.
گل انار در دست پادشاهان هخامنشی

در سنگ نگاره‌های هخامنشی گلی در دست پادشاه دیده میشود که برخی پژوهشگران آن را « گل #نیلوفر آبی » و برگرفته از هنر مصر باستان دانسته‌اند

♦️ اما اگر با دقت بیشتری نگاه کنیم، این نقش به گل انار شباهت بیشتری دارد ؛ و با این موضوع که منطقه پارس بزرگترین تولید کننده انار در جهان باستان بوده و همچنین جایگاه انار در دین زرتشتی و فرهنگ ایرانی هم‌خوانی دارد

بررسی دقیق :

در نقش موردنظر، دو غنچه برآمده در کنار گل اصلی « سر گِردی » دارند ؛ درحالی که در گل نیلوفر اصلا غنچه‌ها در کنار گل اصلی بیرون نمی‌زنند و هرکدام شاخه جداگانه‌ای دارند و درضمن « سر تیز » هستند. حاشیه غنچه انار، شامل کنگره‌های لوزی‌شکلی در یک ردیف است که با طرح هخامنشی هم‌خوانی دارد، درحالی که حاشیه پایینی غنچه گل نیلوفر، برگ‌های لوزی‌شکل بزرگی دارد

در هنر مصر باستان « گل نیلوفر آبی » در دست شخصیت‌ها دیده می‌شود ؛ و میشود گفت که در هنر هخامنشی، تحت تاثیر هنر مصری اینگونه نقش‌ ایجاد شده‌، ولی به جای گل نیلوفر، از گل درخت بومی منطقه پارس، یعنی « گل انار » استفاده شده است
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

.

♦️ بررسی واژه « انار / هنار / نار »

در همه زبان‌های باستانی جهان، همین واژه انار با خوانش های مختلف برای اشاره به این میوه به کار رفته است و این نشان میدهد که این واژه از یک منطقه خاص ریشه گرفته است ؛ این منطقه هم بدون‌شک جایی است که انار #بومی آنجا بوده و بزرگترین تولید کننده انار در جهان باستان بوده است، و این واژه برآمده از زبان مردمان آن منطقه بوده، یعنی « ایران » ؛ بنابراین میوه انار به همراه « نام » آن در دوره باستان، از #ایران به بسیاری از مناطق جهان راه یافته است

در هیتی : 𒉡𒌫𒈬 /⁠ nurmû

در هوری : 𒉡𒊏𒀭𒋾 /⁠ nuranti

در سومری : 𒉡𒌫𒈠 /⁠ nurma

در اکدی : 𒄑𒈢𒆳𒊏 /⁠ armannu

در فنیقی : rimmūn / 𐤓𐤌𐤍

در مصری باستان : jnhmn ( و erman, herman )

در عبری : רִמּוֹן / rimmṓn

در آرامی : ܪܘܡܢܐ / rummānā

🔹 در متون پهلوی این واژه بصورت « anār » چندبار به کار رفته است ( 👆 ببینید ) و در متون سغدی بصورت nārāk آمده است‌. در اوستایی نیز واژه‌ای با خوانش haðānaepatā « هَذانَ‌اِپَتا » به معنای « درخت انار » آمده است. احسان بهرامی در فرهنگ واژه‌های اوستا، این واژه را متشکل از دو بخش « همیشه + سبز » دانسته است. اما دکتر حسن‌دوست در کتاب ریشه‌شناختی زبان فارسی، به نقل از پروفسور بیلی :

🔹 واژه « انار » را صورت مقلوب ِ واژه اوستایی « هَذانَ‌اِپَتا » دانسته است. همانگونه که « کران تبدیل به کنِار » شده است. هَنار ha+nār برگرفته از ha+rān با تبدیل د به ر ؛ و برگرفته hamdān که از دو بخش ham به معنی باهم، متفق، و dān به معنی دانه و تخم ساخته شده و اشاره به ساختار هم‌دانه میوه انار دارد. همانگونه که در زبان‌های اروپایی به آن pomegranate به معنی میوه دانه‌دار می‌گویند

