tgoop.com/dineaqlani/425
Last Update:
🔶 وقوع انقلاب اسلامی ایران در پیچ تاریخی از نگاه روشنفکران دینی
🔸 ایران معاصر در پیچ تاریخی گذار از تبیین دینی به تبیین علمی از حوادث طبیعی
🔸 در حاشیۀ زلزله‌های ایران و ترکیه و سوریه
✅ جعفر نکونام 22 بهمن 1401
پیش‌تر یادداشتی با عنوان «وقوع انقلاب اسلامی در پیچ تاریخی از نگاه آیت الله خامنه‌ای» داشتم و گزارشی دربارۀ نظریۀ ایشان مبنی بر این که انقلاب 57 سرآغاز یک پیچ تاریخی ایمان‌گرایی و دین‌گرایی است که سراسر جهان را خواهد گرفت تا این که به حکومت جهانی و آخر الزمانی حضرت مهدی(ع) منتهی شود. اینک به بهانۀ زلزله‌های اخیری که در ایران و ترکیه و سوریه اتفاق افتاده است، به گزارش وقوع انقلاب اسلامی ایران در پیچ تاریخی از نگاه روشنفکران دینی می‌پردازم. مناسبت آن، این است که از نظر روشنفکران دینی، ایران در مرحله‌ای از این پیچ تاریخی قرار گرفته است که دیگر تبیین دینی از حوادث طبیعی نظیر زلزله را بر نمی‌تابد و به تبیین علمی از حوادث طبیعی روی آورده است.
1️⃣ تبیین روشنفکران دینی از پیچ تاریخی انقلاب 57
برخی از روشنفکران نظیر دکتر محسن رنانی بر این نظرند که انقلاب اسلامی ایران باعث شد، رنسانسی را که اروپا در 400 سال طی کند، ایران در 40 سال طی نماید. نامبرده در مقاله‌ای که پیش‌تر با عنوان «تحولات امیدبخش توسعه در سال‌های پس از انقلاب اسلامی» منتشر کرده، دربارۀ رنسانس ایرانی به تفصیل سخن گفته است. جان کلام وی در آن مقاله از این قرار است:
«سنت‌ها محافظان بسیار قدرت‌مندی دارند که جمهوری اسلامی کمک کرد تا محافظان تاریخی سنت در جامعه ما یا تضعیف شوند و یا حذف شوند و سنت بی دفاع مانده تا لاجرم جامعه ما به سمت مدرنیته یا پست مدرنیته منتقل شود و با سنت خداحافظی کند. این بحث در اروپا 400 سال طول کشید و ما در طول 40 سال این تحول را تجربه کردیم».
بنابراین تبیین امثال روشنفکرانی چون دکتر محسن رنانی از پیچ تاریخی انقلاب اسلامی ایران این است که انقلاب اسلامی ایران سرآغاز رنسانسی است که خاتمه‌بخش دوران سلطۀ دین بر مقدرات سیاسی و اجتماعی مسلمانان خواهد شد؛ مشابه همان رنسانسی که در اروپا رخ داد و از رهگذر آن دوران حکومت دین و کلیسا بر زیست اجتماعی و سیاسی مسیحیان خاتمه پذیرفت. به نظر ایشان با شکست انقلاب اسلامی ایران هیچ کشور اسلامی دیگری هرگز از الگوی این انقلاب پیروی نخواهد کرد و هرگز دین را در امور سیاسی و اجتماعی دخالت نخواهد داد. امثال ایشان بر این باورند که ایران یک حکومتی را به روحانیون شیعه بدهکار بود تا ایشان میزان کارآیی شعارهای خود را در زمینۀ حکومت مطلوب خود آشکار سازند و با این انقلاب این بدهکاری تسویه شد و بعد از آن دیگر، روحانیون نمی‌توانند به طرح شعارهای خود مبادرت کنند؛ چرا که شکست روحانیون در حکومت دینی ناکارآمدی تبیین دینی را در روزگار حاضر ثابت خواهد کرد و این به حاکمیت یافتن تبیین علمی منجر خواهد شد و رنسانس ایرانی محقق خواهد گردید.
2️⃣ روند اعراض مسلمانان از تبیین دینی به تبیین علمی در زمینۀ حوادث طبیعی
وقتی که سرگذشت تبیین حوادث طبیعی مثل زلزله و بیماری‌های همه‌گیری چون کرنا در گذر تاریخ مورد مطالعه قرار می‌گیرد، ملاحظه می‌شود، مسلمانان اولیه، حوادث طبیعی را به ایمان و عمل دینی مرتبط می‌ساختند و از آنها تبیین دینی به دست می‌دادند و اظهار می‌داشتند که سبب وقوع زلزله، کفر و فسق انسان‌هاست و راه پیش‌گیری از این حوادث یا مرتفع ساختن آنها روی به خدا آوردن و دست به دعا برداشتن و نماز خواندن و نذر و نیاز و توبه و استغفار نمودن و نظایر آنهاست؛ اما هرچه مسلمانان از گذشته فاصله گرفتند و به علوم و فناوری مدرن بشری آگاهی بیش‌تری یافتند و دریافتند که حوادث طبیعی، علل طبیعی دارد و این علل طبیعی قابل شناسایی‌اند و با فناوری بشری می‌توان به مقابله با حوادث طبیعی پرداخت و مثلاً خانه‌های مستحکمی ساخت که زلزله بر آنها کارگر نیافتد و آنها را ویران نسازد، از تبیین دینی حوادث اعراض کردند و به تبیین علمی آنها روی آوردند.
3️⃣ ایران، معرکه دو تبیین دینی و تبیین علمی از حوادث طبیعی
اکنون مردم ایران شاهد معرکه علمای دینی در زمینۀ این دو تبیین از حوادث طبیعی‌اند.
🟡 ادامه در صفحۀ بعد
BY دین عقلانی | جعفر نکونام
Share with your friend now:
tgoop.com/dineaqlani/425