‍ نقدو بررسی وحدت شخصی وجود بر اساس تقریر صدرا
نویسنده: مصطفی محقق داماد-مریم اقامحمدرضا
چكيده
ملاصدرا نظرية وحدت شخصي وجود را به عنوان راه حل نهايي خود در مسئلة ربط كثير به واحد معرفي مي كند. در اين ديدگاه، اصل عليت از بين رفته و اصل تشّأن جاي آن را مي گيرد. در اين ديدگاه علت و معلول به وجود و ظهور تبديل مي شود و همة كثرات به عنوان نمود و ظهور وجود محض شناخته مي شوند . اين مقاله درصدد است نشان دهد كه اين نظريه علاوه بر نفي عليت و كثرت، به عنوان دو اصل وجودشناختي
در تفكر فلسفي، با برخي مشكلات فلسفي و كلا مي ديگر نيز مواجه شده است؛ از جملة اعتقاد به خلق مدام و نفي عليت اعدادي و انكار علم و پذيرش جبر فاتاليستي. در نهايت مي توان نتيجه گرفت كه جايگاه اين بحث به دليل غير عقلاني بودن آن در فلسفه نيست و لذا نمي توان آن را به عنوان راه حل عقلاني و فلسفي براي حل مسئله ربط كثير به واحد لحاظ كرد.

@erfanvatasavof

‍ بخشی از فهرست تدریس دروس مبانی تصوف در حوزه علمیه قم!

روزگار نه چندان دوری بود، که اعاظم این رشته مثل رضی الدین لاریجانی برای تمشیت امور شخصی خود و صرف استمرار حیات، ناچار بودند به جنون تظاهر کنند و مدام در لباس غرباء و فقرا از شهری به شهر دیگر کوچ کرده یا در تبعید به دَرَک (شهری در جنوب) عمر می گذرانند. اکنون اما دور نیست که حوزه های علمیه امام صادق علیه السلام و تشیع تبدیل به حوزه های شهودی ابن عربی و مولوی شود و مبانی عامه در کام ایتام آل محمد صلی الله علیه واله ریخته شود.

پی نوشت:
1.گفته نشود که حوزه علمیه، مهد علم است و طلاب باید با تمام علوم آشنا شوند؛ که اگر به این شکل بود مشکل نداشت، مشکل اینجاست که اساتید این دروس، این کتاب ها را به اسم عرفان اسلام تدریس می کنند و سعی در تطبیق آن با تشیع دارند.

2.ترس از افشای آنچه در حوزه می گذرد نباید داشت چه اینکه اگر عامه متشرعین و شیعیان بدانند در بخشی از حوزه ها چه می گذرد و وجوهات و حاصل دسترنج آنها خرج چه اشخاص و افکاری می شود به اصلاح این رویه بیشتر امید هست بالاخره مایحتاج زندگی آن طلبه ای که فصوص و مثنوی درس می دهد را کارگر و کشاورز مخلص شیعه می دهد که گمان دارد برای امام صادق علیه السلام خرج کرده نه ابن عربی.

@erfanvatasavof

امام علی علیه السلام:

اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِی مَا تَقَرَّبْتُ بِهِ إِلَیْکَ بِلِسَانِی، ثُمَّ خَالَفَهُ قَلْبِی
خدایا بر من ببخش آنچه را که با زبانم به تو نزدیک شدم و دلم با آن مخالفت نمود

از خطبه 78 نهج البلاغه

🆔 @hadisgraph

آسیب شناسی مجالس و هیآت مذهبی:

میزگردی با حضور استاد حامدرضا #معاونیان، درباره آسیب شناسی مجالس مذهبی (و نفوذ اندیشه های صوفیانه-غالیانه در این مجالس)

🔰مطالعه این مطلب را پیشنهاد می کنم:
https://www.tgoop.com/moaveniyan/22114
🔰فیلم این میزگرد در سایت منبع:
https://b2n.ir/w30253

.

جامعه فقیر و گرسنه، فرصت پرداختن به معنویت را ندارد!

سلمان که سلمان و منا اهل البیت بود، مخارج یکسال خود را از بیت المال برمی داشت و می گفت اگر انسان از نظر مادی تامین نبوده و ذهن آسوده و خیال آرام نداشته باشد دل به عبادت و معنویت نمی دهد.

