الهیاتیک | سجاد سرگلی

رسولان، نه چهارپایان

🔹چند روز پیش، در همین کانال، مطلبی با عنوان «رسولان یا چهارپایان؟» نوشتم. در این‌ نوشته قصد نقد و بررسی آن را دارم. پیش از بیان نقد، باید بگویم که هدف از انتشار آن مطلب این بود که ببینیم ممکن است ترجمه‌ها و تفاسیری غیر از آنچه به دست ما رسیده وجود داشته باشد و از آن‌ها بی‌خبر باشیم. امیدوارم در آینده بتوانم دربارهٔ نمونه‌های دیگر هم بنویسم.

🔹اما دربارهٔ نقد آن مطلب باید بگویم که فرهنگ‌‌های لغت‌ زبان عربی چنین برداشتی را چندان تأیید نمی‌کنند. خلاصهٔ ماجرا این است که برای کلمهٔ «رُسُل»، طبق فرهنگ‌‌های لغت، دست‌کم دو حالت متصور است:

۱. «رُسُل» را جمع «رَسیل» بدانیم، به معنای اسبانی که مسابقه می‌دهند. در این صورت با «مرسلات»، که اسم همان سوره است، هم‌ریشه و مرتبط است.
۲. «رُسُل» را در این آیه «رَسَل» تلفظ کنیم، به معنای «جماعات الإبل» (کتاب العین)، که در این صورت چه‌بسا با آیهٔ «و إذَا العِشارُ عُطِّلَتْ»، که در سورهٔ تکویر آمده، همسو و همخوان باشد.

🔹توجیه و توضیحی که در آن متن برای کلمهٔ «أُقِتَّتْ» آمده بود نیز مطابقت دقیقی با قواعد دستوری زبان عربی ندارد. درست است که «قَتَّ» به معنای «استأصله» است (لسان‌العرب) و درست است که این ریشه به باب افتعال هم می‌رود. برای نمونه، فرهنگ لغت آذرتاش آذرنوش، ذیل مدخل «قَتَّ»، کلمهٔ «إقْتَتَّ» را آورده و این معانی را برایش ذکر کرده: «ریشه‌کن کردن، از بیخ درآوردن (چیزی را)، قلع و قمع کردن، نابود کردن (کسی را)». اما این فعل اگر مجهول و مؤنث شود، «أُقْتِتَتْ» یا «أُقِتَّتْ» خواهد شد. تبدیل «ت» به «ق» هم بعید به نظر می‌رسد.

🔹توجه کردن به آیهٔ بعد، یعنی «لِأَیِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ»، و ارتباط معنایی «وقت» و «تأجیل» نیز ترجمه و تفسیر رایج مفسران را تقویت می‌کند و در این صورت می‌توانیم توضیحات آنان دربارهٔ تغییر کلمهٔ «وُقِتَّتْ» به «أُقِّتَتْ» را با احتمال قوی‌تری بپذیریم.

#قرآن #ریشه‌شناسی #ترجمه #تفسیر
@elahiatik

www.tgoop.com/elahiatik/128

1.0K viewsAug 29, 2021 at 09:44

رسولان، نه چهارپایان

🔹چند روز پیش، در همین کانال، مطلبی با عنوان «رسولان یا چهارپایان؟» نوشتم. در این‌ نوشته قصد نقد و بررسی آن را دارم. پیش از بیان نقد، باید بگویم که هدف از انتشار آن مطلب این بود که ببینیم ممکن است ترجمه‌ها و تفاسیری غیر از آنچه به دست ما رسیده وجود داشته باشد و از آن‌ها بی‌خبر باشیم. امیدوارم در آینده بتوانم دربارهٔ نمونه‌های دیگر هم بنویسم.

🔹اما دربارهٔ نقد آن مطلب باید بگویم که فرهنگ‌‌های لغت‌ زبان عربی چنین برداشتی را چندان تأیید نمی‌کنند. خلاصهٔ ماجرا این است که برای کلمهٔ «رُسُل»، طبق فرهنگ‌‌های لغت، دست‌کم دو حالت متصور است:

۱. «رُسُل» را جمع «رَسیل» بدانیم، به معنای اسبانی که مسابقه می‌دهند. در این صورت با «مرسلات»، که اسم همان سوره است، هم‌ریشه و مرتبط است.
۲. «رُسُل» را در این آیه «رَسَل» تلفظ کنیم، به معنای «جماعات الإبل» (کتاب العین)، که در این صورت چه‌بسا با آیهٔ «و إذَا العِشارُ عُطِّلَتْ»، که در سورهٔ تکویر آمده، همسو و همخوان باشد.

🔹توجیه و توضیحی که در آن متن برای کلمهٔ «أُقِتَّتْ» آمده بود نیز مطابقت دقیقی با قواعد دستوری زبان عربی ندارد. درست است که «قَتَّ» به معنای «استأصله» است (لسان‌العرب) و درست است که این ریشه به باب افتعال هم می‌رود. برای نمونه، فرهنگ لغت آذرتاش آذرنوش، ذیل مدخل «قَتَّ»، کلمهٔ «إقْتَتَّ» را آورده و این معانی را برایش ذکر کرده: «ریشه‌کن کردن، از بیخ درآوردن (چیزی را)، قلع و قمع کردن، نابود کردن (کسی را)». اما این فعل اگر مجهول و مؤنث شود، «أُقْتِتَتْ» یا «أُقِتَّتْ» خواهد شد. تبدیل «ت» به «ق» هم بعید به نظر می‌رسد.

🔹توجه کردن به آیهٔ بعد، یعنی «لِأَیِّ يَوْمٍ أُجِّلَتْ»، و ارتباط معنایی «وقت» و «تأجیل» نیز ترجمه و تفسیر رایج مفسران را تقویت می‌کند و در این صورت می‌توانیم توضیحات آنان دربارهٔ تغییر کلمهٔ «وُقِتَّتْ» به «أُقِّتَتْ» را با احتمال قوی‌تری بپذیریم.

#قرآن #ریشه‌شناسی #ترجمه #تفسیر
@elahiatik

BY الهیاتیک | سجاد سرگلی