tgoop.com/hilbijer/28819
Last Update:
🔥 عهد نامه میثاق ملی چیست؟
این سند که “میثاق-ی-ملی” نام گرفته بود در تاریخ 28 ژانویه 1920 از طرف مجلس نمایندگان عثمانی پذیرفته شد.
با شکست امپراتوری عثمانی در جنگ جهانی اول، بین عثمانی و نیروهای متفق در ۳۰ اکتبر ۱۹۱۸ متارکه مودروس امضا شد. طبق این معاهده، تمامی نیروهای نظامی کشور در جاهایی که بودند باید منتظر میماند تا معاهده صلح امضا گردد؛ درست در زمانیکه آتشبس اعلام شد ولایت موصل در دست نیروهای عثمانی بود. انگلیس پس از پیمان مودروس به طرف موصل حرکت کرده و آنجا را به کنترل خود درآورد.
در ادامه، معاهده سور امضا گردید. طبق این معاهده، امپراتوری عثمانی تجزیه شده و تنها در قسمت مرکزی آناتولی کشور کوچکی به ترکها واگذار شده بود؛ ولی خلافت ملغی اعلام نشده بود.
قبول شرایط معاهده سور برای ملیگراهای ترک بسیار سنگین بود، بدیندلیل جنگی با نام جنگ رهایی ترکیه با مقاومت نظامی و سیاسی ترکها در کنگره ارزروم (22 ژوئیه ـ 7 اوت 1919) و کنگره سیواس (4ـ11 سپتامبر 1919) با امضاء عهدنامه میثاق ملی آغاز گردید.
این عهدنامه که درواقع پایه و اساس تشکیل ترکیه و روح جنگهای رهایی ترکیه محسوب میشود، در 28 ژانویه 1920 در مجلس مبعوثان عثمانی در شرایط سخت به تأیید رسیده و وضعیت قانونی پیدا کرد.
پیمان میثاق ملی از شش ماده تشکیل شده بود که ماده اول این سند بهصورت زیر به موصل مربوط بود:
«در دولت عثمانی مخصوصاً در مناطقی که اعراب در اکثریت ساکنند و آینده بخشهایی که درحین عقد آتشبس [متارکه مودروس] به تاریخ 30 تشرین الاول 1918 در اشغال ارتشهای متخاصم ماندهاند لازم است که بهصورت آزادانه و با رأی تعیین گردد. در داخل و خارج خطوط آتشبس فوق، افراد ازلحاظ دین، نژاد و آرمان نسبت به یکدیگر با حس احترام متقابل و فداکاری مشحون رفتار و رابطه نژاد و جامعه با شرایط محیطی که در تمامی بخشهایی که اکثریت عثمانی ـ اسلام مسکون شدهاند، عملاً و نظراً یک واحد بوده و از یکدیگر غیرقابل تفریق میباشند».
بعد از تأیید میثاق ملی و در ادامه مقاومت و پیروزیهای چشمگیر ترکها در جنگهای رهایی ترکیه و شرایط سخت قدرتهای فاتح، باعث گردید که معاهده سور ملغی و مذاکره بر روی مادههای معاهده لوزان با ترکها آغاز شود.
آتاترک برای مذاکره نهایی معاهده لوزان عصمت پاشا را همراه با هیئتی به لوزان فرستاد. در لوزان درمورد مسئله موصل ترکها نتوانستند با بریتانیا به توافق برسند؛ و پرونده به بعد از معاهده موکول گردید.
بعد از تأیید لوزان در مجلس ترکیه، در سپتامبر 1924 بین بریتانیا و ترکیه، مذاکره بر سر مسئله موصل دوباره به جریان افتاد. در اوایل مذاکرات طرف ترک سعی کرد موضوع را با رفراندوم حل کند ولی انگلیس با این دلیل که مردم منطقه از آگاهی کافی برخوردار نیستند نپذیرفت و حتی در حرکت پیش به جلو در کنگره خلیج خواستار استان حکاری نیز شد.
دراینبین، درحین مذاکره، ترکیه با دو بحران روبهرو گردید: یکی شورش نسطوریها که تحت حمایت بریتانیا بود و دیگری شورش شیخ سعید که علاوهبر تأثیر در روند مذاکره حتی جرقه جدایی کردها از ترکها که قبل از آن تحت نام ملت ترک حرکت میکردند را مشتعل نمود. همه عوامل باعث گردید موضوع به جامعه ملل ارجاع داده شود.
بعد از تشکیل و دیدار کمیسیون جامعه ملل از محل، خط مرزی بروکسل تعیین گردید. ترکیه به موضوع اعتراض کرد و موضوع به لاهه فرستاده شد. بعد از ارجاع از لاهه، گزارش جامعه ملل تأیید گردید و قسمت جنوبی خط بروکسل به عراق واگذار شد
@Hilbijer
BY HILBIJÊR
Share with your friend now:
tgoop.com/hilbijer/28819