امام صادق علیه السلام در مناظره ای با صوفیان فرمودند:
"سلمان و ابوذر که شما (صوفیان) به فضل و زهد آنها معترف هستید، همینگونه بودند. اما سلمان وقتی که سهم خود را از بیت المال می گرفت، مقدار مخارج سالانه ی خود را ذخیره می کرد. (روزی) به سلمان گفتند: تو با این همه زهد و تقوا در فرک ذخیره خرج سالیانه خود هستی و تو از کجا می دانی، شاید همین امروز یا فردا از دنیا رفتی؟!
سلمان در جواب آنها گفت:
شاید نمردم! چرا شما احتمال زنده ماندن مرا نمی دهید، همان طوری که احتمال مردنم را می دهید!
آیا نمی دانید ای نادانان که نفس انسان اگر به مقدار کافی وسیله ی زندگی نداشته باشد، اضطراب و تشویشی دارد و در اجرای فرمان خدا سستی می ورزید، ولی اگر از نظر تامین زندگی آسوده باشد، آرامش قلب و آمادگی برای اطاعت احساس می کند.

متن روایت:
ِ وَ لَوْ عَلِمَ أَنَّ الثُّلُثَ خَيْرٌ لَهُ أَوْصَى بِهِ ثُمَّ مَنْ قَدْ عَلِمْتُمْ بَعْدَهُ فِي فَضْلِهِ وَ زُهْدِهِ- سَلْمَانُ وَ أَبُو ذَرٍّ رَضِيَ اللَّهُ عَنْهُمَا فَأَمَّا سَلْمَانُ فَكَانَ إِذَا أَخَذَ عَطَاهُ رَفَعَ مِنْهُ قُوتَهُ لِسَنَتِهِ حَتَّى يَحْضُرَ عَطَاؤُهُ مِنْ قَابِلٍ فَقِيلَ لَهُ يَا أَبَا عَبْدِ اللَّهِ أَنْتَ فِي زُهْدِكَ تَصْنَعُ هَذَا وَ أَنْتَ لَا تَدْرِي لَعَلَّكَ تَمُوتُ الْيَوْمَ أَوْ غَداً فَكَانَ جَوَابَهُ أَنْ قَالَ مَا لَكُمْ لَا تَرْجُونَ لِيَ الْبَقَاءَ كَمَا خِفْتُمْ عَلَيَّ الْفَنَاءَ أَ مَا عَلِمْتُمْ يَا جَهَلَةُ أَنَّ النَّفْسَ قَدْ تَلْتَاثُ عَلَى صَاحِبِهَا إِذَا لَمْ يَكُنْ لَهَا مِنَ الْعَيْشِ مَا يَعْتَمِدُ عَلَيْهِ فَإِذَا هِيَ أَحْرَزَتْ مَعِيشَتَهَا اطْمَأَنَّتْ .


فائدة:
انسانها دارای نیازهای مادی و روحی متعدد و متنوعی می باشند. نیازهای روحی متاخر از مادی است و معمولا هنگامی شخص به سمت برطرف کردن این نیازها می رود، که نیازهای مادی و جسمی خود را پاسخ گفته باشد. در منطق روایات اهل بیت علیهم السلام، رابطه تنگاتنگی میان نیازهای جسمی و روحی برقرار است و انسان باید هم به نیازهای جسمی و هم روحی به پردازد.
صوفیان اما نیازهای جسمی را به نفع حوائج روحی ذبح می کردند و می گفتند خواهش های نفس را سرکوب کنید و همچون حیوانی، افسار به گردنش زده و روی سجاده اندازید تا عبادت و مراقبه کند!
از نظر اهل بیت علیهم السلام اما این راه غلط است و کیفیت عبادات مهم تر از کمیت و تعداد آن است و در این زمینه، به تمام مقدمات و نیازهای فیزیولوژی و جسمانی و ذهنی توجه شده است و اینطور نیست که بدون توجه به این مسائل، صرفا افراد را به عبادت و معنویت دعوت کند. این ویژگی مهم در مکتب اهل بیت علیهم السلام حقا یکی از معجزات این مکتب است و کمتر مکتب معنوی-عرفانی در دنیا پیدا می شود که به این دقت، تمام ابعاد وجودی انسان را مورد توجه قرار بدهد.

الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏5، ص: 68
@erfanvatasavof

مشاهده فیلم منبر رفتن آقای ناصر نقویان در مجالس و خانقاه های دراویش خاکسار :

https://www.instagram.com/p/CW1JbZToNgF/?utm_medium=copy_link

☑️ مطالب این کانال به صورت عکس نوشته های کوتاه و فیلم در صفحه اینستاگرام قرار داده می شود.

☑️ برای دسترسی آسان تر به مطالب، صفحه اینستاگرامی "عرفان و تصوف" را دنبال کنید.

