کردستان نامه

🔶از کردستان تا بلوچستان

✍ اسماعیل شمس

🔻در دو هفته اخیر سیل بلوچستان سبب شد که توجه بخشی از مردم ایران به آنجا معطوف شود. با وجود ارسال کمک از مناطق مختلف به جرٱت می‌توان گفت که در هیچ جا به اندازه کردستان برای جمع آوری کمک به سیل‌زدگان مظلوم بلوچستان تلاش مردمی صورت نگرفت. هرچند برخی تنها از منظر مذهب مشترک به این تلاش نگریستند،اما این موضوع وجوه دیگری هم داشت که نگارنده تنها به وجه تاریخی آن اشاره می‌کند. ضمن سپاس از کسانی که در این کار خیر پیشقدم شدند و درخواست از همه عزیزان برای تداوم کمک به مردم بلوچ، خوانندگان کردستان نامه را به مطالعه این یادداشت کوتاه دعوت می‌کنم.

🔻کتاب شهرستانهای ایران(تٱلیف در سده ۲ق) بلوچها را یکی از ۷ گروه کوه نشین/کوفیار{کوهیار} می‌نامد که از ظلم ضحاک به کوهها پناه بردند. این روایت در شاهنامه فردوسی درباره کردها هم آمده است و یکی از مهم‌ترین اشتراکات کرد و بلوچ در تاریخ حماسی است. منابع نخستین سده‌های اسلامی نیز بلوچها را از زمره اکراد معرفی کرده اند.ابن حوقل از طوایف قفص(کوفج) و کرد کوههای بارز در کرمان ومکران یاد کرده است. در تاریخ سیستان از "بسام کورد" نام برده شده که از خوارج سیستان بود وبرای یعقوب لیث شعر می‌خواند.اعتمادالسلطنه در مرآة البلدان می‌نویسد:"بلوص(بلوچ) اسم کوهی است از برای اکرادی که ایشان را بلادی است وسیع میانه کرمان وفارس و مجاورند با مردمان قفص". هرچند برخیها با تقلیل واژه کرد به شبان آن را فاقد بار نژادی می‌دانند، اما میراث شفاهی و اسناد تاریخی نشان می‌دهندکه چنین نگاهی خالی از خطا نیست. علاءالملک در سفرنامه بلوچستان از قول یکی از کردهای مکران می‌نویسد: "مکران گویا همین مکری آذربایجان است...پدرم کرد است و از آن سمتها آمده است". دکتر باستانی پاریزی در مقدمه‌اش بر سفرنامه بلوچستان اصطلاح "کوچ کردون" را که میان بلوچها رایج است به کوچ احتمالی اجداد آنان از کردستان پیوند داده است. منصور سید سجادی در کتاب باستان شناسی و تاریخ بلوچستان درباره کوفج‌ها/کوچ‌ها می‌نویسد:" کوچان همانند بلوچان بازماندگان گروه‌های کردی هستند که در سده های پیشین با حرکت خود از شمال غرب فلات ایران... با مردم بومی ... مخلوط شده و مستقر شده اند". محمود زندمقدم در کتاب حکایت بلوچ از دهها طایفه کرد در مناطق مختلف بلوچستان از جمله خاش، سراوان و دامنه های کوه تفتان نام برده است که نام خانوادگی کرد دارند و به زبان خود، کورتی(کردی) می‌گویند.

🔻 از نظر زبانشناسی هم شواهد زیادی برای نشان دادن شباهت زبان بلوچی وکردی و کوچ بلوچان از کردستان به بلوچستان وجود دارد. بلوچها در مسیر کوچ خود از شمال غرب به جنوب شرق آثاری از زبان خود را در واحه های کویر مرکزی فلات ایران بر جای گذاشته‌اند.این را می‌توان از نزدیکی وهمانندی گویشهای خوری وانارکی با گویش بلوچی استنباط کرد.(ایرانیکا،3 /633،دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی،12 /504).

