#اشتاد_ایزد

اشتاد یا ایزدبانو اشتاد، در اساتیر ایران نام یک ایزدبانو است که ایزد پایدار روز بیست‌ و‌ششم هر ماه در گاهشمار زرتشتی نامیده می‌شود. اشتاد به چم «راستی و درستی» است. این ایزد راهنمای مینویان و جهانیان است.
در آیین مزدیسنا بر این باور است که خداوند، زمین را در اشتاد روز آفرید. بنا به این بازگفت برخی اشتاد روز را، روزی خجسته دانسته‌اند.

واژه‌ی اشتاد از بنیان و نهان ارشتاد یا ارشتات بوده که در گذر زمان به اشتاد تبدیل شده‌ است. ارشتات به چَم راستی و درستی است و در یسنا ۱۶ و هم چنین در دو سی روزه‌ی کوچک و بزرگ، در ردیف سی فرشته‌ در پیوند با روزهای ماه به شمار آمده‌ است.

اشتاد هم چنین رهنمای مینویان و جهانیان شمرده شده و با دو ایزد دیگر، یعنی زامیاد (ایزد زمین) و رشن در پیوند ویژه‌ و نزدیک دارد و ایزد اشتاد همکار و یاور امشاسپند «امرداد» بوده و در اوستا به چم «کار و دادخواهی» هم آمده است.

زرتشت بهرام پژدو می‌سراید : «روانت باد ویژه جان و دل شاد / نگهدارت سروش و رشن و اشتاد.

چهار روز در نزد زرتشتیان ارج بسیار ویژه‌ای دارد : مهر، آذر، ورهرام و اشتاد و برای هر یک از آن ها زیارتگاهی ساخته شده است. یکی از نیایش گاه‌های زرتشتیان کرمان، «شاه اشتاد ایزد» نام دارد.
این زیارتگاه که در محله گَبر آباد در شمال شرقی شهر کرمان جای دارد، به این ایزد ویژه شده است. زرتشتیان روز اشتاد ایزد هر ماه در پیرانگاه ستی‌پیر در نزدیکی روستای زرتشتی‌نشین مریم‌آباد یزد به نیایش همگانی می‌پردازند.

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

اسب، گاو و ستور به گشتن، هل تا به درستی آیی (بازگردی).

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

در (اشتاد) روز، اسب و گاو ستور/به گشتن افکنی مایه گیرند و زور

در بندهش پیرامون این ایزدان آمده است :
آن سه فره بر چینوت برایستند. آن جا که رشن، روان را آمار کند و اشتاد و زامیاد، روان را بر ترازو بگذارند.

 در شاهنامه آمده است :

«همه ساله ز اشتاد و از آسمان/ تن و جانت با شادی و کامتان».


مسعود سعد سلمان گوید :

«اشتاد روز و تازه ز گل بوستان/ای دوست می ستان ز کف دوستان».

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی کتاب بندهش :

اشتاد‌روز و تازه ز گل، بوستان
ای دوست می ستان ز كف دوستان

در بوستان نشین و می ‌لعل نوش
زیرا كه سبز گشت همه بوستان

 پور ریحان بیرونی در آثارالباقیه می‌نویسد :

«در این روز خداوند زمین را بیافرید». سفر کردن و خون گرفتن در این روز نیکوست.

گل لاله نماد روز اشتاد ایزد است.

@khashatra

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز آسمان ایزد از آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

دو شنبه ۲۱ آبان ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۱ نوامبر سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ آسمان = آسمان.