🔺 انار چنان جایگاهی در فرهنگ و تمدن ایرانی داشته که در نام افراد تا نام شهرهای ایران میتوان آن را به فراوانی دید. چندین شهر و روستا در ایران « #انار » نام دارند، همچنین نام‌های جغرافیایی : اناران، انارو، انارستان، انارستانک، انارک، انارشیرین، اناربار، چم‌انار، نارمک و ... در ترکیب‌های ادبی : ناردان، ناروَن، ناربُن، #گنار ، آشنار، انارین، ناربا، ناروَر، نارخو و ... نیز دیده میشود

‌.‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

جایگاه ویژه #انار در شاهنامه فردوسی:

« انار » میوه‌ای مقدس و با ارزش در شاهنامه است و فردوسی بارها در سروده‌های خود، به آن اشاره می‌کند. فردوسی در جایی « #ایران » را به باغی خرم‌بهار تشبیه کرده، و انار را یکی از میوه‌های این باغ دانسته :

که ایران چو باغیست خرم بهار
شـکـفـتـه هـمـیشـه گـــل کـامـگار
پر از نرگس و #نار و سیب و بهی
چـو پـالـیــز گــردد ز مــردم تــهـی
سـپــرغـم یکـایــک ز بــن بــرکنـنـد
هـمــه شـــاخ #نار و بهـی بشـکنـند

بفرمود تا « آب نار » آورند
همان تره‌ی جویبار آورند

رخانش چو گلنار و لب ناردان
ز سیمین برش رسته دو ناروان

سه من تافته باده‌ی سالخورده
به رنگ « گل نار » و با رنگ زرد

یکی مشک نام و دگر سیسنک
یکی نام #نار و دگر سوسنک

سوی راست پستان چو آن زنان
بسان یکی #نار بر پرنیان

کنون بر گل و نار و سیب و بهی
ز می جام زرین ندارم تهی

به خانه درون بود با یک رهی
نهاده برش #نار و سیب و بهی

می آورد و #نار و ترنج و بهی
زدوده یکی جام شاهنشهی

دو بودی به مثقال هر یک به سنگ
چو یک دانه‌ی #نار بودی به رنگ

خم اندر خم و مار بر مار بر
بران غبغبش نار بر نار بر
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌

‍ در باب پیشینه ی میوه های شب چله

در گرشاسب نامه اسدی طوسی آمده:
در شهر خرّم، درختی گشن، پیش تخت بتی رُسته که میوه و بَرش، تنوع و هفت بَر دارد: ( انگور+ انجیر+ نارنج + سیب + انار + ترنج + به)
این میوه ها در مراسم ایرانی چله نقش بزرگی بازی میکرده اند.
اصل شعر در گرشاسپ نامه به این صورت امده است؛ مگر میشود این شعر را خواند و لذت نبرد؛  تنها با همین شعر میشود شب چله را سر کرد:


بشهری رسیدند خرّم دگر  
پر آرایش و زیب و خوبی و فرّ

ز بیرونش، بتخانه ای پرنگار
 برو بیکران برده گوهر بکار

نهاده در ایوانش، تختی زعاج
بتی در وی، از زرّ ، با طوق و تاج

درختی گشن رسته در پیش تخت
که دادی بر ازهفت سان آن درخت

ز انگور و انجیر و نارنج و سیب
زنار و ترنج و به ِ دلفریب

نه باری بدینسان ببار آمدی
که هر سال بارش دوبار آمدی

هر آن برگ کز دی شدی آشکار
بدی چهر آن بت ، برو بر، نگار

ز شهر آنکه بیمار بودی وسست 
چو خوردی از آن میوه گشتی درست
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

.
چرا انار یکی از مهم‌ترین نمادهای سفره چله زمستان است ؟ چون : 

۱ـ استان پارس یکی از بزرگترین مراکز فرهنگ ایرانی و دین #زرتشتی در دوره باستان بوده 👇

۲ـ یکی از رسوم این فرهنگ ایرانی، جشن #چله بوده که در ارتباط با میترا یکی از ایزدان دین زرتشتی بود 👇

