دین عقلانی | جعفر نکونام

🟡 ادامۀ صفحۀ قبل
🔸ب. تقدس نداشتن: یک نظریۀ علمی به جهت آن که ادعا نمی‌شود، از آسمان نازل شده و به انسان‌های مقدسی وحی گردیده است، هیچ تقدسی ندارد و چنان نیست که اگر روزی بطلان آن ثابت شد، هیچ دغدغه و مشکلی برای رد و انکار آن وجود داشته باشد و چنین نیست که ابطال‌کنندۀ یک نظریۀ علمی مجازات شود؛ بلکه مورد تشویق هم قرار می‌گیرد.

🔸ج. واقع‌نمایی: یک نظریۀ علمی نظر به این که با روش‌های دقیق منطقی و آماری و ریاضی حاصل می‌گردد، به ندرت اتفاق می‌افتد که جنبۀ واقع‌نمایی نداشته باشد.

🔸د. نتیجه‌بخشی: شکی نیست که از رهگذر نظریات علمی رشد علمی و فناوری شگفت‌آور بشری حاصل گردیده است.

🔸هـ. قدرت پیش‌بینی: یک نظریه علمی قدرت آن را دارد که پیش‌بینی کند که اگر فلان مقدمات تدارک شود، فلان نتایج هم حاصل می‌گردد.

3️⃣ نمونه‌هایی از نظریه‌پردازی‌های مذهبی غیر علمی
از نگاه برون‌دینی بیش‌تر نظریاتی که در محافل و مجالس مذهبی عرضه می‌شود، غیر علمی دانسته شده؛ یعنی ادعا شده است که بر هیچ منطق و روش علمی استوار نیست که برخی از مهم‌ترین آنها از این قرار است:

🔸الف. نزدیک بودن حکومت آخر الزمانی: از نگاه برون‌دینی نظریۀ قریب‌الوقوع بودن حکومت آخرالزمانی یک نظریۀ غیر علمی تلقی می‌شود؛ به این جهت که حدود دو هزار سال است که در هر قرنی یک کسانی در میان اقوام سامی مدعی می‌شوند که به زودی خدا از آسمان به زمین می‌آید و حکومت خودش را بر پا می‌سازد و خوبان را وارث سرزمین شهد و شیر می‌کند و بدان را به درۀ جهنم می‌افکند؛ اما هیچ‌گاه واقع نشده است. چنین ادعایی بر پایۀ هیچ تحقیق علمی و جهانی و مورد قبول محافل علمی و آکادمیک صورت نگرفته است؛ لذا هرگز بر پایۀ یک محاسبۀ علمی از قریب‌الوقوع بودن حکومت جهانی آخرالزمانی سخن گفته نمی‌شود و خاستگاه این انگاره، ذهنیاتی است که برخی از علمای مذهبی در ذهن خود می‌پرورانند.

🔸ب. حکم خدا بودن حجاب اجباری: از نگاه برون‌دینی هیچ دلیلی وجود ندارد که خدا سخن می‌گوید و یا خدا برای زنان واجب ساخته است که حجاب داشته باشند و یا حکومت وظیفه دارد، زنان را به داشتن حجاب الزام کند و گرنه مستحق مجازات‌اند. حتی در میان خود فرقۀ مسلمانان نیز بر این که اجبار حجاب یک واجب دینی است و حکومت مکلف به تحمیل حجاب بر زنان است، اتفاق نظر وجود ندارد؛ چه رسد به این که تمام مردم جهان بر آن اتفاق نظر داشته باشند. فلسفه‌تراشی‌هایی هم که برای حجاب عرضه می‌کنند، هیچ مبنای منطقی و علمی ندارد. برای مثال، گفته می‌شود، بی‌حجابی عفت و امنیت زنان را زایل می‌سازد؛ بدون این که این گفته بر پایۀ یک تحقیق علمی و آماری دقیقی مبتنی بوده باشد. گفتنی است که در غرب زنان یک سوم پوشش زنان محجبۀ مسلمان را هم ندارند؛ مع الوصف، هرگز بی‌عفت نیستند؛ به علاوه، در کمال امنیت تردد می‌کنند.

