چون تو می‌خواهی که جایی روی،
اول دلِ تو می‌رود و می‌بیند
و بر احوال آن مطلّع می‌شود
آنگه دل باز می‌گردد و بدن را می‌کِشاند.

#فیه_ما_فیه
#حضرت_مولانا

#شرح_مثنوی_جان
@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵ای که تو از ظلم چاهی می‌کَنی!
   از برای خویش دامی می‌کُنی

🔵گِرد خود چون کرم، پیله بر مَتَن
بهر خود چَه می‌کَنی ، اندازه کَن

چاه مجاز از هر نوع دردسر و مشکل و ظلم و ستم و بدی و .... است.

✅ای کسی که از روی ظلم و ستم برای دیگران چاه می‌کَنی و در اندیشه خودت گرفتار شده‌ای،
تو مثل کرم ابریشمی هستی که اطرافت را با تاری از افکارت پوشانده‌ای و به همین دلیل نمی‌توانی بیرون از خودت را ببینی و نمی‌دانی نتیجه کار و عمل تو به خودت برمی‌گردد.
بدان که ظلم تو به تو بر‌می‌گردد. آن چاه که کنده‌ای برای دیگری نیست، برای خودت است. پس با اینحال اگر همچنان بر ظلم و ستم خود محکم و استوار هستی؛ چاهی که می‌کَنی و مشکلی که ایجاد می‌کنی ؛ به اندازه‌ای باشد که راه نجات و بیرون آمدن از آن را داشته باشی.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵مر ضعیفان را تو بی‌خصمی مَدان
   از  نُبی*  ذا جاء نصرالله  خوان

خصم: دشمن
بی‌خصمی: بدون دشمنی
نُبی: قرآن
اشاره به آیه ‌۱ سوره فتح

اذا جاءَ نَصرُالله و الفَتح
چون يارى خدا و پيروزى فرا رسد

✅فکر نکن انسان‌های ضعیفی که مورد ظلم تو واقع شده‌اند، بی‌یار و یاور هستند و توان دشمنی و مقابله با تو را ندارند. خداوند می‌تواند همان مظلومان را بر تو پیروز گرداند. اگر باور نداری برو و از قرآن سوره فتح را بخوان که اگر اراده خدا بر چیزی تعلق بگیرد، پیروزی حتمی است.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

من آب می‌شوم چون تکه‌های برف
در پای سرو قامتِ هر کس که مثل سرو
آزاد و بی‌تکلّف و بی‌ریاست ...

خوانش #خانم_غیور

سپاس بی‌پایان دارم از معلم ادبیات دوران تحصیلم #خانم_غیور عزیزم که امروز این حقیر را با کلام دلنشین خودشان شرمنده فرمودند.

سپاسگزارم معلم خوبم❤️

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵گر تو پیلی، خصم تو از تو رَمید
    نک جزا طیراً ابابیلت  رَسید

فیل: نماد قدرت و توانمندی و استعاره از ظالمان
طیر: (پرنده) نماد ضعف و ناتوانی و استعاره از مظلومان
دو واژه طیر و ابابیل به معنى پرندگان گروه گروه است.

طیراً اَبابیل: دسته‌های پرندگان پراکنده،
اشاره به آیه ۳ سوره فیل

وَأَرْسَلَ عَلَيْهِمْ طَيْرًا أَبَابِيلَ
و بر ضد آنان گروه گروه پرندگانی فرستاد.

✅اگر تو قدرتی مثل فیل داری و همه از تو می‌ترسند  و دشمنان از تو فرار می‌کنند، مراقب باش چون از جایی شکست می‌خوری که فکرش را نمی‌کردی.
افراد ضعیفی که به نظر تو قدرتی ندارند، باعث شکست تو می‌شوند همانند پادشاهی و قدرت ابرهه که از ابابیل یعنی گروه‌های پرندگان کوچک شکست خورد.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون


@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵گر ضعیفی در زمین خواهد امان
    غُلغُل افتد در سپاه آسمان

🔵گر به دندانش گَزی پر خون کنی
   درد دندانت بگیرد چون کُنی؟

غُلغُل: شور و غوغا، صدا و آواز بسیار از جایی که معلوم نشود چه می‌گویند، صدای جماعت بسیار #دهخدا

سپاه آسمان: مجازاً فرشتگان

✅اگر فرد ضعیف و ستمدیده‌ای فریاد دادخواهی برآورد و از خدا کمک بخواهد، صدای دادخواهی او فرشتگان را به تکاپو و حرکت بر می‌انگیزد.