@khashatra

#آسمان_ایزد

بیست‌وهفتمین روز از هر ماه در گاهشمار مزدیسنی آسمان نامیده می‌شود.
آسمان از آفریده‌های اهورایی و ایزد نگهدارنده‌ ی سپهر.
واژه‌ ی آسمان در اوستا به صورت اَسن، اَسمن، در پارسی میانه و در پازند به صورت آسمان آمده است.
این واژه در اوستا به چم (:معنی) سنگ نیز به کار رفته است.
آسمان نخستین آفریده‌ ی اهورامزدا پیش از جهان مادی است که آغاز و انجام آن نادیدنی است.(یشت ها فروردین یشت بند ۳) و در اوستا ستوده شده است.
آفرینش دیگر پدیده‌‌ها با آسمان در پیوند است. به این معنی که اهورامزدا از گوهر آسمان آب و از آب زمین را آفرید.
و به یاری آسمان شادی را آفرید. “که در دوران آمیختگی که ”روزگار ماست” آفریدگان به شادی زندگی کنند.
ایرانیان باستان آسمان را هفت پایه می‌دانستند. نخست ابر پایه‌ ی دیگر سپهر اختران، سه دیگر ستارگان آلوده نشده، چهارم بهشت که ماه بدان پایه ایستد، ششم گاه امشاسپندان، هفتم روشنایی بی کران که جای اورمزد است.
در برخی بُن مایه ها (منابع) برای آسمان فقط سه پایه، ستاره پایه و ماه پایه و خورشید پایه نام برده شده است اما در ادبیات پهلوی از هفت طبقه‌ ی آسمان یاد شده است.
همکاران آسمان، شهریور، خور و مهر و انارم ”انغر روشن” می‌باشند.
آسمان نخستین گیتیایی اهورامزداست و در گهنبار میدیوزرم آفریده شده است. آسمان از آفریده‌های بسیار زیبا و ستودنی اهورامزداست.
آسمان برای ایرانیان باستان سرچشمه ی نور و گرمای خورشید بوده و همان گونه که خورشید نیایش می‌شده، آسمان هم ستوده می‌شده است.

در شاهنامه آمده است :

« مه بهمن و آسمان روز بود
که فالم بدین نامه پیروز بود».

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌ی نسک (کتاب) بندهش :

آسمان‌روز ای چو ماه آسمان
باده نوش و دار دل را شادمان

جان ز باده شاد كن زیرا كه عقل
باده را بیند همی شادی جان

هر زمان باده خور ای تازه چو گل
تازه كن شادی به باده هر زمان

گیاه هوم نماد آسمان ایزد است.

@khashatra

✅ سیر تاریخی دین زرتشتی.

پدران نامدار ما در درازای زندگانی پر ماجرای چند هزار ساله ی خود فراز و نشیب های بسیار دیده و رنج ها و سختی های بی شمار کشیده اند. ولی هیچ گاه از سختی نهراسیده، دچار یأس و نومیدی نشده و تاب ایستادگی و قوه ی مقاومت از دست نداده اند.
زیرا آن ها به این امر به خوبی آگاه بودند که در پس هر نشیبی فرازی ست و به دنبال سال ها رنج و سختی روزهای شادی و خرمی فرا می رسد.
آن ها مطمئن بودند که مرارت ها و سختی ها به مرور بر طرف شده و روزگاری خوش و نوید بخش در پی آن به استقبال آن ها خواهد آمد.
آن ها ایمان کامل و باور راسخ داشتند که دین زرتشتی که از سوی اهورامزدا در بالای کوه اشیدرنه به اشوزرتشت الهام شده جاویدان بر قرار خواهد ماند و هیچ گاه از میان نخواهد رفت.
آن ها می گفتند دین مزدیسنی به مویی می رسد این ایمان باطنی و این باور درونی به جاویدان ماندن دین، به زرتشتیان نیرویی شگرف می بخشید و تنها با كمک اين نيرو بود که پدران ما توانستند در مقابل سختی ها و ناملایمات روزگار ایستادگی نموده، خم به ابرو نیاورند و پس از چندی دوباره کمر راست نموده قد بیفرازند.
۵۴
@khashatra