@erfanvatasavof

‍ ‍ نفرتِ اسلام،از شهرت و انگشت نما شدن؛

یکی از ابزارهای مهم فرقه ها در جذب مردم، تظاهر به شریعت مداری است. به خصوص فرقه های عرفانی که داعیه دار سلوک و معنویت هستند. برای همین، دین اسلام تاکید دارد که اگر کسی تظاهر به عبادت کرد به او بدگمان شوید.

در نتیجه؛ گردن هایی که از سنگینی خضوع و خشوع کج و معوج شده، اشک ها و ضجه ها و ناله های در نماز، تسبیح های شاه مقصود و دانه درشت در دست و سجاده های همیشه پهن، اذکار جاری بر لسان و ترک های منقوش بر لب از کثرت صوم استحبابی و لا الضالین های مفخم و مشدّد را ملاک ارزیابی درجات ایمان اشخاص و قرب او به خدا قرار ندهید .

ضمناً؛ حال که اسلام می گوید عبادت و شریعت ملاک نیست به طریق اولی، لباس (عبا و قبا و عمامه) هم دخلی در این موضوع ندارد.

خداوند عزیز و منان فرمود:
وَ اذْكُرْ رَبَّكَ في‏ نَفْسِكَ تَضَرُّعاً وَ خيفَة.
خلیفه او، امام رضا علیه السلام فرمود:
کسی که خود را مشهور به عبادات کرد، او را در دینش متهم کنید، چه اینکه خداوند شهرت در عبادت را نمی پسندد.
امالی طوسی، ص 649
@erfanvatasavof

کتاب سماع، عرفان و مولوی از کتاب های خوب و انتقادی درباره آموزه رقص سماع در تصوف و نقد رویکرد مولوی در این رابطه

اجازه بده پایت را ببوسم!

نجم الدین کبری از مشایخ بزرگ صوفیه و موسس طریقت کبرویه از باورمندان به عشق مجازی بود.
در کتاب فوائح الجمال داستان یکی از تجارب عشقی خود را بیان می کند که خواندنی است:

«در يكى از اوقات و در يكى از شهرهاى مغرب زمين دل به- فريبائى بستم و در سراچه فريفتگى او نشستم تا آنجا كه همت گماشته و بر وى تسلط يافته او را گرفته و به بند عشق خود در آورده و او را از مراوده‏ى با ديگران ممانعت كردم آن دل‏آراى صاحب جمال بجز از من با ديگران هم سر و سرى داشت و از ابراز آن خوددارى مى‏كرد و با من به زبان حال گفتگوئى داشت چنانچه مى‏فهميدم چه مى‏گويد و مى‏فهميد چه مى‏گويم و كار ما با او تا آنجا رسيد كه من او شدم و او من شد و اتحاد كامل فيما بين برقرار گرديد و معاشقه منتهى به صفاى روح شد و پاى شهوت از هر جهت مقطوع گرديد در سحرگاهى روح او را مجسم ديدم كه در برابر من رخسار به خاك مى‏سايد و خطاب به من مى‏گويد اى شيخ الامان الامان مرا كشتى مرا درياب پرسيدم‏
منظور تو از اين كلمات چيست؟
گفت تمنا دارم به من اجازه دهى تا پاى تو را ببوسم خواسته‏اش را جامه اجازت پوشانيدم و به وى اجازه دادم تا پاى مرا بوسيد و سر برداشت چهره‏ى دلربا و رخسار فريباى او را كه آتش در كانون من مى‏زد بوسيدم از گرمى بوسه‏ى من و از حرارت عشق من كه در گونه خود احساس كرد آرام گرديد و خود را چون جان شيرينى در دل من جاى داد.»
#نجم_الدین_کبری
#عشق_مجازی
نجم الدین کبری، ترجمه فوائح الجمال، ص 202


@erfanvatasavof

مراسم ذکر دراویش فرقه قادریه صوله ای در کردستان؛
گفتگو با فرزند یکی از این دراویش:
-پدر شما چه می کند؟
-درویشه.
-احسنت!
دراویش در مجالس ذکر چه اذکاری می گویند؟
-بیشتر قلوه سنگ می خورند و بعضا مهتابی و مار به صورت میان وعده سرو میشه.
-وا! چرا؟ که چی بشه؟
-برای اثبات حقانیت خودشان، تا بگویند ببینید ما چون نمی میریم پس بر حق هستیم.
-چه عجیب، یعنی هرکس سنگ و کلوخ بخوره و نمیره، نشانه حقانیتش هست؟ پس این مرتاض های هندی که آدم هم می خورن چی؟
-دیگه سوادم به اونجا ها نمی رسه از خودشان بپرس.
@erfanvatasavof

🎞 مستند: تصوف در ترکیه


🔹تصوف و صوفیان بخش مهمی از فرهنگ و مذهب ترکیه بوده و هستند. جریانی که علاوه بر نقش آفرینی های اجتماعی و مذهبی، در سیاست نیز دستی دارد.