✅اگر کسی را با دندان خودت زخمی کنی و به او آسیب بزنی؛ با درد دندانی که برای خودت ایجاد می‌شود چه می‌کنی؟

🔸نکته:
بیت اشاره به این دارد که نتیجه اعمال فرد به خودش برمی‌گردد.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵شیر، خود را دید در چُه وَز غُلو
خویش را نشناخت آن دم از عَدو

🔵عکس خود را او عَدوی خویش دید
لاجَرَم بر خویش شمشیری کشید

غُلو: غُلُوّ ، از حد گذشتن، مبالغه، گزاف‌کاری
از غُلو: از شدت سرکشی و غرور
عَدو: دشمن
آن دم: آن لحظه
لاجَرَم: ناچار

✅شیر تصویر خود را در چاه دید ولی از شدت سرکشی و غروری که داشت خود را نشناخت.
شیر تصویر انعکاس یافته خودش را دشمن خودش پنداشت و علیه خودش دشمنی ورزید و خود را به نابودی کشاند.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#تو_مرو
#سالار_عقیلی

گر رود دیده و عقل و خرد و جان
تو مرو
که مرا دیدن تو بهتر از ایشان
تو مرو

#حضرت_مولانا

#شرح_مثنوی_جان

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵ای بسا ظلمی که بینی در کسان
  خوی تو باشد در ایشان، ای فلان

🔵اندر ایشان تافته هستی ِ تو
  از نفاق و ظلم و بد مستیِ تو

🔵آن تویی، وآن زخم بر خود می‌زنی
   بر خود آن دم، تارِ لعنت می‌تَنی

تافته: انعکاس پیدا کرده، بازتاب داده شده
آن دم: آن لحظه

🔸نکته:
یکی از دیدگاه‌های اساسی مولانا در مثنوی بیان ظاهر و باطن است. اینکه هر اتفاقی که در ظاهر پیش می‌آید، باطن و درونی دارد. اندیشه‌ها و کارهای انسان ظاهری دارد که قابل دیدن و حس کردن است و باطنی که دیدنی نیست، اما نتیجه‌ای دارد که آن نتیجه به فرد برمی‌گردد.

✅چه بسیار ظلم‌هایی که در دیگران می‌بینی ولی آن ظلم و ستم و بدخویی دیگران، انعکاس خوی و خصلت خودت است که در ایشان می‌بینی.
آن آسیبی که ظاهراً از دیگری به تو می‌رسد در اصل نتیجه اعمال خودت است که به تو بازمی‌گردد و شامل حالت می‌شود و آن لحظه مورد لعن واقع می‌شوی. (یعنی از رحمت الهی دور می‌شوی)

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵در خود آن بد را ، نمی‌بینی عیان
ورنه دشمن بوده‌ای خود را به جان

🔵حمله بر خود می‌کُنی ای ساده مرد
  همچو آن شیری که بر خود حمله کرد

🔵چون به قَعر خوی خود اندر رسی
  پس بدانی که‌از تو بود آن ناکسی

عیان: آشکار
ساده مرد: کنایه از ساده لوح و احمق
قَعر: عمق
ناکسی: رذالت و بی‌ارزشی

✅آن عیب‌ها و بدی‌های آشکار خودت را نمی‌بینی چون اگر می‌دیدی (به خاطر بدی اندیشه و رفتارت) دشمن خودت می‌شدی.
ولی عیب خود را در دیگران می‌بینی و ساده‌لوحانه به خودت حمله می‌کنی مثل آن شیری که به بازتاب تصویر خودش حمله کرد.
اگر به عمق رفتار خودت بیندیشی، متوجه می‌شوی که آن خوی بد و پستی در درون خودت بوده است.
اشاره به " المومن مرآت المومن"
مومن آیینه مومن است.
عرفا معتقدند اگر کسی عیبی را در دیگری می‌بیند، آن عیبِ خودش است که در دیگران می‌بیند.
مثلاً عیب‌هایی مثل خشم و حسادت و خسّت و ... را چگونه در دیگران می‌بینیم و تشخیص می‌دهیم؟ مولانا معتقد است آن عیب یا عیب‌ها را در خود داریم اگر نداشتیم نمی‌توانستیم ببینیم.