✅ تا آن جایی که تاریخ مدون ایران یادداشت نموده است، نخستین بار که دین زرتشتی دچار مصیبت و بدبختی شده و روزگار سخت و فلاکت باری برای زرتشتیان پیش آمده، هنگامی بوده که اسکندر مقدونی که در کتاب های مزدیسنا به نام اسکندر گجسته (۱) معروف شده است در حدود ۳۳۰ پیش از میلاد مسیح به کشور عزیز ما تاخته و داریوش سوم پادشاه هخامنشی را شکست داده و خاک پاک ایران را به تصرف خود در آورد.
کاخ شاهنشاهی تحت جمشید که مقر پادشاهان هخامنشی و کعبه ی آمال ایرانیان میهن دوست بود، به وسوسه ی یک زن هر جایی به دست اسکندر گجستک طعمه ی آتش گردید و با سوخته شدن آن یکی از بزرگ ترین کتاب خانه های دنیای قدیم نیز سوخته و از بین رفت.
این کتاب خانه که در جوار کاخ سلطنتی بنا شده و به نام دژ نپشت (۲) معروف بود یکی از بزرگ ترین کتاب خانه های دنیای آن روز بود در این کتاب خانه سدها جلد کتاب علمی و ادبی و مذهبی و تاریخی وجود داشت و به ویژه بیست و یک نسک (۳) اوستا، كتاب مذهبی زرتشتیان، که بنا به نوشته ی پلینی تاریخ نویس رومی در دو هزار هزار شعر سروده شده و به قول مسعودی نویسنده ی کتاب مروج الذهب بر روی دوازده هزار پوست دباغی شده ی گاو با آب زر نگارش یافته بود نگاهداری می شد که همه ی آن ها در آن آتش سوزی بزرگ سوخته و با خاک يكسان شد.

------------------------------
۱ - گجسته Gojasteh به معنی بد یمن و نفرین شده می باشد.
واژه ی مقابل آن خجسته است که به معنى مبارک وخوش یمن است
۲ - دژ نپشت Dele Neposht به معنی قلعه نوشته یا کتاب خانه.
۳ - نسک از واژه ی اوستایی Naska آمده و به معنى کتاب است.
۵۵
@khashatra

✅ کتاب خانه ی بزرگ دیگری هم به نام گنج شیزیگان، در آتشکده ی آذرگشسب واقع در شهر شیز در آذربایجان وجود داشت که آن نیز مورد دستبرد و غارت یونانیان واقع شده و کتاب های گران بها و پر ارزش آن از بین رفت.
در کتاب سوم دینکرد در این باره نوشته شده بيست و يک نسگ اوستا را که اهورامزدا به عدد كلمات « يتا اهو وئريو » آفریده و به وسیله ی اشوزرتشت نزد گشتاسب آورده شده بود به فرمان گشتاسب در دو نسخه ی کامل نوشتند یکی از آن دو نسخه را در گنج شیزیگان گذاشتند و نسخه ی دیگر را در دژ نپشت. در هنگام استیلای اسکندر گجستک نسخه ای که در دژ نپشت بود بسوخت و نسخه ی دیگر را که در گنج شیزیگان بود یونانی ها برداشته به زبان خود ترجمه کردند.
تنسر هیربدان هیربد اردشیر بابکان در نامه ای که جهت جسنفشاه پادشاه تبرستان می نویسد می گوید ؛ « می دانی که اسکندر گجسته کتاب دین ما دوازده هزار پوست گاو بسوخت به استخر ... »
ابن البلخی در کتاب فارس نامه که در آغاز قرن ششم هجری نوشته چنین گوید : « و چون زردشت بیامد گشتاسپ او را به ابتدا قبول نکرد و پس از آن او را قبول کرد و کتاب زند آورده بود همه ی حکمت و بر دوازده هزار پوست گاو دباغت کرده نبشته بود بعد گشتاسپ آن را قبول کرد و به استخر پارس کوهی است که آن را کوه نفشت گویند که همه صورت ها و کنده کاری ها از سنگ خارا کرده اند و آثار عجیب اندران نموده، این کتاب زند و پازند در آن جا نهاده بود.» پس از مرگ اسکندر یکی از سرداران او بنام سلوکوس در ایران به سلطنت رسید و پس از او فرزندانش که به نام سلو کيدها معروف بودند بر این سرزمین فرمان روایی کردند تا سال ۲۵۰ پیش از میلاد که بساط فرمان روایی آن ها به دست اشک اول بنیان گذار پادشاهی اشکانیان برچیده شد.

