💥 प्रेरणादायी विचार💥@borkarvs P.1318

💥 प्रेरणादायी विचार💥

अॅड.विशाखा बोरकरची 'आभाळमाया' -आर्त कादंबरी ।

अॅड. विशाखा समाधान बोरकर हिच्या या कादंबरीचं यावर्षीच्या युवा साहित्य अकादमीच्या शेवटच्या फेरीत जी पुस्तकं आली होती त्यातलं एक नाव होतं। यावरून या कादंबरीचं मोल लक्षात येऊ शकते। तसा तिचा आणि माझा ही कादंबरी प्रकाशित होण्याआधीपासूनचा परिचय ।तिच्या ' बंदिस्त रूढीच्या विळख्यातून' या कवितेच्या पुस्तकाला मी पाठराखण दिलेली ।या कादंबरीच्या लेखनकाळात तिचा माझा संपर्क व्हाट्सअपवरून सतत चालू होता। मी यातले बरेचसे भाग त्यावेळी वाचून काढले। तिचा कवितासंग्रह प्रकाशित झाला तेव्हा मला प्रकाशन समारंभासाठी जाता आले नाही। तेव्हा तिने मला आग्रह केला ,'नाना ,ठीक आहे।यावेळी नाहीतर नाही ।पण माझ्या कादंबरीच्या प्रकाशन समारंभाला मात्र तुम्हाला यावेच लागेल'। मीही होकार दिला ।पण प्रकाशन समारंभाचे वेळी मी आजारी पडलो ।त्यात प्रकाशन समारंभ पुण्याला म्हणजे ससा दूर मला जाता आले नाही। ही कादंबरी प्रकाशित झाली ।तेव्हा समाज माध्यमावर तिची चर्चा होऊ लागली ।मला वाचण्याची उत्सुकता होतीच। पण वाचायला जरा उशिराच भेटली। वाचली ।आणि तिच्या बाबाच्या नावासारखा मी 'समाधानी 'झालो ।

विशाखा समाधान बोरकर हिची ही कादंबरी तिच्या बापावर बेतलेली आहे ।बाप म्हटलं की तो घरातला एक खडूस ,म्हणून मुलांपासून दुरावलेला, घरात सर्वांना सदैव धाकात ठेवणारा ,थोडंसं काही कमी जास्त झालं की प्रचंड रागावणारा अशी एक व्यक्ती ।असे एक मानस-चित्र मराठी वाङ्मयात आधीपासून रूढ झालेलं आहे ।पण ही कादंबरी या मानस- चित्राला धक्का देते। कारण या कादंबरीतला बाप तसा कुठेही वागताना दिसत नाही ।उलट अतिशय प्रेमळ, लेकरांना समजून घेणारा , घरातल्या सगळ्यांवर प्रेम करणारा असा हा बाप आहे ।बापाचे शिक्षण बरेच झालेले ।पण नोकरी नाही। त्यामुळे वडिलोपार्जित शेतीवर गुजराण। त्यातही समाजकार्य करण्याची हौस ।त्यामुळे घरी येणारा -जाणाऱ्यांची वर्दळ ।लोक समस्या घेऊन येत आणि त्या समस्यांच्या निपटार्यासाठी हे आपले हातचे काम बाजूला सारित त्या लोकांना वेळ देतात ।तेच आपल्या पोटच्या मुलांच्या काही शैक्षणिक गरजा निभावण्याच्या बाबतीतही। एक प्रसंग या कादंबरीत असा की विशाखाला चांगलं दप्तर , पुस्तकं हवे असतात।आज उद्या करता जेव्हा खिशात पैसे येतात आणि बाबा ते आणायला बाजारात जातात तेव्हा कोणी एक बाई आपल्या दारिद्र्यामुळे मुलासाठी आवश्यक ती पुस्तके विकत घेऊ शकत नाही आणि हे कळल्यावर बाबा त्या आईला आपल्या जवळचे सगळे पैसे देऊन टाकतो ।घरी येऊन विशाखाला सांगतो। विशाखाही फारसा आग्रह करत नाही। ही गोष्ट आईलासुद्धा समजते ।तेव्हा आई बाजारातून घरातील आवश्यक वस्तू थोड्या थोड्या कमी करून पैसे वाचविते ।अन ती विशाखा साठी दप्तर आणि पुस्तकं आणते । परोपकार आणि काटकसर यांत बाप एकपट तर आई दसपट असं हे या घरातलं कौटुंबिक चित्र दिसते ।विशाखा प्रायमरी शाळेत पास होऊन हायस्कूलला जाते ।बारावीनंतर तिची शिकण्याची उमेद कायम असते ।तिला एलएलबी करायचे असते ।ती अकोल्याच्या एका कॉलेजला ऍडमिशन घेते ।गावाकडून म्हणजे पातुरवरून अकोल्यापर्यंत बसने जाणे -येणे करते ।अकोल्यात ज्या स्टाॅपवर उतरायचे तिथून कॉलेजात जायला रिक्षा करावा लागतो ।पण ती काही अंतर रिक्षाने काही अंतर पायी अशी करत पैसे वाचविते ।आणि ते पैसे आईला घरखर्चासाठी परत करते ।या घरातला आईबाप आणि मुलं यांच्यातील परस्पर संवादी वर्तन हे असे दुहेरी बंधांनी युक्त दिसते ।

सहा-सात मुलांचं हे कुटुंब। त्यातलं एकही मुल वाह्यात नसणे ,मोठ्या भावाला शिकण्याची संधी न मिळाल्यामुळे तो शेतीत उतरणे। पण शेती करणे ही अत्यंत जिकरीची बाब । बी-बियाणे ,खते ,फवारणे ,त्यात न परवडणारी मजुरी,बाजारू शोषक अशा अवस्थेत वेगवेगळ्या मुलांची वेगवेगळ्या वर्गातली शिक्षणं त्यासाठी पैसा पुरविणे ही गोष्ट घरातल्या कर्त्या पुरुषाला सदैव छळणारी असू शकते ।त्यातून मग तो कर्ता पुरुष नाउमेद होऊ शकतो। घरात आला तर बायको मुलांवर चिडचिड करू शकतो। मारहाण करू शकतो । अगदी सहनच झाले नाही तर आत्महत्याही करू शकतो। आत्महत्या ही बाब विदर्भात त्यावेळी अधिक गंभीर स्वरूपाची परिस्थिती निर्माण करणारी होती। पण हा बाप बाहेरून एवढा त्रस्त होऊन आलेला असला ।तरी त्याचा पाय घरात पडताच त्याचं मन शांत होते ।कारण त्याला घराची ओढ असते ।मुलांची ओढ असते ।बायकोची ओढ असते ।त्यातल्या त्यात त्याचे सगळ्यात जास्त प्रेम त्याच्या लहान मुलीवर पूजावर असते ।ते आपल्या मुलींना बेटा या संबोधनाने हाक मारतात किंवा त्यांच्याशी संपर्क साधतात ।बेटा या शब्दातील मुलायमपणा, जिव्हाळा,प्रेमाची आर्तता किती असते हे यावरून सहज लक्षात येते ।

www.tgoop.com/borkarvs/1318

895 viewsAdv.Vishakha S.Borkar, Feb 16, 2023 at 04:35

tgoop.com/borkarvs/1318

Create: 2023-02-16
Last Update: 2025-02-15 10:40:41

BY 💥 प्रेरणादायी विचार💥

Share with your friend now:
tgoop.com/borkarvs/1318

Telegram News

अॅड.विशाखा बोरकरची 'आभाळमाया' -आर्त कादंबरी ।