MatlabTips

🔵لحظه ی اسپوتنیک یا لحظه ی بوران؟🔵

ورود بازیگر تازه ی میدان هوش مصنوعی یعنی deepseek که ضربه ی بزرگی بر بسیاری از شرکت های تکنولوژی غربی وارد کرد شوک بزرگی برای همه بود. یک شرکت به ظاهر کوچک با سرمایه ای بسیار کمتر توانست همان کاری را بکند که شرکت های بزرگ غربی سالهاست بیلیون ها دلار در آن سرمایه گذاری میکنند! چگونه چنین چیزی ممکن است؟

این البته اولین بار نیست که شاهد چنین جهش های فناوری از سمت قدرت های سیاسی هستیم. در دروان مدرن فناوری و علم همیشه در جبهه نخست برتری بین چنین قدرت هایی بوده و آن ها برای نشان دادن برتری خود بدشان نمی آید که گه گاهی به هم فخر بفروشند. قابل تصور است که احساسات ملی گرایی در چین این روزها در اوج خود باشد. اما وقتی به تاریخ نگاه میکنیم چنین اتفاقی یکتا نیست. بسیاری چنین حرکتی را به «لحظه ی اسپوتنیک» (Sputnik moment) توصیف میکنند. در سال ۱۹۵۷ در میان اوج ناباوری همگانی اتحاد جماهیر شوروی از ماهواره ی اسپوتنیک رونمایی کرد. این در حالی بود که تصور بسیاری در آمریکا این بود که توان فناوری شوروی بسیار عقب تر است. آیزنهاور در خطابه ای ابراز کرد که ایالات متحده باید با سه واقعیت روبرو شود: اول اینکه شوروی از امریکا و بقیه «جهان آزاد» در زمینه ی فناوری و علمی جلوتر افتاده است. دوم اینکه اگر این وضعیت ادامه پیدا کند شوروی قادر خواهد بود که از آن بر علیه آمریکا استفاده کند و رهبری و حیثیت آن را به خطر بیندازد و در نهایت که چنین تفاوتی در نهایت به پیروزی نظامی آنها منجر خواهد شد. چنین زنگ خطری رقابت فضایی و عصر اکتشاف های شگرف علمی از هر دو سو را سبب شد.

با این حال چنین رقابت هایی همیشه سالم ترین رقابت ها نیستند. بعد از مدتی هر دو سو به انواع و اقسام برنامه های جاسوسی برای دست یافتن به رمز و رازهای علمی همدیگر دست زدند. با گذشت زمان و وخیم تر شدن اوضاع اقتصادی و سیاسی در بلوک شرق میزان این برنامه های جاسوسی از سمت شوروی افزایش پیدا کرد. یکی از مثال های آن در برنامه ی بوران است که بعد ها فاش شد تقریبا تمام دیتاشیت ها و جزییات آن از برنامه شاتل آمریکایی دزدیده شده است. شباهت تقریبا کاریکاتوری بوران با شاتل آمریکایی گواه سقوط سیستمی بود که زمانی پرچم دار خلاقیت های درجه ی یکی در علم و تکنولوژی بود.

وضعیت deepseek امروزه چیزی بیشتر شبیه به بوران و نه اسپوتنیک است. قبل از هر چیز باید دقت کرد که در طول بیست سال اخیر تقریبا هیچ کدام از مدل های اساسی از چین بیرون نیامده است. فضای اقتصادی و فناوری چین از ابتدا مشوق «کپی کاری» و تولید در حجم بالا (mass production) بوده که برای اقتصاد اساسی ولی برای برتری فناوری بسیار محدود کننده است. با این حال حتی چنین نیرویی بسیار قابل تقدیر است و قطعا موتور محرکه ی رقابت های بیشتر و فناوری های بهتر هم خواهد بود. چنین وضعیتی کنترل چند شرکت با اسم های جعلی ای مثل OpenAI که تقریبا هیچ چیزی در مورد آنها «باز» نیست را به چالش کشیده و تمام شالوده ی آنها را در طول زمان به از بین برده که چیزی جز سود برای مشتری ها نخواهد بود! فضایی که در بعضی از صنایع مانند غذا و دارو وجود ندارد. شرکت هایی که یک دارو را برای بیست سال تولید میکنند و تمامی رقابت ها را زیر چتر «حقوق معنوی» سرکوب می کنند. به همین دلیل تمام این اتفاقات را باید به فال نیک گرفت اما در مورد آن دچار توهم هم نشد.