📚 بُن مایه :

برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.

✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۵۶
@khashatra

ادامه دارد...

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز زامیاد ایزد از آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

سه شنبه ۲۲ آبان ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۲ نوامبر سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ زامیاد = زمین.

@khashatra

#زامیاد_ایزد

زامیاد به چم زمین است. زمین سرچشمه‌ ی همه داده‌ها برای زندگی بهتر آفریده‌‌ هایی است که روی آن زندگی می‌کنند. گویند در این  روز درخت نشاندن  و تخم  کاشتن و آبادانی کردن بسیار خوب است.

روز «زامیاد» بیست‌ و‌ هشتمین روز ماه در گاهشمار زرتشتی به این ایزد نامیده می‌شود. زامیاد (زم، زمین + یزد) یا زامیاد نام فرشته‌ ی زمین است‌ که با صفت نیک کنش، از او یاد شده است. ایزد زامیاد (زمین) با ایزد آسمان یک جا یا جداگانه سپند شمرده شده‌اند. زمین نماد مادر است برای انسان و دیگر موجودات زنده‌ ی روی آن، بنابراین ستودنی و سپندینه بوده و در آموزش‌های دین زرتشتی به نگهداری پاک و نیکو از آن بسیار سفارش شده است. ایزد زامیاد از ایزدان همکار امرداد است.

در ستایش زامیاد
نیایش و ستایش اهورمزدای یگانه
از همه‌،
نیكوكاران به داده‌های هرمز هست،
نگهدارنده و پروراننده‌
آفریده‌ ی زمین نیكو
را همی مى‌ستاییم ….

سروده‌ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌‌ی نسک بندهش ؛

چون روز زامیاد نیاری ز می ‌تو یاد/زیرا كه خوش‌تر آید مِی ‌روز زامیاد

اندرزنامه آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم)

دارو مخور

اندرزنامه آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ استاد ملک‌الشعرای بهار :

گرت خوردن دارو افتد به سر/به (زامیاد) روز، هیچ دارو مخور

گل بانو اسپرغم نماد زامیاد ایزد است.

@khashatra

✅ در طول مدت هشتاد سالی که کشور عزیزما ایران در زیر سلطه ی یونانیان و سلوکیدها بود قوانین و رسوم مذهبی زرتشتی در تاق نسیان گذاشته شده و مردم از ترس فرمان روایان جبار بیگانه از بیان باور مذهبی و پیروی علنی و آشکار از آیین زرتشت خود داری می نمودند.
این وضع تا دوره ی پادشاهی اشکانیان ادامه داشت. اشکانیان گرچه از نژاد ایرانی و دارای مذهب زرتشتی بودند ولی از آن جایی که مردمی ایلیاتی و چادر نشین بودند به نخجیر و شکار و جنگ و نبرد بیشتر اهمیت داده و به قیود و رسوم آیینی کمتر پای بند بودند.
با وجود این در مدت فرمان روایی اشکانیان به تدریج وضع مغشوش مملکت سر و سامان گرفت و نفس هایی که از ترس اجنبی در سینه ها تنگی می کرد به خارج راه پیدا کرد. و موبدان و پیشوایانی که خانه نشین شده بودند دوباره به میدان وارد شده و مردم را به آیین زرتشتی دعوت نمودند.
اگرچه نسخه های کامل اوستا که در کتاب خانه های دژنپشت و گنج شیزیگان نگاهداری می شد به موجب شرحی که دادیم در آتش سوزی تخت جمشید و غارت و یغمای یونانیان بر باد رفته بود ولی باز هم در گوشه و کنار کشور دور از فشار و زور بیگانگان زرتشتیان دانشمند و موبدان دانا و پرهیز کاری پیدا می شدند که بیشتر قطعات اوستا را به ذهن سپرده بودند و یا نسک های متعدد آن را از جان خود عزیزتر نگاه می داشتند و اينک كه دست یونانیان از کشور کوتاه و دوره ی زور سپری شده بود، دوباره به نوشتن و جمع آوری کتاب های اوستایی و زنده کردن رسوم و سنت های کهن پرداختند.
۵۷
@khashatra

