دین عقلانی | جعفر نکونام

🔶 عشق مطلق و دین‌ستیزی
✅ جعفر نکونام 18 شهریور 1402
▫️ص 1 از 2

1️⃣ مفهوم دین‌ستیزی
🔸دین‌ستیز در کسی ظهور دارد که:
▪️اولاً، نیتش براندازی دین باشد.
▪️ثانیاً، اقدامی انجام دهد که به براندازی دین منجر گردد.
🔸اما آن که یکی از آنها را به تنهایی دارد، دین‌ستیز نیست؛ بر این اساس، دو گروه دین‌ستیز نیستند:
▪️یکی کسانی که نیت براندازی دین دارند؛ اما هیچ اقدامی که منجر به براندازی دین بشود، انجام نمی‌دهند.
▪️دوم کسانی نیت براندازی دین نداشته باشند؛ اما اقدامی انجام دهند که به براندازی دین منجر گردد، دین‌ستیز دانسته نمی‌شوند؛ مثل کسانی که نه برای براندازی دین، بلکه حتی برای ترویج دین، مشتی خرافات را به عنوان دین معرفی می‌کنند و یا کسانی که برای ترویج دین به زور و خشونت روی می‌آورند. اینان اگرچه عملاً باعث براندازی دین می‌شوند؛ اما نام دین‌ستیز بر آنان قابل اطلاق نیست؛ زیرا اینان قصد براندازی دین ندارند. این دو گروه را می‌توان حسب مورد، بنیادگرایان و یا دین‌گرایان سنتی نامید.
🔸نیز متقابلاً کسانی که نه برای براندازی دین، بلکه برای پایدارسازی دین به نقد خرافات دینی و تأویل آنها موافق عقل روی می‌آورند. این گروه نیز دین‌ستیز نیستند؛ چون قصد براندازی دین ندارند. این گروه به نواندیشان یا اصلاحگران دینی نامبردار می‌شوند.
🔸این دو گروه اخیر اگرچه در مقابل هم قرار دارند و همدیگر را به ضدیت با دین متهم می‌سازند، اما از نگاه برون‌دینی نمی‌توان آنان را دین‌ستیز نامید؛ چون نیت براندازی دین ندارند.

2️⃣ روش‌های دین‌ستیزانه
🔸دین‌ستیزان یعنی کسانی که هم نیت نابودی دین دارند و هم اقداماتی را برای براندازی دین انجام می‌دهند، روش‌های گوناگونی دارند که برخی از مهم‌ترین آنها از این قرار است:
▪️الف. طرح اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی: یکی از روش‌های دین‌ستیزان عبارت از طرح اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی است. از اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی به شبهات دینی تعبیر می‌شود.
شایان ذکر است که نفس طرح اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی را نمی‌توان دین‌ستیزی نامید؛ چون این کار را نواندیشان و اصلاحگران دینی هم انجام می‌دهند. منتها قصد آنان براندازی دین نیست؛ بلکه اصلاح آموزه‌های دینی است به گونه ای که با عقل مدرن سازگاری پیدا کنند تا از رهگذر آن، بقای دین را تضمین نمایند.
اما دین‌ستیزان بر خلاف نواندیشان و اصلاحگران دینی نه به قصد اصلاح آموزه‌های دینی، بلکه به منظور براندازی دین به طور کلی به طرح اشکالات می‌پردازند؛ لذا به صراحت از لزوم کنار گذاشتن دین به طور کلی سخن می‌گویند.
▪️ب. توهین و تحقیر و تمسخر مقدسات دینی: روش دیگر دین‌ستیزان در مقابله با دین این است که هم رهبران دینی و هم نظریات ایشان را مورد توهین و تحقیر و تمسخر قرار می‌دهند.
▪️ج. تقابل عملی با دین: روش سوم دین‌ستیزان، تقابل عملی با دین است؛ نظیر این که از برگزاری شعایر دینی جلوگیری به عمل می‌آورند یا کتاب مقدس دینداران را آتش می‌زنند.

3️⃣ ناسازگاری عشق مطلق با دین‌ستیزی
🔸عشق مطلق به معنای دوست داشتن انسان‌ها صرف نظر از دین و مذهبی که دارند، ایجاب می‌کند، به دین و مذهب و مقدسات آنان هم احترام گذاشته شود؛ چون احترام به دین و مذهب و مقدسات انسان‌ها به مثابه احترام به خود آنان است؛ به جهت آن که انسان‌ها همچنان که برای خود احترام قایل‌اند، برای دین و مذهب و مقدسات خود نیز احترام قایل‌اند؛ لذا توهین و تحقیر و تمسخر دین و مذهب و مقدسات آنان باعث ناراحتی‌اشان می‌شود.
🔸به همین جهت، دین‌ستیزی به معنای طرح اشکال در آموزه‌ها و مقدسات دینی به منظور نابود کردن آن و توهین و تحقیر و مسخره کردن آنها هرگز با عشق مطلق داشتن و قاعدۀ طلایی اخلاق که برآمده از عشق مطلق است، سازگاری ندارد و غیر اخلاقی به شمار می‌آید.
🟡 ادامه در صفحۀ بعد

