የቀደምት ኢትዮጵያውያን ታሪክ እና ጥበብ

ክፍል፪፦

ድሜጥሮስ

✍🏾.ባሕረ ሐሳብ የሚለውን ስያሜ ትርጉም ከመጀመሪያው የፃፍኩት ሲሆን ይሄን ባሕረ ሐሳብ የሚባለውን ት/ት ያልተማረ ካህን ውሃ በሌለው ወንዝ እና ሰው በሌለው ሀገር ይመሰላል(ካህን ዘኢተምህረ ባሕረ ሐሳብ ይመስል ከመፈለግ ዘአልቦ ማይ ወከመ ሀገር ዘአልቦ ሰብእ እንዳለ መርሐ ዕውር)።
✍🏾 .መርሐ ዕውር ማለት ባሕረ ሐሳብ ያልተማሩትን ወደ ት/ቱ የሚመራ ማለት ነው።

✍🏾.ነጋዴዎች አልፈው ሲሄዱ አሽዋው ተዘርግቶ ቅጠሉ ለምልሞ ከርቀት ይታያቸዋል እነርሱም ወደ ወንዙ ሄደን ጠል(ጠል ማለት ቀዝቀዝ ያለ ቦታ ማለት ነው) ነስተን ጥሬ ቆርጥመን እንምጣ ብለው በሄዱ ጊዜ ደረቅ ነውና አፍረው አዝነው ተመለሱ።ባሕረ ሐሳብን ያልተማረ ካህን ደግሞ አምሞ ጠምጥሞ ልብሱን አጥርቶ በሩቅ ይታያቸዋል።ምዕመኑም ከአባትችን ሂደን አፅዋማትን እና በአላትን ጠይቀን እንረዳ ብለው ሂደው በጠየቁ ጊዜ ያልተማረ ነውና ምላሽ ያጣል እነርሱም አፍረው አዝነው ይመለሳሉ።ለመግቢያ ይሄን ካልን ወደ ድሜጥሮስ እንመለስ።
✍🏾.ድሜጥሮስ 11ኛው የእስክንድርያ ሊቀ ጳጳስ ሲሆን ባሕረ ሐሳብን የደረሰው ጳጳስ በሆነ በ47 አመት ነው።
📖.ድሜጥርስ ማለት መስታውት ማለት ነው?
📚.አንድም መስታውት የራስ ጉድፍ የጥርስ እድፍ እንደሚያሳይ ሁሉ ድሜጥሮስም የተሰወሩ አፅዋማትን የተበተኑ በአላት አውጥቶ ያሳያልና።
📚.አንድም መነጸር ይለዋል ይህ መነፀር የራቀውን አቅርቦ የረቀቀውን አጉልቶ እንደሚያሳይ ሁሉ ድሜጥሮስም የራቁትን የተበተኑትን አፅዋማትና በዓላት አውጥቶ ያሳያልና መነፀር አለው።

✍🏾.ባሕረ ሐሳብን ለምን ደረሰው?

📚.ባሕረ ሐሳብን ስለምን ደረሰው ቢሉ ዘመኑ ዘመነ አላዊ ስለነበር ወደ አርመን ሐገር ተሰዶ መሄድ ይመጣልና ያን ጊዜ አፅዋማትን አውጥቶ ለመፆም በዓላትን ለማክበር ሲል ጌታው ተምሮ ለሌላው እንዲያስተምር።
✍🏾.የድሜጥሮስ እና የልዕልተ ወይን ጋብቻ፦

