tgoop.com/darwinday/1268
Last Update:
مقدمه کتاب فلسفه تکاملی استنفورد: جلد اول، سرآغاز
دانشنامه فلسفه استنفورد[1] دانشنامه‌ای اینترنتی و رایگان است که از سال 1995 به سرپرستی ادوارد زالتا[2] فیلسوف امریکایی و محقق ارشد مرکز مطالعات زبان و اطلاعات دانشگاه استنفورد در خدمت فلسفه‌دوستان و فلسفه‌پژوهان است و هم‌اکنون نزدیک به دوهزار مدخل منتشر شده دارد. هر مدخل مقاله‌ای بلند است که توسط یک یا چند متخصص مسلط به همان موضوع نوشته شده و سپس توسط گروهی از برجسته‌ترین متخصصان آن حوزه از فلسفه داوری و ویرایش شده است و همانطور که رسم دانشنامه‌هاست سعی کرده نگاهی جامع و مانع به موضوع داشته باشد و از جهتگیری بپرهیزد. مقالات دانشنامه هر از چندی به‌روز میشوند و مقالات نویسندگانِ درگذشته یا نویسندگانی که نتوانند مقاله خود را به‌روز کنند بایگانی میگردند اما همچنان در قسمت آرشیو دردسترسند. شیوه انتشار رایگان و همچنین نحوه انتخاب موضوعات و به‌روز نگهداشتن مقالات، در کنار اعتبار نویسندگان، داوران و ویراستاران، این دانشنامه را به معتبرترین و پرمراجعه‌ترین دانشنامه فلسفی جهان تبدیل کرده است.
این درست است که یکی از ویژگیهای این دانشنامه پرداختن به موضوعاتی، در کنار موضوعات سنتی فلسفی، است که معمولا انتظار نمی‌رود موضوع پژوهش فلسفی باشند، اما تکامل قطعا یکی از آن موضوعات نیست. اندک آشنایی با تکامل و داروین برای خواننده فهیم کافیست تا او را متوجه اهمیت فلسفی این اکتشاف علمی کند. این اهمیت تا به حدی است که بعضی، همه آنچه را که فیلسوفان پیش (و بسیاری از آنچه پس) از سال 1859 (سال انتشار کتاب دورانساز داروین) درباره انسان گفته‌اند، تنها دارای اهمیت تاریخی میدانند[3]. اما افسوس که حجم بسیار زیادی از مباحث فلسفی در ایران همچنان بی‌توجه به تکامل در جریان است، گویی که هرگز داروینی زاده نشده است. نشانه این بی‌توجهی همین بس که در سالهای اخیر بسیاری از مدخلهای دانشنامۀ فلسفی استنفورد به صورت کتابهای مستقل به فارسی ترجمه و منتشر شده است اما حتی یک عنوان مرتبط با تکامل نیز در میان عناوین منتشر شده دیده نمی‌شود.
مجموعه فلسفه تکاملی استنفورد بر آن است تا همه مقالات مرتبط با تکامل در دانشنامه فلسفی استنفورد را به فارسی ترجمه کرده و در چند مجلد به خوانندگان عرضه کند. این مقالات را با توجه به ماهیت و موضوعاتشان میتوان با مسامحه به سه دسته بزرگ تقسیم کرد: نخست مقالاتی که ماهیتی بیشتر تاریخی دارند یا به بنیانهای اندیشه تکاملی و یا به کلی‌ترین وجوه آن میپردازند. مقالات مجلد اول از این دسته‌اند. دوم مقالاتی که بیشتر مربوط به نتایج فلسفی، روانشناختی، جامعه‌شناختی، ... تکامل یا راه‌حلهایی‌اند که تکامل برای مسائل مختلف فلسفی،... عرضه کرده است. قرار است مقالات جلد دوم چنین مقالاتی باشند. و سوم مقالاتی که بیشتر مربوط به مسائلی فلسفی‌اند که خود بر اثر طرح نظریه تکامل ایجاد شده‌اند. مقالات جلد سوم یا جلدهای بعدی شامل این دسته مقالات خواهند بود.
امید که انتشار این مجموعه مقالات کمکی باشد به حل یا منحل شدن مسائل فلسفی فارسی‌زبانان و درک اهمیت نظریه تکامل داروین.
دبیر مجموعه مطالعات تکامل
[1] Stanford Encyclopedia of Philosophy
[2] Edward N. Zalta
[3] نگاه کنید به کتاب ژن خودخواه، اثر ریچارد داکینز، ترجمه شهلا باقری، نشر اختران، 1399، صفحات 43 و 44 و نخستین پینوشت کتاب در صفحه 421.
BY خبرهای تکاملی
Share with your friend now:
tgoop.com/darwinday/1268