✅ نخستین کسی که به قول نویسنده ی دینکرد کتب پراکنده ی زرتشتی را امر به جمع آوری و تدوین نمود ولخش Valakhsh یا بلاش پادشاه اشکانی بود.
چون به روایتی چهار تن و به روایت دیگر پنج تن از پادشاهان اشکانی به نام بلاش معروف بوده اند. ما به درستی نمی دانیم که مقصود نویسنده ی دینکرد كدام يک از این پادشاهان است.
دار مستتر James Darmestetar مستشرق و اوستا شناس معروف فرانسوی حدس میزند که بلاش اول (۵۱ تا ۷۸میلادی) که در تاریخ به زهد و تقوی نامدار است باید نخستین گرد آورنده ی اوستا باشد.
در صورتی که عده ای دیگر از اوستا دانان بلاش سوم را که در سال های ۱۴۸ تا ۱۹۱ میلادی در ایران سلطنت کرد همان کسی می دانند که نویسنده ی دینکرد از او یاد کرده است.
پس از برچیده شدن خاندان پادشاهی اشکانی در سال ۲۲۶ میلادی اردشیر بابکان سرسلسله ی دودمان ساسانی زمام امور را به دست گرفت. این پادشاه که جدش ساسان نگهبانی آتشکده ی معروف آناهیتا را در پارس به عهده داشت و خود به قول فردوسی، همش پادشاهی و هم موبدی، بود با كمک هیربدان هیربد دانشمند دربارخود تنسر (۱) به جمع آوری کتب پراکنده ی زرتشتی و احیای رسوم آیینی به طور جدی همت گماشت.

-----------------------------------
۱ - تنسر Tenser هیربدان هیربد دربار اردشیر بابکان به قول مسعودی از ابنای
ملوک الطوایف بود و پدرش در فارس شهریاری داشت، ولی تنسر از آن چشم پوشید و تقوی اختیار کرد و در بسط سلطنت اردشیر خدمات شایان نمود.
نامه ای که تنسر از طرف اردشیر به جستغشاه (گشنسب شاه) پادشاه تبرستان و فرشوادگر نوشته و او را به اطاعت اردشیر دعوت می نماید تا به امروز موجود است این نامه را ابن مقفع در سده ی هشتم میلادی به عربی ترجمه کرده و قریب پنج سده بعدا بن اسفندیار مولف تاریخ تبرستان آن را از عربی به پارسی برگرداند.
۵۸
@khashatra

✅ اردشیر باورمند بود که سیاست و دین لازم و ملزوم همند و وجود یکی بدون دیگری دوام نمی آورد و به باور او سلطنت هنگامی مستقر و بادوام می شود که با دین همراه باشد.
فردوسی در شاهنامه به زبان اردشیر می سراید :
نه بی پادشاهی بود دین به جای،
نه بی دین بود تخت شاهی به پای.
نه از پادشه بی نیاز است دین،
نه بی دین بود شاه را آفرین.
چنان پاسبانان یک دیگرند،
تو گویی که در زير يک چادرند.
نه آن زین نه این ز آن بود بی نیاز،
دو انباز دیدیمشان نيک ساز.
این پادشاه از روزی که پای خود را بر اریکه ی سلطنت ایران گذاشت باور درونی خود را به مورد عمل نهاده، در راه پیشرفت دین زرتشت گام های بلند برداشت، تا بدین وسیله بتواند فرمان روایی را در دودمان خود پایدار سازد.
پادشاهانی که پس از اردشیر به سلطنت ایران رسیدند اقدامات او را دنبال نمودند ولی کار اساسی در این خصوص در زمان پادشاهی شاهپور دوم (شاهپور ذوالاکتاف) به دست آدرباد مهر اسپندان انجام گرفت.
📚 بُن مایه :

برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.

✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۵۹
@khashatra

ادامه دارد...

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز مانتره سپندایزد از آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

چهار شنبه ۲۳ آبان ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۳ نوامبر سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ مانتره = سخن اندیشه برانگیز.

