tgoop.com/goftman_ir/2453
Last Update:
📜 قرون وسطی و مناقشه عقل و ایمان
دهه‌هایی پیش از آنکه تماس قديس الهيات به مثابه علم را در مدرسه علميه پاریس تأسیس کند، بسیاری از اهل دیانت همان مدرسه، کاربرد دانش ارسطویی در تفسیر کتاب مقدس را بدعت تلقی می‌کردند، چنان که رئیس مدرسه الهیات در پاریس در سومین دهه سده سیزدهم نوشت : «کسانی شیوه‌های بیان فیلسوفان را بسیار ارجمند می‌دانند، خود را به فرزندان یونان، یعنی فیلسوفان، می‌فروشند»، یعنی حکمت ایمانی را با حکمت یونانی سودا می‌کنند. تماس قدیس به رغم پایداری بسیاری از اهل دیانت در برابر تفسیر ایمان عیسوی با عقل یونانی، طرحی از الهیات به مثابه علم عرضه کرد. دهه‌هایی پیش از تماس قدیس، مناقشه درباره کاربرد علم ارسطویی، میان دو نسل از متألهين، تمایزی اساسی وارد کرد و در این تحول الهیات مسیحی، نخست، استدلال عقلی در خدمت دفاع از دیانت بود و برای بسط طرح پرسش از اشکالات کلامی و تدوین برنامه‌های حوزوی به کار گرفته شد و بدین سان، اسلوب تفسير ظاهری کتاب مقدس مورد بی‌التفاتی قرار گرفت. آنگاه، «مفهوم دانش»، به عنوان پشتوانه امکانات برهان عقلی، به گفته تماس قدیس، «برای دفاع از ایمان و کشف حقیقت از خلال پرسش» از اشکالات در نظام دانش وارد شد. اما با توجه به اصول فلسفه ارسطویی اطلاق دانش به الهيات خالی از اشکال نمی‌توانست باشد. دانش عقلی امری کسبی، اما علم ایمانی لطيفه‌ای لدنی است؛ آن حرکت از معلوم برای دست یافتن به مجهول با شیوه‌های برهانی و با توجه به اصول و مبادی برای رسیدن به نتایج است، در حالی که موضوع ایمان، به خلاف اصول بدیهی دانش عقلانی، در ذات آن ناشناخته است و ذهن انسان، به جای اینکه به آزادی آن اصول بدیهی را به عنوان مقدمه استدلال قرار دهد، باید آن اصول را بپذیرد و از مبانی ایمان تبعیت کند. بدین سان، با ورود دانش ارسطویی به قلمرو علوم ایمانی، و مباحث کلامی و بر پایه اصول آن، تعارضی میان مبادی دانش کسبي برهانی و علم حضوری ایمانی پدیدار شد. تأسيس الهیات به مثابه علم برهانی مستلزم تبیین اصول ایمانی با توجه به مبادی عقلانی و با اسلوب برهانی بود و، در واقع، با توضیح تعارض میان عقل و شرع، مقدمات تأسيس علم برهانی الهيات فراهم آمده بود.
جهت تفصیل مباحث منابع ذیل معرفی می گردد:
📒 کتاب "درسنامه الهیات مسیحی" الیستر مک‌گراث ترجمه بهروز حدادی
📘کتاب "روح فلسفه قرون وسطی" اتین ژیلسون ترجمه علیمراد داودی
📙کتاب "نقذ تفکر فلسفی غرب" اتین ژیلسون ترجمه احمد احمدی
@goftman_ir
BY گفتمان
Share with your friend now:
tgoop.com/goftman_ir/2453