ایرانبان کُرد

اما دیگر سنن نوروزی کردها با سایر ایرانیان مشترک است و شامل کاشت دانه‏‌های گیاهی در ظروف برای سبزه و خانه تکانی و خریدهای نوروزی می‎شده و می‎شود.اما به دلیل کوچرو بودن کردها در سده های گذشته سنت‌هایی چون سفره هفت سین و... که رسوم نوروزی را فربه می‌کند وجود نداشته و نوروز کنونی نیز با همه داستان سرایی ها در حد یک دورهمی و رقص منحصر شده که نشان از لاغر بودن این سنت در میان جامعه ای ساده و عشایری است .
با این حال نوروز در میان کردهای امروز به ویژه کردهای آن سوی مرز، وجهه‎ای سیاسی پیدا کرده است . کردهای ترکیه و عراق نوروز را نه به عنوان یک سنت اجدادی بلکه به عنوان یک مراسم سیاسی کردی برگزار می‌کنند و آن را یک جشن کاملا کردی می‌دانند که ایرانیان نیز از ایشان به عاریت گرفته‌اند!
از همین رو دولت‌های عراق و ترکیه به مبارزه با نوروز مشغول بودند و در دهه هشتاد میلادی، برگزاری نوروز در ترکیه به یک جنبش سیاسی کردی به رهبری پکک و نظریه پردازی عبدالله اوجالان تبدیل شد. در نیمه دوم دهه1970 جوان‌های کرد و ترک که در گروه‌های مارکسیست- لنینیست عضویت داشتند اهمیتی به مفهوم روز ملی نمی‌دادند. از نظر آن‌ها چپ‌ها فقط یک جشن داشتند و آن نیز یکم ماه می ‌یعنی روز کارگر بود.
در این دوران اسطوره کاوه آهنگر برای کُردهایی که هنوز فاقد طبقه مشخص کارگری بودند نماد زحمتکشان بود. در مارس 1979 نشریه راه آزادی که از سوی کمال بورکای و دوستانش منتشر می‌شد برای نخستین بار نوروز را به عنوان یک روز ملی کُردی معرفی کرد. این مقاله با شعری از جگرخون، شاعر مبارز کُرد که در آن سال‌ها در سوریه زندگی می‌کرد به نام «هویت من چیست» تمام می‌شد.
چند بیت از این شعر :
پدر من کاوه آهنگر، ضحاک ستمگر را سرنگون کرد
و زنجیر را از گردن کُردها باز کرد
می‌گویند روزی که آن ستمگر کشته شد نوروز بود
زمستان و تمام روزهای سخت می‌رود
و کردها از اسارت دیو زاگرس آزاد می‌شوند
زردشت اینگونه می‌گوید(در آن زمان هنوز ناسیونالیسم کردی از زردشت به سمت میترائسم تخیلی نچرخیده بود ) هنگامی‌که اورمزد به میدان آید، اهریمن فرار می‌کند
من کیستم؟
..................................
درواقع ترکیبی از روایت فردوسی از چگونگی شکل‌گیری قومیت کرد به همراه روایت شرفخان بدلیسی که کاوه آهنگر را در کنار رستم و... کرد معرفی کرده است، با فرضیه احسان‎نوری پاشا مبنی بر پیروزی کاوه اهنگر مادی! بر ضحاک آشوری! در 612 پ.م سبب شد که کردهای چپ‏گرای ترکیه، خود را از نسل کاوه و نوروز را روز پیروزی کاوه بر ضحاک در نظر بگیرند. بدین ترتیب برای آنان نوروز نماد مقاومت پدر کارگران(کاوه) در برابر ضحاک کاپیتالیست بود!
در ۱۳ مارس ۱۹۹۰ یکی از گریلا های پکک در یک غار در حوالی ماردین کشته شد و مراسم تشییع پیکر وی در شهر نصیبین همزمان با نوروز بود و یک دانشجوی پزشکی به نام زکیه آلکان در اعتراض به ستم در حق (ملت کرد) خودسوزی کرد و به دنبال آن اعتراضات در شهرهای همجوار بالا گرفت و چهار تن کشته شدند، ناسیونالیست های کرد و ایرانی این خودسوزی را در راه نوروز قلمداد کردند حال آنکه نه تنها نوروز در ترکیه ممنوع نبود بلکه بین کردها و ترک ها بر سر به تصاحب نوروز رقابت بود!

