tgoop.com/dineaqlani/423
Last Update:
🟡 ادامۀ صفحۀ قبل
4️⃣ اصلاح دینی در نگاه نواندیشان دینی
نواندیشان دینی با تقسیم‌های دوگانۀ ایدئولوژیک احکام شریعت به تأسیسی و امضایی یا طبیعی و تاریخی یا ذاتی و عرضی و مانند آنها می‌کوشند، آن احکامی را که با عقل و تجربه امروزی بشر در تعارض است، حذف کنند و بدیل امروزپسندی را جایگزین آن احکام نمایند. آنان حسب ادوار تاریخی مختلفی که طی کردند و نگاه‌های مختلفی که پیدا نمودند، در نظیر حق طلاق اظهار می‌دارند که آن، امضائی است، نه تأسیسی یا آن تاریخی است، نه طبیعی یا آن عرضی است، نه ذاتی و لذا عبور از آن به منزله عبور از اسلام و ارتداد از آن نیست. تلقی آنان این بوده است که شارع به طریق مماشات چنان احکامی را پذیرفته و دنبال مجالی بوده است که آن احکام را نسخ کند؛ اما این مجال تا امروز فراهم نشده است و امروز که می‌توان در نظیر حق طلاق مردان، چنین احکامی را نسخ کرد، جایز است، آن احکام را نسخ کرد و احکامی را که با عقل و تجربۀ مدرن بشری سازگاری دارد، جایگزین آن احکام نمود. در نظر نواندیشان دینی، حق طلاق جزو ضروریات اسلام نیست و لذا نسخ آن باعث ارتداد نمی‌گردد.
پیشنهاد آقای دکتر محدثی در چنین نگاهی قابلیت اجرا دارد. منتها آن در یک جامعۀ دینی متعصبی مثل ایران قابل اجرا نیست، مگر کشورهایی که تا حدودی سکولار شدند و دین را به امور شخصی و عبادی منحصر ساختند و از دخالت دین در امور اجتماعی و حکومتی ممانعت به عمل آورده‌اند.
5️⃣ اصلاح دینی در نگاه روشنفکران
روشنفکران به احکام شریعت همان نگاهی را دارند که به قوانین بشری دارند و همان حکمی را بر احکام شریعت جاری می‌کنند که بر قوانین عرفی بشری جاری می‌شمارند. آنان تمام احکام شریعت را بشری و مجعول بشر می‌دانند و انتساب احکام شریعت را به خدا تشریفی و به اقتضای گفتمان ادیان ابراهیمی تلقی می کنند که همۀ امور در آنها به خدا منسوب می‌گردد. آنان بر این باورند که احکام شریعت را گذشتگان با تکیه بر دانش و عقل خودشان جعل کردند و لذا امروزه که عقل و دانش بشر پیشرفت کرده است، اقتضاء دارد، از آخرین دانش‌ها و تجربیات بشری برای بهینه‌سازی احکام شریعت بهره‌برداری کرد.
اینان بر این نظرند که احکام شریعت همسان قوانین بشری مادامی که کارکرد مثبتی دارند، قابل اجرایند؛ اما آنگاه که کارکرد مثبتی نداشته باشند و بدیل‌های بهتری برای آنها یافت شود، اقتضاء دارد، قانون‌گذاران به تغییر احکام و قوانین ناکارا اهتمام ورزند و احکام و قوانینی را جایگزین آنها کنند که کارکرد مثبتی داشته باشند.
پیشنهاد آقای دکتر محدثی در این نگاه هم وجاهت دارد. چنان می‌نماید که پیشنهاد ایشان مبتنی بر یک نگاه علمی و آکادمیک و متکی بر آخرین دستاوردها و تجربیات بشری است و روشنفکران هم در مقام این هستند که از آخرین دستاوردها و تجربیات بشری برای سامان دادن یک زندگی خوب بهره‌برداری کنند. بر این اساس، خیلی طبیعی است که اگر مرد و زنی نتوانند در کنار هم یک زندگی خوبی را رقم بزنند، شایسته خواهد بود که به سهولت و با صلح و صفا و صمیمیت و بدون هیچ هزینه‌ای از هم جدا شوند و یک زندگی جدیدی را که بهتر تشخیص می‌دهند، سر پا کنند.
اما چنین پیشنهادی در یک جامعۀ متعصب دینی قابلیت اجرا ندارد و آن زمانی قابلیت اجرا پیدا می‌کند که اقتدار بنیادگرایان و یا سنت‌گرایان دینی تضعیف شود و یک حکومت سکولاری روی کار بیاید.
🔹یادداشت‌های مرتبط
🔸در ایران زن‌کشی بیش‌تر از شوهرکشی است، اما شوهرکشی در حال رشد است
🔸 نظر مصطفی ملکیان پیرامون ازدواج: وفاداری امری کیفی و نه کمی
🔸ملازمه نداشتن تجدید نظر طلبی با خروج از اسلام
🔸ماهیت گزاره‌های دینی در دو نگاه
🔸اسلام واقعی چیست؟
🔸مشخصات دین عقلانی
🔸غیر علمی بودن پاره‌ای از نظریه‌پردازی‌های دینی از نگاه برون‌دینی
🔸مواجهه با نظریات دینی در دو نگاه حاکمیت و روشنفکران دینی
🔸روشنفکری دینی سوپاپ اطمینان دین
🔸لزوم تغییر حکومت دینی به حکومت سکولار در نظر روشنفکران دینی
🔸بررسی فرض اعراض مردم ایران از دین یا حکومت دینی
🔸عوامل تسریع رنسانس ایرانی نسبت به رنسانس اروپایی
🔸رهگشایی ولایت مطلقۀ فقیه در بن‌بست‌های شرعی
🔸ولایت فقه یا ولایت علم
🔸اسلام آسمانی و اسلام زمینی
🔸دوگانه های ایدئولوژیک
🔸نقدی بر تعریف ایدئولوژیک از ذات اسلام
🔸نقد دین شناسی بنیادگرایانه
🔸ویژگی‌های تبیین‌های ایدئولوژیک
BY دین عقلانی | جعفر نکونام
Share with your friend now:
tgoop.com/dineaqlani/423