tgoop.com/enqelabsq/1477
Last Update:
🔰 «فعلاً دما را دو درجه کم کنید تا کارشناسان برسند!»
✍🏻 محمدحسین قاسمی، ۱۴۰۰ مکانیک
🔹 حالا که این متن را می‌نویسم، استان‌های متعددی در کشور برای سومین روز پیاپی به علت ناترازی گاز تعطیل شده‌اند. پاسخ تکراری مسئولین به چنین مسئله‌ای دو رکن اساسی دارد: نخست، ایجاد پویش و خواهش از مردم برای مصرف بهینه و دوم، تعطیلی‌های گسترده. فارغ از این که این راهکارها تا چه حد می‌توانند بحران فعلی را التیام دهند، باید پرسید چه زمانی قرار است این مسائل به صورت ریشه‌ای و دائمی در کشور ما حل شوند.
🔸 گاز طبیعی در حقیقت مهم‌ترین منبع تأمین انرژی در ایران است، به طوری که طبق گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس، بیش از ۷۰ درصد بخش مصرفی کشور به این منبع انرژی وابسته است. قصهٔ ناترازی گاز سال‌هاست که آغاز شده و هر روز در حال تعمیق است، به طوری که در سال ۱۴۰۱، در سردترین ماه سال، ناترازی به ۳۱۵ میلیون متر مکعب در روز رسید. هرچند این رقم به لطف افزایش دما در سال ۱۴۰۲ کاهش یافت، اما اکنون با کاهش دما، وخامت وضعیت گاز طبیعی کاملاً ملموس شده است.
🔹 مشهودترین و بحران‌آفرین‌ترین شکل ناترازی، ناترازی فصلی است و مهم‌ترین راهکار برای حل این چالش، بهبود وضعیت ذخیرهٔ گاز طبیعی در مخازن زیرزمینی طی فصول گرم و برداشت آن در فصول سرد. طبق گزارش مرکز پژوهش‌ها، با وجود آنکه متوسط نسبت ذخیره‌سازی به مصرف گاز طبیعی در دنیا ۱۱ درصد است و حتی در آمریکا، روسیه و اروپا این شاخص به ۲۰ درصد می‌رسد، ایران تنها ظرفیت ذخیرهٔ ۱.۴ درصدی نسبت به مصرف دارد. لازم است برای مدیریت توزیع گاز در طول سال، این رقم به‌طور قابل توجهی افزایش یابد.
🔸 مسئلهٔ مهم‌تر، ناترازی سالانه است که هرچند مانند ناترازی فصلی مشهود نیست، اما چالشی بسیار عمیق بوده و در آینده‌ای نزدیک می‌تواند کشور را با بحران‌های شدیدی مواجه کند. میزان مصرف گاز در ایران به‌شدت بالاست، به طوری که ایران پس از ایالات متحده، روسیه و چین، چهارمین مصرف‌کنندهٔ گاز در جهان است. برای بهبود این وضعیت، لازم است دولت اقداماتی
اساسی انجام دهد تا حداقل بتواند به سمت حل مسئله حرکت کند.
🔹 برای حل این مسئله، باید در نظر داشت که اصلاح قیمتی به شکل شوک درمانی به دلیل ملاحظات اقتصادی و اجتماعی چندان مناسب نیست. با این حال، اجرای تدریجی و هدفمند اصلاحات قیمتی موضعی، می‌تواند گامی مؤثر در جهت رفع این مشکل باشد. همچنین، با تغییر تدریجی قیمت برای نیروگاه‌ها و صنایع می‌توان به مرور به سمت افزایش بهره‌وری حرکت کرد. علاوه بر این، با استفاده از ابزار حذف یارانه‌های زنجیره و انتقال هدفمند آن به انتهای زنجیره، می‌توان بستر تصمیم‌گیری دولت را برای مدیریت یارانه انرژی فراهم کرد، انگیزهٔ شرکت ملی گاز را برای بهینه‌سازی در حوزه پالایش، انتقال و توزیع گاز افزایش داد و همچنین زمینهٔ بهینه‌سازی مصرف در بخش نهایی را ایجاد کرد.
🔸 اگرچه بهبود نظام قیمت‌گذاری رکن مهمی برای ایجاد انگیزه در توسعه میادین گازی است، اما برای کمک به وضعیت فعلی، مرکز پژوهش‌ها در سال ۱۴۰۲ پیشنهاد کرده بود که صنایع عمده‌ای که سهم ۲۰ درصدی از مصرف گاز دارند، مانند نیروگاه‌های خودتأمین برق، بتوانند انرژی مورد نیاز خود را با اولویت گازهای مشعل و میادین کوچک گازی تامین کنند. همچنین، راهکار پیشنهادی دیگر این بود که با ایجاد انگیزهٔ صادراتی، به شرکت‌های تابعهٔ وزارت نفت اجازه داده شود تا در ازای توسعهٔ میادین گازی، قراردادهای صادراتی منعقد کنند. این اقدام، علاوه بر کمک به رفع ناترازی، جایگاه ایران به عنوان هاب انرژی منطقه را تقویت خواهد کرد.
🔹 همچنان که در بحث ناترازی برق نیز اشاره کردیم، کشور ما از یک نظام رفاهی ناکارآمد رنج می‌برد. این مشکل همچنان ادامه دارد و هر چه زمان می‌گذرد، حل آن دشوارتر می‌شود. با این حال، امیدواریم دولت در کنار پویش‌ها و تعطیلی‌های مکرر، بدون اتلاف وقت به دنبال راهکارهای پایدار و اساسی هم برای حل این مسئله برود.
🇮🇷 @Enqelabsq | میدان انقلاب
BY میدان انقلاب
Share with your friend now:
tgoop.com/enqelabsq/1477