✍🏾.አርማስቆስ እና ደማሲቆስ የሚባሉ ሁለት ወንድማማቾች ነበሩ።አርማስቆስ የድሜጥሮስ አባት ሲሆን ደማሲቆስ ደግሞ የልዕልተ ወይን አባት ናቸው።
📚.ደማሲቆስ ከሞተ በኋላ አርማስቆስ ሁለቱንም አጋባቸው ስለምን ቢሉ፦
📖. አንድም ህንፃ ነፍስ ከሚፈርስ ህንፃ ስጋ ይፍረስ፤ህንፃ ሀይማኖት ከሚፈርስ ህንፃ ህግ ይፍረስ፤ህንፃ ተዋሕዶ ከሚፈርስ ህንፃ ተዛምዶ ይፍረስ።(ይህን ያለበት ምክንያት ዕርስ በዕርስ ካላጋቧቸው ከአሕዛብ ጋር ይጋባሉ በዚህ ምክንያት ከላይ የተዘረዘሩት በሙሉ ይፈርሳሉ ማለት ነው)
📖.አንድም ወንድሙ ሲሞት ማለትም ዲማሲቆስ ልጅህን ከልጄ እንዳትለያት ብሎት ስለነበር ነው።
📚.ሁለቱም ከተጋቡ በኋላ በንፅህና ማለትም ከግብረ ስጋ ግንኙነት ውጭ ሆነው በአንድ አልጋ፣በአንድ ምንጣፍ 48(፵፰) ዘመን አብረው ኖሩ።ይህም ይታወቅ ዘንድ ቅዱስ ሚካኤል ግራ ክንፋን ለእሱ ቀኝ ክንፋን ለእሷ አልብሷቸው ሲነጋ በርግብ አምሳል ጠዋት በመስኮቱ ወጦ ይሄዳል።
✍🏾.ድሜጥሮስ ተክል አፅድቆ ይኖር ነበርና ከዕለታት አንድ ቀን ከአትክልቱ ገብቶ የወደቀውን ለማንሳት፣የጎበጠውን ለማቃናት ሲመለከት ሳለ አብቦ ያፈራ ባለ 3(፫) የወይን ዘለላ አገኘ ይህንስ አልቀምሰውም ብሎ ለልዕልተ ወይን ሰጣት እርሷም ይሄንስ ወስደህ አስባርከው አለችው።

www.tgoop.com/kedmtochu/2981

895 viewsFeb 24, 2023 at 16:48

ክፍል፪፦

ድሜጥሮስ

✍🏾.ባሕረ ሐሳብ የሚለውን ስያሜ ትርጉም ከመጀመሪያው የፃፍኩት ሲሆን ይሄን ባሕረ ሐሳብ የሚባለውን ት/ት ያልተማረ ካህን ውሃ በሌለው ወንዝ እና ሰው በሌለው ሀገር ይመሰላል(ካህን ዘኢተምህረ ባሕረ ሐሳብ ይመስል ከመፈለግ ዘአልቦ ማይ ወከመ ሀገር ዘአልቦ ሰብእ እንዳለ መርሐ ዕውር)።
✍🏾 .መርሐ ዕውር ማለት ባሕረ ሐሳብ ያልተማሩትን ወደ ት/ቱ የሚመራ ማለት ነው።

✍🏾.ነጋዴዎች አልፈው ሲሄዱ አሽዋው ተዘርግቶ ቅጠሉ ለምልሞ ከርቀት ይታያቸዋል እነርሱም ወደ ወንዙ ሄደን ጠል(ጠል ማለት ቀዝቀዝ ያለ ቦታ ማለት ነው) ነስተን ጥሬ ቆርጥመን እንምጣ ብለው በሄዱ ጊዜ ደረቅ ነውና አፍረው አዝነው ተመለሱ።ባሕረ ሐሳብን ያልተማረ ካህን ደግሞ አምሞ ጠምጥሞ ልብሱን አጥርቶ በሩቅ ይታያቸዋል።ምዕመኑም ከአባትችን ሂደን አፅዋማትን እና በአላትን ጠይቀን እንረዳ ብለው ሂደው በጠየቁ ጊዜ ያልተማረ ነውና ምላሽ ያጣል እነርሱም አፍረው አዝነው ይመለሳሉ።ለመግቢያ ይሄን ካልን ወደ ድሜጥሮስ እንመለስ።
✍🏾.ድሜጥሮስ 11ኛው የእስክንድርያ ሊቀ ጳጳስ ሲሆን ባሕረ ሐሳብን የደረሰው ጳጳስ በሆነ በ47 አመት ነው።
📖.ድሜጥርስ ማለት መስታውት ማለት ነው?
📚.አንድም መስታውት የራስ ጉድፍ የጥርስ እድፍ እንደሚያሳይ ሁሉ ድሜጥሮስም የተሰወሩ አፅዋማትን የተበተኑ በአላት አውጥቶ ያሳያልና።
📚.አንድም መነጸር ይለዋል ይህ መነፀር የራቀውን አቅርቦ የረቀቀውን አጉልቶ እንደሚያሳይ ሁሉ ድሜጥሮስም የራቁትን የተበተኑትን አፅዋማትና በዓላት አውጥቶ ያሳያልና መነፀር አለው።