www.tgoop.com/dineaqlani/920

1.9K viewsedited  Sep 9, 2023 at 11:06

🔶 عشق مطلق و دین‌ستیزی
✅ جعفر نکونام 18 شهریور 1402
▫️ص 1 از 2

1️⃣ مفهوم دین‌ستیزی
🔸دین‌ستیز در کسی ظهور دارد که:
▪️اولاً، نیتش براندازی دین باشد.
▪️ثانیاً، اقدامی انجام دهد که به براندازی دین منجر گردد.
🔸اما آن که یکی از آنها را به تنهایی دارد، دین‌ستیز نیست؛ بر این اساس، دو گروه دین‌ستیز نیستند:
▪️یکی کسانی که نیت براندازی دین دارند؛ اما هیچ اقدامی که منجر به براندازی دین بشود، انجام نمی‌دهند.
▪️دوم کسانی نیت براندازی دین نداشته باشند؛ اما اقدامی انجام دهند که به براندازی دین منجر گردد، دین‌ستیز دانسته نمی‌شوند؛ مثل کسانی که نه برای براندازی دین، بلکه حتی برای ترویج دین، مشتی خرافات را به عنوان دین معرفی می‌کنند و یا کسانی که برای ترویج دین به زور و خشونت روی می‌آورند. اینان اگرچه عملاً باعث براندازی دین می‌شوند؛ اما نام دین‌ستیز بر آنان قابل اطلاق نیست؛ زیرا اینان قصد براندازی دین ندارند. این دو گروه را می‌توان حسب مورد، بنیادگرایان و یا دین‌گرایان سنتی نامید.
🔸نیز متقابلاً کسانی که نه برای براندازی دین، بلکه برای پایدارسازی دین به نقد خرافات دینی و تأویل آنها موافق عقل روی می‌آورند. این گروه نیز دین‌ستیز نیستند؛ چون قصد براندازی دین ندارند. این گروه به نواندیشان یا اصلاحگران دینی نامبردار می‌شوند.
🔸این دو گروه اخیر اگرچه در مقابل هم قرار دارند و همدیگر را به ضدیت با دین متهم می‌سازند، اما از نگاه برون‌دینی نمی‌توان آنان را دین‌ستیز نامید؛ چون نیت براندازی دین ندارند.

2️⃣ روش‌های دین‌ستیزانه
🔸دین‌ستیزان یعنی کسانی که هم نیت نابودی دین دارند و هم اقداماتی را برای براندازی دین انجام می‌دهند، روش‌های گوناگونی دارند که برخی از مهم‌ترین آنها از این قرار است:
▪️الف. طرح اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی: یکی از روش‌های دین‌ستیزان عبارت از طرح اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی است. از اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی به شبهات دینی تعبیر می‌شود.
شایان ذکر است که نفس طرح اشکالات نظری بر آموزه‌های دینی را نمی‌توان دین‌ستیزی نامید؛ چون این کار را نواندیشان و اصلاحگران دینی هم انجام می‌دهند. منتها قصد آنان براندازی دین نیست؛ بلکه اصلاح آموزه‌های دینی است به گونه ای که با عقل مدرن سازگاری پیدا کنند تا از رهگذر آن، بقای دین را تضمین نمایند.
اما دین‌ستیزان بر خلاف نواندیشان و اصلاحگران دینی نه به قصد اصلاح آموزه‌های دینی، بلکه به منظور براندازی دین به طور کلی به طرح اشکالات می‌پردازند؛ لذا به صراحت از لزوم کنار گذاشتن دین به طور کلی سخن می‌گویند.
▪️ب. توهین و تحقیر و تمسخر مقدسات دینی: روش دیگر دین‌ستیزان در مقابله با دین این است که هم رهبران دینی و هم نظریات ایشان را مورد توهین و تحقیر و تمسخر قرار می‌دهند.
▪️ج. تقابل عملی با دین: روش سوم دین‌ستیزان، تقابل عملی با دین است؛ نظیر این که از برگزاری شعایر دینی جلوگیری به عمل می‌آورند یا کتاب مقدس دینداران را آتش می‌زنند.

3️⃣ ناسازگاری عشق مطلق با دین‌ستیزی
🔸عشق مطلق به معنای دوست داشتن انسان‌ها صرف نظر از دین و مذهبی که دارند، ایجاب می‌کند، به دین و مذهب و مقدسات آنان هم احترام گذاشته شود؛ چون احترام به دین و مذهب و مقدسات انسان‌ها به مثابه احترام به خود آنان است؛ به جهت آن که انسان‌ها همچنان که برای خود احترام قایل‌اند، برای دین و مذهب و مقدسات خود نیز احترام قایل‌اند؛ لذا توهین و تحقیر و تمسخر دین و مذهب و مقدسات آنان باعث ناراحتی‌اشان می‌شود.
🔸به همین جهت، دین‌ستیزی به معنای طرح اشکال در آموزه‌ها و مقدسات دینی به منظور نابود کردن آن و توهین و تحقیر و مسخره کردن آنها هرگز با عشق مطلق داشتن و قاعدۀ طلایی اخلاق که برآمده از عشق مطلق است، سازگاری ندارد و غیر اخلاقی به شمار می‌آید.
🟡 ادامه در صفحۀ بعد

BY دین عقلانی | جعفر نکونام