🔸ج. از اوجب واجبات بودن حفظ حکومت دینی: از نگاه برون دینی هیچ دلیلی وجود ندارد که اساساً باید دین در حکومت دخالت داشته باشد. حتی در میان خود فرقۀ شیعه نیز اتفاق نظر وجود ندارد که قبل از ظهور حضرت مهدی(ع) روا باشد، حکومت دینی برقرار شود؛ چه رسد به این که حفظ حکومت دینی از اوجب واجبات باشد.
در نگاه برون‌دینی، چیزی که از اوجب واجبات یک حکومت است، این است که حاکم به وکالتی که از مردم بر عهده دارد، به درستی عمل کند و هرگاه هم که مردم خواهان عزل او شدند، بدون هیچ هزینه‌سازی کنار برود. با هیچ تحقیق علمی هم ثابت نگردیده است که اگر یک حکومتی دینی بود، بهترین حکومت خواهد بود. تشخیص اقتصاددانان و جامعه‌شناسان این است که کارنامۀ چهل و چند ساله حکومت دینی ثابت کرد که حکومت دینی نه تنها هیچ مزیتی بر حکومت‌های سکولار ندارد؛ بلکه به عکس است و مشکلاتی چون تورم و تحریم و فرار مغزها و اختلاس‌ها جملگی بر اثر حاکمیت دینی و پی‌گرفتن انگاره‌ها و ارزش‌های مذهبی مثل صدور انقلاب و زمینه‌سازی حکومت جهانی آخرالزمانی از سوی آن است.
روشنفکران بقای دین را در پرهیز از چنین نظریات غیر علمی می‌دانند و راهکاری که برای بقای دین معرفی می‌کنند، این است که آموزه‌های دینی از فیلتر علوم مدرن بشری گذرانده شود و هرچه با علوم مدرن بشری قابل اثبات یا توجیه نیست، کنار نهاده شود.

🔹یادداشت‌های مرتبط:
🔸حکومت جهانی آخر الزمانی از واقعیت تا خیال
🔸لزوم تغییر حکومت دینی به حکومت سکولار در نظر روشنفکران دینی
🔸ولایت فقه یا ولایت علم
🔸نقد دین شناسی بنیادگرایانه
https://www.tgoop.com/dineaqlani

Telegram

دین عقلانی

🔶 حکومت جهانی آخر الزمانی از واقعیت تا خیال
✅ جعفر نکونام 21 آذر 1401

این یادداشت در پاسخ به این سؤال است که چطوری امکان دارد که یک حکومت جهانی تشکیل بشود.

1️⃣ حکومت جهانی آخر الزمانی در گفتمان شیعی
در شیعه این اعتقاد هست که امام دوازدهم شیعیان در آخر الزمان…

www.tgoop.com/dineaqlani/315

1.3K viewsedited  Dec 20, 2022 at 16:08

🟡 ادامۀ صفحۀ قبل
🔸ب. تقدس نداشتن: یک نظریۀ علمی به جهت آن که ادعا نمی‌شود، از آسمان نازل شده و به انسان‌های مقدسی وحی گردیده است، هیچ تقدسی ندارد و چنان نیست که اگر روزی بطلان آن ثابت شد، هیچ دغدغه و مشکلی برای رد و انکار آن وجود داشته باشد و چنین نیست که ابطال‌کنندۀ یک نظریۀ علمی مجازات شود؛ بلکه مورد تشویق هم قرار می‌گیرد.

🔸ج. واقع‌نمایی: یک نظریۀ علمی نظر به این که با روش‌های دقیق منطقی و آماری و ریاضی حاصل می‌گردد، به ندرت اتفاق می‌افتد که جنبۀ واقع‌نمایی نداشته باشد.

🔸د. نتیجه‌بخشی: شکی نیست که از رهگذر نظریات علمی رشد علمی و فناوری شگفت‌آور بشری حاصل گردیده است.

🔸هـ. قدرت پیش‌بینی: یک نظریه علمی قدرت آن را دارد که پیش‌بینی کند که اگر فلان مقدمات تدارک شود، فلان نتایج هم حاصل می‌گردد.

