tgoop.com/dineaqlani/855
Last Update:
🔶 شیوۀ مواجهه با دین‌گریزی
✅ جعفر نکونام 25 مرداد 1402
یادداشت حاضر در پاسخ به این سؤال است که وقتی والدین یا متولیان حکومت دینی با دین‌گریزی فرزندان مواجه شدند، چه نوع موضعی شایسته است، اتخاذ کنند.
1️⃣ شیوۀ سنتی مواجهه با دین‌گریزی
سنتی‌ها هرگاه که مواجه می‌شوند با کسی که باورهای دینی‌اش متزلزل شده و مثلاً در وجود خدا و حیات پس از مرگ و حقانیت وحی شک کرده و یا به سنت‌ها و مناسک دینی مثل نماز و روزه پایبندی ندارد، هرگز او را نمی‌توانند تحمل کنند.
اگر خیلی بتوانند روی خودشان تسلط داشته باشند، با تکیه بر همان ادلۀ درون‌دینی و با زبان محبت‌آمیز می‌کوشند که او را به دامن دین برگردانند؛ اما همان‌ها هم وقتی که اقدامات خود را بی‌نتیجه می‌یابند، باب خشونت را می‌گشایند و او را از حقوق اجتماعی و حتی حق حیات محروم می‌سازند.
2️⃣ شیوۀ مدرن مواجهه با دین‌گریزی
متخصصان مشاورۀ علمی و روان‌شناسی بر خلاف سنتی‌ها مراجعانی را که دین‌گریز شدند، همان‌طور که هستند، می‌پذیرند و به آنان کمک می‌کنند، خودشان تغییراتی را در خود پدید آورند.
آنان علاوه بر این که هرگز خشونت‌ورزی با مراجعان را تجویز نمی‌کنند، حتی از موعظه‌های تحکم‌آمیز و از سر اقتدار هم نسبت به مراجعان پرهیز می‌کنند؛ بلکه فقط با اطلاعاتی که در اختیار آنان می‌نهند، به آنان کمک می‌کنند، خودشان هرچه را که صحیح تشخیص می‌دهند، برگزینند و پی بگیرند.
3️⃣ ناکارآمدی شیوۀ سنتی مواجهه با دین‌گریزی
امروزه به جهت مجهز شدن مردم به علوم مدرن و مفتوح بودن فضای مجازی و امکان دسترسی به اطلاعات گسترده هرگز پاسخ‌های درون‌دینی و خشونت‌ورزی با دین‌گریزان نه تنها هیچ نتیجه‌ای ندارد؛ بلکه پیامدهای نامطلوبی دارد که در ادامه به آنها پرداخته خواهد شد.
به همین رو، متخصصان مشاوره و روان‌شناسان و جامعه‌شناسان، شیوۀ سنتی مواجهه با دین‌گریزی را مردود می‌شمارند. در نظر آنان، دینداری یک امر شخصی است و هیچ کسی حق ندارد، در امور شخصی دیگران دخالت کند.
به موجب آن، هرکسی باید خودش به این نتیجه برسد که آیا دیندار باشد یا دیندار نباشد و لذا تحکم ورزیدن و اجبار کردن دیگران از نظر علمی موجه نیست؛ بلکه پیامدهای نامطلوبی دارد.
4️⃣ پیامدهای نامطلوب اجبارهای دینی
وقتی که خود مردم به این تشخیص نرسیده باشند که دینداری مطلوب است، اجبار کردن‌های والدین یا متولیان و حاکمان دینی نه تنها سودمند نیست؛ بلکه زیان‌های بسیاری دارد که برخی از مهم‌ترین آنها از این قرار است:
▪️الف. دین‌ستیزی: اگر در یک جامعه‌ای رواداری و تحمل تفاوت‌های فکری و رفتاری حاکم باشد، دین‌گریزی چندان رخ نمی‌دهد و اگر هم رخ دهد، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ اما اگر اجبارهای دینی حاکم باشد، دین‌گریزی رخ می‌دهد و بعد به دین‌ستیزی می‌انجامد.
▪️ب. تباه شدن اخلاق: اجبارهای دینی باعث می‌شود، انسان‌ها دورو و ریاکار و دروغگو بار بیایند و یا اگر بخواهند صادق باشند، گرفتار خشونت و ظلم و تبعیض شوند. در نتیجه آرامش انسان‌ها بر هم خواهد خورد و زیست مسالمت‌آمیز از بین خواهد رفت و در یک کلام، اخلاق و انسانیت تباه خواهد شد.
▪️ج. تباه شدن سرمایه‌های انسانی و مادی: اجبارهای دینی باعث شود، هزینه‌های زیادی به لحاظ انسانی و مادی دامنگیر جامعه شود که فرار مغزها و ثروت‌ها به خارج از کشور از آن جمله است.
🔸ساختن یا کمک کردن به ساخته شدن
🔸امر به معروف و نهی از منکر، سنتی جاودان یا ماقبل مدرنیته
🔸تحمیل حجاب به قیمت تباه ساختن اخلاق
🔸نفی حجاب اجباری، زیر مجموعۀ نفی حکومت دینی
🔸روش مطلوب فروخواباندن اعتراضات
🔸محکوم به شکست بودن خشونت‌ورزی
🔸هزیمت‌پذیری اجبارهای دینی
🔸 اجبارهای دینی، ضامن بقای دین یا عامل فنای دین
🔸در نقد خشونت کلامی
🔸اصلاح دینی در چهار نگاه بنیادگرایانه، سنتی، نواندیشانه و روشنفکرانه
https://www.tgoop.com/dineaqlani
BY دین عقلانی | جعفر نکونام
Share with your friend now:
tgoop.com/dineaqlani/855