محمود شفیعی

🛑برتری جویی و فساد

⚛معیار قرآنی و روایی برای الهی بودن "زمامداری" به طور خاص و "برخورداری از هر گونه قدرت" به طور عام، پرهیز زمامداران و هر صاحب قدرتی، قدرت از هر جنس که باشد، از گردن فرازی نسبت به دیگران و دوری از ارتکاب انواع فساد هاست. سوره قصص به طور مفصل بخش هایی از قصه موسی ع، از جمله مواجهه او با فرعون، و نیز داستان قارون را بیان کرده است. در اولین آیه از شش آیه آخر که نتیجه گیری از مطالب سوره به حساب می آید، این دو معیار بیان شده است.
✡۱. برابر آیه ۸۳ سوره قصص، سعادت نهایی همیشگی (رسیدن به بهشت و جوار قرب الهی) متعلق به کسانی است که در زمین (در مناسبات گوناگون زندگی اجتماعی و سیاسی) نه دنبال برتری جویی باشند و نه به فساد رو آورند. برتری جویی و فساد، تقوا (خویشتن بانی و خود نگه داری) را می شکند؛ در حالی که عاقبت به خیری از آنِ کسانی است که بر نفس خود سلطه دارند.
✡۲. نمونه ویژه برتری جویی و فساد انگیزی مطرح شده در آیه، غیر از خود فرعون و قارون، فرعون و قارون صفتانی هستند که با تکیه بر انواعی از منابع قدرت و ثروت به تحقیر مردم می پردازند و خود را یک سر و گردن از دیگران برتر می خواهند و ثروت جامعه را در بین خود و خودی ها دست به دست می گردانند. خود را بر ثروت و قدرت کشور محرم و دیگران را نامحرم می پندارند.
✡۳. در تفسیر نمونه به درستی اشاره شده است که برتری جویی، خود، یکی از مصداق های فساد در جامعه است. با این حال، به خاطر زشتی بیش از حد برتری جویی، این خوی ناپسند، جدا از دیگر فسادها، برجسته گشته و بدان توجه داده شده است. خصلت ناشایست عُلُو (برتری جویی)، با تعبیرهای دیگری نیز چون استکبار (گردن کشی و خود بزرگ بینی دروغین)، استخفاف (خوار شماری دیگران)، عُتُو(نافرمانی و تجاوز)، طغیان (سرکشی)، بغی (تجاوزگری تحت تاثیر هوای نفس)، و عصیان (نافرمانی و خروج از طاعت)، در آیات گوناگون پرداخته شده است.
✡۴. در کلام علی ع گستره معنایی برتری جویی مورد توجه قرار گرفته و بسط یافته است. امام ع بر پایه حدیثی فرموده اند: "گاه می شود که انسان از این لذت می برد که بند کفش او از بند کفش دوستش بهتر باشد و به خاطر همین ذیل آیه عُلُو(برتری جویی) قرار می گیرد". این بیان امام ع نشان می دهد که در همه حوزه های زندگی و مناسبات اجتماعی امکان گرفتاری به بد اخلاقی برتری جویی، وجود دارد و گاهی ممکن است به فرهنگ ناشایست یک جامعه تبدیل گردد.
✡۵. برابر حدیث دیگری از علی ع، آن حضرت در دوره حکومتش در بازارها قدم می زد. گم شده ها را راهنمایی می کرد. دست افراد آسیب پذیر را می گرفت و در عمل راه نفوذ روحیه برتری جویی بر رفتار حاکم اسلامی را می بست. امام ع وقتی از کنار فروشندگان و کاسبان عبور می کرد با خواندن همین آیه نهی از گردن فرازی و فساد انگیزی، به آنان هشدار می داد و می فرمود: "این آیه درباره زمامداران عادل و متواضع و همچنین سایر قدرتمندان از توده های مردم نازل شده است"
🔯نتیجه گیری: بر پایه آیه ۸۳ قصص، آیات مشابه دیگر و روایات مربوط، یکی از اصول خدشه ناپذیر جامعه و حکومت اسلامی، برابری در معنای اخلاقی-حقوقی کلمه است؛ چرا که گذر از برابری افتادن در ورطه برتری جویی است. لازمه برابری این است که حکمران اسلامی در توزیع خدمات مادی و غیرمادی کشور با عبور از برتری بینی های مذهبی، زبانی، فرهنگی، نژادی، منطقه ای، و جنسیتی، همه را با یک چشم ببیند و از این راه وظیفه تکریم همگانی را بجا آورد. حکومتی که جامعه را در عرصه حکمرانی به خودی و غیر خودی تقسیم کند، بی تردید، از اصول حکمرانی اسلامی منحرف گشته و جامعه را نیز به انحراف کشانده است.
۱۷مرداد۱۴۰۳ شفیعی
@Mahmood_shafiee

