tgoop.com/elahiatik/378
Last Update:
بکّه همان مکّه است یا معبد اورشلیم؟
▪️إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبَارَكًا وَهُدًى لِلْعَالَمِينَ
در حقيقت، نخستين خانه‌اى كه براى [عبادت] مردم نهاده شده همان است كه در مكه است و مبارک، و براى جهانيان [مايۀ] هدايت است. (آل‌عمران: ۹۶)
🔹قریب به اتفاق مترجمان و مفسران قرآن «بکّه» را نام دیگرِ «مکه» دانسته‌اند و دلیل آن را تبدیل «م» به «ب» ذکر کرده‌اند. من در متون عربی شاهد دیگری جز همین آیه قرآن پیدا نکردم که به شهر مکه یا بنای کعبه «بکه» گفته باشند. به معنای آیه توجه کنید؛ آیا اولین خانه‌ای که برای عبادت وضع شده در مکه بوده؟ یا منظور قرآن جایی دیگر و شهری دیگر است؟ پیش از هر توضیحی، اگر یادداشت‌های پیشین را خوانده باشید، اکنون می‌توانید حدس بزنید که این بیت کدام است. همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، نام دیگر معبد اورشلیم «بیت‌المقدس» است. لذا احتمال می‌رود که «أوّلُ بَیت» در این آیه همان بیت‌المقدس باشد.
🔹برای اثبات این فرضیه، مسیر زیر را طی کردم: کلمۀ بکه را به عبری جست‌وجو کردم و دیدم که در عهد عتیق، مزامیر، این عبارت آمده: עמק הבכא (عِمِق هَبَکا/هَبَخا)، به معنای «وادی اشک‌ها». آیاتی که این ترکیب در آن آمده ملاحظه کنید:
۴. خوشا به حال آنان که در خانۀ تو ساکن‌اند و همواره تو را می‌ستایند. سِلاه. ۵. خوشا به حال مردمانی که نیرویشان از توست، و دلشان در شاهراه‌های تو. ۶. چون از وادی اشک‌ها می‌گذرند، آن را به چشمه‌ساران بدل می‌سازند، و باران پاییزی نیز آن را به آبگیرها می‌پوشاند. (مزامیر، ۸۴: ۴ تا ۶)
🔹منظور از «خانۀ تو»، که در آیۀ ۴ آمده، بیت‌المقدس است. کلمۀ مدنظر ما در آیۀ ۶ آمده. بَکّه یا، با تلفظ عبری، بَکا/بَخا (בכא) هر دو مؤنث‌اند و با ریشۀ «بکی» به «معنای گریه کردن و اشک ریختن» مرتبط‌اند. لغت‌شناسان عربی و مفسران قرآن در کتاب‌هایشان متذکر شده‌اند که بَکّه به معنای اشک است (تا به اینجا درست عمل کرده‌اند)، اما افزوده‌اند که سرزمین مکه، به‌دلیل وجود کعبه و عبادت مردم، سرزمین اشک و ناله است (اینجا را به خطا رفته‌اند).
🔹به نظر می‌رسد «بکه» نام استعاریِ بیت‌المقدس یا معبد اورشلیم است، نه نام دیگر مکه. جالب اینکه در تفسیر المیزان اشاره‌ای شده که «بکه» به معنای «مسجد» نیز به کار رفته. این را نمی‌دانم که علامه طباطبایی به چه شواهدی دسترسی داشته‌اند، اما ظاهراً سخن ایشان مؤید ترجمۀ پیشنهادی بنده است. خاطرتان هست که در آیات ۱ و ۴ سورۀ اسرا، مسجد به معنای معبد اورشلیم بود؛ چه‌بسا معنای مسجد در شواهدی که مدنظر صاحب المیزان بوده به معنای معبد اورشلیم باشد، که در این صورت باز هم مطلوب ثابت می‌شود.
🔹مطلب بعد آنکه در ادامۀ آیۀ محل بحث بیان شده که در «بکه» نشانه‌های آشکاری است، ازجمله پایگاه و مقام ابراهیم. همچنین توصیه می‌شود که اگر کسی استطاعتش را دارد، آهنگ سفر به بکه کند و به زیارت آنجا برود.
▪️فِيهِ آيَاتٌ بَيِّنَاتٌ مَقَامُ إِبْرَاهِيمَ وَمَنْ دَخَلَهُ كَانَ آمِنًا وَلِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطَاعَ إِلَيْهِ سَبِيلًا وَمَنْ كَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنِيٌّ عَنِ الْعَالَمِينَ
در آن، نشانه‌هايى روشن است [ازجمله] مقام ابراهيم است؛ و هر كه در آن درآيد در امان است؛ و براى خدا، حج آن خانه برعهدۀ مردم است؛ [البته بر] كسى كه بتواند به‌سوى آن راه يابد. و هر كه كفر ورزد، يقيناً خداوند از جهانيان بى‌نياز است. (آل‌عمران: ۹۷) {فولادوند}
🔹ظاهراً مفسران اسلامی با دیدن «مَقام ابراهیم» و «حِجّ البیت» در این آیه مطمئن شده بودند که بکه همان مکه است، حال‌آنکه اولاً مقام ابراهیم به معنای پایگاه یا جایگاه ابراهیم است: یا به این معنا که ایشان در آن منطقه رفت‌وآمد داشته، یا اینکه اولین سازندۀ بیت‌المقدس بوده (چنان‌که در برخی منابع یهودی آمده). ثانیاً واژهٔ حِجّ با حَجّ متفاوت است. حِجّ به معنای «قصد و آهنگ چیزی را کردن» است. با این اوصاف، قرآن در این آیه توصیه می‌کند کسانی که توانایی و استطاعت دارند به زیارت بیت‌المقدس بروند.
🔹در قدیم، و حتی تا پیش از انقلاب، بسیاری از حاجیان، به‌عنوان یک رسم، پس از زیارت مکه و مدینه به زیارت بیت‌المقدس نیز می‌رفته‌اند و پس از آن به میهن خود بازمی‌گشته‌اند.
#قرآن #ترجمه #تفسیر #تفسیر_قرآن_به_تورات
@elahiatik
BY الهیاتیک | سجاد سرگلی
Share with your friend now:
tgoop.com/elahiatik/378