@khashatra

#مانتره_سپند_ایزد

بیست و نهمین روز ماه، مانتره‌سپند دو بخش دارد؛ نخست مانتره یا مَنتره به چم سخن اندیشه برانگیز و دوم سپند یعنی مقدس.
در اوستا «مانترَسپِنتَ»، فارسی میانه «اَمَهرَسپنت» و فارسی امروز «ماراسپند» و «مانترسپند» آمده است. وی ایزد و نگاهبان آب است. ایزد ماراسپند نگهبان گاه و روز و خرد و گوش‌ها و چشم‌هاست.
مانتره‌سپند به چم گفتار نیک، پاک و سپندینه و سخن فزونی بخش است.

اشوزرتشت اسپنتمان در سرودهای خود گاتها را مانتره که همان سخن اندیشه‌ برانگیز است نامید. مانتره در سراسر اوستا ستوده شده است.
مانترسپند ایزد درمانگری ست و به چم آرام بخش روان‌ها هم آماده است و شفا می‌بخشد قلب‌های خسته انسان در رنج را.

«مانتره» یکی از واژه‌های بنیادین گاهان ست. این کلمه از ریشه من به چم اندیشیدن و در کل به چم وسیله اندیشه کردن و یا موجب اندیشه برانگیزی آمده است.
اما روان‌ترین ترجمه کلام اندیشه برانگیز است. اشوزرتشت در گات‌ها، سرودهای خود (گاهان) را مانتره می‌نامد.
هم چنین در اوستا، او ِستاهای «اَشِم وُهو» و «یَـتااَهو = اَهونَ‌وَر» به نام مانتره شناخته می‌شوند. سراینده مانتره نیز «مانترن» نامیده می‌شود.

# ویژگی‌های_مانتره


۱- درمان بخشی :
در گاهان در هات ۴۴ بند ۱۶،
از درمان بخشی و به عبارتی همان جنبه روان شناسی مانتره اشاره شده است.

۲- الهام گونه بودن
اشوزرتشت فردی است که با الهام از جهان ِ پیرامون خویش (چه درون و چه محیط) به بزرگی رسید، وی مانتره را هم نوعی الهام (چه درونی و چه از محیط) می‌داند.

۳- موسیقیایی بودن :
یکی از شروط مانتره بودن ِ یک سخن، موسیقایی بودن آن است.

۴- توانایی اهورایی مانتره :
در گاهان برای تاثیر کلام مانتره بر اقشار مردم و سعادت آن ها بسیار گفته شده است.

از آن چه که در متون اصلی دین ِ ما گاتها و قسمت‌های اصلی اوستا بر می‌آید، مانتره جزئی از نوای خداوندی است که به مانند «فرَوَهَر» در وجود هر انساتی قرار داده شده است و در اصل توانایی اندیشه برانگیزی است و از آن جایی که خداوند «مبدا خرد» است، پس مانتره هم توانایی اندیشمندی و اندیشه برانگیزی است، که یک انسان از آن بهره‌مند می‌شود و نیز مانتره کلامی است از همین نوع که از مانتره ِ وجودی انسان به صدا در می‌آید و به مانتره وجودی انسان دیگری می‌رسد و آن را بر می‌انگیزد.
چه نیکو و زیباست در این روز خواندن گاتها. پیدایی و روایی دین نیک اندر جهان به دست مانترسپند است و می‌توان نیکی دین را به وسیله مانترسپند از آن خویش کرد.
گویند هر کس در این روز زاده شود دلیر باشد.

سروده‌ ی مسعود سعد سلمان، بر پایه‌‌ی نسک (کتاب) بندهش :

ای دلارام روز مار‌اسپند،
دست بی‌جام لعل مِی، مپسند.
خرمی در جهانِ خرم بین،
شادمانی كن و به ناز بخند.

اندرزنامه‌ی آذرباد مهراسپندان (موبد موبدان در روزگار شاپور دوم) :

جامه افزای و دوز و پوش و زن به زنی کن/که فرزند تیز ویر ( باهوش) و نیک زاید.