www.tgoop.com/mahmood_shafiee/332

1.1K viewsAug 7 at 07:22

🛑برتری جویی و فساد

⚛معیار قرآنی و روایی برای الهی بودن "زمامداری" به طور خاص و "برخورداری از هر گونه قدرت" به طور عام، پرهیز زمامداران و هر صاحب قدرتی، قدرت از هر جنس که باشد، از گردن فرازی نسبت به دیگران و دوری از ارتکاب انواع فساد هاست. سوره قصص به طور مفصل بخش هایی از قصه موسی ع، از جمله مواجهه او با فرعون، و نیز داستان قارون را بیان کرده است. در اولین آیه از شش آیه آخر که نتیجه گیری از مطالب سوره به حساب می آید، این دو معیار بیان شده است.
✡۱. برابر آیه ۸۳ سوره قصص، سعادت نهایی همیشگی (رسیدن به بهشت و جوار قرب الهی) متعلق به کسانی است که در زمین (در مناسبات گوناگون زندگی اجتماعی و سیاسی) نه دنبال برتری جویی باشند و نه به فساد رو آورند. برتری جویی و فساد، تقوا (خویشتن بانی و خود نگه داری) را می شکند؛ در حالی که عاقبت به خیری از آنِ کسانی است که بر نفس خود سلطه دارند.
✡۲. نمونه ویژه برتری جویی و فساد انگیزی مطرح شده در آیه، غیر از خود فرعون و قارون، فرعون و قارون صفتانی هستند که با تکیه بر انواعی از منابع قدرت و ثروت به تحقیر مردم می پردازند و خود را یک سر و گردن از دیگران برتر می خواهند و ثروت جامعه را در بین خود و خودی ها دست به دست می گردانند. خود را بر ثروت و قدرت کشور محرم و دیگران را نامحرم می پندارند.
✡۳. در تفسیر نمونه به درستی اشاره شده است که برتری جویی، خود، یکی از مصداق های فساد در جامعه است. با این حال، به خاطر زشتی بیش از حد برتری جویی، این خوی ناپسند، جدا از دیگر فسادها، برجسته گشته و بدان توجه داده شده است. خصلت ناشایست عُلُو (برتری جویی)، با تعبیرهای دیگری نیز چون استکبار (گردن کشی و خود بزرگ بینی دروغین)، استخفاف (خوار شماری دیگران)، عُتُو(نافرمانی و تجاوز)، طغیان (سرکشی)، بغی (تجاوزگری تحت تاثیر هوای نفس)، و عصیان (نافرمانی و خروج از طاعت)، در آیات گوناگون پرداخته شده است.
✡۴. در کلام علی ع گستره معنایی برتری جویی مورد توجه قرار گرفته و بسط یافته است. امام ع بر پایه حدیثی فرموده اند: "گاه می شود که انسان از این لذت می برد که بند کفش او از بند کفش دوستش بهتر باشد و به خاطر همین ذیل آیه عُلُو(برتری جویی) قرار می گیرد". این بیان امام ع نشان می دهد که در همه حوزه های زندگی و مناسبات اجتماعی امکان گرفتاری به بد اخلاقی برتری جویی، وجود دارد و گاهی ممکن است به فرهنگ ناشایست یک جامعه تبدیل گردد.
✡۵. برابر حدیث دیگری از علی ع، آن حضرت در دوره حکومتش در بازارها قدم می زد. گم شده ها را راهنمایی می کرد. دست افراد آسیب پذیر را می گرفت و در عمل راه نفوذ روحیه برتری جویی بر رفتار حاکم اسلامی را می بست. امام ع وقتی از کنار فروشندگان و کاسبان عبور می کرد با خواندن همین آیه نهی از گردن فرازی و فساد انگیزی، به آنان هشدار می داد و می فرمود: "این آیه درباره زمامداران عادل و متواضع و همچنین سایر قدرتمندان از توده های مردم نازل شده است"
🔯نتیجه گیری: بر پایه آیه ۸۳ قصص، آیات مشابه دیگر و روایات مربوط، یکی از اصول خدشه ناپذیر جامعه و حکومت اسلامی، برابری در معنای اخلاقی-حقوقی کلمه است؛ چرا که گذر از برابری افتادن در ورطه برتری جویی است. لازمه برابری این است که حکمران اسلامی در توزیع خدمات مادی و غیرمادی کشور با عبور از برتری بینی های مذهبی، زبانی، فرهنگی، نژادی، منطقه ای، و جنسیتی، همه را با یک چشم ببیند و از این راه وظیفه تکریم همگانی را بجا آورد. حکومتی که جامعه را در عرصه حکمرانی به خودی و غیر خودی تقسیم کند، بی تردید، از اصول حکمرانی اسلامی منحرف گشته و جامعه را نیز به انحراف کشانده است.
۱۷مرداد۱۴۰۳ شفیعی
@Mahmood_shafiee

BY محمود شفیعی