Iqtisod4i

Кўпинча таклиф қилинадиган янги иқтисодий сиёсат XIX асрдаёқ номақбул деб топилган эски ғояларни қайта тирилтиришга уриниш бўлиб чиқади

Учинчи жаҳон уруши хавфини ҳисобга олмаганда, яқин келажакда АҚШнинг иқтисодий эркинлиги учун энг катта хавф тўлов баланси муаммосини энг жиддий оқибатларга олиб келадиган давлатнинг иқтисодиёт устидан назорат механизмлари орқали «ҳал қилишга» уринишдир, десак муболаға бўлмайди.

Кўпчилик ҳукуматнинг халқаро савдони назорат қилиши, давлатнинг мамлакат ичидаги иқтисодий ҳаётга аралашувидан фарқли ўлароқ, ҳеч қандай зарар келтирмайди, деб ўйлайди, шунинг учун у кўпинча «Америка турмуш тарзи»нинг бир қисми сифатида қаралади.

Аммо, аслида, бу миллий иқтисодиётни сезиларли даражада ўзгартириши ва ҳатто эркин тадбиркорлик асосларини бузиб юбориши мумкин. Тарихий тажриба шуни кўрсатадики, бозор иқтисодиётини авторитар иқтисодиётга айлантириш кўпинча валюта бозори устидан давлат назоратини жорий этишдан бошланади.

Бунинг ортидан импортга чекловлар жорий этилиши, импорт қилинадиган маҳсулотлардан фойдаланаётган ёки импорт ўрнини босувчи маҳсулотлар ишлаб чиқарувчи маҳаллий ишлаб чиқарувчилар устидан назорат ва бошқа қатор чекловлар ҳамда назорат механизмлари келиши муқаррар.

Ҳатто сенатор Барри Голдуотер каби эркин тадбиркорликнинг ашаддий тарафдори ҳам «олтин оқимлари» деб аталадиган муаммони муҳокама қилиш давомида валюта бозоридаги операцияларни чеклаш «тикланиш чораси» сифатида зарур бўлиши мумкинлигини таъкидлади.

Аслида, иқтисодиёт учун бундай «тикланиш» касалликнинг ўзидан кўра хавфлироқ бўлади.

Кўпинча таклиф қилинадиган янги иқтисодий сиёсат XIX асрдаёқ номақбул деб топилган эски ғояларни қайта тирилтиришга уриниш бўлиб чиқади. Бироқ, валюта операциялари устидан тўлиқ давлат назорати ва валютанинг «конвертация қилинмайдиганга айлантирилиши» ХХ аср авторитар режимларининг меросидир.

Милтон Фридман. 1962 йил.

www.tgoop.com/iqtisod4i/3367

2.6K viewsedited  Oct 2 at 19:45

Кўпинча таклиф қилинадиган янги иқтисодий сиёсат XIX асрдаёқ номақбул деб топилган эски ғояларни қайта тирилтиришга уриниш бўлиб чиқади

Учинчи жаҳон уруши хавфини ҳисобга олмаганда, яқин келажакда АҚШнинг иқтисодий эркинлиги учун энг катта хавф тўлов баланси муаммосини энг жиддий оқибатларга олиб келадиган давлатнинг иқтисодиёт устидан назорат механизмлари орқали «ҳал қилишга» уринишдир, десак муболаға бўлмайди.

Кўпчилик ҳукуматнинг халқаро савдони назорат қилиши, давлатнинг мамлакат ичидаги иқтисодий ҳаётга аралашувидан фарқли ўлароқ, ҳеч қандай зарар келтирмайди, деб ўйлайди, шунинг учун у кўпинча «Америка турмуш тарзи»нинг бир қисми сифатида қаралади.

Аммо, аслида, бу миллий иқтисодиётни сезиларли даражада ўзгартириши ва ҳатто эркин тадбиркорлик асосларини бузиб юбориши мумкин. Тарихий тажриба шуни кўрсатадики, бозор иқтисодиётини авторитар иқтисодиётга айлантириш кўпинча валюта бозори устидан давлат назоратини жорий этишдан бошланади.

Бунинг ортидан импортга чекловлар жорий этилиши, импорт қилинадиган маҳсулотлардан фойдаланаётган ёки импорт ўрнини босувчи маҳсулотлар ишлаб чиқарувчи маҳаллий ишлаб чиқарувчилар устидан назорат ва бошқа қатор чекловлар ҳамда назорат механизмлари келиши муқаррар.

Ҳатто сенатор Барри Голдуотер каби эркин тадбиркорликнинг ашаддий тарафдори ҳам «олтин оқимлари» деб аталадиган муаммони муҳокама қилиш давомида валюта бозоридаги операцияларни чеклаш «тикланиш чораси» сифатида зарур бўлиши мумкинлигини таъкидлади.

Аслида, иқтисодиёт учун бундай «тикланиш» касалликнинг ўзидан кўра хавфлироқ бўлади.

Кўпинча таклиф қилинадиган янги иқтисодий сиёсат XIX асрдаёқ номақбул деб топилган эски ғояларни қайта тирилтиришга уриниш бўлиб чиқади. Бироқ, валюта операциялари устидан тўлиқ давлат назорати ва валютанинг «конвертация қилинмайдиганга айлантирилиши» ХХ аср авторитар режимларининг меросидир.

Милтон Фридман. 1962 йил.

BY Iqtisod4i