✍🏾.ባሕረ ሐሳብን ለምን ደረሰው?

📚.ባሕረ ሐሳብን ስለምን ደረሰው ቢሉ ዘመኑ ዘመነ አላዊ ስለነበር ወደ አርመን ሐገር ተሰዶ መሄድ ይመጣልና ያን ጊዜ አፅዋማትን አውጥቶ ለመፆም በዓላትን ለማክበር ሲል ጌታው ተምሮ ለሌላው እንዲያስተምር።
✍🏾.የድሜጥሮስ እና የልዕልተ ወይን ጋብቻ፦

✍🏾.አርማስቆስ እና ደማሲቆስ የሚባሉ ሁለት ወንድማማቾች ነበሩ።አርማስቆስ የድሜጥሮስ አባት ሲሆን ደማሲቆስ ደግሞ የልዕልተ ወይን አባት ናቸው።
📚.ደማሲቆስ ከሞተ በኋላ አርማስቆስ ሁለቱንም አጋባቸው ስለምን ቢሉ፦
📖. አንድም ህንፃ ነፍስ ከሚፈርስ ህንፃ ስጋ ይፍረስ፤ህንፃ ሀይማኖት ከሚፈርስ ህንፃ ህግ ይፍረስ፤ህንፃ ተዋሕዶ ከሚፈርስ ህንፃ ተዛምዶ ይፍረስ።(ይህን ያለበት ምክንያት ዕርስ በዕርስ ካላጋቧቸው ከአሕዛብ ጋር ይጋባሉ በዚህ ምክንያት ከላይ የተዘረዘሩት በሙሉ ይፈርሳሉ ማለት ነው)
📖.አንድም ወንድሙ ሲሞት ማለትም ዲማሲቆስ ልጅህን ከልጄ እንዳትለያት ብሎት ስለነበር ነው።
📚.ሁለቱም ከተጋቡ በኋላ በንፅህና ማለትም ከግብረ ስጋ ግንኙነት ውጭ ሆነው በአንድ አልጋ፣በአንድ ምንጣፍ 48(፵፰) ዘመን አብረው ኖሩ።ይህም ይታወቅ ዘንድ ቅዱስ ሚካኤል ግራ ክንፋን ለእሱ ቀኝ ክንፋን ለእሷ አልብሷቸው ሲነጋ በርግብ አምሳል ጠዋት በመስኮቱ ወጦ ይሄዳል።
✍🏾.ድሜጥሮስ ተክል አፅድቆ ይኖር ነበርና ከዕለታት አንድ ቀን ከአትክልቱ ገብቶ የወደቀውን ለማንሳት፣የጎበጠውን ለማቃናት ሲመለከት ሳለ አብቦ ያፈራ ባለ 3(፫) የወይን ዘለላ አገኘ ይህንስ አልቀምሰውም ብሎ ለልዕልተ ወይን ሰጣት እርሷም ይሄንስ ወስደህ አስባርከው አለችው።

BY የቀደምት ኢትዮጵያውያን ታሪክ እና ጥበብ