📎نوروز کردی تابع زندگی کوچنشینی

آنچه که نوروز کردی خوانده می‌شود یعنی آتش روشن کردن روی کوه و رقص جمعی با نمادهای سیاسی همچون پرچم کردستان یک نمایش سیاسی جدید است و پیش از این در زندگی کردها وجود نداشته که حال بخواهند آن را اصیل‎تر و متفاوت از نوروز راستین بشمارند و در هیچ سفرنامه و روایتی به رقص دست جمعی کردها دور آتش و در نوروز اشاره‌ای نشده و این رسم نونهال آنقدر جوان است که کردهای بالای بیست سال به یاد می‌آورند نظر کردها درباره نوروز پیشتر چگونه بوده است.
البته بر اساس پرسش و پاسخ هایی از میان کردهای جنوبی دریافتم رسم آتش افروختن در شب نوروز در میان ایشان به صورت خانوادگی وجود دارد .
اما نوروزی که در اسفندماه برگزار می‌شود فاقد هرگونه اندیشه اساطیری و سنت است و زمانبندی آن بر اساس سرسبز شدن علفزاران برای چریدن دام ها و تابع زندگی کوچنشینی کردها در صد سال گذشته است اما در جامعه شهری و یکجانشین نوروز همزمان با روز نخست فرودین است.
البته نکته حائز اهمیتی که نباید فراموش شود اینست که با توجه به موضوع اعتدال بهاری در نزد برخی مردمان ایرانی از جمله کردها که اقتصاد آنان بر محور دامداری سبک و سبک زندگی کوچنشینی است و به همین دلیل دانش گاهشماری در زندگی آنان تاثیری ندارد ، نوروز نه تابع زمان که روز نخست فروردین است بلکه تابع تغییرات آب و هوایی بوده و بنابراین نوروز را از زمانی آغاز می‌کردند که هوا شروع به گرم شدن می‌کرد و علف زارها آماده چرای دام ها می‌شد ، از همین روی بعضا نوروز را از اواخر بهمن آغاز می‌کردند.