اندرزنامه ی آذرباد مهر اسپندان در سروده‌ی استاد ملک‌الشعرای بهار :

زن تازه در (ماراسفند) گیر/که فرزند نیک آید و تیز ویر.

گل کرکم نماد مانتره سپند ایزد است.

@khashatra

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز انارم ایزد از آبان ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

پنج شنبه ۲۴ آبان ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۴ نوامبر سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ انارم = فروغ و روشنایی بی پایان.

@khashatra

#انارم_ایزد

انارم به چم (معنی) «روشنایی بی پایان» است و در اوستا «اَنَغرِرَاوچَ» خوانده می‌شود.
کسانی که با اندیشه، گفتار و کردار نیک زندگی می‌کنند و با دروغ و ناپاکی مبارزه می‌کنند، سرانجام به سرای نور و سُرور می‌روند که سرشار از خرسندی و شادمانی برای آن‌ها است.
این سرا، همان خانه‌ ی واپسین و جایگاه روشنایی و فروغ بی‌پایان است.
مسعود سعد پیرامون این ایزد می‌سراید :
«انیران ز پیران شنیدم چنان
که مِی خورد باید به رطل گران».

زرتشتیان در این روز به سفر می روند و اهورامزدارا به شوند داده‌های نیکش برای زندگی ستایش می‌کنند،

گل «مروارید شيران» نماد انارام در دین زرتشتی است.

@khashatra

✅ به قول وست W.West. اوستادان شهیر انگلیسی و نویسنده ی کتاب Pahlavi Literature (ادبیات پهلوی) آدرباد مهر اسپندان در سال ۲۹۰ میلادی در گیلان پا به عرصه ی وجود نهاد و در سال های ۳۲۰ تا ۳۷۱ موبدان موبد و وزرگ فرمادار (۱) شاهپور دوم بود.
احتمال می رود که آدرباد سمت در اندرز بدی یعنی مستشاری دربار شاهپور را نیز به عهده داشته است.
آدرباد با كمک هئیتی از دستوران و موبدان دانا و دانشمند به فرمان شاهنشاه شاهپور دوم کتاب های موجود اوستا را مطالعه و نسک ها و جزوه های مختلف را از هم جدا و در مجلات جداگانه تنظیم و تدوین نمود و به علاوه چون زبان اوستا که کتاب های مذهبی و نماز روزانه ی زرتشتیان بدان نگاشته شده مدت ها بود متروک مانده و به جای آن خط و زبان پهلوی در دوره ی ساسانی معمول شده بود، آدرباد بسیاری از آن ها را به زبان پهلوی و پازند (۲) ترجمه نمود و کتاب خرده اوستا را نیز تقریباً به همان شکلی که امروز در بین زرتشتیان متداول است تدوین نموده و قطعاتی هم که خود به پازند نوشته بود به آن منضم ساخت پتت (۳) ، ستایش یکتا خداوند، آفرین گهنبار، ستایش امشاسپندان و یکی دو قطعه دیگر از او به یادگار است. هم چنین قطعاتی به نام اندرزنامه از او مانده است که اندرز آدرباد مهر اسپندان یکی از آن ها است. (۴)

------------------------------
۱ - در دوره ی ساسانیان نخست وزیر را وزرگ فرمادار Vozorg Farmadar می گفتند.
۲ - تفاوت میان پهلوی و پازند این است که در پازند به جز واژه های پارسی سره چیزی دیگر یافت نمی شود در حالی که پهلوی مخلوطی است از واژه های پارسی و کلمات غیر ایرانی نمازها ببازند نوشته شده و اندرز نامه ها به پهلوی تنظیم شده است. پنت Patet از واژه ی اوستایی Paitita آمدم و به معنی تو به و استغفار راز گناهان است.
۴- برای کسب اطلاع از اندرز نامه ی آدرباد به کتاب « اندرزنامه های پهلوی» اثر نویسنده مراجعه فرمایید.
۶۰
@khashatra

✅ در کتاب چهارم دینکرد فقره ی ۲۷ آمده است : « پس از آن که آدرباد مهر اسپندان به اوستا مراجعه کرده، نسک های آن را مرتب ساخت. شاهنشاه شاهپور گفت ؛ از این پس گمراهی در دین نشاید و کسی به بی دینی مجاز نیست.»

