tgoop.com/inekas/538
Last Update:
Ilkka Lindstedt (2023), Muḥammad and His Followers in Context: The Religious Map of Late Antique Arabia, Leiden, The Netherlands: Brill.
فرهنگ دینی اعراب در آستانه دعوت اسلام چگونه بوده است؟ مخاطبان اولیه محمد [ص] چه باورهای دینی و مناسکی داشتهاند؟ آیا چندخدایی، بتپرستی و مجموعهای از خرافات و رفتارهای غیر اخلاقی در میان اعراب رواج داشته است؟ آیا مسیحیان و یهودیان در شبهجزیره عربستان حضور جدی داشتهاند و تأثیری در فرهنگ دینی ساکنان آن داشتهاند؟
نویسنده در این کتاب در همان مسیری قدم برمیدارد که فرد دانر، استاد دانشگاه شیکاگو، در کتاب معروف خود یعنی «محمد و مؤمنان: سرچشمههای اسلام» طی کرده است. او بر این باور است که مرزبندیهای اعتقادی بین جامعۀ مؤمنان و پیروان سایر ادیان به ویژه یهودیان و مسیحیان، در صدر اسلام بسیار کمرنگ بوده و ایجاد آن بسیار تدریجیتر از آن بوده که گمان میشود. وی طبق این مبنا معتقد است که در سدههای نخستین، روابط مؤمنان با و پیروان ادیان دیگر خاصه یهودیان و مسیحیان بسیار دوستانه و غیرخصمانهتر از چیزی است که بعدها در منابع متأخر و غیرقابل اعتماد سیره ترسیم شده است.
نویسنده در مقدمه و روششناسی به بررسی بافتار عربستان پیش از اسلام میپردازد و تقسیمبندی دوگانه و رایج «پیش از اسلام» و «دورۀ اسلامی» را به چالش کشیده تا نشان دهد که این گذار ناگهانی نبوده است.
ساختار قبیلهای و زبانهای موجود در عربستان پیش از اسلام بررسی میشوند تا زمینهای برای درک چگونگی ظهور اسلام در منطقهای با تنوع اجتماعی و فرهنگی فراهم شود.
نقش یهودیت بهویژه در شمال و جنوب شبهجزیرۀ عربستان و چگونگی تعامل جوامع یهودی با جوامع پیرامون تحلیل میشوند.
نویسنده مسیر گسترش مسیحیت در سراسر منطقه، از جمله پیوستگی آن با جوامع یمنی و سایر جوامع عربی، و مباحثات الهیاتی که بر پیروانش تأثیر گذاشتهاند را بررسی میکند.
به باورهای چندخدایی و یکتاپرستانه میان اعراب غیر یهودی و غیر مسیحی میپردازد؛ از جمله مفهوم نسب ابراهیمی و چگونگی تأثیر این باورها بر آموزههای نخستین اسلامی مورد توجه نویسنده در این فصل میباشد.
نقش پیامبری محمد [ص] در بستر مکه و تأکید قرآن بر یکتاپرستی، عدالت و مباحث آخرالزمانی بررسی میشود.
به تأسیس جامعه اسلامی در مدینه، «پیمان مدینه»، و جنبههای اجتماعی، قانونی و الهیاتی ساختار این جامعه پرداخته میشود.
پیش از این، ایلکا لینستت ارائهای در همین موضوع در
دیدگاههای منابع غیرعربی مانند تاریخنگاران ارمنی (سبئوس) و نوشتههای سریانی در مورد پیامبر و پیروانش در اوایل دورهٔ اسلامی مورد توجه نویسنده قرار گرفته است.
در نهایت نویسنده، استمرار مذهبی، اجتماعی و فرهنگی بین عربستان پیش از اسلام و اوایل دوران اسلامی را نشان داده و این نظر را که جامعهٔ اسلامی کاملاً با گذشته قطع رابطه کرده باشد، به چالش میکشد.
#انعکاس_کتاب
@inekas