tgoop.com/alisajjadi_ghalam/4551
Last Update:
◇ واقعیت یا احتمال؟! شما کدام را انتخاب میکردید؟
اخیرا فیلمی ساخته‌اند که در آن با مردم مصاحبه میکنند که اگر شما مجبور باشید بین شلیک به یک هواپیما و مرگ ۲۰۰ نفر، و شروع یک جنگ ویرانگر و مرگ چند هزار نفر، یکی را انتخاب کنید، کدام را انتخاب میکردید؟!
با طرح این سوال اشتباه و همتراز قراردادن واقعیت موجود با یک احتمال که معلوم نیست بر چه مبنایی و از کجا به این فرضیه و عدد رسیده اند مصاحبه شونده‌ها را در موقعیتی قرار میدهند که با مقایسه ۲۰۰، و چند هزار، شلیک به هواپیما را انتخاب میکنند، چراکه هر عقل سلیمی میداند چند هزار بیشتر از ۲۰۰ است!!
حتی با فرض دقیق بودن آن احتمال (وقوع جنگ ویرانگر!) این موضوعی است که در فلسفه اخلاق طرح و دقیقا شبیه به همین مثال نیز ذکر میشود; در جنگ جهانی دوم نیز، متفقین با همین استدلال ساده ریاضی(۲۰۰<۵۰۰۰) برای پایان دادن به جنگ و جلوگیری از کشتار چند میلیون انسان دیگر، آخرین پایگاه باقی‌مانده ارتش آلمان را در شهر درسدن، چنان بمبارانی کردند که بالغ بر ۲۰۰ هزار نفر در یک روز کشته شدند. میزان بمب‌های ریخته شده بر سر درسدن در یک روز، برابری میکرد با میزان همه بمب‌هایی که در طول کل جنگ جهانی بکار رفته بود!
فیلسوفان بعد از جنگ جهانی دوم، متوجه این تناقض عقل مدرن شدند که یک وضعیت متناقضی در عصر مدرن شکل گرفته است که هر طرف را انتخاب کنی محکوم به یک جنایت خواهی بود و تفاوت فقط در کمیت این جنایت است.
گرچه بحث بین فیلسوفان اخلاق، کماکان در انتخاب کنش اخلاقی در این بین (۲۰۰ نفر یا ۲ میلیون نفر) ادامه دارد، ولی آنچه مسلم است هیچ متفکری خود را در چنین وضعیتی قرار نمی‌دهد که مجبور به انتخاب شود و تمام اهمیت مساله به گمانم همینجاست. سیاست‌مداران و ارباب قدرت همواره در معرض این انتخابها و تناقضات هستند و حتی علت پدید آمدن این وضعیت.
هیچ سیاستمدار و ارباب قدرتی تمایل ندارد که از این وضعیت خارج شود و فی‌المثل، وضعیتی را تصور کند که نه ۲۰۰ هزار نفری بمیرند و نه ۲ میلیون نفری...
در قاموس اهل سیاست به‌هرحال باید یک کشتار صورت بگیرد و چاره‌ای جز این نیست. فلسفه دقیقا همینجا راهش از سیاست جدا میشود، چراکه فیلسوف همواره راه‌ها و وضعیت‌هایی را میتواند تصور کند که هیچ انسانی در آن کشته نشود.
وضعیت‌های که در آن گفتگو جای اسلحه می‌نشیند و وضعیت‌هایی که اساسا منجر به چنین انتخابهای جنایت‌باری نشود.
✍️ اکبر جباری (با اندکی تصرف و تغییر)
به کانال قلم بپیوندید:
https://www.tgoop.com/alisajjadi_ghalam
BY قلم. . .
Share with your friend now:
tgoop.com/alisajjadi_ghalam/4551