tgoop.com/dineaqlani/1033
Last Update:
▫️ص 2 از 2
4️⃣ فرایند گرایش متدینان به علم و عقل مدرن بشری
🔸اگرچه متدینان در نهایت به همان مسیری میروند که غیرمتدینان میروند و تسلیم چیزی میشوند که عقل و علم بشری به آن دست یافته است، مع الوصف، متدینان به سهولت این مسیر را طی نمیکنند؛ بلکه در چند مرحلۀ سخت طی میکنند:
▪️الف. مخالفت با علم و عقل بشری: در ابتدا که گفتمان حاکم عبارت از گفتمان دینی است و طرفداران گفتمان علمی در اقلیت به سر میبرند، متدینان با دستاوردهای علمی و عقلی بشری مخالفت میکنند و آنها را تخطئه مینمایند و حتی اظهار میکنند که در آینده آشکار خواهد شد که حق با گفتمان دینی است؛ به همین رو، طرفداران گفتمان علمی را وادار به توبه میکنند و یا اگر توبه نکنند، آنان را کیفر میدهند و حتی به قتل میرسانند.
▪️ب. ظنی الدلاله خواندن کتاب مقدس: اما به تدریج که شمار طرفداران گفتمان علمی و عقلی بشری افزایش پیدا میکند، متدینان از موضع قبلی عقبنشینی میکنند و اظهار میدارند که آن بخشهایی که خلاف علم و عقل بشری است، متشابهاند؛ یعنی مراد جدی آنها مشخص نیست؛ اما به هر حال، کتاب مقدس نمیتواند مخالف علم و عقل بشری باشد؛ بلکه بر همان چیزی دلالت دارد که علم و عقل بشری به آن رسیده است. حتی اظهار میکنند که کتاب مقدس از اول هم همان چیزی را بیان داشته است که امروزه بشر بر اثر رشد علمی و عقلیاش به آن رسیده است. منتها مردمان گذشته نتوانسته بودند، مراد جدی کتاب مقدس را کشف کنند.
▪️ج. مماشاتی بودن کتاب مقدس: برخی از متدینان یک گام بیشتر عقبنشینی میکنند و اظهار میدارند، دلالت کتاب مقدس خلاف عقل و علم بشری است. منتها از باب مماشات و همراهی با عقل و علم بشری مردمان گذشته اظهار شده است؛ چون اساساً کتاب مقدس در مقام بیان حقایق علمی و عقلی بشری نیست؛ بلکه در مقام بیان آموزههای اخلاقی است. حتی در زمینۀ آموزههای اخلاقی کتاب مقدس هم عقبنشینی میکنند و اظهار میدارند که این آموزهها هم در نظیر بردهداری و زدن زنان و مانند آنها از باب مماشات با سنتهای گذشته بیان شده؛ اما در هر حال، زمانۀ این آموزهها گذشته است و امروزه باید به آن دانشها و ارزشهایی گرایید که علم و عقل مدرن بشری به آنها دست یافته است.
▪️د. بشری بودن کتاب مقدس: برخی از متدینان آخرین گام عقبنشینی را هم در مقابل علم و عقل بشری بر میدارند و آن این است که به کلی قایل میشوند، کتاب مقدس مثل دیگر میراث بشری خاستگاه بشری داشته است؛ لذا بشر همانگونه که در زمینۀ مسائل طبیعی هرچه از گذشته بیشتر فاصله گرفته، عالمتر و عاقلتر گردیده و نگاه خود را کاملتر و منقحتر ساخته، در زمینۀ مسائل فراطبیعی که دین عهدهدار بیان آن است، نیز هرچه از گذشته بیشتر فاصله گرفته، عالمتر و عاقلتر گردیده و نگاه خویش را کاملتر و منقحتر ساخته است.
🔸یادداشتهای مرتبط با ماهیت دین
🔸یادداشتهای مرتبط با تعارض سنت و مدرنیته
https://www.tgoop.com/dineaqlani
BY دین عقلانی | جعفر نکونام
Share with your friend now:
tgoop.com/dineaqlani/1033