Advokat Xondamir Kulbayev

Газ билан боғлиқ жиноят ишларини малакалашда нотўғри амалиёт шаклланган

Ўтган йилги аномал совуқ жиноят кодексига ҳам таъсир қилди. Киритилган ўзгартиришларга кўра умумий фойдаланишдаги газ тармоқларига тижорат мақсадларида ўзбошимчалик билан уланиш ёхуд газни ҳисобга олиш асбобларига, уларнинг пломбаларига қасддан шикаст етказиш ёхуд уларнинг кўрсаткичларини ўзгартириш мақсадида уларга ташқаридан аралашиш ўғрилик деб баҳоланиб, ЖКнинг 169-моддаси 2-қисми “д” ва “е” бандлари билан жавобгарлик белгиланди.

Тўғри, Вазирлар Маҳкамасининг 12.01.2018 йилдаги 22-сонли қарори билан тасдиқланган “Табиий газдан фойдаланиш қоидалари”га кўра истеъмолчи газдан белгиланган қоидаларни бузиб фойдаланганида, ундан истеъмол қилинган табиий газ ҳажмлари нархи ваколатли ходимларнинг сўнгги кўрикдан ўтказиш вақтидан бошлаб, газдан фойдаланиш ускунасининг сутканинг 24 соатида тўлиқ қувват билан ишлаши ҳисобидан келиб чиққан ҳолда ундирилади. Яъни, истеъмолчи газдан 24 соат фойдаланганми-йўқми, газдан узлуксиз фойдаланганда тўлаши керак бўлган суммани тўлиқ тўлайди.

Бу тартибда ундиришга қарши эмасмиз, чунки хисоблагич (учётчик) бўлмаганидан кейин, амалда ишлатилган ресурснинг миқдорини аниқлашнинг умуман имконият йўқ.

Бироқ, амалиётда қонунни қўлловчилар газ идорасининг хулосасида кўрсатилган суммадан келиб чиқиб жиноят ишини квалификация қилишмоқда. Буни нотўғри амалиёт деб хисоблаймиз:

Чунки, юқорида айтиб ўтганимиздек, шахс газдан узлуксиз фойдаланганми-йўқми, қиш пайтлари газ ўчиб қолганми, газни босими тушиб кетганми – фарқи йўқ, шахс газдан 24 соат фойдаланганида тўлаши керак бўлган сумма – моддий зарар деб хисобланмоқда ва шунга қараб жиноят иши малакаланмоқда.

Бироқ, “Жиноят натижасида етказилган мулкий зиённи қоплашга оид қонунчиликни қўллаш бўйича суд амалиёти тўғрисида”ги Олий суд Пленум қарори ҳамда ФКга кўра “Зарар деганда, ҳуқуқи бузилган шахснинг бузилган ҳуқуқини тиклаш учун қилган ёки қилиши лозим бўлган харажатлари, унинг мол-мулки йўқолиши ёки шикастланиши (ҳақиқий зарар), шунингдек бу шахс ўз ҳуқуқлари бузилмаганида одатдаги фуқаролик муомаласи шароитида олиши мумкин бўлган, лекин ололмай қолган даромадлари (бой берилган фойда) тушунилади”, - деб кўрсатилган.

Энди, тахмин ва фаразга асосланган, “айбдор узлуксиз 24 соат газдан фойдаланганида манашунча вақтда фалон млн. сўм зарар етказади” деган маълумотни юқоридаги зарар турларининг хеч қайси бири билан баҳолаб бўлмайди. Ўзбекистон Республикаси ЖПКнинг 463-моддасига кўра айблов ҳукми тахминларга асосланган бўлиши мумкин эмас.

Каналга уланиш:
@advocatekulbayev

www.tgoop.com/advocatekulbayev/117

2.9K viewsAdvokatga savol, edited  Mar 18 at 16:41

Газ билан боғлиқ жиноят ишларини малакалашда нотўғри амалиёт шаклланган

Ўтган йилги аномал совуқ жиноят кодексига ҳам таъсир қилди. Киритилган ўзгартиришларга кўра умумий фойдаланишдаги газ тармоқларига тижорат мақсадларида ўзбошимчалик билан уланиш ёхуд газни ҳисобга олиш асбобларига, уларнинг пломбаларига қасддан шикаст етказиш ёхуд уларнинг кўрсаткичларини ўзгартириш мақсадида уларга ташқаридан аралашиш ўғрилик деб баҳоланиб, ЖКнинг 169-моддаси 2-қисми “д” ва “е” бандлари билан жавобгарлик белгиланди.

Тўғри, Вазирлар Маҳкамасининг 12.01.2018 йилдаги 22-сонли қарори билан тасдиқланган “Табиий газдан фойдаланиш қоидалари”га кўра истеъмолчи газдан белгиланган қоидаларни бузиб фойдаланганида, ундан истеъмол қилинган табиий газ ҳажмлари нархи ваколатли ходимларнинг сўнгги кўрикдан ўтказиш вақтидан бошлаб, газдан фойдаланиш ускунасининг сутканинг 24 соатида тўлиқ қувват билан ишлаши ҳисобидан келиб чиққан ҳолда ундирилади. Яъни, истеъмолчи газдан 24 соат фойдаланганми-йўқми, газдан узлуксиз фойдаланганда тўлаши керак бўлган суммани тўлиқ тўлайди.

Бу тартибда ундиришга қарши эмасмиз, чунки хисоблагич (учётчик) бўлмаганидан кейин, амалда ишлатилган ресурснинг миқдорини аниқлашнинг умуман имконият йўқ.

Бироқ, амалиётда қонунни қўлловчилар газ идорасининг хулосасида кўрсатилган суммадан келиб чиқиб жиноят ишини квалификация қилишмоқда. Буни нотўғри амалиёт деб хисоблаймиз:

Чунки, юқорида айтиб ўтганимиздек, шахс газдан узлуксиз фойдаланганми-йўқми, қиш пайтлари газ ўчиб қолганми, газни босими тушиб кетганми – фарқи йўқ, шахс газдан 24 соат фойдаланганида тўлаши керак бўлган сумма – моддий зарар деб хисобланмоқда ва шунга қараб жиноят иши малакаланмоқда.

Бироқ, “Жиноят натижасида етказилган мулкий зиённи қоплашга оид қонунчиликни қўллаш бўйича суд амалиёти тўғрисида”ги Олий суд Пленум қарори ҳамда ФКга кўра “Зарар деганда, ҳуқуқи бузилган шахснинг бузилган ҳуқуқини тиклаш учун қилган ёки қилиши лозим бўлган харажатлари, унинг мол-мулки йўқолиши ёки шикастланиши (ҳақиқий зарар), шунингдек бу шахс ўз ҳуқуқлари бузилмаганида одатдаги фуқаролик муомаласи шароитида олиши мумкин бўлган, лекин ололмай қолган даромадлари (бой берилган фойда) тушунилади”, - деб кўрсатилган.

Энди, тахмин ва фаразга асосланган, “айбдор узлуксиз 24 соат газдан фойдаланганида манашунча вақтда фалон млн. сўм зарар етказади” деган маълумотни юқоридаги зарар турларининг хеч қайси бири билан баҳолаб бўлмайди. Ўзбекистон Республикаси ЖПКнинг 463-моддасига кўра айблов ҳукми тахминларга асосланган бўлиши мумкин эмас.

Каналга уланиш:
@advocatekulbayev

BY Advokat Xondamir Kulbayev