🔻درباره این‌که نوع رابطه کرد و بلوچ چگونه است، میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد.برخیها مانند نویسنده کتاب کردگال نامک کرد و بلوچ را یکی و از تبار ماد می‌دانند.آنچنانکه در مقدمه کردگال‌نامک آمده است، این کتاب در سال 1070ه.ق/1659م توسط آخوند ملا محمد صالح به زبان فارسی نوشته شده است. او از کردهای زنگنه بلوچستان و وزیر کبیر میر احمد خان اول حاکم قلات بلوچستان (1666_1695م) بوده و پس از او به 5 امیر دیگر براخوئی(براهویی) خدمت کرده است. با نگاهی مختصر به این کتاب می‌توان دریافت که سبک نگارش و داده‌‌های تاریخی آن هیچ شباهتی به دوره صفوی ندارد و به احتمال زیاد عمر آن از صد سال فراتر نمی‌رود.نویسنده، داستانهای شفاهی رایج در میان مردم را با برخی نوشته‌های هرودوت و دیگر تاریخنگاران معاصر ترکیب و به نام کردگال‌نامک منتشر کرده است. شاید این کتاب توسط خوانین قلات بلوچستان در پاکستان کنونی نوشته شده باشد که در نیمه‌های قرن بیستم با کردستان ارتباط یافتند.ازجمله رجال مشهور بلوچستان پاکستان در آن زمان میرعبدالعزیز کرد بود و بعید نیست نگارنده کتاب،او یا یکی از نزدیکانش بوده باشد. برای آگاهی از زندگی او نگاه کنید به دو لینک زیر

B2n.ir/j62266

B2n.ir/f44276

🔻کردهای بلوچستان پاکستان در صد سال گذشته در تحولات این کشور نقش داشته و در احزاب و نهادهای سیاسی و فرهنگی حضور داشته اند و امروزه در شبکه‌های اجتماعی صفحه‌های مختلفی به نام آنان وجود دارد،مانند
Babu Mir Abdul Rehman Kurd

منابع اشاره‌ای به کوچ کردان از کردستان به بلوچستان در دوره ماد نکرده‌اند و بنابراین نمی‌توان در این باره قضاوت کرد، اما برخی حکام بلوچستان مانند گنجعلی‌خان زیگ و شاهوردی سلطان محمودی در دوره صفوی کرد بوده و با سپاهیان و خویشاوندان خود از کردستان به بلوچستان رفته‌اند.شاید کردهای کنونی بلوچستان از بازماندگان آنان باشند.

https://www.tgoop.com/kurdistanname

The Balochistan Post

میر عبدالعزیز کرد کون تھے - کامریڈ علی ظفر بلوچ | The Balochistan Post

میر عبدالعزیز کرد کون تھے تحریر و تالیف: کامریڈ علی ظفر بلوچ دی بلوچستان پوسٹ میر عبدالعزیز کرد جس کی زندگی کی 28 سال جیلوں میں گذری۔ میر عبدالعزیزکرد 1907ءکو مستونگ میں میر ٹلن خان کے گھر میں پیدا ہوئے۔ پانچ سال کا تھا والدہ کا انتقال ہوا۔ میر عبدالعزیز…

www.tgoop.com/kurdistanname/547

20.6K viewsedited  Mar 8 at 19:53

🔶از کردستان تا بلوچستان

✍ اسماعیل شمس

🔻در دو هفته اخیر سیل بلوچستان سبب شد که توجه بخشی از مردم ایران به آنجا معطوف شود. با وجود ارسال کمک از مناطق مختلف به جرٱت می‌توان گفت که در هیچ جا به اندازه کردستان برای جمع آوری کمک به سیل‌زدگان مظلوم بلوچستان تلاش مردمی صورت نگرفت. هرچند برخی تنها از منظر مذهب مشترک به این تلاش نگریستند،اما این موضوع وجوه دیگری هم داشت که نگارنده تنها به وجه تاریخی آن اشاره می‌کند. ضمن سپاس از کسانی که در این کار خیر پیشقدم شدند و درخواست از همه عزیزان برای تداوم کمک به مردم بلوچ، خوانندگان کردستان نامه را به مطالعه این یادداشت کوتاه دعوت می‌کنم.

