مكتوب

میناگری های قرآنی
(۵۰)
مقدمه پانزدهم
صورتگری قرآن مجید
(۵)
سیدعطاء الله مهاجرانی



سوم: آوای وحی در گوش جان کوه

۱- از جمله شگفت انگیز ترین صورتگری های قرآن مجید، تصویر و یا تصور فرو فرستاده شدن قرآن مجید بر کوه است. اگر خداوند کلمات خود را در گوش جان کوه زمزمه کند؛ چه اتفاقی می افتد؟!
لَوْ أَنزَلْنَا هَـٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (الحشر: ٢١)
اگر این قرآن را بر کوهی فرو فرستاده بودیم، بی‌شک آن را از ترس خداوند خاکسار و فرو پاشیده می‌دیدی، و اینها مثلهایی است که برای مردم می‌زنیم باشد که اندیشه کنند. ( خرمشاهی)
زمخشری در تفسیر کشاف نوشته است: «هذا تمثيل وتخييل» این آیه هم تمثیل است و هم خیالپردازی. تمثیل گویی با خرد ما سخن می گوید تا شباهت هایی را در یابیم و تخییل مرغ خیال ما را تا ناکجاها پرواز می دهد. هر یک از ما از فرو فرستادن ایات قرآن مجید بر کوه می توانیم تصویر متفاوتی داشته باشیم.
شاید زیباترین تفسیر این آیات از جلال الدین محمد بلخی در مثنوی معنوی است:
حق همی‌گوید که ای مغرور کور
نه ز نامم پاره پاره گشت طور

که لَوْ أَنزَلْنَا کتاباً للجَبَلٍ
لانْصَدَعْ ثُمَّ انْقَطَع ثُمَّ ارْتَحَل

از من ار کوه احد واقف بدی
پاره گشتی و دلش پر خون شدی (۲)
( مثنوی، دفتر دوم، بیت ۵۱۱ تا ۵۱۳)

و نیز:
کوه طور اندر تجلی حلق یافت
تا که می نوشید و می را بر نتافت

صار دَکّاً مِنهُ وانْشَقَّ الْجَبَل
هل رایتُم من جَبَل رَقْصَ الْجَمَل
( مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۵ و ۱۶)

کوه مثل شتر سرمست به رقص آمده است
همین مضمون را مولانا در غزلیات شمس نیز مطرح کرده است:
غزلیات غزل ۱۳۴
زان میی کاندر جبل انداخت صد رقص الجمل
زان میی کاو روشنی بخشد دل مردود را
(شمس غزل ۱۳۴)

www.tgoop.com/maktuob/3873

1.05K viewsJun 1 at 21:30

میناگری های قرآنی
(۵۰)
مقدمه پانزدهم
صورتگری قرآن مجید
(۵)
سیدعطاء الله مهاجرانی



سوم: آوای وحی در گوش جان کوه

۱- از جمله شگفت انگیز ترین صورتگری های قرآن مجید، تصویر و یا تصور فرو فرستاده شدن قرآن مجید بر کوه است. اگر خداوند کلمات خود را در گوش جان کوه زمزمه کند؛ چه اتفاقی می افتد؟!
لَوْ أَنزَلْنَا هَـٰذَا الْقُرْآنَ عَلَىٰ جَبَلٍ لَّرَأَيْتَهُ خَاشِعًا مُّتَصَدِّعًا مِّنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَتِلْكَ الْأَمْثَالُ نَضْرِبُهَا لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ (الحشر: ٢١)
اگر این قرآن را بر کوهی فرو فرستاده بودیم، بی‌شک آن را از ترس خداوند خاکسار و فرو پاشیده می‌دیدی، و اینها مثلهایی است که برای مردم می‌زنیم باشد که اندیشه کنند. ( خرمشاهی)
زمخشری در تفسیر کشاف نوشته است: «هذا تمثيل وتخييل» این آیه هم تمثیل است و هم خیالپردازی. تمثیل گویی با خرد ما سخن می گوید تا شباهت هایی را در یابیم و تخییل مرغ خیال ما را تا ناکجاها پرواز می دهد. هر یک از ما از فرو فرستادن ایات قرآن مجید بر کوه می توانیم تصویر متفاوتی داشته باشیم.
شاید زیباترین تفسیر این آیات از جلال الدین محمد بلخی در مثنوی معنوی است:
حق همی‌گوید که ای مغرور کور
نه ز نامم پاره پاره گشت طور

که لَوْ أَنزَلْنَا کتاباً للجَبَلٍ
لانْصَدَعْ ثُمَّ انْقَطَع ثُمَّ ارْتَحَل

از من ار کوه احد واقف بدی
پاره گشتی و دلش پر خون شدی (۲)
( مثنوی، دفتر دوم، بیت ۵۱۱ تا ۵۱۳)

و نیز:
کوه طور اندر تجلی حلق یافت
تا که می نوشید و می را بر نتافت

صار دَکّاً مِنهُ وانْشَقَّ الْجَبَل
هل رایتُم من جَبَل رَقْصَ الْجَمَل
( مثنوی، دفتر سوم، بیت ۱۵ و ۱۶)

کوه مثل شتر سرمست به رقص آمده است
همین مضمون را مولانا در غزلیات شمس نیز مطرح کرده است:
غزلیات غزل ۱۳۴
زان میی کاندر جبل انداخت صد رقص الجمل
زان میی کاو روشنی بخشد دل مردود را
(شمس غزل ۱۳۴)

BY مكتوب