@iranban_kord

www.tgoop.com/iranban_kord/7266

358 viewsJun 25 at 09:55

اما دیگر سنن نوروزی کردها با سایر ایرانیان مشترک است و شامل کاشت دانه‏‌های گیاهی در ظروف برای سبزه و خانه تکانی و خریدهای نوروزی می‎شده و می‎شود.اما به دلیل کوچرو بودن کردها در سده های گذشته سنت‌هایی چون سفره هفت سین و... که رسوم نوروزی را فربه می‌کند وجود نداشته و نوروز کنونی نیز با همه داستان سرایی ها در حد یک دورهمی و رقص منحصر شده که نشان از لاغر بودن این سنت در میان جامعه ای ساده و عشایری است .
با این حال نوروز در میان کردهای امروز به ویژه کردهای آن سوی مرز، وجهه‎ای سیاسی پیدا کرده است . کردهای ترکیه و عراق نوروز را نه به عنوان یک سنت اجدادی بلکه به عنوان یک مراسم سیاسی کردی برگزار می‌کنند و آن را یک جشن کاملا کردی می‌دانند که ایرانیان نیز از ایشان به عاریت گرفته‌اند!
از همین رو دولت‌های عراق و ترکیه به مبارزه با نوروز مشغول بودند و در دهه هشتاد میلادی، برگزاری نوروز در ترکیه به یک جنبش سیاسی کردی به رهبری پکک و نظریه پردازی عبدالله اوجالان تبدیل شد. در نیمه دوم دهه1970 جوان‌های کرد و ترک که در گروه‌های مارکسیست- لنینیست عضویت داشتند اهمیتی به مفهوم روز ملی نمی‌دادند. از نظر آن‌ها چپ‌ها فقط یک جشن داشتند و آن نیز یکم ماه می ‌یعنی روز کارگر بود.
در این دوران اسطوره کاوه آهنگر برای کُردهایی که هنوز فاقد طبقه مشخص کارگری بودند نماد زحمتکشان بود. در مارس 1979 نشریه راه آزادی که از سوی کمال بورکای و دوستانش منتشر می‌شد برای نخستین بار نوروز را به عنوان یک روز ملی کُردی معرفی کرد. این مقاله با شعری از جگرخون، شاعر مبارز کُرد که در آن سال‌ها در سوریه زندگی می‌کرد به نام «هویت من چیست» تمام می‌شد.
چند بیت از این شعر :
پدر من کاوه آهنگر، ضحاک ستمگر را سرنگون کرد
و زنجیر را از گردن کُردها باز کرد
می‌گویند روزی که آن ستمگر کشته شد نوروز بود
زمستان و تمام روزهای سخت می‌رود
و کردها از اسارت دیو زاگرس آزاد می‌شوند
زردشت اینگونه می‌گوید(در آن زمان هنوز ناسیونالیسم کردی از زردشت به سمت میترائسم تخیلی نچرخیده بود ) هنگامی‌که اورمزد به میدان آید، اهریمن فرار می‌کند
من کیستم؟
..................................
درواقع ترکیبی از روایت فردوسی از چگونگی شکل‌گیری قومیت کرد به همراه روایت شرفخان بدلیسی که کاوه آهنگر را در کنار رستم و... کرد معرفی کرده است، با فرضیه احسان‎نوری پاشا مبنی بر پیروزی کاوه اهنگر مادی! بر ضحاک آشوری! در 612 پ.م سبب شد که کردهای چپ‏گرای ترکیه، خود را از نسل کاوه و نوروز را روز پیروزی کاوه بر ضحاک در نظر بگیرند. بدین ترتیب برای آنان نوروز نماد مقاومت پدر کارگران(کاوه) در برابر ضحاک کاپیتالیست بود!
در ۱۳ مارس ۱۹۹۰ یکی از گریلا های پکک در یک غار در حوالی ماردین کشته شد و مراسم تشییع پیکر وی در شهر نصیبین همزمان با نوروز بود و یک دانشجوی پزشکی به نام زکیه آلکان در اعتراض به ستم در حق (ملت کرد) خودسوزی کرد و به دنبال آن اعتراضات در شهرهای همجوار بالا گرفت و چهار تن کشته شدند، ناسیونالیست های کرد و ایرانی این خودسوزی را در راه نوروز قلمداد کردند حال آنکه نه تنها نوروز در ترکیه ممنوع نبود بلکه بین کردها و ترک ها بر سر به تصاحب نوروز رقابت بود!

📎نوروز کردی تابع زندگی کوچنشینی

آنچه که نوروز کردی خوانده می‌شود یعنی آتش روشن کردن روی کوه و رقص جمعی با نمادهای سیاسی همچون پرچم کردستان یک نمایش سیاسی جدید است و پیش از این در زندگی کردها وجود نداشته که حال بخواهند آن را اصیل‎تر و متفاوت از نوروز راستین بشمارند و در هیچ سفرنامه و روایتی به رقص دست جمعی کردها دور آتش و در نوروز اشاره‌ای نشده و این رسم نونهال آنقدر جوان است که کردهای بالای بیست سال به یاد می‌آورند نظر کردها درباره نوروز پیشتر چگونه بوده است.
البته بر اساس پرسش و پاسخ هایی از میان کردهای جنوبی دریافتم رسم آتش افروختن در شب نوروز در میان ایشان به صورت خانوادگی وجود دارد .
اما نوروزی که در اسفندماه برگزار می‌شود فاقد هرگونه اندیشه اساطیری و سنت است و زمانبندی آن بر اساس سرسبز شدن علفزاران برای چریدن دام ها و تابع زندگی کوچنشینی کردها در صد سال گذشته است اما در جامعه شهری و یکجانشین نوروز همزمان با روز نخست فرودین است.
البته نکته حائز اهمیتی که نباید فراموش شود اینست که با توجه به موضوع اعتدال بهاری در نزد برخی مردمان ایرانی از جمله کردها که اقتصاد آنان بر محور دامداری سبک و سبک زندگی کوچنشینی است و به همین دلیل دانش گاهشماری در زندگی آنان تاثیری ندارد ، نوروز نه تابع زمان که روز نخست فروردین است بلکه تابع تغییرات آب و هوایی بوده و بنابراین نوروز را از زمانی آغاز می‌کردند که هوا شروع به گرم شدن می‌کرد و علف زارها آماده چرای دام ها می‌شد ، از همین روی بعضا نوروز را از اواخر بهمن آغاز می‌کردند.

@iranban_kord

BY ایرانبان کُرد