tgoop.com/irevidence/685
Last Update:
▫️اسکوپوس و چارک مجله در قانون برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه
تاکنون شش برنامه توسعه 5 ساله در کشور نوشته و اجرا شده است (درست‌ترش این است که اجرا نشده است!) و اکنون مثلاً قرار است برنامه پنج‌ساله هفتم توسعه را اجرا کنیم. اجرای بی کم و کاست این برنامه، از شعارها و وعده‌های پر رنگ آقای مسعود پزشکیان در ایام انتخاب ریاست جمهوری بود.
در ابتدای برنامه یکسری سنجه و شاخص کلی تعیین شده است که قراره در کمتر از 5 سال آینده تحقق پیدا کنند. مثلاً:
متوسط رشد سالانه: 8 درصد
کاهش تورم به 9.5 درصد
متوسط رشد سالانه صادرات نفتی: 12 درصد
متوسط رشد سالانه صادرات غیر نفتی: 23 درصد
متوسط ایجاد یک میلیون شغل در سال
ساخت 5 میلیون مسکن!
این سنجه‌ها و اهداف یکسری توهمات هستند که با وضعیت فعلی کشور مخصوصاً تحریم‌های بانکی و نفتی و ناترازی‌های شدید در بخش انرژی و صندوق‌های بازنشستگی و غیره، به هیچ وجه قابل تحقق نیستند.
برای رسیدن به خیلی از اهداف فوق، سرمایه‌گذاری کلان خارجی نیاز است. مثلاً فقط در صنعت نفت و گاز و پتروشیمی به بیش از 200 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری نیاز داریم (این را آقای اوجی وزیر نفت دولت قبلی می‌گفت). با این وضع تحریم‌ها و آمدن ترامپ روان‌پریش و وضعیت اسفناک منطقه چه کسی حاضر است در ایران سرمایه گذاری کند؟
می گویند در سیاست نباید قطعی صحبت کرد اما با توجه به روانشناسی ترامپ و آنچه در حکمرانی ایران می‌بینیم، امکان مذاکره و توافق و رفع تحریم بسیار ضعیف است. علاوه بر ترامپ، اروپایی‌ها هم دیگر تمایلی به رفع تحریم و مذاکره برد-برد ندارند.
ولی اگر واقعاً رفع تحریم‌ها صورت بگیرد و مثلاً 300 میلیارد دلار سرمایه خارجی جذب شود و کشور شرایط نرمالی پیدا کند، شاید به قسمت عمده اهداف فوق برسیم. در غیر این صورت با حرف و ادعا و تقصیرها را انداختن گردن این رئیس‌جمهور و آن وزیر اتفاق خاصی نخواهد افتاد و احتمال بدتر شدن اوضاع هم بسیار زیاد است.
از این‌ها عبور کنیم برسیم به فصل 20 این برنامه یعنی: ارتقای نظام علمی، فناوری و پژوهشی
عجیب است که در مهم‌ترین برنامه توسعه کشور، ارتقای رتبه علمی ایران در دیتابیس‌های بین المللی (که منظورشان اسکوپوس و نمایه‌های WOS است) به عنوان یک شاخص توسعه در نظر گرفته شده است. با هم برخی از این شاخص‌های پژوهشی را مرور می‌کنیم:
رتبه جهانی ایران از نظر کمّیت تولید علم به استناد پایگاه‌های معتبر بین‌المللی: 14
سرانه سالانه مقالات نمایهشده در پایگاه‌های استنادی بین‌المللی به هیأت علمی دولتي: 1.5 مقاله به ازای هر نفر
درصد افزایش نشریات ایرانی نمایهشده دارای چارک (کیو) نسبت به سال پایه: 25 درصد
نسبت تعداد مقالات مشترک با محققان خارجی از کل مقالات ایرانی نمایهشده در یکی از پایگاه‌های علمی: 39 درصد
دانشگاه‌های ایرانی قرار‌گرفته در يكي از نظا‌م‌های رتبه‌بندی معتبر بين‌المللي با رتبه زیر پانصد: 20 دانشگاه
مقالات خارجی نمایش داده‌شده در مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام: 55 هزار مقاله
ما در حال حاضر در رتبه 17 در اسکوپوس قرار داریم. زمانی رتبه 15 را داشتیم. قرار است تا سال 1407 به رتبه 14 ام دنیا برسیم. این امر زمانی امکان پذیر است که ما حداقل 17 هزار به تعداد مدارکمان اضافه کنیم، به شرطی که کشورهایی مثل برزیل، روسیه، ترکیه و هلند رشدشان را منفی کنند و عربستان هم از رشدش بکاهد!
مثلاً در سال 2023 کشور برزیل با انتشار 91 هزار و 593 مدرک در جایگاه چهاردهم قرار داشت. با یک تفریق ساده متوجه می‌شویم در همان سال، کشور ما 17 هزار مدرک کمتر از این کشور تولید و منتشر کرده است.
حفظ رتبه 17 تا پایان برنامه هفتم توسعه، می‌تواند معیار قابل تحققی باشد، هر چند مطمئن نیستم این رتبه را هم بتوانیم حفظ کنیم.
اما سؤال خیلی اساسی این است: چرا فکر می‌کنیم اگر رتبه ما از 17 به 14 رسید، این یعنی توسعه!
همچنین طبق این برنامه، قرار است در کمتر از 5 سال آینده "نشریات ایرانی نمایهشده دارای چارک (کیو) نسبت به سال پایه" 25 درصد افزایش پیدا کند.
مجلات بر اساس CiteScore و JCR و SNIP (هر سه بر اساس داده‌های اسکوپوس) و نیز IF می‌توانند در 4 چارک (از Q1 تا Q4) قرار بگیرند. کدام یک مد نظر قانون گذار است؟ مشخص نیست.
و اینکه تقریباً همه مجلات اسکوپوس و 90 درصد مجلات WOS داری چارک هستند. در قانون فقط کلمه چارک آمده است! چرا این قدر پیچاندید، یک بار می‌نوشتید در پایان برنامه، تعداد مجلات نمایه شده در فلان دیتابیس، 25 درصد افزایش پیدا کند.
هیچ وقت فکر نمی‌کردم زمانی برسد که چارک (Q) مجله در سند توسعه یک کشور بیاید.
#research_outputs
#research_metrics
#critique
🆔 @irevidence
BY Evidence.ir
Share with your friend now:
tgoop.com/irevidence/685