3️⃣ نمونه‌هایی از نظریه‌پردازی‌های مذهبی غیر علمی
از نگاه برون‌دینی بیش‌تر نظریاتی که در محافل و مجالس مذهبی عرضه می‌شود، غیر علمی دانسته شده؛ یعنی ادعا شده است که بر هیچ منطق و روش علمی استوار نیست که برخی از مهم‌ترین آنها از این قرار است:

🔸الف. نزدیک بودن حکومت آخر الزمانی: از نگاه برون‌دینی نظریۀ قریب‌الوقوع بودن حکومت آخرالزمانی یک نظریۀ غیر علمی تلقی می‌شود؛ به این جهت که حدود دو هزار سال است که در هر قرنی یک کسانی در میان اقوام سامی مدعی می‌شوند که به زودی خدا از آسمان به زمین می‌آید و حکومت خودش را بر پا می‌سازد و خوبان را وارث سرزمین شهد و شیر می‌کند و بدان را به درۀ جهنم می‌افکند؛ اما هیچ‌گاه واقع نشده است. چنین ادعایی بر پایۀ هیچ تحقیق علمی و جهانی و مورد قبول محافل علمی و آکادمیک صورت نگرفته است؛ لذا هرگز بر پایۀ یک محاسبۀ علمی از قریب‌الوقوع بودن حکومت جهانی آخرالزمانی سخن گفته نمی‌شود و خاستگاه این انگاره، ذهنیاتی است که برخی از علمای مذهبی در ذهن خود می‌پرورانند.

🔸ب. حکم خدا بودن حجاب اجباری: از نگاه برون‌دینی هیچ دلیلی وجود ندارد که خدا سخن می‌گوید و یا خدا برای زنان واجب ساخته است که حجاب داشته باشند و یا حکومت وظیفه دارد، زنان را به داشتن حجاب الزام کند و گرنه مستحق مجازات‌اند. حتی در میان خود فرقۀ مسلمانان نیز بر این که اجبار حجاب یک واجب دینی است و حکومت مکلف به تحمیل حجاب بر زنان است، اتفاق نظر وجود ندارد؛ چه رسد به این که تمام مردم جهان بر آن اتفاق نظر داشته باشند. فلسفه‌تراشی‌هایی هم که برای حجاب عرضه می‌کنند، هیچ مبنای منطقی و علمی ندارد. برای مثال، گفته می‌شود، بی‌حجابی عفت و امنیت زنان را زایل می‌سازد؛ بدون این که این گفته بر پایۀ یک تحقیق علمی و آماری دقیقی مبتنی بوده باشد. گفتنی است که در غرب زنان یک سوم پوشش زنان محجبۀ مسلمان را هم ندارند؛ مع الوصف، هرگز بی‌عفت نیستند؛ به علاوه، در کمال امنیت تردد می‌کنند.

🔸ج. از اوجب واجبات بودن حفظ حکومت دینی: از نگاه برون دینی هیچ دلیلی وجود ندارد که اساساً باید دین در حکومت دخالت داشته باشد. حتی در میان خود فرقۀ شیعه نیز اتفاق نظر وجود ندارد که قبل از ظهور حضرت مهدی(ع) روا باشد، حکومت دینی برقرار شود؛ چه رسد به این که حفظ حکومت دینی از اوجب واجبات باشد.
در نگاه برون‌دینی، چیزی که از اوجب واجبات یک حکومت است، این است که حاکم به وکالتی که از مردم بر عهده دارد، به درستی عمل کند و هرگاه هم که مردم خواهان عزل او شدند، بدون هیچ هزینه‌سازی کنار برود. با هیچ تحقیق علمی هم ثابت نگردیده است که اگر یک حکومتی دینی بود، بهترین حکومت خواهد بود. تشخیص اقتصاددانان و جامعه‌شناسان این است که کارنامۀ چهل و چند ساله حکومت دینی ثابت کرد که حکومت دینی نه تنها هیچ مزیتی بر حکومت‌های سکولار ندارد؛ بلکه به عکس است و مشکلاتی چون تورم و تحریم و فرار مغزها و اختلاس‌ها جملگی بر اثر حاکمیت دینی و پی‌گرفتن انگاره‌ها و ارزش‌های مذهبی مثل صدور انقلاب و زمینه‌سازی حکومت جهانی آخرالزمانی از سوی آن است.
روشنفکران بقای دین را در پرهیز از چنین نظریات غیر علمی می‌دانند و راهکاری که برای بقای دین معرفی می‌کنند، این است که آموزه‌های دینی از فیلتر علوم مدرن بشری گذرانده شود و هرچه با علوم مدرن بشری قابل اثبات یا توجیه نیست، کنار نهاده شود.

🔹یادداشت‌های مرتبط:
🔸حکومت جهانی آخر الزمانی از واقعیت تا خیال
🔸لزوم تغییر حکومت دینی به حکومت سکولار در نظر روشنفکران دینی
🔸ولایت فقه یا ولایت علم
🔸نقد دین شناسی بنیادگرایانه
https://www.tgoop.com/dineaqlani

BY دین عقلانی | جعفر نکونام