✅ تفاوت‌های کلیدی بین لیست‌ها و تاپل‌ها

قابلیت تغییر (Mutability)

لیست‌ها:

قابل تغییر (Mutable): لیست‌ها می‌توانند پس از ایجاد تغییر کنند؛ می‌توانید عناصر را اضافه، حذف یا جایگزین کنید.

    my_list = [1, 2, 3]
    my_list[0] = 4  # تغییر اولین عنصر
    my_list.append(5)  # اضافه کردن عنصر جدید
    print(my_list)  # خروجی: [4, 2, 3, 5]

تاپل‌ها:

غیرقابل تغییر (Immutable): پس از ایجاد یک تاپل، نمی‌توانید عناصر آن را تغییر دهید. این ویژگی باعث افزایش کارایی و امنیت داده‌ها در مواردی می‌شود که نیاز به تغییرات مکرر ندارند.

    my_tuple = (1, 2, 3)
    # my_tuple[0] = 4  # این خط خطا می‌دهد

عملکرد (Performance)

لیست‌ها:

کندتر: به دلیل قابلیت تغییر، لیست‌ها دارای سربار (overhead) بیشتری هستند که می‌تواند منجر به کاهش کارایی در برخی موارد شود.

تاپل‌ها:

سریع‌تر: از آنجا که تاپل‌ها غیرقابل تغییر هستند، بهینه‌تر بوده و سربار کمتری دارند، که منجر به افزایش سرعت عملیات می‌شود، به خصوص در ساختارهای داده بزرگ.

استفاده حافظه (Memory Usage)

لیست‌ها:

مصرف حافظه بیشتر: به دلیل قابلیت تغییر، لیست‌ها برای مدیریت تغییرات به فضای اضافی نیاز دارند.

تاپل‌ها:

مصرف حافظه کمتر: تاپل‌ها به دلیل غیرقابل تغییر بودن و ساختار ساده‌تر، معمولاً فضای حافظه کمتری نسبت به لیست‌ها اشغال می‌کنند.

امنیت داده (Data Integrity)

لیست‌ها:

کمتر امن: از آنجا که لیست‌ها قابل تغییر هستند، ممکن است به‌طور ناخواسته تغییر یابند و داده‌ها دچار ناپایداری شوند.

تاپل‌ها:

بیشتر امن: تاپل‌ها به دلیل غیرقابل تغییر بودن، امنیت داده‌ها را تضمین می‌کنند و برای استفاده در موقعیت‌هایی که نیاز به عدم تغییر داده‌ها داریم، مناسب‌تر هستند.

کاربرد (Usage)

لیست‌ها:

زمانی که نیاز به تغییرات مکرر دارید: برای مجموعه‌هایی از داده‌ها که به‌طور مداوم نیاز به اضافه کردن، حذف یا تغییر دارند، لیست‌ها مناسب‌تر هستند.

    my_list = [1, 2, 3]
    my_list.append(4)
    my_list.remove(2)
    print(my_list)  # خروجی: [1, 3, 4]

تاپل‌ها:

زمانی که نیاز به ثابت ماندن داده‌ها دارید: برای داده‌هایی که نباید تغییر کنند، مانند کلیدهای دیکشنری یا مقادیر ثابت در برنامه‌نویسی.

    my_tuple = (1, 2, 3)
    my_dict = {my_tuple: "value"}  # استفاده از تاپل به عنوان کلید در دیکشنری

عملیات‌های مجاز

لیست‌ها:

پشتیبانی از تمام عملیات‌های تغییرپذیری مانند append(), remove(), insert(), pop(), و غیره.

تاپل‌ها:

پشتیبانی از عملیات دسترسی و شمارش عناصر مانند index() و count(), اما بدون قابلیت تغییر.

ترکیب داده‌ها (Concatenation) و تکرار (Repetition)
هر دو نوع داده از ترکیب و تکرار پشتیبانی می‌کنند، اما ترکیب و تکرار در تاپل‌ها منجر به ایجاد تاپل‌های جدید می‌شود.

# ترکیب
list1 = [1, 2]
list2 = [3, 4]
combined_list = list1 + list2
print(combined_list)  # خروجی: [1, 2, 3, 4]

tuple1 = (1, 2)
tuple2 = (3, 4)
combined_tuple = tuple1 + tuple2
print(combined_tuple)  # خروجی: (1, 2, 3, 4)

# تکرار
repeated_list = list1 * 3
print(repeated_list)  # خروجی: [1, 2, 1, 2, 1, 2]

repeated_tuple = tuple1 * 3
print(repeated_tuple)  # خروجی: (1, 2, 1, 2, 1, 2)

تبدیل بین لیست و تاپل

گاهی اوقات نیاز به تبدیل بین این دو نوع داده وجود دارد.

# لیست به تاپل
my_list = [1, 2, 3]
my_tuple = tuple(my_list)
print(my_tuple)  # خروجی: (1, 2, 3)

# تاپل به لیست
my_tuple = (1, 2, 3)
my_list = list(my_tuple)
print(my_list)  # خروجی: [1, 2, 3]

نتیجه‌گیری

لیست‌ها برای مواردی مناسب هستند که نیاز به تغییر، اضافه کردن یا حذف عناصر دارید. از لیست‌ها در برنامه‌هایی استفاده کنید که انعطاف‌پذیری داده‌ها مهم است.
تاپل‌ها برای مواردی مناسب هستند که داده‌ها باید ثابت بمانند و بهینه‌سازی عملکرد و استفاده از حافظه مهم است. از تاپل‌ها در مواردی استفاده کنید که داده‌ها نباید تغییر کنند و امنیت داده‌ها حائز اهمیت است

@lython