Kteb_

ئایزیا برلین، لە جێیەک لەسەر ژیان و چارەنووسی <<ماندلشتایم>> دەڵێت؛-
"ژیانی زۆربەی شاعیرانی ڕووس، کۆتاییەکی خۆشی نەبووە؛ ڕیڵیف لە سێدارە درا؛ شاعیرانی شۆڕشی دکابەریست لە سیبریا گیانیان لە دەست دا؛ پووشکین و لێرمەنتۆڤ لە دووێلدا کووژران؛ یەسینیین و مایاکۆڤسکی و ماریانا تسڤێتەیڤا خۆیان کوشت؛ بلڤک و پاسترناک لە هەژاریدا مردوون. بەڵام چارەنووسی هیچیان هێندەی ماندلشتایم ترسناک نەبوو. ئەسڵەن تەواوی ژیانی ئەو پڕ بوو لە دیمەنی مرۆڤگەلی بێ جێ، بێپەناه و بێ گوناه کە بەدەست دوژمنەکانییەوە ئەشکەنجەی دەخوارد." ماندلشتایم ساڵی ۱۹۳٤هەجوویەک لەسەر ستالین دەنووسێت و لەسەری دەخرێتە زیاندانەوە. چوار ساڵ دواتر گیانی لەدەستدەدات لە ئۆردوگادا. هاوسەری شاعیر، نادژدا ماندلشتایم لە کۆتایی کتێبی یادداشتەکانی، کۆتا نامەی خۆی بۆ ماندلشتایم دادەنێت، کە هەرگیز ئەو نەیخوێندەوە. "ئووشا، ئازیزەکەم، خۆشەویستی لەمن دوورم.
وشەیەک نادۆزمەوە ئەم نامەیەی پێ بنووسم کە ڕەنگە هەرگیز نەیخوێنیتەوە. لە بۆشایدا دەینووسم. ڕەنگە کاتێک گەڕایتەوە من لێرە نەدۆزیەوە، ئەو کات ئەم نامەیە تاکە شتێکە منت بەبیردا دێنێتەوە.
ئووشا، چەند خۆش بوو وەکو منداڵ یاریکردنمان، دەمەقاڵێکانمان، هەوڵەکانمان، ئەو یاریانەی دەمانکردن و ئەشقەکەمان. ئێستا تەنانەت ناوێرم تەماشای ئاسمانیش بکەم، پەڵەهەورێک ببینم چۆن پێتی نیشان بدەم؟
لە یادتە، کۆتا زستانمان لە ڤۆرۆنێژ. هەژارییە بەختەوەرانەکامان، ئەو شیعرانەی تۆش دەتنووسین. لەبیرمە جارێکیان لە حەمام دەگەڕاینەوە، هێلکە یان سوساگیمان کڕی بوو. عەرەبانەییەکی پڕ لە کا بەلاماندا تێپەڕی. ئەو کاتە هێشتا سارد بوو منیش خەریک بوو ڕەق هەڵدەگەڕام لە تەنوورە کورتەکەمدا (بەڵام نەک هێندەی سەرمای ئێستای تۆ، دەزانم ئێستا چەندت سەرمایە). گشت بیرێکم لەلاتە، فرمێسک و خەندەم لەبەرتە، گشت ڕۆژ و سەعاتێکی ژیانە تاڵەکەمانمم لەلا پیرۆزە. ئازیزەکەم، هاوڕێکەم، ئەی ڕێنوێنیە چاوبەستراوەکەی ژینم.

ژیان دەکرێت زۆر درێژە بکێشێت، چەند سەخت و ئەستەمە بۆمان مردن بەتەنیا و لە دووری یەکدی. ئایە دەکرێت ئەمە چارەنووسی ئێمە بێت، ئێمەی تووتک و منداڵ. ئایە ئێمە شایەنی ئەمەین؟ فریشتەم، ئایە تۆ شایەنی ئەمەیت؟
لە دووا خەونمدا خەریکم بووم خواردنم بۆ دەکڕیت، لە چێشتخانەییەکی پۆخڵدا. خەڵکەکەی ئەوێ تەواو بۆم نامۆ بوون. کاتێک خواردنەکەم کڕی تازە بیرم کەوتەوە کە چی لەم خۆراکە بکەم. لەبەر ئەوەی نازانم تۆ لەکوێیت.
کاتێک لە خەو هەستام بە شوورام گوت "ئووشا مردووە". نازانم ئایە تۆ لە ژیاندا ماویت یاخود نا .
بەڵام لە پاش ئەو خەونە شوێن پێتم ونکردووە ، نازانم تۆ لەکوێیت گوێت لێمە ؟ ئایادەزانیت چەنێکم خۆش دەوێیت ؟ هەرگیز نەمتوانیوە پێت بڵێم چەندێکم خۆشدەوێیت ، تەنانەت ئێستاش ناتوانم . من تەنها بۆ تۆ قسەدەکەم تەنها بۆ تۆ ، تۆ هەمیشە لەگەڵم بوویت و منیش وەک کەسێکی توڕەو کێوی هەرگیز فێرنەبووم کە بگریەم ، ئێستا ئەو کەسە وا بۆت دەگریەت ، دەگریەت و دەگریەت ، ماڵئاوا ئەوە منم نادیا ، تۆ لەکوێیت ؟.

....
هاوپێچ وێنەکە وێنەی شاعیرە لە ئۆردوگا ماوەیەک بەر لە مەرگی ..

