tgoop.com/keyralumma/1921
Last Update:
KUTAA 1️⃣5️⃣FFAA
MALLATTOO LAAFINA IIMAANAA
KUTAA 1️⃣5️⃣FFAA
Kutaa 14ffaa dubbisuu Hubadhaa
✺ WALLAANSA DADHABINA
IIMAANAA
◉ Haakim Mustadrak isaa keessattiifi Xabraaniin Mu’ujam isaa keessatti gabaasanii Nabiyyiin ﷺ ni jedhan: "iimaanni akkuma huccuun moofa’ee ciccitutti garaa keessan keessatti
moofa’ee ciccita. Rabbiin iimaana qalbii keessan keessatti siniif haaromsuu kadhaa.” Haakimtu gabaase. Inni Silsilaa
Sahiihaa keessas ni jira. Haysamiin Majma’i Azzawaa’id keessatti “Xabraaniitu sanada hasaniin gabaase” jedhe. Wanti hadiisichi itti fedhe iimaanni qalbii namaa keessatti akkuma uffanni yeroo turee moofa’uun ciccitutti ciccitee bada jechuudha. Yeroo tokko tokko qalbii Mu’uminaatti duumessi dukkanni dilii irraa ta’e itti dhuftee ifaa isaa haguugdi. Achumaan namichi dukkanaafi mukuu keessatti hafa. Yeroo inni iimaana isaa dabaluuf socho’ee Rabbiinis gargaarsifate duumessi kun irraa saaqamti; ifaan qalbii isaa itti deebi’ee akkuma duraan ifaa turetti ifa.
Waa’ee dadhabina iimaanaa hubachuufi wallaansa ishee beekuuf wanti hundeen xiyyeeffannoo guddaa barbaadu iimaanni ni dabalaafi ni hir’ataa beekuudha. Kun immoo dhuka amantii ‘Ahlassunnaa wal jamaa’aati.’ Isaan 'iimaana jechuun arrabaan dubbachuu qalbiin amanuufi qaamaan hojjachuudha khayrii hojjachuudhaan dabalatee
diliidhaan hir’ata’ jedhu. Kana irratti immoo ragaa baay’ee Qur’aanaafi hadiisa irraa ta’etu akeeka. San irraa
gariin jecha Rabbii ol ta’eeti: “akka iimaana isaanii wajjin iimaana dabalatanuuf” Rabbiin ol ta’e ni jedhe: “eenyuu keessaniif isheen kun iimaana dabalte?.” Ergamaan Rabbiis ﷺ ni jedhan: “namni isin irraa waan dhorgamaa hojjatamaaru arge harka isaatiin haa jijjiiru; yoo hin danda’in arraba isaatiin yoo hin danda’in immoo
qalbii isaatiin (haa jibbu). Inni kun immoo iimaana isa hundarra dadhabaadha.” Bukhaariitu gabaase.
Jijjiiramni hojiin khayriitiifi diliin iimaana keessatti fidu dabaluufi hir’isuun waanuma beekamaa hubatamaafi ragaa bahamaadha. Namni tokko odoo gara gabaa deemee dubartii qaama qullaa godhanii deeman ilaalaa waca warra
gabaafi kan biraallee dhaggeeffatee sana booda gara qabrii adeemee ishee keessa seenee xiinxalee qalbiin isaa laafe inni haala kana lamaan jidduutti garaa garummaa ifaa arga. Qalbiin ariitdhaan jijijjiirama.
Waan hubannoo mata duree keenya kanaatiin wal ilaallatu keessatti gariin salafaa ni jedhe: ‘gabrichi tokko fiqhii qaba (amantii hubateera) jechuu irraa tokko iimaana isaatiifi waan isarraa hir’atu to’achuudha. Gabrichi tokko fiqhii
qaba (amantii hubateera) jechuu irraa tokko iimaanni isaa ni dabalaaramoo? Ni hir’ataaraa? Beekuudha. Ammas
jallinni shayxaanaa kallattii kamiin akka itti dhufu beekuun hubannoo namichaa irraayi lakkaa’ama.’ Sharhii Nuuniyyaa ibn Alqayyim kan Ibn Iisaa keessa jira.
Ammas qabxiin beekuu barbaadu kan biraa tokko hir’inni iimaanaa yeroo waajiba dhiisuu yookiin haraama
hojjachuu biraan nama ga’e kun yeroo halaakaati. Abbaan isaas Rabbiin biratti akkaan jibbamaadha. Gara Rabbii
dafee tawbachuufi wallaansa isaatti seenuun dirqama isatti ta’a. dadhabinni kun yeroo gara waajiba dhiisuufi haraama hojjachuutti hin dhaqqabsiisin hojii sunnaa ta’e qofa irraa kan duuba isa deebisu ta’e akka hamilee fi humna isaa kan ibaadaaf qabutti deebi’uuf jecha namicha irra of to’achuufi haqa qunnamuu barbaaduutu jira. Kun immoo jecha Ergamaa Rabbii ﷺ irraa hubatama: “dalagaa hundaafuu hamileetu jira; ammas hamilee hundaafuu dadhabina (taatiyootu) jira. Namni dadhabinni isaa gara sunnaa
kootii ta’e dhugumatti milkaa’eera. Namni gara waan biraatti ta’e immoo halaakameera.” Ahmadtu gabaase.
Inni Sahiih Aljaami’iin keessas ni jira.
kutaa 16ffaan itti fufa inshaallaah...
BY 🔊KEYRAL-UMMA-TUBE
Share with your friend now:
tgoop.com/keyralumma/1921