🔹در این مستند به فرق مختلف صوفیه در ترکیه، رویکردهای دولت‌های مختلف این کشور نسبت به طریقت‌های صوفی و البته نقش‌آفرینی‌های سیاسی صوفیان در مقاطع مختلف تاریخ معاصر ترکیه پرداخته شده است.

🔹این مستند توسط شبکه المیادین تولید شده و پایگاه اینترنتی شعوبا آن را ترجمه و زیرنویس کرده است.


🖇برای مشاهده و دانلود این مستند اینجا کلیک کنید.


#مستند
#تصوف
#ترکیه


‌ ⬅️ شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

طریقت کَسنزانی كه اخيرا شيخ آن از دنیا رفت، از دو جهت متفاوت‌ترین طریقت عرفانی کُردی است. نخست این که می‌توان آن را پرنفوذترین حرکت تصوفی کُردی در خارج از مناطق کُردنشین در جهان برشمرد که نفوذ معنوی‌اش گستره‌ای از خاورمیانه تا شمال آفریقا را پوشش می‌دهد و مریدانی در میان سیاستمداران داشته ودارد که معروف‌ترین آن‌ها عزت الدوری معاون صدام است. کسنزانی ریشه قادریه دارد، اما مناسک خاصی دارد که آن را از بقیه جریان‌های قادری متمایز ساخته و مورد اعتراض فقهای مسلمان و برخی طریقت‌های دیگر است. اما تفاوت دوم این که بر خلاف دنیاگریزی و سیاست‌گریزی غالب طریقت‌های تصوف، زعامت کسنزانی چنان وارد اقتصاد و سیاست، آن هم در سطح جهانی شده‌ که هم‌ اکنون شیخ جدید این طریقت تاجری جهانی است و با دونالد ترامپ رابطه تجاری دارد. نهرو کسنزانی چشمداشتی هم به ریاست جمهوری عراق دارد و در سایه روابط نزدیکش با آمریکا، برای تصاحب آن می‌کوشد که اگر این اتفاق دور از انتظار بیفتد، غلطیدن در بطن سیاست و عبور از رویکرد کلاسیک کسنزانی و تصوف است و احتمالا وی نخستین شیخ طریقتی خواهد بود که جامه عالی‌ترین مقام سیاسی را به تن می‌کند.
@Sgolanbari

🎬 مستند «صوفیان مصر»

⬅️ مصر یکی از مهمترین کانون های تصوف در جهان اسلام است. کارگردان این مستند با حضور در اجتماعات صوفیان مصر و شرکت در مراسمات آنها سعی کرده تا شناختی بی واسطه از صوفیان مصر به دست آورد.

🔺 برای مشاهده و دانلود فیلم کامل این مستند کلیک کنید.

#تصوف
#مصر
#مستند

📗 شعوبا، پایگاهی برای آشنایی با جامعه و فرهنگ ملل مسلمان:
@shouba_ir

کتاب نگرشی بر فلسفه و عرفان
اثر مرحوم آیت الله صافی گلپایگانی.

این فقیه بزرگوار از جمله علمایی بودند که سنت ردیه نویسی بر تصوف را که بیش از هزار است در حوزه های علمیه شیعه جریان دارد ادامه دادند و کتاب هایی را در نقد نگرش صوفیانه و خوانش عرفانی از تعالیم وحی داشتند.
حشره الله مع اولیائه... .

معاد در تصوف!
از عالم کثرت به عالم وحدت

صوفیان درباره مرگ و معاد دیدگاه جالبی دارند.می گویند به حکم شریفه "انا لله و انا الیه راجعون) هرکس که بمیرد (از صالح و طالح) فانی فی الله می شود و با ذات خدا یکی می شود. یعنی وارد عالم وحدت می شود و تشخص و تعین او محو و نابود می گردد. حالا جماعت عرفا، کسانی هستند که پیش دستی کردند، و پیش از مرگ خود، به مقام فناء رسیده اند. لذا تفاوت در تاخر و تقدم است و همه بالاخره به این وحدت می رسند.

حالا یکی از صوفیان بزرگ و معروف به نام میرزا حسن صفی علیشاه (رهبر سلسله نعمت اللهیه صفی علیشاهی) راجع به حضرت علی اکبر همین را می گوید.