در جهان هر چیز چیزی جذب کرد
گرم گرمی را کشید و سرد سرد

قِسم باطل باطلان را می‌کشند
باقیان از باقیان هم سرخوشند

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

🌟🌟🌟

تنها توشه‌‌ام در سختی،
رفیع‌ترین امیدم در نا امیدی،
توان روحم در ناتوانی،
راهنمایم در سرگردانی،
قوت قلبم در پریشانی و
شرح صدرم در دل‌تنگی...

دوستت دارم رب رحمانم 😇🥰


@mahrbano_shov

تو دو نیمه نیستی گاهی باچاره و گاهی بیچاره.
نظر به قدرت او دار و همواره خود را بیچاره می‌دان و بی‌دست و پای و عاجز و مسکین.
چه جای آدمی ضعیف؟
بلکه شیران و پلنگان و نهنگان همه بیچاره و لرزان وی‌اند.
آسمان‌ها و زمین‌ها همه بیچاره و مسخّر حکم وی‌اند.
او پادشاهی عظیم است.

#فیه_ما_فیه

خط: #استاد_محسن_اسماعیلی

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵شیر را در قعر پیدا شد که بود
  نقشِ‌او آنکَش دگر کس می‌نمود

قَعر: عمق، انتها، تَه
آن‌کَش: آنکه او را

منظور مولانا از قعر و تَه چاه؛ چاه درون خود است. یعنی باطن و درون هرکسی کا ممکن است مث چاهی عمیق و تاریک باشد.

در بیت‌های پیش هم بیان کرده بود که:

قعر چه بگزید هر که عقل است 
زآنکه در خلوت صفاهای دل است

✅وقتی شیر خود را به درون چاه انداخت، در تهِ چاه فهمید آن شیری که در آب، او را می‌دید؛ تصویر خودش بوده نه شیر دیگری.

🔵هرکه دندان ضعیفی می‌کَنَد
    کار آن شیر غلط‌بین می‌کُند

دندان ضعیف کَندن: کنایه از آزار و اذیت
غلط بین: آنکه در دیدن خطا و اشتباه کند.

✅هرکس ضعیفان و درماندگان را آزار و اذیت می‌کند، عاقبتش مثل آن شیر است که اشتباه می‌بیند و در کار خود مرتکب خطا و اشتباه می‌شود.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵ای بدیده خال بد بر روی عَم
بَد نه عَمّ است، آن تویی از خود مَرَم

عَم: عمو ، مجازاً هر فردی
مَرَم: فرار نکن، فعل امر از مصدر "رمیدن"

✅ای کسی که بر صورت عموی خود (مجازاً هرکس دیگری) بدی و عیب می‌بینی، آن بدی درون خود توست که در دیگری می‌بینی، اگر از کسی به خاطر بدی او فرار می‌کنی، فرار نکن چون در اصل از خودت فرار می‌کنی.

🔸نکته:
منظور مولانا از اینکه می‌گوید فرار نکن این است که عیب را ببیند و آن را بپذیرد و  اصلاح کند.

🔵مؤمنان آیینهٔ همدیگرند
این خبر ، می از پیمبر آورند

می از پیمبر آورند: از پیمبر می‌آورند
می نشانه استمرار فعل و در کاربرد زبان گذشته جا به جا می‌شد.

✅حدیثی از پیامبر (ص) آورده‌اند که مؤمنان، آینهٔ یکدیگر هستند. "المومن، مرآت المومن"

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵پیش چشمت داشتی شیشهٔ کبود
   زآن سبب عالم کبودت می‌نمود

✅اگر جلوی چشمان خود شیشه‌ای به رنگ کبود بگیری، همهٔ جهان را کبود و تیره می‌بینی، در حالیکه واقعیت دنیا تیره و تار نیست.

