فرهنگ و جامعه

📌روح اسپینوزا

📝تاریخ هیچ‌کس را شریف‌تر و آزادتر از اسپینوزا؛ هیچ‌کس را چنین صدیق و بی‌ریا، به دور از منازعات و مشاجرات، به دور از عیب‌جویی از نقایص ناچیز دیگران، مشتاق کسب حقیقت حتی از طرف خصم، آمادهٔ بخشش ظلم و جور تا نهایت وجودش نمی‌شناسد. هیچ‌کس که از چنین بی‌عدالتی رنج برده است، چنین اندک شکوه نکرده است. او چون توانست رنج خود را با رنج دیگران یکی کند، بزرگ شد- نشان همهٔ انسان‌های ژرف و عمیق. ایبسن می‌گوید "کسانی که رنج نبرده‌اند" - و چه بسا بتوان افزود، با دیدن آنانی که رنج برده‌اند هم رنج نکشیده‌اند- "هرگز نمی‌توانند چیزی بیافرینند، این‌ها فقط تالیف می‌کنند."
اسپینوزا خود را از مسائل آدمی کنار کشید و در سایهٔ یک اتاق شیروانی در حومهٔ شهر در جستجوی آرامش و تنهایی بود که برای افکار خود آنرا حیاتی می‌دانست. او دریافت که حداقل گاهی اوقات " وجدان حقیقت آرام است" و با گوته هم عقیده بود که" نمی‌توان به آفرینش دست یافت مگر خویش را منزوی ساخت". اسپینوزا بسیار تلاش می‌کرد کسانی را که دوست دارد ولی نمی‌تواند کمک کند، دریابد. وی گفته است: " به دقت تلاش کرده‌ام کسی را تمسخر نکنم، به کسی نفرت نورزم و از چیزی تاسف نخورم بلکه اعمال آدمیان را درک کنم؛ و به این منظور به عواطف انسانی نه به عنوان ضعف طبیعت انسانی بلکه به عنوان ویژگی‌های مربوط به طبیعت او بنگرم همانطور که گرما، سرما، طوفان، رعد و برق و غیره به طبیعت اتمسفر مربوط است". حتی از منظر او بر حوادث زمان و مکان عیبی روا نیست، سرتاسر جهان هستی در قلب سرشار از محبت او جای داشت. نیچه می‌گوید: " اسپینوزا برای اینکه در مواجهه با عالم آرامش را بیابد آن را به مقام خدایی رساند" اما شاید هم به این دلیل که هر عشقی امری مقدس و خداگونه است.
اسپینوزا چیز زیادی ننوشت؛ آنان که صبورند، به ندرت پرگو هستند.

🔸منبع: فلسفه و مسئله اجتماعی، ویل دورانت، ترجمهٔ پیام قانونی و تورج قانونی، صص ۷-٨۶.

🔻آدرس کانال:
@cultureandsociety

www.tgoop.com/cultureandsociety/84

4.9K viewsedited  Sep 20, 2023 at 05:53

📌روح اسپینوزا

📝تاریخ هیچ‌کس را شریف‌تر و آزادتر از اسپینوزا؛ هیچ‌کس را چنین صدیق و بی‌ریا، به دور از منازعات و مشاجرات، به دور از عیب‌جویی از نقایص ناچیز دیگران، مشتاق کسب حقیقت حتی از طرف خصم، آمادهٔ بخشش ظلم و جور تا نهایت وجودش نمی‌شناسد. هیچ‌کس که از چنین بی‌عدالتی رنج برده است، چنین اندک شکوه نکرده است. او چون توانست رنج خود را با رنج دیگران یکی کند، بزرگ شد- نشان همهٔ انسان‌های ژرف و عمیق. ایبسن می‌گوید "کسانی که رنج نبرده‌اند" - و چه بسا بتوان افزود، با دیدن آنانی که رنج برده‌اند هم رنج نکشیده‌اند- "هرگز نمی‌توانند چیزی بیافرینند، این‌ها فقط تالیف می‌کنند."
اسپینوزا خود را از مسائل آدمی کنار کشید و در سایهٔ یک اتاق شیروانی در حومهٔ شهر در جستجوی آرامش و تنهایی بود که برای افکار خود آنرا حیاتی می‌دانست. او دریافت که حداقل گاهی اوقات " وجدان حقیقت آرام است" و با گوته هم عقیده بود که" نمی‌توان به آفرینش دست یافت مگر خویش را منزوی ساخت". اسپینوزا بسیار تلاش می‌کرد کسانی را که دوست دارد ولی نمی‌تواند کمک کند، دریابد. وی گفته است: " به دقت تلاش کرده‌ام کسی را تمسخر نکنم، به کسی نفرت نورزم و از چیزی تاسف نخورم بلکه اعمال آدمیان را درک کنم؛ و به این منظور به عواطف انسانی نه به عنوان ضعف طبیعت انسانی بلکه به عنوان ویژگی‌های مربوط به طبیعت او بنگرم همانطور که گرما، سرما، طوفان، رعد و برق و غیره به طبیعت اتمسفر مربوط است". حتی از منظر او بر حوادث زمان و مکان عیبی روا نیست، سرتاسر جهان هستی در قلب سرشار از محبت او جای داشت. نیچه می‌گوید: " اسپینوزا برای اینکه در مواجهه با عالم آرامش را بیابد آن را به مقام خدایی رساند" اما شاید هم به این دلیل که هر عشقی امری مقدس و خداگونه است.
اسپینوزا چیز زیادی ننوشت؛ آنان که صبورند، به ندرت پرگو هستند.

🔸منبع: فلسفه و مسئله اجتماعی، ویل دورانت، ترجمهٔ پیام قانونی و تورج قانونی، صص ۷-٨۶.

🔻آدرس کانال:
@cultureandsociety

BY فرهنگ و جامعه