۳- استان پارس بزرگترین منطقه تولید #انار در ایران و جهان باستان بوده 👇

۴ـ فصل برداشت انار در پارس، #پاییز بوده و این هم‌زمان با جشن چله بوده 👇

۵ـ پس به دو علت، الف- اهمیت رسوم ایرانی در منطقه پارس و  ب- فراوانی انار در پارس و هم‌زمانی برداشت آن با جشن چله ؛ باعث شده استفاده از انار در این شب، به یک رسم تبدیل شود


🔹 جاحظ از ادیبان بزرگ عرب در سده ۳ ق در کتاب المحاسن درباره رسوم ایرانیان دوره #ساسانی می‌گوید، ایرانیان در سفره جشن‌های خود، بویژه جشن نوروز  ۷ شاخه از درختان مقدس قرار میدادند :

« در وسط میز ۷ شاخه از درختان بید، زیتون، به، و #انار که نامشان را فرخنده و نگاه کردن به آنها را خوشایند و باشگون می‌ دانستند، می‌‌نهادند. و بر جاهای مختلف آن شاخه ها می نوشتند، افزود، افزوده خواهد شد، افزونی، روزی، شادی، گشایش‌ »
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

سه مستند درباره برج رادکان در زمینه جشن چله زمستان :

۱- مستند « برج رادکان » ساخته حجت حیدری، برگزیده چند جشنواره، ۳۱ دقیقه

🔺 برج رادکان یک بنای #نجومی اثر ریاضی‌دان، ستاره‌ شناس و دانشمند بزرگ ایرانی « خواجه نصیر الدین توسی » است که جهت تعیین فصل‌ها و ماه‌ها و آیین‌های #تقویمی تنظیم شده بود ؛ برج یا میل رادکان از ۱۲ دیوار خشتی ۳۰ درجه‌ای ساخته شده و ۳۶۵ ترک نی ستونی دارد. انتخاب مکان درها، دریچه‌ها در برج اتفاقی نیست، درها درست در راستای طلوع خورشید در آغاز #زمستان و غروب خورشید در آغاز #تابستان در پهنه برج ساخته شده‌ است و این برج تنها برجی است که می‌توان از طریق آن چهار فصل، سال کبیسه و آغاز نوروز و جشن‌های #ملی را تعیین کرد

‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

.

جشن « شب چله زمستان » چه ربطی به خورشید دارد که در منابع تاریخی از آن با عنوان « جشن خورشید » ( خور ماه، خُره روز ) یاد شده است ؟
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi
🔻🔻

.
✅ این موضوع دلایل نجومی دارد که با فرهنگ و اساطیر گره خورده و سبب به وجود آمدن چنین جشن‌ها و آیین‌هایی شده است

انقلاب زمستانی - انقلاب تابستانی
اعتدال پاییزی - اعتدال بهاری

🔹 در دانش ستاره شناسی « انقلاب زمستانی » یعنی لحظه‌ای که خورشید از دید ناظر زمینی در بیشترین فاصله زاویه‌ای با صفحه استوا قرار دارد و این بلندترین شب سال ( غروب ۳۰ آذر تا طلوع ۱ دی ماه ) و کوتاه‌ترین روز سال است و از این لحظه به بعد « طول روزها » بلند و بلندتر میشود و « طول شب‌ها » کوتاه و کوتاه‌تر می‌شود، تا لحظه « اعتدال بهاری » که طول شب و روز برابر می‌شود و این روند همچنان تا آغاز تابستان ادامه دارد ( طول روزها بلند می‌شود و شب‌ها کوتاه ) ؛ تا لحظه « انقلاب تابستانی » که بلندترین روز سال و کوتاه‌ترین شب سال را داریم و از این لحظه به بعد خورشید اصطلاحا پیر میشود و طول روزها کوتاه و کوتاه‌تر می‌شود تا لحظه انقلاب زمستانی، و این چرخه هر سال تکرار می‌شود ...