#51♠️
https://www.tgoop.com/kteb1/446

Telegram

Kteb_

www.tgoop.com/kteb1/3552

365 viewsFeb 13 at 20:21

ئایزیا برلین، لە جێیەک لەسەر ژیان و چارەنووسی <<ماندلشتایم>> دەڵێت؛-
"ژیانی زۆربەی شاعیرانی ڕووس، کۆتاییەکی خۆشی نەبووە؛ ڕیڵیف لە سێدارە درا؛ شاعیرانی شۆڕشی دکابەریست لە سیبریا گیانیان لە دەست دا؛ پووشکین و لێرمەنتۆڤ لە دووێلدا کووژران؛ یەسینیین و مایاکۆڤسکی و ماریانا تسڤێتەیڤا خۆیان کوشت؛ بلڤک و پاسترناک لە هەژاریدا مردوون. بەڵام چارەنووسی هیچیان هێندەی ماندلشتایم ترسناک نەبوو. ئەسڵەن تەواوی ژیانی ئەو پڕ بوو لە دیمەنی مرۆڤگەلی بێ جێ، بێپەناه و بێ گوناه کە بەدەست دوژمنەکانییەوە ئەشکەنجەی دەخوارد." ماندلشتایم ساڵی ۱۹۳٤هەجوویەک لەسەر ستالین دەنووسێت و لەسەری دەخرێتە زیاندانەوە. چوار ساڵ دواتر گیانی لەدەستدەدات لە ئۆردوگادا. هاوسەری شاعیر، نادژدا ماندلشتایم لە کۆتایی کتێبی یادداشتەکانی، کۆتا نامەی خۆی بۆ ماندلشتایم دادەنێت، کە هەرگیز ئەو نەیخوێندەوە. "ئووشا، ئازیزەکەم، خۆشەویستی لەمن دوورم.
وشەیەک نادۆزمەوە ئەم نامەیەی پێ بنووسم کە ڕەنگە هەرگیز نەیخوێنیتەوە. لە بۆشایدا دەینووسم. ڕەنگە کاتێک گەڕایتەوە من لێرە نەدۆزیەوە، ئەو کات ئەم نامەیە تاکە شتێکە منت بەبیردا دێنێتەوە.
ئووشا، چەند خۆش بوو وەکو منداڵ یاریکردنمان، دەمەقاڵێکانمان، هەوڵەکانمان، ئەو یاریانەی دەمانکردن و ئەشقەکەمان. ئێستا تەنانەت ناوێرم تەماشای ئاسمانیش بکەم، پەڵەهەورێک ببینم چۆن پێتی نیشان بدەم؟
لە یادتە، کۆتا زستانمان لە ڤۆرۆنێژ. هەژارییە بەختەوەرانەکامان، ئەو شیعرانەی تۆش دەتنووسین. لەبیرمە جارێکیان لە حەمام دەگەڕاینەوە، هێلکە یان سوساگیمان کڕی بوو. عەرەبانەییەکی پڕ لە کا بەلاماندا تێپەڕی. ئەو کاتە هێشتا سارد بوو منیش خەریک بوو ڕەق هەڵدەگەڕام لە تەنوورە کورتەکەمدا (بەڵام نەک هێندەی سەرمای ئێستای تۆ، دەزانم ئێستا چەندت سەرمایە). گشت بیرێکم لەلاتە، فرمێسک و خەندەم لەبەرتە، گشت ڕۆژ و سەعاتێکی ژیانە تاڵەکەمانمم لەلا پیرۆزە. ئازیزەکەم، هاوڕێکەم، ئەی ڕێنوێنیە چاوبەستراوەکەی ژینم.

ژیان دەکرێت زۆر درێژە بکێشێت، چەند سەخت و ئەستەمە بۆمان مردن بەتەنیا و لە دووری یەکدی. ئایە دەکرێت ئەمە چارەنووسی ئێمە بێت، ئێمەی تووتک و منداڵ. ئایە ئێمە شایەنی ئەمەین؟ فریشتەم، ئایە تۆ شایەنی ئەمەیت؟
لە دووا خەونمدا خەریکم بووم خواردنم بۆ دەکڕیت، لە چێشتخانەییەکی پۆخڵدا. خەڵکەکەی ئەوێ تەواو بۆم نامۆ بوون. کاتێک خواردنەکەم کڕی تازە بیرم کەوتەوە کە چی لەم خۆراکە بکەم. لەبەر ئەوەی نازانم تۆ لەکوێیت.
کاتێک لە خەو هەستام بە شوورام گوت "ئووشا مردووە". نازانم ئایە تۆ لە ژیاندا ماویت یاخود نا .
بەڵام لە پاش ئەو خەونە شوێن پێتم ونکردووە ، نازانم تۆ لەکوێیت گوێت لێمە ؟ ئایادەزانیت چەنێکم خۆش دەوێیت ؟ هەرگیز نەمتوانیوە پێت بڵێم چەندێکم خۆشدەوێیت ، تەنانەت ئێستاش ناتوانم . من تەنها بۆ تۆ قسەدەکەم تەنها بۆ تۆ ، تۆ هەمیشە لەگەڵم بوویت و منیش وەک کەسێکی توڕەو کێوی هەرگیز فێرنەبووم کە بگریەم ، ئێستا ئەو کەسە وا بۆت دەگریەت ، دەگریەت و دەگریەت ، ماڵئاوا ئەوە منم نادیا ، تۆ لەکوێیت ؟.

....
هاوپێچ وێنەکە وێنەی شاعیرە لە ئۆردوگا ماوەیەک بەر لە مەرگی ..

#51♠️
https://www.tgoop.com/kteb1/446

BY Kteb_