tgoop.com/dineaqlani/932
Last Update:
🔶 راهکارهای جهانی و ابدی سازی کتاب‌های دینی
✅ جعفر نکونام 23 شهریور 1402
برای این که یک کتاب دینی اعم از اوستا و کتاب مقدس و قرآن و جز آنها متصف به جهانی و ابدی بشوند، اقتضاء دارد، کارهای ذیل دربارۀ آنها انجام شود.
1️⃣ استخراج گزاره‌های ابدی و جهانی
🔸یکی از کارهای ضروری دربارۀ کتاب‌های دینی این است که از عرضۀ متن کامل آن به مردم روزگار حاضر خودداری گردد و به جای آن گزاره‌های ابدی و جهانی آن کتاب‌ها استخراج گردد و با تقریری نو به نسل حاضر عرضه شود.
🔸گفتنی است که گزاره‌های ابدی و جهانی کتاب‌های دینی به دو دسته منحصر می‌گردد:
▪️الف. گزاره‌های اخلاقی: البته منظور از گزاره‌های اخلاقی، گزاره‌هایی است که تمام مردم جهان درستی آنها را درک می‌کنند و از آن به اخلاق جهانی تعبیر می‌شود؛ مثل عدالت ورزیدن، صداقت داشتن، امانت را رعایت کردن و احسان کردن.
اما خدا را پرستیدن و به زیارت کعبه رفتن و نظایر آنها که در دین اسلام مورد تأکید است یا ایام شهادت امام حسین را عزا گرفتن و اربعین پیاده به کربلا رفتن که در مذهب شیعه سفارش می‌شود، جزو اخلاق جهانی یعنی اموری که مردم جهان آنها را تقدیس کنند، به شمار نمی‌رود.
▪️ب. گزاره‌های حقوق بشری: مراد از حقوق بشر عبارت از آن حقوقی است که تمام ملل جهان آنها را به رسمیت شناختند و رعایت آنها را مورد تأکید قرار دادند؛ مثل حق زندگی، منع شکنجه، منع برده‌داری، حق برخورداری از یک محاکمه منصفانه، آزادی بیان و آزادی عقیده و دین.
اما حقوقی که در دینی مقرر شده است، اما مردم جهان موافق آنها نیستند، خارج از حقوق بشر است؛ مثل حدود و قصاص و دیگر احکامی که در اسلام تشریع شده است.
2️⃣ حذف آموزه‌های خلاف عقل مشترک بشری
🔸از رهگذر استخراج گزاره‌های ابدی و جهانی مندرج در کتاب‌های دینی و عرضۀ آنها به نسل امروز، آموزه های خلاف عقل مشترک بشری به تاریخ خواهد پیوست.
🔸آشکار است که اگر بخواهد یک کتاب دینی جهانی باشد، نباید در آن گزاره‌هایی وجود داشته باشد که با عقل مشترک بشری در تعارض باشد.
🔸گزاره‌های خلاف عقل مشترک بشری بر دو قسم است:
▪️الف. گزاره‌هایی که با عقل نظری مخالفت دارند؛ مثل یکی بودن ستارگان و شهاب‌ها و سکنی داشتن فرشتگان در شهرهای آسمان و پرتاب کردن ستارگان از سوی فرشتگان به سوی شیاطین.
▪️ب. گزاره‌هایی که با عقل عملی مخالف اند؛ مثل احکامی که میان مؤمن و کافر و زن و مرد تبعیض قرار داده است.
3️⃣ به رسمیت شناختن تفاوت‌ها
🔸اگر بخواهد یک کتاب دینی جهانی باشد، باید در زمینۀ گزاره‌هایی که خلاف عقل مشترک بشری نیست، اما در هر کتابی متفاوت از دیگری هست، تکثرگرا باشد؛ نه انحصارگرا؛ یعنی نباید فقط عقاید و سنت‌های عقل‌گریز یک کتاب پذیرفته شوند؛ اما عقاید و سنت‌های عقل‌گریز دیگری رد شوند؛ بلکه اگر به لحاظ عملی دارای کارکرد مثبتی هستند، پذیرفته شوند.
🔸منظور از گزاره‌های عقل‌گریزی که کارکرد مثبت دارند، عبارت از باورها و سنت‌هایی است که به لحاظ نظری هیچ دلیلی ندارند؛ اما به لحاظ عملی کارکرد مثبت دارند؛ مثل باور به خدا و حیات پس از مرگ و یا مناسک دینی در دین اسلام که دارای کارکرد مثبت امیدآفرینی و معنادهی و پشتوانۀ اخلاقی‌اند؛ کما این که نظیر این باورها و سنت‌ها در ادیان دیگر نیز هستند و چنین کارکردی دارند.
🔸محلی فکر کردن و جهانی سخن گفتن/ تفسیر آیۀ «نذیرا للبشر»
🔸محلی فکر کردن و جهانی سخن گفتن/ قریب‌الوقوع بودن حکومت آخرالزمانی
🔸تاریخی فکر کردن و ابدی سخن گفتن/ بررسی روایت عمر بن حنظله
🔸محلی و تاریخی فکر کردن و جهانی سخن گفتن/ نقد شبیه‌سازی تحریم اقتصادی ایران به محاصرۀ مسلمانان در شعب ابی طالب
🔸مختصات جهانی و ابدی سخن گفتن
https://www.tgoop.com/dineaqlani
BY دین عقلانی | جعفر نکونام
Share with your friend now:
tgoop.com/dineaqlani/932