www.tgoop.com/matlabtips/1673

932 viewsedited  Jan 28 at 15:09

🔵لحظه ی اسپوتنیک یا لحظه ی بوران؟🔵

ورود بازیگر تازه ی میدان هوش مصنوعی یعنی deepseek که ضربه ی بزرگی بر بسیاری از شرکت های تکنولوژی غربی وارد کرد شوک بزرگی برای همه بود. یک شرکت به ظاهر کوچک با سرمایه ای بسیار کمتر توانست همان کاری را بکند که شرکت های بزرگ غربی سالهاست بیلیون ها دلار در آن سرمایه گذاری میکنند! چگونه چنین چیزی ممکن است؟

این البته اولین بار نیست که شاهد چنین جهش های فناوری از سمت قدرت های سیاسی هستیم. در دروان مدرن فناوری و علم همیشه در جبهه نخست برتری بین چنین قدرت هایی بوده و آن ها برای نشان دادن برتری خود بدشان نمی آید که گه گاهی به هم فخر بفروشند. قابل تصور است که احساسات ملی گرایی در چین این روزها در اوج خود باشد. اما وقتی به تاریخ نگاه میکنیم چنین اتفاقی یکتا نیست. بسیاری چنین حرکتی را به «لحظه ی اسپوتنیک» (Sputnik moment) توصیف میکنند. در سال ۱۹۵۷ در میان اوج ناباوری همگانی اتحاد جماهیر شوروی از ماهواره ی اسپوتنیک رونمایی کرد. این در حالی بود که تصور بسیاری در آمریکا این بود که توان فناوری شوروی بسیار عقب تر است. آیزنهاور در خطابه ای ابراز کرد که ایالات متحده باید با سه واقعیت روبرو شود: اول اینکه شوروی از امریکا و بقیه «جهان آزاد» در زمینه ی فناوری و علمی جلوتر افتاده است. دوم اینکه اگر این وضعیت ادامه پیدا کند شوروی قادر خواهد بود که از آن بر علیه آمریکا استفاده کند و رهبری و حیثیت آن را به خطر بیندازد و در نهایت که چنین تفاوتی در نهایت به پیروزی نظامی آنها منجر خواهد شد. چنین زنگ خطری رقابت فضایی و عصر اکتشاف های شگرف علمی از هر دو سو را سبب شد.

با این حال چنین رقابت هایی همیشه سالم ترین رقابت ها نیستند. بعد از مدتی هر دو سو به انواع و اقسام برنامه های جاسوسی برای دست یافتن به رمز و رازهای علمی همدیگر دست زدند. با گذشت زمان و وخیم تر شدن اوضاع اقتصادی و سیاسی در بلوک شرق میزان این برنامه های جاسوسی از سمت شوروی افزایش پیدا کرد. یکی از مثال های آن در برنامه ی بوران است که بعد ها فاش شد تقریبا تمام دیتاشیت ها و جزییات آن از برنامه شاتل آمریکایی دزدیده شده است. شباهت تقریبا کاریکاتوری بوران با شاتل آمریکایی گواه سقوط سیستمی بود که زمانی پرچم دار خلاقیت های درجه ی یکی در علم و تکنولوژی بود.

وضعیت deepseek امروزه چیزی بیشتر شبیه به بوران و نه اسپوتنیک است. قبل از هر چیز باید دقت کرد که در طول بیست سال اخیر تقریبا هیچ کدام از مدل های اساسی از چین بیرون نیامده است. فضای اقتصادی و فناوری چین از ابتدا مشوق «کپی کاری» و تولید در حجم بالا (mass production) بوده که برای اقتصاد اساسی ولی برای برتری فناوری بسیار محدود کننده است. با این حال حتی چنین نیرویی بسیار قابل تقدیر است و قطعا موتور محرکه ی رقابت های بیشتر و فناوری های بهتر هم خواهد بود. چنین وضعیتی کنترل چند شرکت با اسم های جعلی ای مثل OpenAI که تقریبا هیچ چیزی در مورد آنها «باز» نیست را به چالش کشیده و تمام شالوده ی آنها را در طول زمان به از بین برده که چیزی جز سود برای مشتری ها نخواهد بود! فضایی که در بعضی از صنایع مانند غذا و دارو وجود ندارد. شرکت هایی که یک دارو را برای بیست سال تولید میکنند و تمامی رقابت ها را زیر چتر «حقوق معنوی» سرکوب می کنند. به همین دلیل تمام این اتفاقات را باید به فال نیک گرفت اما در مورد آن دچار توهم هم نشد.

BY MatlabTips