☀️ بنابراین از دید ایرانیان باستان ؛ لحظه آغاز زمستان، لحظه « تولد خورشید » بوده است، که به لطف تابش بیشتر خورشید و ماندگاری بیشتر آن در آسمان، طول روزها بلندتر می‌شد و طول شب‌ها کوتاه‌تر ؛ لحظه پیروزی روشنایی بر تاریکی، پیروزی سپیدی بر سیاهی


🔹 دو پرسش : ایرانی‌ها در دوره باستان از چه راهی متوجه این دگرگونی های نجومی می‌شدند ؟ و اینکه ایزد « مهر یا همان میترا » اینجا چه ربطی به موضوع دارد ؟ ...

‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

#یلدا
#استاد #رشید_کاکاوند
خجستگی و فرخندگی این جشن به شوند، بلندتر شدن روزها که دارنده نور و روشنایی و گرمای بیشتر بوده است .

‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

‍ ‍ ☀️🍉 شب چله، آیینی که از فراز و فرود هزاره‌ها گذر کرد
✍ #پریسا_امام_وردیلو

☀️ جشن‌های ایرانی هزاران سال پیشینه دارند و هزاران سال در این سرزمین ارج داشتند. اکنون پس از نوروز #یلدا است که از پس هزاره‌های دور و دراز برآمده و می‌تواند خانواده‌ها را گرد هم آورد و مردمان را به تکاپو وادارد. هرچند که خوشبختانه در این سال‌ها گرایش به جشن‌های ایرانی به‌‌ویژه #مهرگان، سده و آیین بزرگداشت #کوروش در ایران افزایش یافته است.

☀️ به گفته‌ی #فریدون_جنیدی، #یلدا نشان از دانش باستانی نیاکان ما است که هزاران سال پیش به گاهشماری #خورشیدی دست یافته و دریافته بودند که نخستین شب زمستان بلندترین شب سال است و در پایان این شب با زایش #مهر یا #میترا یا همان خورشید، روشنایی بر تاریکی پیروز می‌شود.
از دیگر سو پیدایش مهر یا خورشید نمادی روشن از مهرورزی و دوستی جهانی است.

☀️ مهر یا خورشید، ایزد جنگاوران و پهلوانان، خدای راستی و پیمان و همچنین نگاهبان جهان و جهانیان بود. در افسانه‌های ایرانی، مهر نخستین خدایی بود که هر بامداد سوار بر گردونه(ارابه)ی خود بر چهار اسب کشیده می‌شد و از فراز کوه البرز بر ایران و ایرانیان می‌نگریست و از آنان نگهداری می‌کرد.

☀️ روشن است که در جهان باستان مردم با دام‌پروری و کشاورزی زندگی خود را می‌گذراندند و با دوگانگی و دشواری‌های زیست‌بوم روبرو بودند. سپیدی و سیاهی، خوبی و بدی، روشنی و تیرگی، دوستی و دشمنی، گذشت و کینه، سرما و گرما برخی از این دوگانگی‌ها بودند.
قبل از گسترش آیین #زرتشت ،در باور آن‌‌ها آنچه برای زندگی‌شان خوب بود نشانه‌ی خدای خوب و آنچه برای زندگیشان زیان‌آور بود نشانه‌ی خدای بد شمرده می‌شد.
نیاکانمان، روشنایی که در آن بالندگی و کوشش بود دوست داشتند و با فرارسیدن شب آتش می‌افروختند تا از روشنایی پاسداری کنند.

☀️ یادبود #سیاوش در شب #یلدا
گفته می‌شود در ایران باستان و در این جشن، هیچ خوراک ویژه‌ای پخته نمی‌شد. خوراک این شب خشکبار، اندوخته‌های کشاورزی و میوه‌های تابستانی بود که به سختی نگه‌داری می‌کردند. در میان این خوراکی‌ها میوه‌های سرخ جایگاه ویژه‌ای داشتند. این رنگ در آیین مهر نشانه‌ی فراز آمدن روشنایی و زایش شید (نور) بود. #انار که در وِرشیم (موسم) سرد به فراوانی یافت می‌شود، بیش از هر میوه‌ی دیگری در #خوان_یلدا خودنمایی می‌کند و امروز در هنر ایرانی نمادی زیباست. به گفته‌ی «علی بلوکباشی» انار و آبِ سرخِ آن یادآور خون سیاوش بود. همچنین انار و سیب نماد باز زایی و باروری هستند. میوه‌های سرخ میوه‌هایی هستند که بر پایه‌ی دانش امروز ما دارای پاداُکسایِش*(آنتی‌اکسیدان) فراوانند و از تن آدمی در برابر بیماری‌ها نگه‌داری می‌کنند.

