tgoop.com/kinokono/28
Last Update:
Черный, черный человек (2019) - туғма ногирон бўлган ва ота-боболардан мерос қолган бузуқ тизим устидан жудаям совуққон тарзда қозоқча кулиш.
Қозоғистоннинг чекка бир овулида ёш болакай ўлдирилган. Махаллий полиция томонидан гумонланувчи қўлга олинган, марказдан терговчи келиб барчасини расмийлаштирса бўлгани, иш ёпилади. Бу нарсага ўрганган терговчи хам хар доимгидек пулини олиб ишни ёпаман деган пайтида пойтахтдан журналист келиб иш бўйича ўзини суриштирувини бошлади. Журналистни хамма жойга бурнини тиқавериши на терговчига ва на ишни тезроқ ёпилишиини кутаётганлар учун ёқаяпти.
Филм режиссёри, сценарий муаллифи ва монтаж устаси хам битта одам – Адильхан Ержанов. Филмнинг бюджети унчалик катта бўлмаганлигини билиш унчалик хам қийин эмас. Аслида сен кенг омма учун эмас, маълум бир тор доира учун арт-хаус ишлаганингда катта бюджет ўзи нега керак? Ноодатий филм ишқибози учун экшн сахналар эмас ушбу филмдаги маккапоя далалари орасидаги шиқир-шиқир хам ёмон эмас. Корейсларни “Воспоминания об убийстве” филмини эслатиб юборадиган далалар ва терговчилар. Быковнинг “Майор” филмини эслатиб юборадиган МДХдаги балчиқ тизим ва оқ қора кадрлар. Режиссёр ушбу филмлардан илхомланганлигини сезиш қийин эмас. Операторнинг махаллий филмлар билан солиштирганда ўта ноодатий ижодини ўзи хам филмнинг “бошқача” эканлигини сездириб туради.
Ижодкорлар мамлакатдаги орган сохасини хохлаганича устидан кулишган. Тўлиқ коррупция, барчаси “тепадан” келадиган топшириққа боғлиқлиги, хисобот ва статистика учун ишлаш барча – барчаси нафақат қозоқ қўшниларимизда балки бутун МДХ давлатлари шу ўринда ўзимизнинг жонажондаги холатни хам эслатиб туради. Албатта филмда тасвирланганчалик десак ошириб юборган бўламиз, лекин, қисман ўхшашликлар бор.
Бош қахрамон терговчи Бекзат ўзи хам шу тизимнинг бир бўлаги. Хар қанақа нохақлик, адолатсизликка кўз юмиб кетувчи “оддий аскар”. Буйруқ бажаришдан бошқасига ярамайдиган, терговчи бўлиб бирор марта хақиқий суриштирув олиб бормаган, биқиқ тизим оқимига тушиб олган оддий балиқча. Гарчи боланинг ўлимида бошқа одамнинг қўли борлигини билсада хаттоки у одам болани зўрлаб ўлдирган педофиллигини билса хам уни реакцияси ўзгармайди. Юқоридан келган журналист қиз эса киноларда кўрган шекилли, терговчи ва полициячилар ўзини қандай тутиши кераклигини, журналист билан қанақа муомилада бўлиши кераклигини бот-бот такрорлайди. Умуман қонун ишламайдиган бу ўлкалардаги мухит хақида тасаввурга эга бўлмасдан келиб ўзиникини ўтказмоқчи бўлади. Режиссёр бу билан шахар ва чекка худудлардаги дунё бир-биридан ер билан осмончалик фарқ қилишини кўрсатмоқчидек. Шахар ривожланиб кетаверган овулларда эса халигача СССР.
Алохида таъкидлаш керакки режиссёрнинг меломанлиги хам жуда мэъёрида чиққан. 90 – йиллар хит мусиқаларининг янграши филмнинг оғир-босиқ ва жойи келганда қора юморига мос тушади. Улар бир бутун бўлиб овулнинг нақадар ўтмишда қолиб кетганини хис этишинга ёрдам берадигандек. Электрон жанридаги мусиқалар билан биргаликда йўл манзараларини экранда кетишидан режиссёрга аниқ “Драйв” филми ёққанлигини сезасан ва уни хам филми салкам “роад-муви” эканлигини инобатга олиб қўясан.
П.С: Жойи келганда айтмасам бўлмайди. Филмда гапирилган гапларнинг тахминан 20 фоизи сўкинишлардан иборат. Бизнинг оломон ТВда кетиб қолган “жалаб” сўзини хафталаб мухокама килаётган пайтда биз билан деярли бир хил тилда гаплашадиган, дини битта, менталитети хам жуда ўхшаш қўшни халқ цензурани бир чеккага суриб кучли асарлар яратмоқда. Улар эътиборини “жалаб”га эмас синиқ, бузуқ тизимга қаратган. Энди улар қайнона-келинлар масаласида тортишмайди, энди улар каттароқ, коррупция, хокимият тизимидаги амалдорларнинг ноқонуний харакатларини танқид қилишади ва буни ТВ орқали хам айлантиришади. Ха азизлар, бу воқеалар айнан биз “жалаб”ни аниқлашга уринаётган вақтимизда қўшни махаллада рўй бераяпти.
Нурободни қўйлари қаерга қараяпти, хайронман.
BY Киноконо
Share with your friend now:
tgoop.com/kinokono/28