Bekhzod Djalilov

Xususiy ta’lim uchun soliq imtiyozi haqida

Bundan qariyb ikki yil muqaddam xususiy ta’limdagi kompensatsiyalar haqida fikr bildirgandim va bu boradagi takliflarimni “Mening ovozim” portaliga ham joylashtirganim esimda. “Bakiro” sahifasida chop etilgan, farzandlari xususiy maktabga boradigan ota-onalarga soliq imtiyozi berilishiga bo’lgan munosabat yana bu mavzuni tilga olishimga turtki berdi.

Ta’lim tizimida xoh oliy, xoh maktabgacha bo’lsin, xususiy sektorga talab yuqoriligicha qolmoqda; shunday ekan, unga muvofiq imtiyozlar taqsimlanishi va qonuniy asosga ega bo’lishi kerak. Bu yangilik emas, Yevropa Ittifoqidagi va boshqa rivojlangan davlatlarda ham farzandi xususiy ta’lim oluvchilar uchun to‘layotgan mablag‘ning 30% ini qamrab oluvchi soliq imtiyozlari mavjudligi haqida avval ham aytganman.

Tabaqalashtirishni oqlamayman, biroq belgilangan ijtimoiy soliqlar barchaga tegishli va uni har bir ota-ona to’laydi. Farzandingiz tekin ta’lim olishi uchun bog’cha va maktabdagi o’rinni davlat kafolatlagan bo’lishi kerak, ammo vazirlik sifatli ta’limni kafolatlab bera olmayapti, afsus.

O’zingizga ma’lum, vazirlik taqdim etayotgan o’rta ta’lim darajasi bilan oliy ta’limga kirish ko’rsatkichi yildan-yilga pasayib bormoqda. Bundan tashqari maktablardagi belgilangan kvotalardan bola sonini oshib ketishi, o’qish sifatiga ta’sir ko’rsatuvchi yana bir omillardan bo’lib qolmoqda. Shunday ekan har qanday qatlam vakilining xususiy ta’limga bo’lgan talabi oshib borayotganini tushunsa bo’ladi.

Bakiro ushbu imtiyozlar evaziga viloyatlarda o’rtacha 10 ta maktab qurishni taklif qilibdi. Biroq tizim to’laligicha isloh qilinmagunicha maktab sonini oshirishdan foyda yo’q. Davlat va xususiy maktablarning konsepsiyalari doim turlicha bo’lgan. Xususiy maktablar “yashab qolish” dan ko’ra, nufuz va natija haqida ko’proq qayg’urishadi. Ushbu holatda o’nta statist maktabdan istiqbolga ega bitta maktab afzalroq deb o’ylayman. Balkim shunga ham viloyatlarda prezident maktablari ochilgan bo’lsa kerak?!🤔

Menimcha, vazirlik o’zi to’liq kafolatlay olmagan sifat evaziga va qo’llanmagan huquqlari uchun ota-onalarga kompensatsiya to’lash mexanizmini yaratishi asosli. Bunday imtiyozlar ta’limda xususiy sektor ulushi oshishi bilan birga raqobatbardoshlik muhiti yaxshilanishiga ham yordam berishini hisobga olish kerak.

www.tgoop.com/bekhzoddjalilov/312

1.2K viewsedited  Mar 13, 2023 at 05:55

Xususiy ta’lim uchun soliq imtiyozi haqida

Bundan qariyb ikki yil muqaddam xususiy ta’limdagi kompensatsiyalar haqida fikr bildirgandim va bu boradagi takliflarimni “Mening ovozim” portaliga ham joylashtirganim esimda. “Bakiro” sahifasida chop etilgan, farzandlari xususiy maktabga boradigan ota-onalarga soliq imtiyozi berilishiga bo’lgan munosabat yana bu mavzuni tilga olishimga turtki berdi.

Ta’lim tizimida xoh oliy, xoh maktabgacha bo’lsin, xususiy sektorga talab yuqoriligicha qolmoqda; shunday ekan, unga muvofiq imtiyozlar taqsimlanishi va qonuniy asosga ega bo’lishi kerak. Bu yangilik emas, Yevropa Ittifoqidagi va boshqa rivojlangan davlatlarda ham farzandi xususiy ta’lim oluvchilar uchun to‘layotgan mablag‘ning 30% ini qamrab oluvchi soliq imtiyozlari mavjudligi haqida avval ham aytganman.

Tabaqalashtirishni oqlamayman, biroq belgilangan ijtimoiy soliqlar barchaga tegishli va uni har bir ota-ona to’laydi. Farzandingiz tekin ta’lim olishi uchun bog’cha va maktabdagi o’rinni davlat kafolatlagan bo’lishi kerak, ammo vazirlik sifatli ta’limni kafolatlab bera olmayapti, afsus.

O’zingizga ma’lum, vazirlik taqdim etayotgan o’rta ta’lim darajasi bilan oliy ta’limga kirish ko’rsatkichi yildan-yilga pasayib bormoqda. Bundan tashqari maktablardagi belgilangan kvotalardan bola sonini oshib ketishi, o’qish sifatiga ta’sir ko’rsatuvchi yana bir omillardan bo’lib qolmoqda. Shunday ekan har qanday qatlam vakilining xususiy ta’limga bo’lgan talabi oshib borayotganini tushunsa bo’ladi.

Bakiro ushbu imtiyozlar evaziga viloyatlarda o’rtacha 10 ta maktab qurishni taklif qilibdi. Biroq tizim to’laligicha isloh qilinmagunicha maktab sonini oshirishdan foyda yo’q. Davlat va xususiy maktablarning konsepsiyalari doim turlicha bo’lgan. Xususiy maktablar “yashab qolish” dan ko’ra, nufuz va natija haqida ko’proq qayg’urishadi. Ushbu holatda o’nta statist maktabdan istiqbolga ega bitta maktab afzalroq deb o’ylayman. Balkim shunga ham viloyatlarda prezident maktablari ochilgan bo’lsa kerak?!🤔

Menimcha, vazirlik o’zi to’liq kafolatlay olmagan sifat evaziga va qo’llanmagan huquqlari uchun ota-onalarga kompensatsiya to’lash mexanizmini yaratishi asosli. Bunday imtiyozlar ta’limda xususiy sektor ulushi oshishi bilan birga raqobatbardoshlik muhiti yaxshilanishiga ham yordam berishini hisobga olish kerak.

BY Bekhzod Djalilov