tgoop.com/elahiatik/286
Last Update:
خونِ بسته
🔹بیشترِ مترجمان قرآن «علق» را در آیۀ ۲ سورۀ علق به «خون بسته» ترجمه کرده‌اند. معدودی از آنان همچون مرحوم فولادوند همان واژۀ اصلی را عیناً در ترجمه آورده‌اند.
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ
➖انسان را از علق آفريد. {فولادوند}
➖همان كس كه انسان را از خون بستهای خلق كرد. {مکارم شیرازی}
🔹«عَلَق» جمعِ «عَلَقَه» است. علقه، به معنای خون بسته، یکی از مراحل جنین است و چهار بار در قرآن آمده است. بنابراین، علق که صورتِ جمع آن است یعنی «خون‌های بسته». سؤالی که پیش می‌آید این است که چرا برای انسان که مفرد است لفظ جمع آمده. مفسران در پاسخ گفته‌اند درست است که لفظ انسان مفرد است، اما معنای جمع می‌دهد و به همین خاطر صورت جمع برایش به کار رفته. این توجیه چندان قانع‌کننده به نظر نمی‌رسد و آیات دیگر قرآن، که ساختاری مشابه با این آیه دارند، چیز دیگری را نشان می‌دهند:
أَوَلَمْ يَرَ الْإِنْسَانُ أَنَّا خَلَقْنَاهُ مِنْ نُطْفَةٍ فَإِذَا هُوَ خَصِيمٌ مُبِينٌ (یس: ۷۷)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ (حجر: ۲۶)
وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طِينٍ (مؤمنون: ۱۲)
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ صَلْصَالٍ كَالْفَخَّارِ (الرحمن: ۱۴)
إِنَّا خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ أَمْشَاجٍ (انسان: ۲)
وَبَدَأَ خَلْقَ الْإِنْسَانِ مِنْ طِينٍ (سجده: ۷)
وَاللَّهُ خَلَقَ كُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مَاءٍ (نور: ۴۵)
خُلِقَ الْإِنْسَانُ مِنْ عَجَلٍ (انبیاء: ۳۷)
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ نُطْفَةٍ (نحل: ۴)
خُلِقَ مِنْ مَاءٍ دَافِقٍ (طارق: ۶)
🔹سؤال دیگر اینکه در میان خواندن (إقرأ) و اسم (بإسم) و آفرینش (خَلَق) و تعلیم (عَلَّمَ) و قلم (بالقلم) چگونه صحبت از خون بسته شده است؟ آیا تناسبی میان این مفاهیم وجود دارد؟ آیا می‌توان ترجمهٔ دیگری از این آیه ارائه کرد؟
🔹«عَلَق»، علاوه‌براینکه جمعِ علقه است، مصدر فعل «عَلِقَ» نیز هست. از معانی این فعل «علم و دانستن» و «عشق و محبت» (یادآور عَلاقه و عُلقه در زبان فارسی) است. معنای عشق و محبت چه‌بسا با بافتِ متن چندان مناسب نباشد. اما می‌توان معنای دانستن و آگاهی را برای این واژه پذیرفت. این احتمال هست که علق در این معنا ریشه‌ای مصری داشته باشد که البته نیازمند تحقیق بیشتر است (بنگرید به کتاب هیروگلیف در قرآن؛ تفسیری نوین از حروف مقعطه، نوشتهٔ سعد عبدالمطلب عدل). معنای آیه با توجه به این توضیحات به قرار زیر است:
بخوان به نام پروردگارت که آفرید (۱) انسان را از آگاهی و ادراک آفرید (۲) بخوان که پروردگارت بخشنده‌ترین است (۳) همان که با قلم تعلیم کرد (۴)
🔹این‌گونه ترجمه، یعنی علق را به‌صورت مصدری ترجمه کردن، در قرآن نظیر دارد:
خُلِقَ الْإِنْسَانُ مِنْ عَجَلٍ؛ انسان از شتاب آفریده شده است. (انبیاء: ۳۷)
#قرآن #ترجمه #تفسیر
@elahiatik
BY الهیاتیک | سجاد سرگلی
Share with your friend now:
tgoop.com/elahiatik/286