🔵گر نه کوری، این کبودی دان ز خویش
خویش را بد گو، مگو کس را تو بیش

✅اگر کور دل نیستی، باید بدانی کبودی و تیرگی را که در جهان می‌بینی، از سوی خود توست پس آن را از دیگران ندان و بد دیگران را نگو.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

گفت: «پیلی را آوردند بر سرِ چشمه‌ای که آب خورد، خود را در آب می‌دید و می‌رمید.
او می‌پنداشت که از دیگری می‌رمد.
نمی‌دانست که از خود می‌رمد.»
همه اخلاق بد از ظلم و کین و حسد و حرص و بی‌رحمی و کبر ، چون در توست نمی‌رنجی چون آن را در دیگری می‌بینی می‌رمی و می‌رنجی. 

#فیه_ما_فیه

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

این کیست این این کیست این در حلقه ناگاه آمده
این نور اللهی است این از پیش الله آمده

این لطف و رحمت را نگر وین بخت و دولت را نگر
در چاره‌ی بداختران با روی چون ماه آمده

لیلی زیبا را نگر خوش طالب مجنون شده
و آن کهربای روح بین در جذب هر کاه آمده

از لذت بوهای او وز حسن و از خوهای او
وز قل تعالوهای او جان‌ها به درگاه آمده

صد نقش سازد بر عدم از چاکر و صاحب‌‌ عَلَم
در دل خیالات خوشش زیبا و دلخواه آمده

تخییل‌ها را آن صمد روزی حقیقت‌ها کند
تا در رسد در زندگی اَشکال گمراه آمده ...

#مولانا

#شرح_مثنوی_جان
@masnavijan

خورشیدِ رخشان می‌رسد
مست و خرامان می‌رسد

با گوی و چوگان می‌رسد
سلطان مِیدانی است این

#مولانا

#شرح_مثنوی_جان

https://www.tgoop.com/masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵مؤمن اَر یَنظُر بِنورِ الله نبود
غیب، مؤمن را برهنه چون نمود؟

ار: کوتاه شده‌ی اگر
غیب: آنچه از دیده‌ها پنهان باشد. 

✅️اگر انسان مؤمن با نور خدا نمی‌دید، چگونه غیب بر او آشکار (برهنه) می‌شد؟

اشاره به حدیث پیامبر(ص)
اتَّقُوا فِراسَةَ المؤمنِ؛ فإنّهُ يَنظُرُ بنورِ اللّه ِعَزَّوجلَّ.
بترسيد از فراست مؤمن زيرا او با نور خداوند بزرگ و بلندمرتبه مى‌بيند.

🔸یعنی انسان مومن چیزها را آنگونه که هست می‌بیند و نگاه او به دور از افراط و تفریط است. # فروزانفر

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan

#نظر_کردن_شیر_در_چاه_و_دیدن_عکس_خود_را_و_آن_خرگوش_را_در_آب

🔵چون که تو یَنظُر بنار الله بدی
    در بدی، از نیکویی غافل شدی

✅وقتی به جای نور الهی ، نگاهت به نار الهی باشد، عالم غیب بر تو آشکار نخواهد شد.
به بیان دیگر اگر اسیر اخلاق و رفتار ناپسند شوی و آتش قهر الهی(نار الهی) مقابل چشمان تو قرار بگیرد، نمی‌توانی نیکی و خوبی را از بدی تشخیص دهی.

🔵اندک اندک آب بر آتش بزن
تا شود نار تو نور ای بوالحزن

بوالحزن: غمگین و اندوهگین
آتش استعاره از اعمال و کارهای نادرست

✅ای انسانی که گرفتار غم و اندوهی شده‌ای که نتیجه اعمال توست، اندک اندک از جریان لطف الهی که همچون آبی روان و جاری است، بر پرده‌های آتشین قلب و دیدگانت بزن تا شستشو یافته و نار آتش آن به نور تبدیل شود.

شرح بیت‌های پیش اینجا

#شرح_مثنوی_جان
#دفتر_اول
#تصحیح_نیکلسون

@masnavijan