🔻کتاب شهرستانهای ایران(تٱلیف در سده ۲ق) بلوچها را یکی از ۷ گروه کوه نشین/کوفیار{کوهیار} می‌نامد که از ظلم ضحاک به کوهها پناه بردند. این روایت در شاهنامه فردوسی درباره کردها هم آمده است و یکی از مهم‌ترین اشتراکات کرد و بلوچ در تاریخ حماسی است. منابع نخستین سده‌های اسلامی نیز بلوچها را از زمره اکراد معرفی کرده اند.ابن حوقل از طوایف قفص(کوفج) و کرد کوههای بارز در کرمان ومکران یاد کرده است. در تاریخ سیستان از "بسام کورد" نام برده شده که از خوارج سیستان بود وبرای یعقوب لیث شعر می‌خواند.اعتمادالسلطنه در مرآة البلدان می‌نویسد:"بلوص(بلوچ) اسم کوهی است از برای اکرادی که ایشان را بلادی است وسیع میانه کرمان وفارس و مجاورند با مردمان قفص". هرچند برخیها با تقلیل واژه کرد به شبان آن را فاقد بار نژادی می‌دانند، اما میراث شفاهی و اسناد تاریخی نشان می‌دهندکه چنین نگاهی خالی از خطا نیست. علاءالملک در سفرنامه بلوچستان از قول یکی از کردهای مکران می‌نویسد: "مکران گویا همین مکری آذربایجان است...پدرم کرد است و از آن سمتها آمده است". دکتر باستانی پاریزی در مقدمه‌اش بر سفرنامه بلوچستان اصطلاح "کوچ کردون" را که میان بلوچها رایج است به کوچ احتمالی اجداد آنان از کردستان پیوند داده است. منصور سید سجادی در کتاب باستان شناسی و تاریخ بلوچستان درباره کوفج‌ها/کوچ‌ها می‌نویسد:" کوچان همانند بلوچان بازماندگان گروه‌های کردی هستند که در سده های پیشین با حرکت خود از شمال غرب فلات ایران... با مردم بومی ... مخلوط شده و مستقر شده اند". محمود زندمقدم در کتاب حکایت بلوچ از دهها طایفه کرد در مناطق مختلف بلوچستان از جمله خاش، سراوان و دامنه های کوه تفتان نام برده است که نام خانوادگی کرد دارند و به زبان خود، کورتی(کردی) می‌گویند.

🔻 از نظر زبانشناسی هم شواهد زیادی برای نشان دادن شباهت زبان بلوچی وکردی و کوچ بلوچان از کردستان به بلوچستان وجود دارد. بلوچها در مسیر کوچ خود از شمال غرب به جنوب شرق آثاری از زبان خود را در واحه های کویر مرکزی فلات ایران بر جای گذاشته‌اند.این را می‌توان از نزدیکی وهمانندی گویشهای خوری وانارکی با گویش بلوچی استنباط کرد.(ایرانیکا،3 /633،دایرۀ المعارف بزرگ اسلامی،12 /504).

🔻درباره این‌که نوع رابطه کرد و بلوچ چگونه است، میان پژوهشگران اختلاف نظر وجود دارد.برخیها مانند نویسنده کتاب کردگال نامک کرد و بلوچ را یکی و از تبار ماد می‌دانند.آنچنانکه در مقدمه کردگال‌نامک آمده است، این کتاب در سال 1070ه.ق/1659م توسط آخوند ملا محمد صالح به زبان فارسی نوشته شده است. او از کردهای زنگنه بلوچستان و وزیر کبیر میر احمد خان اول حاکم قلات بلوچستان (1666_1695م) بوده و پس از او به 5 امیر دیگر براخوئی(براهویی) خدمت کرده است. با نگاهی مختصر به این کتاب می‌توان دریافت که سبک نگارش و داده‌‌های تاریخی آن هیچ شباهتی به دوره صفوی ندارد و به احتمال زیاد عمر آن از صد سال فراتر نمی‌رود.نویسنده، داستانهای شفاهی رایج در میان مردم را با برخی نوشته‌های هرودوت و دیگر تاریخنگاران معاصر ترکیب و به نام کردگال‌نامک منتشر کرده است. شاید این کتاب توسط خوانین قلات بلوچستان در پاکستان کنونی نوشته شده باشد که در نیمه‌های قرن بیستم با کردستان ارتباط یافتند.ازجمله رجال مشهور بلوچستان پاکستان در آن زمان میرعبدالعزیز کرد بود و بعید نیست نگارنده کتاب،او یا یکی از نزدیکانش بوده باشد. برای آگاهی از زندگی او نگاه کنید به دو لینک زیر

B2n.ir/j62266

B2n.ir/f44276

🔻کردهای بلوچستان پاکستان در صد سال گذشته در تحولات این کشور نقش داشته و در احزاب و نهادهای سیاسی و فرهنگی حضور داشته اند و امروزه در شبکه‌های اجتماعی صفحه‌های مختلفی به نام آنان وجود دارد،مانند
Babu Mir Abdul Rehman Kurd

منابع اشاره‌ای به کوچ کردان از کردستان به بلوچستان در دوره ماد نکرده‌اند و بنابراین نمی‌توان در این باره قضاوت کرد، اما برخی حکام بلوچستان مانند گنجعلی‌خان زیگ و شاهوردی سلطان محمودی در دوره صفوی کرد بوده و با سپاهیان و خویشاوندان خود از کردستان به بلوچستان رفته‌اند.شاید کردهای کنونی بلوچستان از بازماندگان آنان باشند.

https://www.tgoop.com/kurdistanname

BY کردستان نامه