☀️ «چله» چیست؟
چله‌ی بزرگ از فردای یلدا آغاز شده و تا جشن #سده (چهل روز) دنباله داشت. در چله‌ی بزرگ هوا بسیار سرد بود ولی با فرارسیدن جشن سده (۱۰ بهمن) و پایان چله‌ی بزرگ، چله‌ی کوچک آغاز می‌شد و بیست روز دنباله داشت. در چله‌ی کوچک از سرمای هوا به آرامی کاسته می‌شد و پس از آن با فرا رسیدن ماه اسپند آب و هوا نوید فرا رسیدن گرما، بهار و شکفتن گل‌ها را می‌داد.

☀️ شب #چله همیشه زمانی برای گرد هم آمدن خانواده‌ها و دور ریختن دلخوری‌ها بود که نماد همبستگی و کنار هم بودن برای شکست دادن دشواری‌هاست. یکی از آیین‌های این شب داستان‌گویی درباره‌ی دلاوری‌های پهلوانان میهن و سربلندی‌های آنان بود. شب چله که با شادی و سرور همراه بود تا سپیده‌دم دنباله داشت تا بتوان زایش شید را پس از تاریکی و شبی سرد نگریست.

📚 برگرفته از:
ـ پیشینه و تبارشناسی یلدا، شب هزاره‌های تاریخ «مجتبا شهرآبادی»
ـ آیین‌ها و جشن‌های کهن در ایران امروز «محمود روح‌الامینی»
ـ جشن‌های ایرانی «پرویز رجبی»
ـ جستار درباره مهر و ناهید «محمد مقدم»
ـ شب یلدا «سیما سلطانی»
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi

‌
انار ارزش آیینی دارد و نشانه‌ خورشید است

هیچ خوانی از خوان‌های شب‌ یلدا را در هیچ ‌جای ایران نمی‌یابید که میوه‌ انار در آن نباشد زیرا این میوه ارزش آیینی دارد. انار به شیوه‌ای رازورانه نشانه‌ خورشید است.

نزدیک‌ترین میوه از دید نمادشناختی به خورشید انار است ولی در روزگاری در ایران که چندان کهن نیز نیست میوه‌ دیگری هم بر این خوان افزوده شده است؛ هندوانه. این میوه هم‌چنان که از نام آن هم پیداست میوه‌ بومی ایران نیست. چرا هندوانه را هم در این روزگار بر این خوان می‌نهند؟ به پاس رنگ سرخ آن که یادآور یکی از رنگ‌های بنیادین خورشید است. مانند ماهی سرخ که بر خوان نوروزی جایی یافته است ولی به گمان در شمار نمادهای کهن این خوان نیست.
بی‌گمان هر یک از این نمادها قصه و فلسفه‌ای دارند. هنگامی که ما آن‌ها را نماد می‌نامیم بر همین نکته‌ی باریک انگشت می‌نهیم. نماد پیشینه‌ای بسیار دیرینه در تاریخ دارد. نمادها به صدها ‌سال و حتی هزاران ‌سال پیش برمی‌گردند. گاهی پیشینه نماد را ما می‌دانیم یا با پژوهش و رسیدن بر آن آگاه می‌شویم.
یادداشتی کوتاه از میرجلال‌الدین کزازی
شب چله بر ایرانیان خجسته و شاد
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌

نمای دل‌انگیز قله‌ی دماوند در واپسین لحظات آخرین غروب پاییز

به امید پیروزی نور بر تاریکی؛
شب چله باستانی ایرانیان بر همگی خجسته باد
‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎ ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‎‌‌‌‎‌‌‌‌‎‌‌‌‌‌‌‌
💎
🆔 @maneshparsi