دارد به نام «حاج ادریس»؛ پیرمردی منفعل که هیچ تأثیری در روال درام و تحول شخصیت اصلی ندارد. تنها وظیفه‌اش این است که گاهی وارد فیلم شود و بیانیه‌های فیلمساز را بخواند و برود. مثلاً می‌گوید: «انقلاب کردیم که هر شرکی رو قطع کنیم». در پایان فیلم هم ناگهان یادش می‌افتد که امامزاده شجره‌نامه ندارد و باید خراب شود!

اگر او را از فیلم حذف کنیم، قصه و شخصیت‌ها هیچ ضربه‌ای نمی‌خورند. ما اینقدر از مدیوم سینما سردرمی‌آوریم که بفهمیم وقتی شخصیتی بیرون از خط اصلی درام است، نمی‌تواند بار موضع فیلمساز را به دوش بکشد. حاج ادریس در واقع محلل کل فیلم است. خوش‌بینانه اینکه حضور او در فیلم، التیامی بر عذاب وجدان فیلمساز است. اینکه فیلم، سراسر گستاخی و وقاحت و بی‌شرمی است، انگار برای خود فیلمساز آن‌قدر تلخ بوده که می‌خواسته با صدور چند پیام تحمیلی از زبان ادریس، وجدان معذب خود را آرام کند. بدبینانه‌اش هم همان تزویر است و فرار از ایستادن بر موضع خود که به زیر و رو کشیدن فرمی انجامیده است.

گوشت‌تلخی فیلم، کار را آنچنان خراب کرده که حتی شوخی‌های فیلم هم نمی‌خنداند. یا دست‌کم آن لحظاتی که فیلمساز مؤکد می‌کند تا خنده بگیرد، تماشاگر نمی‌خندد. کمدی با هجوِ عصبی تفاوت دارد. آنتیک یک فیلم هیستریک، دست‌پاچه و گوشت‌تلخ است.

حالا که بحث از خرافه‌ستیزی گرم است می‌خواهم به یکی از خرافه‌های غیرعلمی و غیرعقلانی فیلم اشاره کنم. آنچه در نهایت موجب تحول شخصیت اِبی و تخریب امامزاده قلابی می‌شود، نه جملات قصار پیرمرد نمایندۀ کارگردان، که کشش شهوانی اِبی به جمیله است. اِبی که تا پایان فیلم یک لُمپنِ هَول است و نشانه‌ای از عشق پاک در وجود او نیست، ناگهان در پایان فیلم می‌فهمد که باید با خودش صادق باشد!

اما این تحول انفسیِ معجزه‌گون چگونه باید در شخصیت فرومایۀ اِبی اتفاق بیفتد؟ فیلمساز، پیش از تحول اِبی، در بستن قاب‌های نیمه‌اروتیک و نیمه‌قدیس از جمیله کم نگذاشته تا لحظه شفا یافتن اِبی به دست باکرامتِ خان‌زاده جمیله کاملاً باورپذیر از کار دربیاید؛ چقدر علمی و عقلانی و غیرخرافی!
با آقای نائیجی موافقم. خرافات خیلی بد است!


#جشنواره_فیلم_فجر
🆔 @Sourehmagazine

www.tgoop.com/Sourehmagazine/340

174 viewsFeb 5 at 12:35

به هر روی، برای آنکه ما هم از قافله نقد فرمی عقب نمانیم و تصور نکنند به دلیل عصبانیت از توهین‌های فیلم عقل از سرمان پریده، فقط به یک نکته و شاید مهم‌ترین نکته‌ای که مزورانه بودن فیلم را افشا می‌کند، بسنده می‌کنیم. البته آنقدر حجم کثافات فیلم بالاست که این نوشته کوتاه کفاف پرداختن به همه آن‌ها را نمی‌دهد.

شخصیتی در فیلم وجود دارد به نام «حاج ادریس»؛ پیرمردی منفعل که هیچ تأثیری در روال درام و تحول شخصیت اصلی ندارد. تنها وظیفه‌اش این است که گاهی وارد فیلم شود و بیانیه‌های فیلمساز را بخواند و برود. مثلاً می‌گوید: «انقلاب کردیم که هر شرکی رو قطع کنیم». در پایان فیلم هم ناگهان یادش می‌افتد که امامزاده شجره‌نامه ندارد و باید خراب شود!

اگر او را از فیلم حذف کنیم، قصه و شخصیت‌ها هیچ ضربه‌ای نمی‌خورند. ما اینقدر از مدیوم سینما سردرمی‌آوریم که بفهمیم وقتی شخصیتی بیرون از خط اصلی درام است، نمی‌تواند بار موضع فیلمساز را به دوش بکشد. حاج ادریس در واقع محلل کل فیلم است. خوش‌بینانه اینکه حضور او در فیلم، التیامی بر عذاب وجدان فیلمساز است. اینکه فیلم، سراسر گستاخی و وقاحت و بی‌شرمی است، انگار برای خود فیلمساز آن‌قدر تلخ بوده که می‌خواسته با صدور چند پیام تحمیلی از زبان ادریس، وجدان معذب خود را آرام کند. بدبینانه‌اش هم همان تزویر است و فرار از ایستادن بر موضع خود که به زیر و رو کشیدن فرمی انجامیده است.

گوشت‌تلخی فیلم، کار را آنچنان خراب کرده که حتی شوخی‌های فیلم هم نمی‌خنداند. یا دست‌کم آن لحظاتی که فیلمساز مؤکد می‌کند تا خنده بگیرد، تماشاگر نمی‌خندد. کمدی با هجوِ عصبی تفاوت دارد. آنتیک یک فیلم هیستریک، دست‌پاچه و گوشت‌تلخ است.

حالا که بحث از خرافه‌ستیزی گرم است می‌خواهم به یکی از خرافه‌های غیرعلمی و غیرعقلانی فیلم اشاره کنم. آنچه در نهایت موجب تحول شخصیت اِبی و تخریب امامزاده قلابی می‌شود، نه جملات قصار پیرمرد نمایندۀ کارگردان، که کشش شهوانی اِبی به جمیله است. اِبی که تا پایان فیلم یک لُمپنِ هَول است و نشانه‌ای از عشق پاک در وجود او نیست، ناگهان در پایان فیلم می‌فهمد که باید با خودش صادق باشد!

اما این تحول انفسیِ معجزه‌گون چگونه باید در شخصیت فرومایۀ اِبی اتفاق بیفتد؟ فیلمساز، پیش از تحول اِبی، در بستن قاب‌های نیمه‌اروتیک و نیمه‌قدیس از جمیله کم نگذاشته تا لحظه شفا یافتن اِبی به دست باکرامتِ خان‌زاده جمیله کاملاً باورپذیر از کار دربیاید؛ چقدر علمی و عقلانی و غیرخرافی!
با آقای نائیجی موافقم. خرافات خیلی بد است!


#جشنواره_فیلم_فجر
🆔 @Sourehmagazine

BY ماهنامۀ سوره