یعنی می گوید علی اکبر بعد از شهادت، وارد عالم وحدت و فناء شد. اما چون به امام حسین علیه السلام خبر نداده بود که من رفتم به وحدت، امام حسین در عالم کثرت دنبال فرزندشان می گردید و خلاصه بعد از کلی پرس و جو، مطلع شدند که علی اکبر بدون اطلاع، به عالم وحدت رفته بودند!

باری، امام حسین علیه السلام به میدان آمد تا جنازه علی اکبر را برگرداند، اما در کمال تعجب فرزند خود را پیدا نکرد در همین اثنا، فرزند ندا داد که ای پدر، من را نمی یابی چون فانی فی الله شدم و دیگر زمان و مکان ندارم:
چون حسین آواز "اَدرک یا ابا"
زو شنید آمد به میدان دعا
دید نبود در جهان از وی اثر
گشت هر سو در سراغش ره سپر
زد صدا او را به آواز جلی
کت نبینم در کجایی یا علی ؟
گفت : ای شه در بیابان فنا
نیستم دیگر مکان و حد و جا!
از مکان و لا مکان بیرون شدم
عین ذات حضرت بی چون شدم!
بعد صفی کمی به مغزش فشار می آورد و یک قاعده کلی دَر می کند و می گوید هرکس به عالم وحدت برود، دیگر نباید در این عالم دنبالش بگردید چون حتی یک تار مویش هم باقی نمی ماند:
چون رسد سالک در اقلیم فنا
جانش گردد غرق دریای لقا
لاجرم در عالم صورت دگر
نیست یک مو از وجود او اثر
صفی علیشاه (در حالیکه کام عمیقی می گیرد) می گوید وقتی امام حسین علیه السلام، فرزند خود را در عالم کثرات و خلایق پیدا نکرد، به عالم وحدت که همان ذات خداست، رفت و فرزندش را در ذات خدا پیدا کرد. چون امام حسین علیه السلام قبلا به فناء رسیده بود و لذا از وحدت به کثرت و از کثرت به وحدت مدام در رفت و آمد بودند.

و آن شهش اندر مقام فرق خواند
چون نَجُست اینجاش سوی جمع راند
زآنکه ذات آن شهنشه ذات هوست
وحدت و کثرت همه در تحت اوست
چون علی را اندر این کثرت نیافت
هِشت کثرت را و در وحدت شتافت
دید در صحرای وحدت واردش
متصل با ذات پاک واحدش
کتاب زبدة الاسرار، (1391ش) ص 87

پی نوشت: دیگه سوال نکنید که مگر در عالم وحدت، تعین و تشخص و اسامی و عناوین محو نمی شود؟ و اگر قرار بود همچنان امام حسین و علی اکبر باقی بمانند که دیگر عالم وحدت معنا نداشت! فقط بخوانید و از معارف ولوی صوفیه لذت ببرید و بعد از استغفار، حمد خدا را به جای بیاورید که سر سفره اهل بیت علیهم السلام نشسته اید.



عبد الله عابد

@erfanvatasavof

امام هادی علیه السلام:
إنَّ اَللَّهَ جَعَلَ اَلدُّنْيَا دَارَ بَلْوَى وَ اَلْآخِرَةَ دَارَ عُقْبَى وَ جَعَلَ بَلْوَى اَلدُّنْيَا لِثَوَابِ اَلْآخِرَةِ سَبَباً وَ ثَوَابَ اَلْآخِرَةِ مِنْ بَلْوَى اَلدُّنْيَا عِوَضاً
خداوند، دنیا را سرای بلا و آزمایش و آخرت را سرای ابدی قرار داده است و گرفتاری دنیا را سبب پاداش آخرت ساخته و ثواب آخرت را عوض بلای دنیا قرار داده است.
تحف العقول ج1 ص483

🏴 سالروز شهادت امام هادی علیه السلام را تسلیت عرض می نماییم

🆔 @hadisgraph

🌱ارزش مداری امیر المؤمنین ع (7)
🔸سخن معاویه خطاب به کسی که بر او نقدی کرده بود:

هيهات لمظکم علي بن ابي طالب الجرأة علی السلطان فبطیء ما تفطمون.

علي بن ابي طالب جرأت بر سلطان را به شما چشانده است. چقدر طول خواهد کشید تا طعم آن را از زبان شما بازگیرند.

📚 أخبار الوافدات من النساء على معاوية بن أبي سفيان، ص70؛ بلاغات النساء، ص49؛ العقد الفريد، 1/ 346.
@sohof2