پشوتن دوسابا های ماركر مو سس دو دار الاتيام يكی برای پسران و ديگری برای دختران در یزد.

📚 بُن مایه :

برگرفته از نسک ؛ مراسم مذهبی و آداب زرتشتیان.

✍ نوشته ی ؛ موبد اردشیر آذر گشسب.

✍ رونوشت ؛ بردیا بزرگمهر.
۶۱
@khashatra

ادامه دارد...

#امروز

به روز، پیروز ‌و فرخ روز اورمزد و آذر ماه به سال ۳۷۶۲ مزدیسنی

آدینه ۲۵ آبان ماه به سال ۱۴۰۳ خورشیدی

۱۶ نوامبر سال ۲۰۲۴ (ترسایی)

✔️ اورمزد = هرمزد ، خداوند.

✔️ روز آرامش و نیایش،همگانی زرتشتیان.

@khashatra

#اورمزد

امروز اورمزدست ای يار مِی گسار/
       برخيز و تازگی کن و آن جام باده آر
ای اورمزد روی بده روز اورمزد/
      آن مِی که شادمان کُندم اورمزدوار

🔻اورمزد
((یکتا پروردگار بزرگ ایرانیان باستان و مزدیسنان، و آفریدگار زمین و آسمان و آفریدگان.
امشاسپندان و ایزدان نیز آفریده اویند.
او عین قدرت و دانش پر از خیر و راستی و سپندی و نیکی ست.
👈 اورمز، هورمزد، هرمزد = مخفف اهورامزدا، خدای یگانه، نام ستاره مشتری، نام فرشته‌ای، نام روز اول از هر ماه مزدیسنی.
👈 اهورامَزدا؛
(به اوستایی مزدا اهوره «مَزدا اَهورَه»)
نیز با نام‌های : اهورا ، اورمَزد ، هورمَزد، اورمُزد، هورمُز و هُرمُز)، نامِ آفریدگارِ نِکویی‌ها و دادار و پروردگارِ همه هستی در مَزدَیَسنا است. اهورامزدا آفریننده جهان است. مزدیسنان اهورامزدا را می‌پرستند.
اهورامزدا آفریدگار و داور همه چیزهای مادی و مینوی، و نیز آفریننده روشنی و تاریکی و برقرار کننده نظم هستی (اشا) است. او با اندیشیدن همه چیز را هستی بخشیده ‌است، پس در واقع او از عدم می‌آفریند و با خود تنهاست.
✔️ برای اهورا مزدا؛
در هرمزد یشت، در حدود شست صفتِ نیک آورده شده، و همه چیزهای خوب به وی منتسب شده‌است. همچنین او در مزدیسنا دارای شش صفتِ برجسته زیر است :
۱ - سپنتامینو به چم سپند ترین روان.
۲ - خشثره ویرنه به گویش امروزی شهریور، به چم شهریار و پادشاهی که باید برگزیده شود.
۳ - سپنته آرمیتی ست به چم پارسایی سپند و پاک.
۴ - هورتات بگویش امروزی خورداد به چم جامعیت و رسایی.
۵ - اَمرتات جاودانگی و بی مرگی ، او اَشَه. به چم راستی و درستی و دات ایزدی و پاکی ست.
۶ - وهومَنَه است به چم خوب منش، منش نیک، این صفات در مزدیسنا به نامِ امشاسپندان خوانده می‌شوند. و پایه‌های کمال در دین مزدیسنی برای رسیدن به روشنایی بی پایان است.
از این هفت امشاسپندان است که هفت شهر عشق، و هفت آسمان و هفت خوان اسفندیار و هفت خوان رستم، و هفت سین و هفت کشور و … اقتباس شده است.

گیاه مورت نماد روز اورمزد (خداوند) می باشد

@khashatra

#نیایش

#اورمزد_یشت

با آوای دل نشین
موبد مهربان فیروزگری

@khashatra